Τα προβληματα της Ιρλανδιας και τα λανθασμενα διδαγματα της χαιρεκακιας

Δεν μπορω να πω οτι δεν περιμενα καποια οψιμη χαιρεκακια απο ατομα που εβλεπαν επι χρονια την Ιρλανδια να παρουσιαζεται ως ενα συντριπτικα δυνατο παραδειγμα επιτυχιας ενος συγκεκριμενου πακετου μετρων ή και μια ολοκληρης κοσμοθεωριας. Ο αντιλογος στους οπαδους της Ιρλανδιας ως απολυτου προτυπου ηταν μαλλον δυσκολος, ειδικα οταν η προσοχη του κοινου αποσπαται ευκολα, οι ατακες μενουν και τα λεπτα νοηματα χανονται. Στην κοινη γνωμη, μια περιπτωση θα ειναι ειτε απολυτο προτυπο ή παραδειγμα προς αποφυγη, οι λεπτες χροιες σπανιζουν.

Θα ευχομουν ομως να υπηρχε λιγη ωριμοτητα και ψυχραιμια στον δημοσιο διαλογο απο οποια οπτικη και να βλεπει κανεις το ζητημα, γιατι τελικα ειναι σημαντικο να ρωτησουμε τις σωστες απαντησεις και να βγαλουμε τα σωστα διδαγματα.

Ποιες ειναι οι βελτιστες πολιτικες για την μακροπροθεσμη αναπτυξη μιας χωρας και τι μας διδασκει η Ιρλανδια?

Read moreΤα προβληματα της Ιρλανδιας και τα λανθασμενα διδαγματα της χαιρεκακιας

Η αδεια Αφρικη, λαϊκη σοφια και γιατι ιστολογω

Κοιταζοντας τα συννεφα και διαβαζοντας μπλογκ

Χαρτης του Muenster, 1554. Πληρης, πανεμορφος, πολυχρωμος... εχει και Κυκλωπες
Σε ενα πολυ ωραιο κειμενο σχετικα με τα οικονομικα της αναπτυξης, ο Πωλ Κρουγκμαν διηγειται την ιστορια του χαρτη της Αφρικης. Απο τα αρχαια χρονια οι Ευρωπαιοι γνωριζαν την υπαρξη της υποσαχαριας Αφρικης. Κατα κανονα οι πληροφοριες για αυτες τις περιοχες ηταν απο δευτερο ή τριτο χερι, μπλεκοντας αρκετη χρησιμη γνωση με παρεφθαρμενες ιστοριες ή ακομα και πληρως κατασκευασμενες ιστοριες με μυθικα τερατα. Καποια στιγμη μετα την Αναγεννηση η τεχνη της χαρτογραφιας αρχισε να εξελισσεται ακολουθωντας την αλματωδη προοδο των τεχνικων επιστημων. Οι απαιτησεις των χαρτογραφων αρχισαν να αυξανουν, οι πληροφοριες που εμπαιναν στον χαρτη επρεπε να ειναι πληρως διασταυρωμενες. Ως αποτελεσμα οι ακτες της Αφρικης αρχισαν να περιγραφονται με μεγαλη ακριβεια. Την ιδια στιγμη ομως, το ανεξερευνητο εσωτερικο της Αφρικης ξαφνικα χαθηκε απο τους χαρτες, στην θεση του υπηρχε ενα μεγαλο κενο. Μια και οι χαρτογραφοι δεν μπορουσαν ευκολα να ξεχωρισουν την καλης ποιοτητας πληροφοριας απο τους μυθους για το εσωτερικο της Αφρικης, αποφασισαν να μην συμπεριλαβουν τιποτα. Εχουμε λοιπον ενα παραδειγμα πως τα υψηλα προτυπα μιας επιστημης που προοδευε ραγδαια οδηγησαν σε απωλεια χρησιμης γνωσης.

Read moreΗ αδεια Αφρικη, λαϊκη σοφια και γιατι ιστολογω

Μια βραδιά στον Παναγόπουλο

Σε κάποιο από τα δοκίμιά του, ήδη τον 16ο αιώνα, ο Μονταίνι έγραφε μεταξύ άλλων, ότι « Η κοινωνία μας είναι προετοιμασμένη να μην εκτιμάει τίποτα άλλο εκτός από την φιγούρα: Σήμερα μπορείς να φουσκώνεις τους ανθρώπους με σκέτο αέρα και να τους βάζεις να αναπηδούν όπως τα τόπια».

Τα τελευταία χρόνια, καθώς μεγαλώνω, θυμάμαι όλο και περισσότερο αυτή τη ρήση του Μονταίνι, και βλέπω να επιβεβαιώνεται σχεδόν παντού πια: Στον πολιτικό, τον επαγγελματικό, τον ακαδημαϊκό και εκπαιδευτικό χώρο, στον χώρο της κοινωνικής συναναστροφής, στα γράμματα και, ασφαλώς, στις τέχνες. Σε όσα ακολουθούν, αναφέρομαι σε μία από τις τελευταίες, την μουσική, και μάλιστα εκείνη την διακριτή και τόσο ενδιαφέρουσα μορφή της που λέγεται «τραγουδοποιΐα». Το άρθρο αυτό ανήκει στον ίδιο κύκλο με το παλιότερο «Post μου για τον Φοίβο» και εκφράζει γενικότερες σκέψεις μου για το ελληνικό τραγούδι, με αναφορά σε έναν δημιουργό του που εκτιμώ, τον Δημήτρη Παναγόπουλο.

Read moreΜια βραδιά στον Παναγόπουλο

“Η Ελλαδα δεν παραγει/εξαγει τιποτα” και αλλες πλανες σχετικα με το εμπορικο ελλειμμα

Τι ακριβως προκαλει τα μεγαλα εμπορικα ελλειμματα της Ελλαδας (καπου 14% του ΑΕΠ πριν ξεκινησει η σημερινη υφεση) και ποσο πρεπει να μας νοιαζει?

Η απαντηση ειναι απλη και ευκολη, αλλα διαφευγει ακομα και σε εξυπνους και πληροφορημενους ανθρωπους.

Read more“Η Ελλαδα δεν παραγει/εξαγει τιποτα” και αλλες πλανες σχετικα με το εμπορικο ελλειμμα

Το φαινομενο Λουλα και δυσαρεστες συγκρισεις

Ο προεδρος Λουλα ανετρεψε ολα τα προγνωστικα για να γινει απο τους πιο επιτυχημενους ηγετες της Λατινικης Αμερικης στην μνημη των κατοικων της. Πλουσια τα διδαγματα για Λατινοαμερικανους και μη

Οταν ο Λουίζ Ινάσιο Λούλα Ντα Σίλβα εξελεγη 35ος προεδρος της Βραζιλιας πριν 8 χρονια, πολλοι οικονομικοι αναλυτες πανικοβληθηκαν. Υπηρξε διαχυτος φοβος για μια πιθανη αναστροφη της σχετικα καλης πορειας που ειχε δει η Βραζιλια υπο τον προεδρο Καρντοζο, με ανοιγμα αγορων, υπευθυνη δημοσιονομικη πολιτικη και αποκλιμακωση του πληθωρισμου.

Οι συγκρισεις με τον Τσαβεθ στην Βενεζουελα και την πολυ μεγαλη αναταραχη στην Αργεντινη ερχοντουσαν αυτοματα στο μυαλο και η απαισιοδοξια ηταν γενικευμενη. Το ρεαλ υποτιμηθηκε αποτομα και οι δεικτες εκτιμωμενου ρισκου για την βραζιλιανικη οικονομια απογειωθηκαν. Κιομως, ο Λουλα απογοητευσε τους βιαστικους και ενιοτε κακοπιστους μαντεις κακων. Το εβδομο απο τα οχτω παιδια φτωχων ανθρωπων που εμαθε να διαβαζει στα 10 του, χειριστης εργοστασιακης πρεσας χωρις ιδιαιτερη μορφωση, συνδικαλιστης του εργατικου κινηματος, προεδρος ενος κομματος με μαρξιστικες ριζες και σημα ενα κοκκινο αστερι… κιομως ειχε ψυχραιμια και πραγματισμο που υπερισχυσε της ιδεοληψιας.

Read moreΤο φαινομενο Λουλα και δυσαρεστες συγκρισεις

Η μικρη ανυπερασπιστη Αναπτυξη και ο Λευκος Παρεμβατικος Ιπποτης

Σε περιοδους μεγαλης δυσκολιας, συνηθισμενο ειναι οι ανθρωποι να αναζητουν απεγνωσμενα κατι να τους δωσει ελπιδα. Στην Ελλαδα πολιτικοι και πολιτες ψαχνουν το μαγικο κολπο που θα φερει την αναπτυξη, να μας βγαλει απο τα προβληματα μας. Δυστυχως πολλοι πεφτουν σε καποιου ειδους ανθρωπομορφικη πλανη, προσωποποιουν την Αναπτυξη και ψαχνουν τον Πριγκηπα που θα την αφυπνισει και θα την παρει στο ασπρο αλογο του, να τρεξουν σε καταπρασινα λιβαδια.

Γραφει σημερα ο Α.Παπαχελας

Ολοι ανεξαιρέτως οι σοβαροί ξένοι αναλυτές και ακαδημαϊκοί ρωτούν ακριβώς το ίδιο πράγμα: «Πέστε μας πώς και από πού θα έλθει η ανάπτυξη και θα σας πούμε αν θα τα βγάλετε πέρα». Ο υπουργός Οικονομικών κ. Παπακωνσταντίνου άκουσε την ίδια μονότονη προτροπή στα αγγλικά «tell us your growth story».

Αφηνω κατα μερος τα προβληματα στυλ που μαστιζουν την γραφη του καλου κατα τα αλλα δημοσιογραφου.* Αυτο που διακρινω εγω ειναι σοβαρη ελλειψη οικονομικης σκεψης** και αρκετη δοση απλοϊκων ή και προκατηλλειμενων σκεψεων σχετικα με ενα περιπλοκο ζητημα.

Το να προσπαθεις να μαντεψεις τι θα γινει στο παραμυθι της αναπτυξης μιας χωρας (growth story) πριν φτασεις στην τελευταια σελιδα του βιβλιου, ειναι μια αρκετα κακη ιδεα.

Read moreΗ μικρη ανυπερασπιστη Αναπτυξη και ο Λευκος Παρεμβατικος Ιπποτης

Η Μεγάλη Προσαρμογή

(δημοσιεύτηκε στο Βήμα Ιδεών 2 Οκτ. 2010)

Αρίστος Δοξιάδης

Για να ξαναμπεί η οικονομία σε τροχιά σταθερής ανάπτυξης, μισό με ένα εκατομμύριο άνθρωποι θα πρέπει να αλλάξουν δουλειά – το 10% με 20% του εργατικού δυναμικού. Δεν αρκεί να δουλεύουν πιο παραγωγικά, πιο έντιμα, πιο έξυπνα, πιο πολύ. Πρέπει να δουλεύουν σε άλλο αντικείμενο. Οι δουλειές που αναγκαστικά θα χαθούν θα είναι στους διεθνώς ‘μη-εμπορεύσιμους’ κλάδους (non-tradable), αυτούς που εξυπηρετούν αποκλειστικά τους κατοίκους της χώρας και δεν υπόκεινται σε διεθνή ανταγωνισμό: π.χ. λιανικό εμπόριο, δικηγόροι, δημόσια διοίκηση, κατασκευές στα αστικά κεντρα.  Οι νέες δουλειές θα πρέπει να είναι στους ‘εμπορεύσιμους΄ κλάδους: γεωργία, μεταποίηση, τουρισμός και άλλες εξωστρεφείς υπηρεσίες, εμπορεύσιμη τεχνολογία, προσφορά κατοικίας για ξένους.

Ποιοί και πώς θα δημιουργήσουν τις νέες δουλειές; Ας μην περιμένουμε πολλά από τις μεγάλες και οργανωμένες επιχειρήσεις. Λιγότερο από 400 χιλιάδες εργαζόμενοι (το 8% του εργατικού δυναμικού) απασχολείται σε εταιρίες με πάνω από 250 απασχολούμενους, και   πολλοί από αυτούς είναι είναι σε μη-εμπορεύσιμους κλάδους. Στην καλύτερη δυνατή περίπτωση οι μεγάλες εταιρίες, υφιστάμενες και νέες, μπορούν να προσθέσουν άλλες 100 χιλιάδες θέσεις εργασίας σε πέντε με δέκα χρόνια.

Read moreΗ Μεγάλη Προσαρμογή