Η Ανάπτυξη Πηγή Δυστυχίας

Η προωθούμενη ανάπλαση στο Ελληνικό θέτει το ερώτημα ποσες ευκαιρίες έχασε η χωρα για πραγματική ανάπτυξη και ποιός την εμπόδιζε;

Δημοσιευθηκε σε λιγο διαφορετικη εκδοση στην Καθημερινη.

Η συνύπαρξη των ανθρώπων σε κοινωνίες πάντα προκαλούσε συγκρούση μεταξύ της ατομικής ελευθερίας και της ανάγκης για αμοιβαίες παραχωρήσεις, για κανόνες. Όσο πιο πολιτισμένη γίνεται μια κοινωνία, τόσο μεγαλύτερη δυστυχία προκαλεί σε κάποιους πολίτες που περιορίζονται από τις κοινωνικές επιταγές, όπως έγραφε ήδη το 1929 ο Φρόυντ στο διάσημο Das Unbehagen in der Kultur (μεταφρασμένο ως Ο Πολιτισμός Πηγή Δυστυχίας).* Μια λιγότερο μελετημένη έκφανση αυτού του φαινομένου είναι η οικονομική ανάπτυξη και η ανεξήγητη δυστυχία που φαίνεται να φέρνει σε μερικούς συμπολίτες μας.

Πρόσφατα παραχωρήθηκε, ξεπερνώντας (οριστικά;) και τον σκόπελο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το αεροδρόμιο του Ελληνικού για ένα από τα μεγαλύτερα έργα στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Οι παραχωρησιούχοι υπόσχονται επένδυση 7-8 δις, που θα φέρει εργασία για 50.000 άτομα (σχεδόν το συνολικό εργατικό δυναμικό του Βόλου δηλαδή) και 1 εκατομμύριο νέους επισκέπτες για την Αθήνα. Συγκριτικά, το τελευταίο αυτόφωτο μνημείο μεγάλου βεληνεκούς που χτίστηκε στην πόλη (όχι π.χ. μουσείο επίδειξης περασμένων μεγαλείων), ο Παρθενώνας, έχει περίπου 2 εκ. επισκέπτες. Όσο προκλητικό και να ακούγεται, στο Ελληνικό χτίζουμε, τουριστικά μιλώντας (και αν ευσταθούν τα στοιχεία), μισό Παρθενώνα. Χωρίς μάλιστα να χρειαζόμαστε τα μεταλλεία του Λαυρίου.

Κιομως, ένα έργο τέτοιας σημασίας για την πόλη, αν όχι την χώρα, έπρεπε να περιμένει την βαθύτατη οικονομική κρίση για να γίνει.

Read moreΗ Ανάπτυξη Πηγή Δυστυχίας

Η μικρη ανυπερασπιστη Αναπτυξη και ο Λευκος Παρεμβατικος Ιπποτης

Σε περιοδους μεγαλης δυσκολιας, συνηθισμενο ειναι οι ανθρωποι να αναζητουν απεγνωσμενα κατι να τους δωσει ελπιδα. Στην Ελλαδα πολιτικοι και πολιτες ψαχνουν το μαγικο κολπο που θα φερει την αναπτυξη, να μας βγαλει απο τα προβληματα μας. Δυστυχως πολλοι πεφτουν σε καποιου ειδους ανθρωπομορφικη πλανη, προσωποποιουν την Αναπτυξη και ψαχνουν τον Πριγκηπα που θα την αφυπνισει και θα την παρει στο ασπρο αλογο του, να τρεξουν σε καταπρασινα λιβαδια.

Γραφει σημερα ο Α.Παπαχελας

Ολοι ανεξαιρέτως οι σοβαροί ξένοι αναλυτές και ακαδημαϊκοί ρωτούν ακριβώς το ίδιο πράγμα: «Πέστε μας πώς και από πού θα έλθει η ανάπτυξη και θα σας πούμε αν θα τα βγάλετε πέρα». Ο υπουργός Οικονομικών κ. Παπακωνσταντίνου άκουσε την ίδια μονότονη προτροπή στα αγγλικά «tell us your growth story».

Αφηνω κατα μερος τα προβληματα στυλ που μαστιζουν την γραφη του καλου κατα τα αλλα δημοσιογραφου.* Αυτο που διακρινω εγω ειναι σοβαρη ελλειψη οικονομικης σκεψης** και αρκετη δοση απλοϊκων ή και προκατηλλειμενων σκεψεων σχετικα με ενα περιπλοκο ζητημα.

Το να προσπαθεις να μαντεψεις τι θα γινει στο παραμυθι της αναπτυξης μιας χωρας (growth story) πριν φτασεις στην τελευταια σελιδα του βιβλιου, ειναι μια αρκετα κακη ιδεα.

Read moreΗ μικρη ανυπερασπιστη Αναπτυξη και ο Λευκος Παρεμβατικος Ιπποτης

Το “αποτυχημενο” ισπανικο μοντελο τουρισμου (εικονογραφημενο)

Η ελληνικη προσκολληση στον μιζερο και αναρχο τουρισμο, απορριπτονας το δυτικοευρωπαϊκο και αμερικανικο μοντελο παντα ηταν σαχλη. Η κριση την καθιστα πλεον μια παραλογη πολυτελεια

Εχω ακουσει απο 3-4 διαφορετικες (ελληνικες) πηγες προσφατα οτι “η Ισπανια εχει αποτυχει πληρως” στα τουριστικα της σχεδια. Δεν θελουμε η Ελλαδα λεει να γινει Ισπανια. Συνηθως η πολεμικη κατα της Ισπανιας συνοδευεται και απο τον αγαπημενο μας μυθο, οτι στην Ελλαδα δηθεν ταιριαζει η μικρη κλιμακα αναπτυξεων.

Ιδου ενα προσφατο παραδειγμα απο πηγη που δεν περιμενα να δειχνει τετοιο συντηρητισμο:

Δεν πρέπει, τέλος, να ξεχνάμε πως εξαιτίας των εγγενών περιορισμών του μικροαστισμού αποφύγαμε τις τεράστιες και αμετάκλητες καταστροφές που προκάλεσαν η μεγάλη κλίμακα και ο κεντρικός σχεδιασμός. Οσοι έχουν επισκεφθεί την ισπανική Costa del Sol διαπιστώνουν με φρίκη από τι γλιτώσαμε.

Η “αποτυχημενη” Ισπανια
Ας δουμε λιγο τα στοιχεια. Ξεκινω απο τις τουριστικες επισκεψεις και εισπραξεις το 2008

Read moreΤο “αποτυχημενο” ισπανικο μοντελο τουρισμου (εικονογραφημενο)

Βενζιναδικα και στρεβλωσεις: Το ΣτΕ στηριζει το δημοσιο συμφερον ή τους βενζινοπωλες?

Ανταγωνισμος κατα Bertrand και η αγορα της βενζινης. Πως διαφορες ρυθμισεις ανεβαζουν τις τιμες

Η αγορα της βενζινης, παρ’ολο οτι δεν ειναι τοσο σημαντικου μεγεθους, απασχολει συνεχως τους πολιτες και τα ΜΜΕ. Ισως ο λογος ειναι οτι οι τιμες της βενζινης εχουν μεγαλυτερες διακυμανσεις απο τις τιμες σε αλλες αγορες, κατι που βεβαια εχει να κανει περισσοτερο με την ασταθη διεθνη αγορα πετρελαιου, οχι με την ελληνικη.

Συνηθισμενη γκρινια που ακουγεται ειναι οτι η βενζινη στην Ελλαδα ειναι ακριβη. Αυτο ισως ισχυει, ειδικα στις περιοχες της χωρας που ειναι δυσκολα προσβασιμες και εχουν μικρη αγορα (νησια, ορεινα χωρια). Τι αλλο ομως καθοριζει τις τιμες της βενζινης περα απο το κοστος?

Θα επικεντρωθω εδω στην λιανικη αγορα δηλαδη τα πρατηρια, οχι την χονδρικη (διυλιστηρια κτλ). Ο ανταγωνισμος στα βενζιναδικα ειναι ισως ο,τι πλησιεστερο μπορουμε να βρουμε στο υποδειγμα του ανταγωνισμου κατα Bertrand. Οταν εχουμε τουλαχιστον δυο παιχτες, που πουλανε το ιδιο προϊον, σε κοντινη αποσταση και ανταγωνιζονται με βαση την τιμη, τοτε καταληγουν και οι δυο σε μια ισορροπια (κατα Νας) οπου πουλανε το προϊον σε τιμη ιση με το οριακο κοστος τους, δηλαδη το κοστος που τους προκαλει η τελευταια μοναδα προϊοντος που πουλανε. Χονδρικα μπορουμε να πουμε ως απλουστευση οτι το οριακο κοστος του βενζιναδικου ειναι ισο με την χονδρικη τιμη της βενζινης συν εξοδα (μισθος υπαλληλου, νοικι, επιτοκιο του επενδεδυμενου κεφαλαιου κτλ) ανα λιτρο βενζινης.

Σε αυτην την περιπτωση η τιμη στην αγορα ειναι ιση με το κοστος των βενζιναδικων. Αν δυο βενζιναδικα δεν εχουν ιδιο κοστος, τοτε η τιμη τους μπορει να περιπου ιση με το υψηλοτερο κοστος μεταξυ των δυο (βλεπε παραρτημα κατω).

Ειναι δυνατον η υπαρξη πολλων πρατηριων να οδηγει σε υψηλοτερες τιμες, οπως ισχυριζεται η Ελευθεροτυπια?
Μου φαινεται πως ναι, αυτο μπορει να συμβαινει με δυο τροπους.

Read moreΒενζιναδικα και στρεβλωσεις: Το ΣτΕ στηριζει το δημοσιο συμφερον ή τους βενζινοπωλες?