αναΜορφωση - συνΙστολογιο

Τον Ιούλιο-Αύγουστο 1974 η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο.
Τον Φεβρουάριο-Μάρτιο 2014 η Ρωσσία εισέβαλε στην Κριμαία.

Είναι άραγε συνεπές να αντιτάσσεται κανείς στην πρώτη, αλλά να συντάσσεται με την δεύτερη;

Πολλοί λένε όχι, υποδεικνύοντας τις ομοιότητες: μια ισχυρή τρίτη χώρα εισβάλλει σε μια πιο αδύναμη γείτονά της, επικαλούμενη ότι δήθεν επιδιώκει να προστατεύση από κακομεταχείριση την ομόφυλή της μειονότητα. Δεν είναι άραγε το ίδιο ακριβώς;

Εγώ νομίζω όμως ότι περιορίζονται στην επιφάνεια του πράγματος.

Read moreΚριμαία, Κύπρος, Κοσσυφοπέδιο.

Ποτέ μου δεν κατάλαβα τι είναι το σύμφωνο συμβίωσης και τι το χρειαζόμαστε: επειδή υπάρχουν κάποιοι που θέλουν να είναι έγγαμοι, αλλά να μην το λένε γάμο; Για ποιο λόγο χρειαζόμαστε μια οικογενειακή σύμβαση που να είναι κάτι παραπάνω από μνηστεία και κάτι λιγώτερο από γάμος; Γιατί τότε να μην εισαγάγουμε και καναδυό βαθμίδες ημιγάμων ακόμη;

Τέλος πάντων, ο νόμος είναι νόμος. Και εν προκειμένω νόμος είναι ο Ν. 3719/2008, ο οποίος προβλέπει τα εξής στο άρ. 1:

Η συμφωνία δύο ενήλικων ετερόφυλων προσώπων με την οποία οργανώνουν τη συμβίωσή τους (σύμφωνο συμβίωσης) καταρτίζεται αυτοπροσώπως με συμβολαιογραφικό έγγραφο. Η ισχύς της συμφωνίας αρχίζει από την κατάθεση αντιγράφου του συμβολαιογραφικού εγγράφου στον ληξίαρχο του τόπου κατοικίας τους, το οποίο καταχωρείται σε ειδικό βιβλίο του Ληξιαρχείου.

Οι συμβαλλόμενοι συμβιωτές συνεπώς πρέπει να είναι ετερόφυλοι κατά νόμον. Αυτό συνιστά εξόφθαλμη διάκριση λόγω φύλου, φανταστήτε μόνο να επιτρεπόταν η πώληση κάποιου εμπορεύματος ή το δάνειο μόνο μεταξύ ετεροφύλων (ή μόνο μεταξύ ομοφύλων, το ίδιο είναι). Αυτά τα έχουμε πει εδώ και χρόνια, τι να λέμε τώρα.

Στην υπόθεση Βαλλιανάτος και λοιποί κατά Ελλάδος (Νοε 13) προσεβλήθη λοιπόν ενώπιον του Στρασβούργου ακριβώς αυτό.

Από την άποψη αυτή, η έκβαση της υπόθεσης ενώπιον του ΕΔΔΑ ήταν απολύτως αναμενόμενη. Το ίδιο και η συντριπτική πλειοψηφία 16-1 της διηυρυμένης σύνθεσης.

Υπήρξε όμως και ένας λέων στην μειοψηφία.

Read moreΥπόθεση Βαλλιανάτος και λοιποί κατά Ελλάδος: τα προκαταρκτικά

Προσοχή: ακολουθεί βαρετό νομικό κείμενο. Που όμως κρύβει για κάποιους ανθρώπους ένα ζήτημα σχεδόν ζωής και θανάτου. Κι ας μην του φαίνεται.

Ο Ν. 3907/2011 ίδρυσε στο Υπουργείο Δημοσίας Τάξεως, που τώρα κάπως αλλιώς το βαφτίσανε, την Υπηρεσία Ασύλου. Αυτή είναι η υπηρεσία η οποία εξετάζει όλα τα αιτήματα ασύλου, σύμφωνα με σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία (Οδηγία 115/2008). Με την νομοθεσία αυτή η σχετική αρμοδιότητα αφαιρέθηκε από την ΕΛΑΣ, όπου τα πράγματα ήταν κάπως, εμ, αντιπροσφυγικά. Δημιουργήθηκε, με τα χρήματα των μερκελιστών βεβαίως, μια αξιόλογη υποδομή, προσελήφθησαν παιδιά με μεταπτυχιακά, διατέθηκαν διερμηνείς (ακόμη και των λινγκάλα) και τα λοιπά. Μια σαφής πρόοδος.

Η αίτηση ασύλου τώρα εξετάζεται σε δύο βαθμούς. Αρχικά την κρίνει ως αποφαινόμενη αρχή ένας χειριστής (χειρίστρια συνήθως, ξέρετε τώρα). Αν απορριφθή, υπάρχει δικαίωμα προσφυγής προς την Αρχή Προσφυγών, που είναι ανεξάρτητη υπηρεσία, χωριστή από την Υπηρεσία Ασύλου. Στην Αρχή λειτουργούν κάμποσες τριμελείς επιτροπές. Η προσφυγή αυτή, για να έχη νόημα, όπως κάθε διοικητική προσφυγή, πρέπει να είναι αποτελεσματική (effective remedy κατ’ άρ. 13 της Οδηγίας) και να μην εξαντλήται σε ένα τυπικό επανέλεγχο. Ο χειριστής (πρέπει να) κρίνεται και ελέγχεται.

Μάλιστα, ο Ν. 3907/2011 χρησιμοποιεί ασυνήθιστα έντονη γλώσσα σχετικά. Στο άρ. 3 παρ. 4 αναφέρει:

Τα μέλη των Επιτροπών κατά την άσκηση των καθηκόντων τους απολαμβάνουν προσωπικής ανεξαρτησίας.

Read moreΑρχή Προσφυγών, αλλά όχι Προσφύγων;

Ευχαριστώ τον φίλο ποινικολόγο Αντώνη Μπαλτά για σκέψεις, επιχειρήματα και υλικό σχετικά με το σημερινό άρθρο μου.

Είναι δύσκολο πράγμα να είσαι κατηγορούμενος. Ειδικά στην Ελλάδα Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το άρ. 12 Ν. 4236/2014 επέφερε πριν λίγες ημέρες, για νιοστή φορά, αλλαγές στον πολύπαθο Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.

Ειδικώτερα, εισήγαγε τις νέες παραγράφους 3, 4 και 5 στο άρ. 101 ΚΠΔ, το οποίο πλέον έχει ως εξής:

1. Ο ανακριτής, μόλις μετά την κλήτευσή του εμφανιστεί ή οδηγηθεί σ’ αυτόν ο κατηγορούμενος για ν’ απολογηθεί, του ανακοινώνει το περιεχόμενο του κατηγορητηρίου και των άλλων εγγράφων της ανάκρισης. Επιτρέπεται επίσης στον κατηγορούμενο να μελετήσει ο ίδιος ή ο συνήγορός του το κατηγορητήριο και τα έγγραφα της ανάκρισης. Με γραπτή αίτηση του κατηγορουμένου και με δαπάνη του χορηγούνται σε αυτόν αντίγραφα του κατηγορητηρίου και των εγγράφων της ανάκρισης.
2. Την ίδια υποχρέωση έχει ο ανακριτής, και τα ίδια δικαιώματα ο κατηγορούμενος, όταν κληθεί ξανά σε συμπληρωματική απολογία, πάντως μετά το τέλος της ανάκρισης και προτού διαβιβαστεί η απολογία στον εισαγγελέα (άρθρο 308 παρ. 1), καλείται πάντοτε ο κατηγορούμενος να μελετήσει όλη τη δικογραφία. Αν όμως η ανάκριση εξακολούθησε περισσότερο από μήνα μετά την πρώτη ή κάθε μεταγενέστερη απολογία, δικαιούται ο κατηγορούμενος να ασκεί τα δικαιώματά του μια φορά το μήνα, και κάθε φορά ο ανακριτής συντάσσει σχετική έκθεση κάτω από την απολογία του κατηγορουμένου.
3. Κατά παρέκκλιση από τις παραγράφους 1 και 2, εφόσον δεν θίγεται το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη, οι αρμόδιες αρχές, κατά την ανάκριση, προανάκριση ή προκαταρκτική εξέταση, δεν επιτρέπουν την πρόσβαση σε τμήμα του υλικού, αν αυτή ενδέχεται να θέσει σε σοβαρό κίνδυνο τη ζωή ή τα θεμελιώδη δικαιώματα άλλου προσώπου ή αν τέτοια άρνηση είναι απολύτως απαραίτητη για την προστασία σημαντικού δημοσίου συμφέροντος, όπως στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η πρόσβαση θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη διεξαγωγή έρευνας ή να βλάψει σοβαρά την εθνική ασφάλεια.
4. Για την παροχή πληροφοριών στον κατηγορούμενο, σύμφωνα με τα παραπάνω, συντάσσεται έκθεση ή γίνεται ειδική μνεία στην έκθεση που συντάσσεται αρμοδίως.
5. Ο κατηγορούμενος ή ο συνήγορός του έχει το δικαίωμα να υποβάλει αντιρρήσεις κατά της ενδεχόμενης παράλειψης ή άρνησης της αρμόδιας αρχής να παράσχει τις κατά τα ανωτέρω πληροφορίες. Η παράγραφος 3 του άρθρου 236Α εφαρμόζεται αναλόγως.

Read moreΥπέρ του δικαιώματος πληροφορήσεως του κατηγορουμένου

Σε συνέχεια όσων είχα υποστηρίξει εδώ και με αφορμή την πρόσφατη παραπομπή από το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο στο Δικαστήριο της ΕΕ στο Λουξεμβούργο του προδικαστικού ζητήματος αν είναι σύμφωνο με τις ευρωπαϊκές συνθήκες ή μήπως υπερβαίνει τις αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων, έστω και από την δευτερεύουσα αγορά, θυμήθηκα και κάτι άλλο.

Σύμφωνα με το άρ. 123 παρ. 1 και 125 παρ. 1 της Συνθήκης για την Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ):

Απαγορεύονται οι υπεραναλήψεις ή οποιουδήποτε άλλου είδους πιστωτικές διευκολύνσεις από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή από τις κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών, οι οποίες εφεξής αποκα­λούνται «εθνικές κεντρικές τράπεζες», προς θεσμικά και λοιπά όργανα ή οργανισμούς της Ένωσης, κεντρικές κυβερνήσεις, περιφερειακές, τοπικές ή άλλες δημόσιες αρχές, άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου ή δημόσιες επιχειρήσεις των κρατών μελών απαγορεύεται επίσης να αγοράζουν απευθείας χρεόγραφα, από τους οργανισμούς ή τους φορείς αυτούς, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή οι εθνικές κεντρικές τράπεζες. […]

Η Ένωση δεν ευθύνεται για τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν οι κεντρικές κυβερνήσεις, οι περιφερειακές, τοπικές ή άλλες δημόσιες αρχές, άλλοι οργανισμοί δημοσίου δικαίου ή δημόσιες επιχειρήσεις των κρατών μελών, ούτε τις αναλαμβάνει, με την επιφύλαξη των αμοιβαίων χρηματοοικονομικών εγγυήσεων για την από κοινού εκτέλεση ενός συγκεκριμένου έργου. Κανένα κράτος μέλος δεν ευθύνεται για τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν οι κεντρικές κυβερνήσεις, οι περιφερειακές, τοπικές ή άλλες δημόσιες αρχές, άλλοι οργανισμοί δημοσίου δικαίου ή δημόσιες επιχειρήσεις άλλου κράτους μέλους, ούτε τις αναλαμβάνει, με την επιφύλαξη των αμοιβαίων χρηματοοικονομικών εγγυήσεων για την από κοινού εκτέλεση ενός συγκεκριμένου έργου.

Read moreΜικρό κανονολογικό ΙΙ

Μετά την αποκρυπτογράφηση και την δακτυλογράφηση της πρώτης πρώτης πρώτης ποινικής απόφασης του Αρείου Πάγου, η οποία οφείλεται στους φίλους Βουλάγξ, Απόστολο και Γρηγόρη Μανόπουλο, με την ηθική αυτουργία του Νίκου Σαραντάκου, ο πειρασμός να γράψω δυο λόγια για την απόφαση, τα πρώτα μετά από σχεδόν 180 χρόνια, ήταν ακαταμάχητος.

Ιδού λοιπόν κάποια στοιχεία ερμηνευτικά της ίδιας της απόφασης και του ιστορικού συγκειμένου που την παρήγαγε, αξιοποιώντας και τα εύστοχα σχόλια της προηγούμενης ανάρτησης.

Πρώτα, το κείμενο της απόφασης, όπως μεταγράφηκε (ακολούθησα τον πολυτονισμό του Απόστολου, ίσως έχει ξεφύγει καμιά βαρεία, μη βαράτε):

Απόφ. Ποιν. Α΄.

Ἐν ὀνόματι τοῦ Βασιλέως.

Τὸ Δικαστήριον τοῦ Ἀρείου Πάγου.

Συγκείμενον ὑπὸ τῶν Δικαστῶν Κ.Κ. Χρηστοδούλου Κλονάρη Προέδρου, Ἀναστασίου Πολυζωΐδου, Γεωργίου Ἀθανασίου, Δ. Γοδεφρίδου Φέδερ, Δημητρίου Σκορδίλη, Θεοδώρου Μανούση, Γεωργίου Ἀφθονίδου, ἀναπληροῦντος τὸν κύριον Ἰωάννην Σωμάκην ἀπόντα, καὶ τοῦ Γραμματέως Γεωργίου Κ. Ἰσχομάχου, παρόντος καί τοῦ εἰσαγγελέως κυρίου Ἀνδρονίκου Πάϊκου,
Συνελθὸν εἰς δημοσίαν συνεδρίασιν,
Αναγνοῦν τήν παρά τῶν τριῶν δικαστῶν τοῦ ἐν Ἀθήναις Πρωτοδικείου Κ.Κ. Ἀριστείδου Μωραϊτίνη Προέδρου, Χριστοδούλου Αἰνιάνος καί Γεωργίου Μ. Καραμάνου γενομένην αἴτησιν ἐξαιρέσεως ἀπὸ τὴν κατὰ τοῦ Α.Γ. Μουσουδάκη δίκην καί ἐπιστηριζομένην εἰς τὰς ἑξῆς αἰτίας. 1ον ὅτι ἐκδόντες ἅπαξ ἐν συμβουλίῳ βούλευμα, διὰ τοῦ ὁποίου ἀπεφῄναντο ὅτι αἱ καταμηνυθείσαι πράξεις τοῦ Α.Γ. Μουσουδάκη δὲν εἶναι ἀξιόποινοι, ὅτι ἔπειτα ἀνακοπέντος τοῦ βουλεύματος τούτου καὶ ἐκδοθέντος κατ’ αὐτοῦ ἄλλου βουλεύματος τοῦ δικαστικοῦ συμβουλίου τῶν ἐν Ἀθήναις ἐφετῶν, παρὰ τοῦ ὁποίου ὑποχρεοῦνται νὰ συνεδριάσωσιν εἰς τὸ Πλημμελειοδικείον, τοῦ ὁποίου ἁπαρτίζουσι μέρος, ἐξαιτοῦνται νὰ ἐξαιρεθῶσιν ὥς φθάσαντες ἤδη νὰ ἐκφράσωσι // φράσωσι γνώμην εἰς τὸ βούλευμά των. καὶ 2ον ὅτι ἡ ἐξαίρεσίς των εῖναι σύμφωνος μὲ τὰς παρὰ τῆς νομολογίας κοινῶς παραδεδεγμένας ἀρχὰς, καὶ εἰδικῶς μέ τὴν ἔννοιαν τοῦ 5 παραγράφου τοῦ 51 ἄρθρου τῆς Ποιν. Δικονομίας.
Ἀκοῦσαν τὸν εἰσαγγελέα.
Σκεφθἐν κατὰ τὸν νόμον
Ἐπειδὴ ὁ νόμος ὁρίζει ῥητῶς τὰς αἰτίας ὅσαι φέρουσιν ἐξαίρεσιν Δικαστῶν, εἴτε τὰ μέρη προτείνουσιν αυτήν, εἴτε ὁ δικαστὴς συνειδώς αἰτίαν ἐξαιρέσεως τὴν προβάλλει, καὶ ἐκτὸς τῶν ὥρισμένων τούτων αἰτιῶν πάσα ἄλλη εἶναι ἀπαράδεκτος.
Ἐπειδὴ ἡ ἐξαίρεσις, ὅταν δεν διατάττεται παρὰ τοῦ νόμου, ἀφαιρεῖ ἀπὸ τὰ δικαζόμενα μέρη τοὺς φυσικοὺς δικαστάς των.
Ἐπειδὴ ὁ 5. παράγραφος τοῦ 51. ἄρθρου τῆς Ποινικῆς Δικονομίας ἐξαιρεῖ μόνους ἐκείνους τοὺς δικαστὰς οἵτινες ἔλαβον μετοχὴν, ἢ συνέπραξαν εἰς τὴν ἀνάκρισην ἢ ἀποφασιν τῆς προκειμένης υποθέσεως ἐν ῷ ἦσαν μέλη ἄλλου Δικαστηρίου, κανεῖς δε ἐκ τῶν τριῶν δικαστῶν τῶν ἐξαιτουμένων τὴν ἐξαίρεσιν δὲν ἀνῆκεν εἰς ἄλλο Δικαστήριον, εἰς τὸ ὁποῖον νά ἔλαβε μετοχὴν ἢ νά συνέπραξε περὶ τῆς προκειμένης ὑποθέσεως, οὐδέ γίνεται τὸ Δικαστήριον ἄλλο ἐξ ἄλλου, διὸτι έκρινε προδικαστικῶς τὴν ὑπόθεσιν, τὴν ὁποίαν πρόκειται να δικάση ὁριστικῶς.
Διὰ ταῦτα ἀποῤῥίπτει τὴν αἴτησιν τῆς ἐξαιρέσεως τῶν τριῶν // τριῶν δικαστῶν τοῦ ἐν Ἀθήναις Πρωτοδικείου.
Ἐκρίθη καὶ ἐδικάσθη τὴν δευτέραν Ἀπριλλίου τοῦ χιλιοστοῦ ὀκτακοσιοστοῦ τριακοστού πέμπτου ἔτους, ἐν Ἀθήναις.

Ὁ Πρόεδρος
Χ. Κλονάρης
Ἀ. Πολυζωΐδης
Γ. Ἀθανασίου
Δ. Γ. Φέδερ
Δ. Σκορδίλης
Θ. Μανούσης
Γ. Ἀφθονίδης

Ὁ Γραμματεὺς
Γ. Κ. Ἰσχόμαχος

Ἐδημοσιεύθη τὴν τρίτη τοῦ αὐτοῦ μηνὸς
ἐν Ἀθήναις

ὁ Πρόεδρος
Χ. Κλονάρης
ο Γραμμ.
Γ. Κ. Ἰσχόμαχος

Read moreΠαρατηρήσεις υπό την υπ’ αριθμ. Α΄ του 1835 απόφαση του Αρείου Πάγου

Εντάξει, όχι και τόσο παλαιογραφικό. Αλλά πιο συγκινητικό!

Η χώρα μας είναι μια χώρα σχετικά νεαρά. Ήτο υπόδουλος, γεύθηκε την χαρά της οθωμανικής ανεκτικότητας, τα γνωστά. Με αποτέλεσμα, οι θεσμοί μας να είναι σχετικά πρόσφατοι. Η θεσμική τους μνήμη πηγαίνει το πολύ μέχρι τους παππούδες μας, συνεργουσών σε αυτό όσων σεισμών, λοιμών, λιμών, κατοχών, πολέμων, ΠΑΣΟΚ και λοιπών μεσολάβησαν.

Γιαυτό είναι όμορφο να βλέπης με τα μάτια σου και να ψηλαφής ένα μικρό κομμάτι θεσμικής ιστορίας.

Read moreΕυχάριστο παλαιογραφικό διάλειμμα ΙΙ