11 συν μία παρατηρήσεις περί διεθνούς εμπορίου

Αν χαζολογήσουμε λίγο με τα στατιστικά στοιχεία των εξαγωγών 2017, τι θα ανακαλύψουμε άραγε; Θα επιβεβαιώσουμε τους προϊδεασμούς μας ή θα αποκαλυφθή ότι έχουμε στρεβλή εικόνα των πραγματικών εμπορικών μας εταίρων;

Για να δούμε. Άντλησα από το Κέντρο Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών ένα πίνακα με τις εξαγωγές της Ελλάδας εντός του 2017 κατά χώρα (προσωρινά στοιχεία).

Εισαγωγές Και Εξαγωγές 2017 by Αθανάσιος Αναγνωστόπουλος on Scribd

Ιδού μερικές αξιοπρόσεκτες παρατηρήσεις, αξιοπρόσεκτες για μένα τουλάχιστον:

Read more11 συν μία παρατηρήσεις περί διεθνούς εμπορίου

Η βαρβαρούσειος ανελευθεροστομία

Στις 15 Ιουνίου 2018 το κόμμα κι απόκομμα της Χρυσής Αυγής προσέθεσε μία ακόμη ένδοξη σελίδα κοινοβουλευτικής ιστορίας στο παθητικό του. Ο βουλευτής Κωνσταντίνος Μπαρμπαρούσης κάλεσε από βήματος της Βουλής την στρατιωτική ηγεσία της χώρας να συλλάβη τον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό Εθνικής Αμύνης και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, να διαπράξη δηλαδή πράξεις εσχάτης προδοσίας. Επί λέξει τάδε εφθέγξατο ο γόνος της αιτωλικής γης:

Καλώ την στρατιωτική ηγεσία της χώρας να σεβαστή τον όρκο της, να συλλάβη τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, τον Πάνο Καμμένο και τον Προκόπη Παυλόπουλο, για να αποτραπή αυτή η προδοσία. Τα κεφάλια σας στις Πρέσπες! [δις]

Το γεγονός ότι ο ίδιος ο Μπαρμπαρούσης είναι ένας βρομιάρης φασίστας δεν αλλάζει το νομικό ενδιαφέρον της υπόθεσης, αλλά μάλλον το επιτείνει, από την στιγμή που αμέσως θεωρήθηκε ότι διέπραξε αυτοφώρως το κακούργημα των προπαρασκευαστικών πράξεων εσχάτης προδοσίας κατ’ άρ. 135 ΠΚ, άρα δεν απαιτείται άδεια της Βουλής για την σύλληψή του κατ’ άρ. 62 Σ, με συνέπεια να καταδιωχθή από την Αστυνομία, εις μάτην μέχρι τούδε.

Να δούμε λίγο πρώτα τις σχετικές διατάξεις:

Καταρχάς, έχουμε το άρ. 135 ΠΚ, που ορίζει ότι

1. Όποιος δημόσια ή με τη διάδοση εγγράφων, εικόνων ή παραστάσεων προκαλεί με πρόθεση ή προσπαθεί να διεγείρει άλλους στο να επιχειρήσουν πράξεις από εκείνες που αναφέρονται στο άρθρο 134 τιμωρείται με κάθειρξη.

Οι πράξεις του άρ. 134 ΠΚ είναι οι εξής:

1. Τιμωρείται με την ποινή της ισόβιας ή πρόσκαιρης κάθειρξης: Α) όποιος αποπειράται να αποστερήσει με οποιονδήποτε τρόπο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή αυτόν που ασκεί την προεδρική εξουσία από την εξουσία που έχουν κατά το Σύνταγμα, Β) όποιος αποπειράται με σωματική βία ή με απειλές σωματικής βίας: α) να παρεμποδίσει κάποιoν απ’ αυτούς από την άσκηση της συνταγματικής εξουσίας του ή να τον εξαναγκάσει να επιχειρήσει πράξη που απορρέει από αυτή την εξουσία και β) να μεταβάλλει το πολίτευμα του Κράτους.
2. Με ισόβια ή πρόσκαιρη κάθειρξη τιμωρείται όποιος, εκτός από την περίπτωση της προηγούμενης παραγράφου: α) επιχειρεί με βία ή απειλή βίας ή με σφετερισμό της ιδιότητάς του ως οργάνου του Κράτους να καταλύσει ή να αλλοιώσει ή να καταστήσει ανενεργό, διαρκώς ή προσκαίρως, το δημοκρατικό πολίτευμα που στηρίζεται στη λαϊκή κυριαρχία ή θεμελιώδεις αρχές ή θεσμούς του πολιτεύματος αυτού, β) επιχειρεί με τα μέσα που αναφέρονται στο προηγούμενο εδάφιο και με τρόπο πρόσφορο να διαταράξει την ομαλή λειτουργία του πολιτεύματος, να αποστερήσει ή να παρακωλύσει τη Βουλή, την Κυβέρνηση ή τον Πρωθυπουργό από την ενάσκηση της εξουσίας που τους παρέχει το Σύνταγμα ή να τους εξαναγκάσει να εκτελέσουν ή να παραλείψουν πράξεις που απορρέουν από την εξουσία αυτή,
γ) ασκεί ή άσκησε την εξουσία που ο ίδιος ή άλλος κατέβαλε με τους τρόπους και με τα μέσα που προβλέπει το άρθρο αυτό.

[Επειδή υπάρχει η ειδική και αυστηρότερη διάταξη του άρ. 135 ΠΚ, δεν εφαρμόζεται το άρ. 186 ΠΚ περί πρόκλησης σε τέλεση κακουργήματος, το οποίο είναι πλημμέλημα]

Εκ πρώτης όψεως λοιπόν το ζήτημα είναι φως φανάρι: ο βουλευτής απολαύει ασυλίας μόνο όσο δεν διαπράττει αυτόφωρο κακούργημα. Η δημόσια διέγερση σε επιχείρηση πράξεων προπαρασκευαστικών της εσχάτης προδοσίας συνιστά κακούργημα, το οποίο είναι αυτόφωρο την στιγμή που διαπράττεται και για όσο διαρκεί η καταδίωξή του από την δημόσια δύναμη. Άρα, καλά του κάνανε του Μπαρμπαρούση.

Υπάρχει όμως και το περιλάλητο άρ. 61 Σ, που προβλέπει τα εξής:

1. Ο βουλευτής δεν καταδιώκεται ούτε εξετάζεται με οποιονδήποτε τρόπο για γνώμη ή ψήφο που έδωσε κατά την άσκηση των βουλευτικών καθηκόντων.
2. Ο βουλευτής διώκεται μόνο για συκοφαντική δυσφήμηση, κατά το νόμο, ύστερα από άδεια της Βουλής. Αρμόδιο για την εκδίκαση είναι το Εφετείο. Η άδεια θεωρείται ότι οριστικά δεν δόθηκε, αν η Βουλή δεν αποφανθεί μέσα σε σαράντα πέντε ημέρες αφότου η έγκληση περιήλθε στον Πρόεδρο της Βουλής. Αν η Βουλή αρνηθεί να δώσει την άδεια ή αν περάσει άπρακτη η προθεσμία, η πράξη θεωρείται ανέγκλητη.

Το άρθρο αυτό θεσπίζει το περίφημο ανεύθυνο των βουλευτών, το οποίο έχω υμνήσει σε αυτήν εδώ την ανάρτηση ως εξής:

Για το ανεύθυνο τα έχουμε ξαναπεί. Δεν υπάρχουν αδικήματα λόγου για τον βουλευτή κατά την άσκηση των καθηκόντων του. Ας εξυβρίση. Ας αποκαλύψη κρατικά μυστικά. Ας προσβάλη την μνήμη τεθνεώτος. Ας, ο δε μέγιστον, διαπράξη εγκλήματα “ρατσιστικού μίσους” ή όπως αλλιώς τα λένε οι νεομισαλλόδοξοι. Είναι ανεύθυνος. Τελεία. Έτσι το θέλησε ο μόνος συντακτικός θεσμός, ο κυρίαρχος λαός.

Καλύπτει άραγε το άρ. 61 Σ (είτε θεωρηθή λόγος άρσεως του αδίκου, όπερ κατ’ εμέ ορθότερον, είτε οτιδήποτε άλλο δογματικώς) και το αδίκημα του Μπαρμπαρούση;

Read moreΗ βαρβαρούσειος ανελευθεροστομία

Μακεδονική: γλώσσα ή διάλεκτος;

Είναι γλώσσα ή διάλεκτος το γλωσσικό όργανο που χρησιμοποιείται ως επίσημη γλώσσα της ΠΓΔΜ; [Και γιατί έχει σημασία;]

Το θέμα, ως μη έδει, είναι πρώτιστα πολιτικό και όχι γλωσσικό. Όσοι με γνωρίζουν και με διαβάζουν, ξέρουν ποια είναι η πολιτική μου θέση. Εδώ όμως δεν θα επιχειρηματολογήσω πολιτικά, αλλά θα διατυπώσω μόνο γλωσσικούς ισχυρισμούς, και μάλιστα τέτοιους που μπορούν να γίνουν ευρύτερα αποδεκτοί.

1.

Μεταξύ μακεδονικής και βουλγαρικής υπάρχει επαρκής αμοιβαία κατανοησιμότητα. Κοινώς, δύο ομιλητές των επίσημων ποικιλιών των γλωσσών αυτών μπορούν να συνεννοηθούν ομαλά σχεδόν σε όλες τις περιστάσεις. Αν χρησιμοποιήσουμε αντικειμενικά κριτήρια, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η μακεδονική είναι μια βουλγαρική διάλεκτος, νόθος με σερβικά στοιχεία.

Υπάρχει όμως και ετέρα περίπτωσις: γιατί να χρησιμοποιήσουμε αντικειμενικά κριτήρια; Αν προσέξουμε, θα δούμε ότι στην πράξη ποτέ δεν το κάνουμε, αλλ’ αντιθέτως θεωρούμε την ποντιακή διάλεκτο της νεοελληνικής, την δανική και την νορβηγική διαφορετικές γλώσσες, τα μαναδαρίνικα και τα καντονέζικα διαλέκτους της ίδιας γλώσσας, τα βαυαρικά και τα σαξωνικά παρομοίως και τα λοιπά και τα λοιπά. Αν εφαρμόζαμε με συνέπεια και αυστηρότητα το κριτήριο της αμοιβαίας κατανοησιμότητας, πιστέψτε με, οι γλώσσες του κόσμου θα διέφεραν πολύ.

Εφαρμόζοντας λοιπόν ένα άλλο, υποκειμενικό τώρα, κριτήριο, η μακεδονική και η βουλγαρική είναι αδελφές γλώσσες, πλην όμως χωριστές γλώσσες. Το κριτήριο αυτό δεν είναι γλωσσικό, αλλά γλωσσοπολιτικό: αν οι ομιλητές της γλώσσας την θέλουν, την νιώθουν και την αισθάνονται ως διαφορετική ή ως ίδια γλώσσα.

Μπορεί εύλογα κανείς να διαφωνήση με το υποκειμενικό κριτήριο. Θα εύρισκε ασφαλώς απέναντί του την πλειονότητα της γλωσσολογικής κοινότητας, αλλά τέλος πάντων είναι μια θεμιτή επιλογή. Εξίσου θεμιτό όμως, για να μην πω κατά πολύ θεμιτώτερο, είναι το υποκειμενικό κριτήριο. Αυτό που ακολουθούν οι γλωσσολόγοι.

Read moreΜακεδονική: γλώσσα ή διάλεκτος;

Λίγα λόγια για την ΟλΣτΕ 660/2018, μέρος Α

Με την διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών έχω ασχοληθή αρκετές φορές στο παρελθόν, πιο πρόσφατα σε αυτήν εδώ την ανάρτηση. Το ζήτημα έταμε η Ολομέλεια του ΣτΕ σε 17μελή σύνθεση με την απόφαση 660/2018, η οποία, με την σχετικά ευρεία πλειοψηφία 12-5, έκρινε αντισυνταγματική μια υπουργική απόφαση του τότε Επιτρόπου Παιδείας Φίλη, η οποία εισήγαγε στην υποχρεωτική εκπαίδευση νέα εγχειρίδια διδασκαλίας.

Η απόφαση συνάντησε την ομόθυμη αποδοκιμασία του Αθεϊστάν, αλλά έχουν άδικο. Έχουν πολύ άδικο στην κατάστρωση της μείζονος πρότασης και λίγο άδικο στην υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών. Ας τα εξετάσουμε αναλυτικώτερα:

Μείζων πρόταση.

Δογματίζει η Ολομέλεια ότι η αναφορά του Χριστιανισμού ως επικρατούσας θρησκείας

αποτελεί και διαπίστωση του πραγματικού γεγονότος ότι την θρησκεία αυτήν πρεσβεύει η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού, ενώ δεν στερείται η αναφορά αυτή και κανονιστικών συνεπειών (όπως π.χ. η καθιέρωση χριστιανικών εορτών ως υποχρεωτικών αργιών σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα.

Πολύ σωστά. Διαφορετικά ο σταυρός στην σημαία ή η Κυριακή αργία θα ήσαν συνταγματικά μετέωρες. Τα ίδια λέει και η μειοψηφία, με απλή διαφορά έμφασης. Όλοι οι ανώτατοι δικαστές κατ’ ουσίαν ομονοούν στην ερμηνεία του άρ. 3 παρ. 1 Σ, αλλά οι Αθεϊστανοί διατηρούν επιφυλάξεις. Ε καλά.

Περνώντας τώρα στην ερμηνεία του άρ. 16 παρ. 2 Σ η Ολομέλεια έκρινε ότι

Η έννοια της «εθνικής» και της «θρησκευτικής» συνειδήσεως κατά την εν λόγω συνταγματική διάταξη, είναι, εν όψει και της χρήσεως οριστικού άρθρου, συγκεκριμένη και δεν αφορά σε οποιοδήποτε Έθνος και σε οποιοδήποτε θρήσκευμα. Ειδικότερα, ως ανάπτυξη της «εθνικής» συνειδήσεως νοείται ευλόγως εφ’ όσον το ελληνικό Κράτος ιδρύθηκε και υπάρχει ως εθνικό Κράτος (βλ. Ολομ. ΣΕ 460/2013), η ανάπτυξη της ελληνικής -και όχι άλλης- εθνικής συνειδήσεως, ως ανάπτυξη δε της «θρησκευτικής» συνειδήσεως νοείται η ανάπτυξη ορθοδόξου χριστιανικής συνειδήσεως (βλ. ΣΕ 3356/ 1995, 2176/1998), εν όψει του ότι η θρησκεία της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας του Χριστού, χαρακτηριζόμενη ως «επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα» αναγνωρίζεται από τον συνταγματικό νομοθέτη, όπως προεξετέθη, ως η θρησκεία της συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού.

Εδώ η διατύπωση είναι απόλυτη και αδικεί την απόφαση. Ως προς το εθνικό κομμάτι του παραθέματος, λίγοι νομίζω θα υποστήριζαν ότι ως εθνική νοείται κάποια άλλη συνείδηση, όση ερμηνευτική φαντασία και αν επεστράτευαν. Για την ταυτότητα του νομικού λόγου, ότι δηλαδή έχουμε τους ίδιους νομικούς όρους, στο ίδιο άρθρο, αναφερόμενους στο ίδιο συνταγματικό δικαίωμα, εκ του ιδίου συντακτικού νομοθέτη προερχόμενους, όσα ισχύουν επί εθνικής συνειδήσεως ισχύουν τηρουμένων των αναλογιών και επί θρησκευτικής συνειδήσεως. Η ανακριβολογία της απόφασης έγκειται όμως στον περιορισμό της ανάπτυξης θρησκευτικής συνείδησης μόνο στην χριστιανική, και μάλιστα στην ορθόδοξη. Και μιλώ για ανακριβολογία, γιατί από όλο το κείμενο της απόφασης, όπως θα φανή κατωτέρω, προκύπτει ότι, ενώ επί της εθνικής συνείδησης αυτή είναι αναπτυκτέα εφ’ όλων των μαθητών ομοιόμορφα (κακώς, καθ’ ημάς), η αναπτυκτέα θρησκευτική συνείδηση κυμαίνεται αναλόγως θρησκεύματος: στους καθολικούς πρέπει να αναπτυχθή η καθολική χριστιανική συνείδηση, στους εβραίους η εβραϊκή και στους μουσουλμάνους η μουσουλμανική.

Read moreΛίγα λόγια για την ΟλΣτΕ 660/2018, μέρος Α

Περί της κοινωνικής κινητικότητας στο δικηγορικό επάγγελμα

Έχουμε πει ότι η κοινωνική κινητικότητα είναι σπουδαίο πράγμα, μην σας πω συνταγματική αρχή. Αλλά πώς να την μετρήσουμε; Ένας τρόπος είναι να συγκρίνουμε την σύνθεση ενός συνόλου πολιτών που κατέχουν ανώτατα αξιώματα σε δύο διαφορετικές χρονικές στιγμές, για παράδειγμα της Βουλής. Ίσως το κάνω και αυτό κάποια στιγμή, αλλά τώρα έτυχε να πέση το μάτι μου σε αυτό εδώ το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο της συναδέλφου Λύντιας Τρίχα.

Δικηγορείν εν Αθήναις

Σε αυτό το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, περιέχεται στις σελ. 489 επ. και ο κατάλογος μελών του έτους 1899-1900 του ημέτερου Δικηγορικού Συλλόγου, αποτελουμένου εν όλω από 469 συναδέλφους (άρρενες προφανώς).

Λ. Τρίχα, Δικηγορείν Εν Αθήνας, Σελ. 489-494 by Αθανάσιος Αναγνωστόπουλος on Scribd

Read moreΠερί της κοινωνικής κινητικότητας στο δικηγορικό επάγγελμα

Σχόλιο στο σημερινό άρθρο του Αλιβιζάτου

Δεν είμαι σίγουρος ότι κατάλαβα τι ισχυρίζεται εδώ ο Αλιβιζάτος. Είναι “κομματική παντοδυναμία των κυβερνώντων” το να ορίζει κυβέρνηση πλειοψηφίας τον υπουργό οικονομικών στο πνεύμα των προεκλογικών εξεγγελιών; Ο ρόλος των θεσμικών αντιβαρων είναι να εφαρμόζουν το πολιτικό πρόγραμμα των εκλογικά ηττηθέντων κομμάτων; (γιατί αυτό συμβαίνει τώρα στην Ιταλία) Πολύ φοβάμαι ότι η σαχλαμάρα, η … Read more Σχόλιο στο σημερινό άρθρο του Αλιβιζάτου

Περί του ανδρικού ολιγοβιώτου

Το 2015 απεβίωσαν 61.778 άρρενες και 59.405 γυναίκες (στοιχεία από ΕΛΣΤΑΤ). Το ίδιο έτος, το προσδόκιμο επιβίωσης στην γέννηση ήταν 78,3 των ανδρών και 83,6 των γυναικών, ήτοι το γυναικείο ήταν κατά 5,3 έτη υψηλότερο. Τούτο σημαίνει ότι οι άνδρες που γεννήθηκαν σε μια δεδομένη χρονιά ζουν αθροιστικά χονδρικά 300.000 χρόνια λιγώτερα από τις συνομήλικές τους γυναίκες (: περίπου 60.000 θάνατοι ανδρών επί 5 έτη).

[Αυτή είναι βέβαια μια προσέγγιση μόνο, διότι το προσδόκιμο επιβίωσης όσων πέθαναν το 2015 δεν είναι το προσδόκιμο όσων γεννήθηκαν το 2015, αλλά του δικού τους έτους γέννησής, που ήταν πολύ μικρότερο. Αντίστροφα, το προσδόκιμο του 2015 αφορά τους θανάτους της δεκαετίας του 2090 περίπου. Αλλά το νόημα είναι το ίδιο: είτε 50.000 άνδρες πεθάνουν μια δεδομένη χρονιά εκείνης της δεκαετίας είτε 70.000, πάντα θα υπολείπωνται των συνομηλίκων τους γυναικών κατά εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια].

Την ίδια ακριβώς ιστορία διηγούνται και άλλα στατιστικά στοιχεία. Έτσι, ενώ κατά την γέννηση τα αγοράκια είναι περισσότερα από τα κοριτσάκια (π.χ. το 2015 τα αγόρια ήταν το 106% των κοριτσιών που γεννήθηκαν, ήτοι 47.294 έναντι 44.553), σταδιακά η αναλογία αυτή υπέρ του αρσενικού φύλου αρχίζει να ανατρέπεται, παίρνοντας δραματικές διαστάσεις στην τρίτη και τέταρτη ηλικία. Έτσι, αρχικά οι γυναίκες εξισορροπούν αριθμητικά τους άνδρες στις ηλικίες 45-49 και, τέλος, στην απογραφή του 2011 το ποσοστό των γυναικών στην ηλικιακή ομάδα των +80 ετών ανέρχεται πλέον σε 60% επί του συνόλου (351.588 επί συνόλου 583.334). Ας μην αρχίσουμε καν τα ευφυολογήματα σχετικά με τις πολυπληθείς χήρες και τους συγκριτικά σπάνιους χήρους: αποτελεί δίδαγμα της κοινής πείρας όλων μας ότι οι γυναίκες ζουν αισθητά μακρότερες ζωές.

Read moreΠερί του ανδρικού ολιγοβιώτου