Περί Βορείου Ηπείρου

Τι βλέπουμε στον ως άνω χάρτη;

Βλέπουμε τις περιοχές, τους οικισμούς ορθότερα, τους οποίους θεωρεί μειονοτικούς το ελληνικό κράτος. Πρόκειται για 100 χονδρικά οικισμούς, οι οποίοι αναγνωρίζονται επισήμως ως “περιοχές παραδοσιακής παρουσίας της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας στην Αλβανία” (ΦΕΚ Β-119/21.01.2015 και ΦΕΚ Β-243/17.02.2015).

Ας κάνουμε λίγα σχόλια πάνω στον χάρτη αυτόν. Καταρχάς, για λόγους που δεν γνωρίζω, στον σχετικό κατάλογο δεν περιλαμβάνονται τα αστικά κέντρα των Αγίων Σαράντα, του Αργυροκάστρου και της Κοριτσάς, αν και σαφώς παρατηρείται ιστορικά ελληνική παρουσία εκεί (ελληνική παρουσία δεν σημαίνει φυσικά πλειοψηφική παρουσία). Επίσης, παραδόξως από τον κατάλογο απουσιάζουν τα ελληνόφωνα χωριά της Χιμάρας Παλάσα και Δρυμάδες, οπότε πήρα το θάρρος να τα προσθέσω.

Όταν ένα κράτος συντάσσει έναν χάρτη αυτού του είδους, είναι αρκετά εύλογο να υποθέσουμε ότι είναι, ας πούμε, γενναιόδωρο. Ότι έχει συμπεριλάβει δηλαδή κάθε οικισμό που θα μπορούσε έστω και καθ’ υπερβολήν να θεωρηθή ελληνικός, π.χ. κι ας είναι μικτός ή ας είναι βλαχόφωνος. Αντιστρόφως, μπορούμε με ασφάλεια να υποθέσουμε ότι δεν υπάρχουν ελληνόφωνοι οικισμοί που αποκλείστηκαν από τον χάρτη αυτό. Με λίγα λόγια: αυτή είναι η ελληνική Βόρεια Ήπειρος, δεν υπάρχει άλλη.

Για να είμαι δίκαιος βέβαια, ο χάρτης δεν είναι και προϊόν καλπάζουσας φαντασίας. Για παράδειγμα, σε όλες τις βιογραφίες των αδελφών Ζάππα θα διαβάσετε ότι κατάγονταν από το Λάμποβο της Βορείου Ηπείρου. Στον χάρτη όμως Λάμποβο δεν θα βρήτε. Τίμιο.

Σας καλώ λοιπόν να συγκρίνετε τον χάρτη αυτόν με τους χάρτες της Βορείου Ηπείρου που έχετε δει κατά καιρούς, π.χ. τον χάρτη Βενιζέλου με τις ελληνικές διεκδικήσεις του Α΄ ΠΠ, με τον χάρτη της προέλασης του ελληνικού στρατού το 1940-1941 ή με τους χάρτες που ακολουθούν την κοίτη του Αώου ή ακόμη και του Γενούσου ποταμού.

Παρατηρείτε ασφαλώς ότι οι χάρτες αυτοί είναι κατά πολύ ευρύτεροι ή, για να το πούμε ευθέως, περιλαμβάνουν μεγάλες εδαφικές περιοχές που είναι αποκλειστικά αλβανόφωνες (και συνήθως μουσουλμανικές παραδοσιακά). Το ελληνικό κομμάτι της Βορείου Ηπείρου εφάπτεται με τα ελληνικά σύνορα περίπου (πλην της περιοχής της Κονίσπολης) και βρίσκεται στα νοτιοδυτικά. Καθετί άλλο δεν είναι ελληνικό, είναι αλβανικό. Πώς να το κάνουμε δηλαδή.

Στην ως άνω εικόνα παρατηρούμε ότι μεταξύ των ελληνικών συνόρων στην Θεσπρωτία και των ελληνικών χωριών του Βούρκου παρεμβάλλονται τσάμικα χωριά, με κυριώτερο την κωμόπολη της Κονίσπολης. Δεν υπάρχει λοιπόν εδαφική συνέχεια (στο σημείο αυτό) των ελληνόφωνων οικισμών. Επίσης, κάποια από τα χωριά της περιοχής του Βουθρωτού που σημειώνονται ως μειονοτικά είναι στην πραγματικότητα μικτά.

Αυτός είναι ο μειονοτικός χάρτης αυτού που υποτίθεται ότι είναι η βορειοδυτική περιοχή της Βορείου Ηπείρου, από Πόγραδετς στον βορρά μέχρι Κοριτσά και πιο νότια. Δεν υπάρχει κανένα ελληνικό χωριό. Κανένα. Το βορειοδυτικώτερο ελληνικό χωριό, αν δεν κάνω λάθος, είναι η Βλαχοψηλοτέρα (την βλέπετε κάτω αριστερά).

Ο ελληνικός χάρτης είναι τίμιος κατά τούτο, ότι δεν ελληνοποιεί τα αλβανόφωνα (ορθόδοξα ως επί το πλείστον) χωριά της ακτογραμμής μεταξύ Αγίων Σαράντα και Χιμάρας. Ενώ δηλαδή θα υπήρχε προφανής πολιτική σκοπιμότητα να αναβαπτιστούν σε μειονοτικά χωριά όπως η Νίβιτσα και ο Σεν Βασίλης, γιατί τότε θα εξασφαλιζόταν ένα είδος γεωγραφικής συνέχειας με τα χωριά της Χιμάρας (πάνω αριστερά στον χάρτη), αυτό δεν συνέβη.

Ακριβώς βόρεια από τον Αυλώνα, σε μια περιοχή εξαιρετικής ομορφιάς, κοντά στις εκβολές του Αώου και στην λιμνοθάλασσα της Σβέρνιτσας, βρίσκονται τα βορειότερα ελληνόφωνα χωριά, η Νάρτα και η Σβέρνιτσα. Βαθιά μέσα στην αλβανική ενδοχώρα αποτελούν θύλακες ελληνοφωνίας.

Ούτως έχουν τα πράγματα, αγαπητοί, και η αλήθεια νικά.