Πολιτικά

Είχα γράψει τον παλιό καλό καιρό μερικά πράγματα για τις προϋπόθεσεις απονομής της ιθαγένειας.

Με αφορμή την νέα παράπλευρη ιστοσκόπηση τα επαναφέρω με μερικές διευκρινίσεις.

Τα δύο βασικά συστήματα σχετικά με την αυτόματη κτήση της ιθαγενείας, δηλαδή χωρίς αίτηση πολιτογράφησης, είναι το σύστημα της καταγωγής (ius sanguinis) και το σύστημα της επικράτειας (ius soli). Υπό το πρώτο την ιθαγένεια κτώνται όσοι γεννώνται από ημεδαπό, ενώ υπό το δεύτερο όσοι γεννώνται επί ημεδαπού εδάφους. Τα δύο συστήματα δεν τίθενται σε αυστηρή διάζευξη μεταξύ τους, δεδομένου ότι πάντοτε και παντού ισχύει τουλάχιστον το ius sanguinis. Ζητούμενο είναι αν και κατά πόσον πρέπει να ισχύη επιπλέον και το ius soli, τάση που ενισχύεται διεθνώς, μετά μάλιστα την νομοθετική αλλαγή στην Γερμανία.

Το πρώτο σύστημα αρμόζει σε χώρες παραγωγούς μετανάστευσης, που με αυτόν τον τρόπο προσπαθούν να συγκρατήσουν τους δεσμούς των ομογενών με την πατρίδα. Τα ξαδέρφια όλων μας στα πέρατα του κόσμου και μέχρι νιοστής γενεάς έχουν και θα έχουν την (ανενεργό) ελληνική ιθαγένεια, μπορούν όμως οποτεδήποτε να επιδιώξουν την εγγραφή τους στα δημοτολόγια της χώρας, χωρίς να χρειάζεται να πολιτογραφηθούν εκ νέου Έλληνες.

Το δεύτερο σύστημα συνηθίζεται σε χώρες εισαγωγούς μεταναστών. Θεωρείται κατάλληλο για λόγους ανθρωπιστικούς, πρακτικούς, πολιτικούς και συχνά διαφημίζεται ως “προοδευτικώτερο”. Λέγεται μάλιστα συχνά ότι η αρχή του αίματος (ius sanguinis), που κατ’ αρχήν ακολουθεί το ελληνικό δίκαιο, είναι ρατσιστική. Όμως το δίκαιον του αίματος δεν έχει τίποτα φυσικά να κάνη με το αίμα, παρά μόνο με την ιθαγένεια: δεν είναι ius sanguinis, είναι ius nationalitatis, υπό την έννοια ότι την ιθαγένεια αποκτά όποιος έχει γονέα με την ιθαγένεια και όχι όποιος έχει γονέα συγκεκριμένης καταγωγής.

Ένα σημείο ακόμη που θέλω να εξάρω είναι το εξής: η ιθαγένεια δεν απονέμεται υποχρεωτικά σε κανένα αλλοδαπό, ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι συνεπάγεται και υποχρεώσεις (στρατιωτική θητεία!), και το ελληνικό κράτος, όπως κάθε κράτος, έχει κάθε δικαίωμα να ορίζη απεριορίστως, πλην των γνωστών περιπτώσεων απηγορευμένων διακρίσεων, τα κριτήρια της ιθαγενείας, αλλά και να την απονέμη in concreto σε όποιον εκείνο επιθυμή και μάλιστα με αναιτιολόγητη άρνηση στις, πολύ συνήθεις, περιπτώσεις της απόρριψης.

Read moreΟ παλμός της αναΜόρφωσης: Περί ιθαγενείας 1 και 1/2

Η αυτοκεφαλία παραχωρήθηκε κανονικώς στην Εκκλησία της Ελλάδος από το Οικουμενικό Πατριαρχείο με Συνοδικό Τόμο στις 29 Ιουνίου 1850. Είχε προηγηθή φυσικά η πραξικοπηματική ανακήρυξή της από μια ομάδα Ελλαδιτών πατριωτών, πειθήνιων ιθαγενών υπαλληλίσκων και δυτικόστροφων γραφειοκρατών το 1833, η οποία κατέστησε αναπόφευκτη την αυτοκεφαλία πολιτικά, καίτοι νομοκανονικά δεν είχε καμία συνέπεια. Μετά την θεραπεία του σχίσματος, η Ελλάδα σε γενικές γραμμές υπόκειται στην πνευματική δικαιοδοσία της εν Ελλάδι Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Read moreΥπέρ της άρσης του αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ελλάδος

Διαβάζω τον τελευταίο καιρό αρκετά πράγματα για την «κοινή λογική» (sensus communis) τόσο στο site του νεοιδρυθέντος πολιτικού κόμματος «ΔΡΑΣΗ» όσο και στην αρθρογραφία έγκριτων διανοουμένων που είτε υποστηρίζουν τον συγκεκριμένο πολιτικό φορέα είτε του ασκούν κριτική και εκφράζουν επιφυλάξεις (βλ. λ.χ. Χ.Τσούκα –Καθημερινή 29.3.09, σ.34 και στο ίδιο τεύχος Χ.Γιανναρά, σ.29). Δεδομένου ότι η λογική –και ιδίως η κοινή λογική- απασχολεί όλους μας στην καθημερινή ζωή, θέλω να εκφράσω ορισμένες σκέψεις ως προς την επίκληση που της γίνεται στην πρόσφατη αρθρογραφία.

Έχω την εντύπωση ότι στην έννοια της «κοινής λογικής» την οποία επικαλείται ο κ.Χ.Τσούκας και η «ΔΡΑΣΗ» συμμετέχουν δύο διαφορετικά πράγματα, που πρέπει να διακριθούν μεταξύ τους ώστε να προσδιοριστεί το ποσοστό δηλ. η αναλογία συμμετοχής τους στην διαμόρφωση της σχετικής έννοιας και να συναχθούν σχετικά συμπεράσματα. Από τη μια συμμετέχει βεβαίως εκείνη η λογική (εφεξής: Λογική με κεφαλαίο) που, διαμορφωμένη αρχικώς από τον Αριστοτέλη και αναδιατυπωμένη από τον Russell, τον Frege και άλλους συνίσταται στην διατύπωση μεθόδων για την διάκριση έγκυρων επιχειρημάτων από επιχειρήματα μη –έγκυρα. Η Λογική αυτή είναι μια τεχνική, μια μέθοδος, την οποία υποτίθεται ότι όλοι κατέχουμε και μπορούμε να χειριστούμε, μολονότι είναι γνωστό σε όσους ασχολούνται μαζί της πόσο δύσκολη είναι η κατανόηση και η επιτυχημένη χρήση της. Αυτού του είδους η Λογική μπορεί –και κατά την δική μου άποψη- να διαδραματίσει ρόλο στην κριτική πολιτικών απόψεων και θέσεων που διατυπώνονται με προτάσεις-δηλώσεις και να οδηγήσει ως εργαλείο στην αποδοχή τους ως έγκυρων ή την απόρριψή τους ως εσφαλμένων. Την Λογική αυτή νομίζω ότι επικαλείται λ.χ. ο Χ.Τσούκας, όταν κάνει λόγο για την δήλωση Βουλγαράκη «Ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό» στο προαναφερόμενο άρθρο του, την οποία βεβαίως σχολίασαν και άλλοι έγκριτοι αρθρογράφοι ήδη την στιγμή που διατυπώθηκε: Στην περίπτωση μιας τέτοιας -καθολικώς διατυπωμένης- δήλωσης, αρκεί ο κριτικά σκεπτόμενος ακροατής πολίτης να βρει ένα μόνο αντιπαράδειγμα, δηλαδή να διατυπώσει μιαν αληθή ατομική πρόταση που να αντιφάσκει στην πρώτη, προκειμένου να είναι σίγουρος για το σφάλμα της: Αν ο πολίτης λ.χ. σκεφθεί ακούγοντας την βουλγαράκειο δήλωση ότι η πορνεία είναι μεν νόμιμη αλλά δεν είναι ηθική (σύμφωνα τουλάχιστον με την κρατούσα Ηθική) τότε η πρόταση «Όλα τα νόμιμα είναι ηθικά» που διετύπωσε ατυχώς ο Βουλγαράκης πάει «λογικό περίπατο» και αποδεικνύεται συνάμα η κενότητα και ρηχότητα του περιεχομένου της και η προχειρότητα της σκέψης που την γέννησε…

Read moreΗ διαστρέβλωση της κοινής λογικής

Σύμφωνα με τα άρ. 7 παρ. 3 και 17 παρ. 2 Συντάγματος

Η γενική δημευση απαγορεύεται. […] Κανένας δεν στερείται την ιδιοκτησία του, παρά μόνο για δημόσια ωφέλεια που έχει αποδειχθεί με τον προσήκοντα τρόπο, όταν και όπως ο νόμος ορίζει, και πάντοτε αφού προηγηθεί πλήρης αποζημίωση.

Εξάλλου, σύμφωνα με το άρ. 1 παρ. 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ

Παν φυσικόν ή νομικόν πρόσωπον δικαιούται σεβασμού της περιουσίας του. Ουδείς δύναται να στερηθή της περιουσίας του, ειμή διά λόγους δημοσίας ωφελείας και υπό τους προβλεπομένους υπό του νόμου και των γενικών αρχών του διεθνούς δικαίου όρους.

Όλα αυτά είναι ωραία λόγια. Ωραία λόγια που ευδοκιμούν στα νομικά βιβλία, που εφαρμόζονται στις προφανείς και αυτονόητες περιπτώσεις, που δοκιμάζονται όμως και υποχωρούν όταν άλλες σκοπιμότητες πρυτανεύουν.

Μετά την λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μέσα στην δίνη των πολιτικών παθών, των εγκλημάτων, των προσωπικών αντεκδικήσεων, της συνεργασίας με τον κατακτητή και του εμφυλίου πολέμου, κάποιες δεκάδες χιλιάδες συμπολιτών μας στερήθηκαν της ιδιοκτησίας τους. Με τα μέτρα της εποχής, δικαίως ή αδίκως. Ανάμεσά τους υπάρχουν δύο ομογενείς πληθυσμιακές ομάδες, με τα δικά τους ιδιαίτερα δημογραφικά χαρακτηριστικά.

Οι Τσάμηδες, περί τις 20.000 αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι της Θεσπρωτίας. Χαρακτηρίστηκαν συλλογικά συνεργάτες του εχθρού, πλήρωσαν όλοι ανεξαιρέτως τα εγκλήματα μερικών από αυτούς και εκδιώχθηκαν κατά την διάρκεια εθνοκάθαρσης που διενήργησε ο ΕΔΕΣ.

Οι σλάβοι Μακεδόνες, οι σλαβόφωνοι της Δυτικής Μακεδονίας. Εδώ αναμίχθηκαν ο βρεφικός εθνικισμός τους με τον σταλινισμό, την αντίσταση στην συνεχή καταπίεση του ελληνικού κράτους, το όραμα για μια καλύτερη ζωή. Πλήρωσαν όλοι την μαζική συμμετοχή τους στον Εμφύλιο, ειδικά κατά το 1949, όταν πλέον αποτελούσαν την πλειοψηφία των μαχητών του ΔΣΕ.

Read moreΠερί Τσάμηδων και Σλαβομακεδόνων

Πριν από λίγο καιρό, ο πρωθυπουργός της χώρας μιλώντας στην κοινοβουλευτική του ομάδα εξεφώνησε την ακόλουθη πρόταση (σε έντονο ύφος και με αποφασιστικό τόνο): «Αναλαμβάνω το μερίδιο ευθύνης που μου αναλογεί!». Ο Κ.Καραμανλής αναφερόταν με την δήλωσή του αυτή στην σκανδαλώδη υπόθεση του Βατοπεδίου και τα περίφημα πορίσματα που αφορούσαν την τελευταία.

Η παραπάνω δήλωση δεν έπεισε τον πολύ κόσμο. Οι περισσότεροι γνωστοί και φίλοι μου λ.χ., κουβεντιάζοντας γι’αυτή, την αξιολόγησαν με δηλώσεις όπως οι: «Και τί μας είπε δηλαδή ο Καραμανλής; Τίποτε…», «Πάλι στείρα ρητορική…» και παρόμοιες, των οποίων η ποικιλία είναι μεγάλη. Το βέβαιον είναι ότι οι σχετικές δηλώσεις αξιολόγησης της πρωθυπουργικής δήλωσης από πολίτες συνέπιπταν γενικώς ως προς το ότι εξέφραζαν μια «κοινή διαίσθηση»: Ότι η πρωθυπουργική δήλωση είχε προβληματικό σημασιολογικό και πραγματολογικό περιεχόμενο…

Πράγματι ο κοινός νους μας λέει ότι το «Αναλαμβάνω την ευθύνη» που είπε ο πρωθυπουργός δεν σήμανε κιόλας, ότι ανέλαβε την ευθύνη. Γιατί όμως;; Την απάντηση στο ερώτημα αυτό μπορεί να δώσει μόνον ο φιλοσοφικός νους, μέσω της προσπάθειας ακριβέστερης ανάλυσης-σημασιολόγησης της πρωθυπουργικής δήλωσης. Ο φιλοσοφικός νους μπορεί να δικαιολογήσει την «διαίσθηση» του κοινού νου μέσα από μια προσέγγιση που δεν έχει καθόλου να κάνει με πολιτικές προτιμήσεις, κομματικές τοποθετήσεις, συμπάθειες και αντιπάθειες προσώπων, κυβερνήσεων και πολιτικών αλλά με απλή και καθαρή φιλοσοφία της γλώσσας. Σε αξιοποίηση της τελευταίας προχωρώ ευθύς αμέσως στο κείμενο.

Στη φιλοσοφία της γλώσσας γίνεται εδώ και μισόν αιώνα περίπου, λόγος για το «πως να κάνουμε πράγματα με τις λέξεις». Η σχετική διδασκαλία είναι απλή: Πάντοτε, κάθε φορά που λέμε κάτι, κάνουμε και κάτι άλλο εκτός από το να μιλάμε και να εκφωνούμε λέξεις. Για παράδειγμα όταν λέω «γεια σου» στον φίλο μου Αθανάσιο, τον χαιρετώ. Όταν του λέω «Στοιχηματίζω την περιουσία μου ότι γράφω καλύτερα ποινικά βιβλία από σένα!» βάζω μαζί του πράγματι ένα στοίχημα (ενδέχεται βεβαίως και να τον απειλώ ότι θα του φάω τη θέση στο Πανεπιστήμιο, ή να κάνω χιούμορ ή χίλια δυο άλλα πράγματα). Κάθε φορά, ο λόγος μας συνιστά και μια ορισμένη πράξη και η διαπίστωση αυτή συνιστά με την σειρά της μια τεράστια επανάσταση απέναντι στην κλασική αλλά πρόχειρη και εσφαλμένη πεποίθηση του κοινού νου, ότι: «Άλλο τα λόγια κι άλλο τα έργα!» ή ότι «Ο Μανόλης με τα λόγια χτίζει ανώγια και κατώγια!»: Η αλήθεια είναι αντιθέτως, ότι «και τα λόγια είναι έργα»!

Read moreΠώς ο Πρωθυπουργός (δεν;) έκανε πράγματα με τις λέξεις