Το ελληνοτουρκικό χάσμα

Η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση που ταλανίζει την χώρα μας δεν μας αφήνει καμιά φορά χρόνο ή διάθεση να σηκώσουμε λίγο το βλέμμα και να δούμε τι γίνεται στην γειτονιά μας. Όπου συμβαίνουν πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα.

Η γειτονική μας Τουρκία δεν είναι η Τουρκία που γνωρίζαμε όλα αυτά τα χρόνια. Ο πληθυσμός της πλέον αγγίζει τα 76 εκ. άτομα, ενώ το ΑΕΠ του 2012 βρισκόταν στα 612 δισ. ευρώ (στατιστικά στοιχεία από εδώ). Δεν ήταν πάντα έτσι όμως! Το 1983 το ελληνικό και το τουρκικό ΑΕΠ ήταν σχεδόν ίσα. Ακόμα και την εποχή της κρίσης στα Ίμια, η Τουρκία είχε μια οικονομία περίπου 50% μεγαλύτερη της ελληνικής. Το τουρκικό ΑΕΠ του 1990 ισοφαρίστηκε από το ελληνικό εννέα χρόνια μετά, το 1999. Σήμερα πλέον η Τουρκία είναι υπερτριπλάσια οικονομικά και η ψαλίδα ανοίγει συνεχώς εις βάρος μας.

Η απόκλιση ελληνικού και τουρκικού ΑΕΠ μετά το 2002.
Η απόκλιση ελληνικού και τουρκικού ΑΕΠ μετά το 2002.

Οι αριθμοί είναι πράγματι αμείλικτοι. Η Τουρκία δεσπόζει και στον ισλαμικό κόσμο, με ΑΕΠ τετραπλάσιο του Πακιστάν ή του Κατάρ, τριπλάσιο της Αιγύπτου, διπλάσιο του Ιράν, μεγαλύτερο της Σ. Αραβίας κατά 50-60 δισ. ευρώ. Στην ομάδα των μεγαλομεσαίων χωρών με πληθυσμό 50-100 εκ., πλην χωρών ΕΕ, η πιο επιτυχημένη είναι η Ν. Κορέα, ακολουθούμενη από την Τουρκία. Ενδεικτικά, οι Φιλιππίνες με πληθυσμό 97 εκατομμύρια έχουν ΑΕΠ 194,5 δισ. ευρώ, το Ιράν με 76,5 εκ. έχει 316, η Αίγυπτος με 81 έχει 200, η Ταϊλάνδη με 67 έχει 285. Το τουρκικό ΑΕΠ ισούται με το άθροισμα των ΑΕΠ Πολωνίας, Ουκρανίας και Ουγγαρίας ή, αλλιώς, προς το ΑΕΠ Ελλάδας, Βελγίου και Σλοβενίας μαζί.

Ασφαλώς πρόκειται για μια μείζονα γεωπολιτική αλλαγή στην γειτονιά μας, μια αλλαγή που δεν πρέπει να μας αφήση αδιάφορους. Η άνοδος του βιοτικού επιπέδου του τουρκικού λαού είναι μια ευπρόσδεκτη εξέλιξη, πολλώ δε μάλλον που συνοδεύεται, όπως παντού στον κόσμο, από σαφή μείωση των δεικτών γονιμότητας. Ήδη η Τουρκία για πρώτη φορά στην ιστορία της κινείται στο όριο της αναπλήρωσης των γενεών (ο σχετικός δείκτης βρίσκεται στο 2,0 τα τρία τελευταία χρόνια), πράγμα που συνεπάγεται την σταθεροποίηση του πληθυσμού της μεσοπρόθεσμα στα επίπεδα των 75-80 εκατομμυρίων κατοίκων.

Αυτό όμως σημαίνει ότι για κάθε Έλληνα που θα ζήση τον 21ο αιώνα θα υπάρχουν τουλάχιστον 7 Τούρκοι (όταν διδασκόμουν Γεωγραφία στο σχολείο η αναλογία ήταν 1 προς 5). Κατά συνέπεια, δεν είναι πλέον πραγματιστικός στόχος για την χώρα μας να παραγάγη 7πλάσιο ΑΕΠ από την Τουρκία, ιδιαίτερα εφόσον η παραγωγικότητα της τουρκικής οικονομίας πιθανότατα θα συνεχίση να αυξάνεται μακροπρόθεσμα ταχύτερα της ελληνικής, και το κατά κεφαλήν τουρκικό ΑΕΠ να ανέρχεται επίσης ταχύτερα. Σήμερα για πληθυσμό 7,5 φορές μεγαλύτερο η Τουρκία παράγει μόνο υπερτριπλάσια αγαθά, αλλά αυτή η σχέση είναι πολύ πιθανόν να αλλάξη εις βάρος μας.

Όλα αυτά ανακλώνται φυσικά και στο αυτοείδωλο της σημερινής Τουρκίας. Η τελευταία δεκαετία, χονδρικά μετά τις μεταρρυθμίσεις που εισήγαγε με την καθοδήγηση του ΔΝΤ ο Κεμάλ Ντερβίς, περιλαμβάνει ορόσημα μιας νέας τουρκικής αυτοπεποίθησης. Είτε μιλάμε για το Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου (στα 200 καλύτερα του κόσμου) είτε για το υποθαλάσσιο μετρό Marmaray είτε για το αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης “Κεμάλ Ατατούρκ” (20ό στον κόσμο με 45 εκ. επιβάτες το 2012 έναντι 13 εκ. της Αθήνας στο “Ελ. Βενιζέλος“) είτε για τις Τουρκικές Αερογραμμές είτε για τους βαλλιστικούς πυραύλους Γιλντιρίμ να παρελαύνουν στην Άγκυρα, οι Τούρκοι βλέπουν γύρω τους πράγματα που τους κάνουν υπερήφανους. Αν προσθέσουμε σε αυτά την Μις Κόσμος 2002 Αζρά Ακίν, το Νομπέλ Λογοτεχνίας του Ορχάν Παμούκ το 2006, το αργυρό μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Μπάσκετ του 2010, Καθηγητές Οικονομικών όπως τον Ατζέμογλου στο ΜΙΤ, αντιλαμβανόμαστε ότι η εικόνα επεκτείνεται σε πολλούς τομείς.

Μπορούμε να αποτολμήσουμε τον εξής παραλληλισμό: η Τουρκία βρίσκεται σήμερα στο σημείο όπου βρισκόταν η Ελλάδα το 2004, δηλαδή στο αποκορύφωμα της προσπάθειάς της να αλλάξει παγκόσμια κατηγορία. Από την ομάδα των χωρών τύπου “Εξπρές του Μεσονυκτίου” στην ομάδα χωρών τύπου BRIC.

Προφέρεται "Μάρμαραϊ".
Προφέρεται “Μάρμαραϊ”.

Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι τα πάντα είναι ρόδινα στην άλλη άκρη του Αιγαίου. Απεναντίας, η Τουρκία επιδεικνύει όλα τα σημεία μιας ανώριμης μεγέθυνσης και μιας ρηχής οικονομίας, από την απότομη ύφεση του 2009 (-4,8%) ως το μεγάλο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και την εξάρτησή της από τις άμεσες διεθνείς επενδύσεις.

Είναι δύσκολο σε αυτό το σημείο να προβλέψη κανείς προς τα πού θα στραφή ο οικονομικός και πληθυσμιακός δυναμισμός της σημερινής Τουρκίας. Από την μια μεριά, η αύξηση του βιοτικού επιπέδου και η επιχειρηματική της ευρωστία ίσως άρουν τις αμφιβολίες κάποιων Ευρωπαίων εταίρων ως προς τις, παγωμένες σήμερα, ενταξιακές της διαπραγματεύσεις. Αν μή τι άλλο, ο φόβος πολλών Κεντροευρωπαίων περί μαζικής μετανάστευσης εκατοντάδων χιλιάδων χωρικών από την Ανατολία θα μειωθή. Από την άλλη μεριά, υπάρχουν ήδη σαφή σημάδια στην νεοθωμανική εξωτερική πολιτική του καθεστώτος του Ερδογάνου που ενδεικνύουν προς μια αυτόνομη πορεία της εξωτερικής της πολιτικής. Μια πορεία που, χωρίς να παραγνωρίζη τον δυτικό της προσανατολισμό, τονίζει περισσότερο στοιχεία από το οθωμανικό παρελθόν, τους ισλαμικούς δεσμούς και έχει γενικά χαρακτήρα ευρασιατικό.

Είναι μάλλον σαφές πλέον ότι το υπαρκτό γεωπολιτικό πρόβλημα της ανάσχεσης μιας δυναμικής οικονομικά και αναθεωρητικής πολιτικά Τουρκίας δεν μπορεί να λυθή (πλέον!) μόνο με ευθύ ανταγωνισμό στους αριθμούς. Αν στο παρελθόν φιλοδοξούσαμε να βασιζώμαστε στην καλύτερη ποιότητα, που προερχόταν από το ανώτερο βιοτικό μας επίπεδο, στο μέλλον αυτό θα γίνεται ολοένα πιο δύσκολο, από την στιγμή που και το τουρκικό βιοτικό επίπεδο, που αυτήν την στιγμή είναι περίπου το 47% του ελληνικού, θα συγκλίνη σταδιακά με το δικό μας.

Χρειάζονται πιο εξειλιγμένες και ευέλικτες προσεγγίσεις. Ασφαλώς δεν ζούμε στην εποχή που οι πόλεμοι κερδίζονταν με εφ’ όπλου λόγχη και επίθεση δεκάδων μεραρχιών. Εκείνο που ανησυχεί μεσοπρόθεσμα είναι μια πιθανή φινλανδοποίηση της Ελλάδας, μια δέσμευσή δηλαδή της χώρας μας στο ευρύτερο τουρκικό άρμα. Αυτό θα μπορούσε να συμβή μέσω ενός συνδυασμού ελεγχόμενων κρίσεων τύπου Ιμίων ή S300, και ήπιας ισχύος, που ακτινοβολείται από τα τουρκικά Πανεπιστήμια, τους Τούρκους τουρίστες, τις τουρκικές επενδύσεις, ακόμη και τις περιβόητες τουρκικές σειρές στην τηλεόραση. Η ίδια η απειλή ενός μαζικού στρατιωτικού πλήγματος μπορεί να δράση παραλυτικά, όπως μας διδάσκει το παράδειγμα της Κύπρου.

Για να μην αναφέρω την ήπια ισχύ που αναπτύσσουν οι αβυσσαλέοι οθωμανικοί στηθόδεσμοι.
Για να μην αναφέρω την ήπια ισχύ που αναπτύσσουν οι αβυσσαλέοι οθωμανικοί στηθόδεσμοι.

Όχι βέβαια πως τα συνολικά μεγέθη της χώρας μας πρέπει να μας αφήνουν αδιάφορους. Μεσοπρόθεσμα πρέπει να υιοθετήσουμε και να επιδιώξουμε φιλόδοξους μεσοπρόθεσμους στόχους, π.χ. ένα πληθυσμό 15 εκατομμυρίων με ΑΕΠ περί τα 500 δισ. ευρώ, ώστε να αναβαθμιστή η γεωπολιτική μας θέση. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει εκ μέρους της ελληνικής κοινωνίας στιβαρές δεσμεύσεις προς την κατεύθυνση της ενθάρρυνσης και ενσωμάτωσης περαιτέρω μετανάστευσης, ιδίως από τις βαλκανικές χώρες, της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, της παραγωγικότητας, της εξωστρέφειας, της εφευρετικότητας.

Αλλά αυτή είναι μια άλλη συζήτηση.

19 thoughts on “Το ελληνοτουρκικό χάσμα”

  1. Θανάση συμφωνώ απόλυτα σε όλα, η σκέψη και η επιχειρηματολογία σου είναι ξεκάθαρη και ουσιαστική. Θα τολμήσω, όμως, να προβώ σε κάποιες παρατηρήσεις.

    Θα σταθώ, αρχικά, στην τελευταία σου επισήμανση: είμαστε ένας γηρασμένος λαός, με τρομερή υπογεννητικότητα (ο ήδη χαμηλός δείκτης των γεννήσεων λόγω της οικονομικής κρίσης, της ευθυνοφοβίας και της μαλθακότητας των νέων Ελλήνων θα μειωθεί τραγικά στο αμεσο μέλλον):αυτή είναι η τεράστια εθνική απειλή, όχι η οικονομική κρίση – η Ελλάδα ειναι πλούσια χώρα, με τεράστιες παραγωγικές δυνατότητες, (δεν είμαστε Βουλγαρία ή Ρουμανία).
    Με γηρασμένο πληθυσμό:α) ποιος θα παράξει πλούτο; β)ποιος θα καταναλώσει;, γ)ποιος θα εισάγει νέες ιδέες, ποιος θα καινοτομήσει;, δ) ποιος θα πληρώσει ασφαλιστικές εισφορές για να πάρουν σύνταξη οι ηλικιωμένοι;
    Ξεκάθαρα, συμφωνώ μαζί σου, απαιτείται η προσέλκυση και η ενσωμάτωση με σκοπό τη σταδιακή ελληνοποίηση – όχι στα χαρτιά, αλλά στη νοοτροπία και στη συνείδηση – νέων πληθυσμών από τα Βαλκάνια. Ανθρώπων, που δεν μεγάλωσαν σε γυαλα όπως εμείς, που δεν έχουν, επηρεασμένοι από τους δημοσίους υπαλλήλους γονείς τους, όνειρο ζωής το αραλίκι του δημοσίου – όπως εμεις. Νέων από τα Βαλκάνια, που μας ενώνει η κοινή θρησκεία (γεγονός που επιβοηθεί την ενσωμάτωση), έτοιμων να αρπάξουν (και να εκτιμήσουν) τις ευκαιρίες που θα δοθούν στη νέα Ελλάδα που δημιουργείται.

    Δεύτερον: εγώ, προσωπικά, δεν τρομάζω με την αλματώδη ανάπτυξη της Τουρκίας, γιατί: α)ο παραγόμενος πλούτος προέρχεται από ξένες επενδύσεις, οι οποίες δεν είναι ποτέ σταθερές, β) οι αριθμοί δεν αποτυπώνουν την αλήθεια – στη Βραζιλία με πολλαπλάσιο της Τουρκίας ΑΕΠ ο κατώτατος μισθός είναι στα 200 περίπου ευρώ, στην Τουρκία πόσο υψηλότερος να είναι; γ)η Τουρκία μπορεί να επιδεικνύει υψηλού επιπέδου Πανεπιστήμια (γιατί εκεί δεν υπάρχει αριστερή ιδεοληψια να παρεμποδίζει την ίδρυση ιδιωτικών Πανεπιστημίων) και νομπελίστες, όμως πόσο βέβαιοι μπορούμε να είμαστε ότι η πλειοψηφία των νέων Τούρκων έχει τη μόρφωση και τη δυνατότητα πρόσβασης στην ανώτερη εκπαίδευση που αναμφισβήτητα έχει ο μέσος νεοέλληνας; γ) Θεωρώ δηλαδή, ότι η ανισομερής αναπτυξη της Τουρκίας σε συνδυασμό με την απουσία εθνικής ομοιογένειας και τροφοδοτούμενη από την αυταρχική διακυβέρνηση θα οδηγεί αναπόδραστα και περιοδικά σε διάφορες μορφές κοινωνικής αναταραχής που θα ενισχύουν την αστάθεια και θα ναρκοθετούν συνεχώς την περαιτέρω πρόοδο. Η χώρα αυτή είναι καταδικασμένη να μην προοδεύσει ποτέ γιατί το Ισλάμ και οι αναχρονισμοί που εκπορεύονται από τους κανόνες του δεν το επιτρέπουν: όσο πιο πολλές Τουρκάλες μορφώνονται, τόσοι πιο πολλοί θα βρίσκονται να διαδηλώνουν για την υποχρεωτική ένδυση της μαντίλας…

    Ας κοιτάξουμε τα του οίκου μας – όσο είμαστε στην ΕΕ δεν μας απειλεί η πλούσια Τουρκία. Η Τουρκία της προηγούμενης δεκαετίας, ως δεκανίκι των Αμερικάνων, ήταν μεγαλύτερος κινδυνος.

    ΥΓ Στην ηλικία που είσαι, άσε τους ημιμαραθωνίους…Απόλαυσε τη θαλπωρή του καναπέ και την αγάπη που θα προσφέρει απλόχερα το βράδυ ο Ζλάταν!!

    Χαιρετώ – Κώστας Σίδερης

    Reply
  2. Γεια σου ρε ΚΣ, συμφωνούμε γενικά.

    αυτή είναι η τεράστια εθνική απειλή, όχι η οικονομική κρίση

    Συμφωνώ μαζί σου.

    (δεν είμαστε Βουλγαρία ή Ρουμανία).

    Καλά βρε, μην τις αποπαίρνουμε τις γειτόνισσες, απλώς έχουμε κάποια συγκριτικά πλεονεκτήματα, τύπου τουρισμού και ναυτιλίας. Μην ξεχνάμε ότι πριν από 100 χρόνια η Βουλγαρία ήταν η Πρωσσία των Βαλκανίων.

    Νέων από τα Βαλκάνια, που μας ενώνει η κοινή θρησκεία (γεγονός που επιβοηθεί την ενσωμάτωση)

    Ή η κοινή χαλαρότητα περί τα θρησκευτικά. Όπως τα λες είναι.

    εγώ, προσωπικά, δεν τρομάζω με την αλματώδη ανάπτυξη της Τουρκίας

    Δεν θα το ωνόμαζα τρόμο, απλώς να είμαστε ενημερωμένοι ότι τα πράγματα αλλάζουν και ότι οι σχετικές θέσεις των κρατών μεταξύ τους μεταβάλλονται.

    α)ο παραγόμενος πλούτος προέρχεται από ξένες επενδύσεις, οι οποίες δεν είναι ποτέ σταθερές,

    Πιθανόν, και όπως λέει και ο ΣΓ, μόλις σταθεροποιηθή η ευρωζώνη, όλο αυτό το χρήμα θα επιστρέψη στην Ισπανία π.χ. αντί της Τουρκίας. Αλλά προφανώς είναι καλύτερο να έχης ξένες επενδύσεις, κι ας μην είναι σταθερές, από το να μην έχης καθόλου.

    β) οι αριθμοί δεν αποτυπώνουν την αλήθεια – στη Βραζιλία με πολλαπλάσιο της Τουρκίας ΑΕΠ ο κατώτατος μισθός είναι στα 200 περίπου ευρώ, στην Τουρκία πόσο υψηλότερος να είναι;

    1020 λίρες τον μήνα, ήτοι 378 ευρώ.

    η ανισομερής αναπτυξη της Τουρκίας σε συνδυασμό με την απουσία εθνικής ομοιογένειας και τροφοδοτούμενη από την αυταρχική διακυβέρνηση θα οδηγεί αναπόδραστα και περιοδικά σε διάφορες μορφές κοινωνικής αναταραχής που θα ενισχύουν την αστάθεια και θα ναρκοθετούν συνεχώς την περαιτέρω πρόοδο.

    Ας ελπίσουμε όχι, μόνο κακό θα είναι για εμάς να έχουμε δίπλα μας 100 εκ. φτωχούς και θυμωμένους ανθρώπους.

    Η χώρα αυτή είναι καταδικασμένη να μην προοδεύσει ποτέ γιατί το Ισλάμ και οι αναχρονισμοί που εκπορεύονται από τους κανόνες του δεν το επιτρέπουν: όσο πιο πολλές Τουρκάλες μορφώνονται, τόσοι πιο πολλοί θα βρίσκονται να διαδηλώνουν για την υποχρεωτική ένδυση της μαντίλας…

    Όχι, με αυτό διαφωνώ. Δες τον εκλογικό χάρτη της Τουρκίας: στις περιοχές όπου υπάρχει κατεξοχήν ανάπτυξη και τουρισμός, εκεί χάνει και το κόμμα του Ερδογάνου, εκεί το Ισλάμ εκκοσμικεύεται. Στην Κωνσταντινούπολη είδα λιγώτερες μαντίλες κατά κεφαλήν (καλό το αστειάκι;) παρά στην Φραγκφούρτη.

    Στην ηλικία που είσαι, άσε τους ημιμαραθωνίους…

    Μα ακριβώς επειδή είμαι σε κρίσιμη ηλικία, ρε σειρά! ;-)

    Reply
  3. Ένα άλλο ενδιαφέρον στατιστικό περί Τουρκίας είναι το δημόσιο χρέος, που είναι μόλις 36% του ΑΕΠ. Το οποίο σημαίνει ότι υπάρχει περιθώριο για σοβαρό δανεισμό αν χρειαστή ή αν χαλαρώσουν τα προεκλογικά λουριά. Και γενικώς μια φούσκα δανεισμού δεν είναι καθόλου απίθανη.

    Reply
  4. Και ένα τελευταίο στατιστικό: η Ελλάδα παραμένει μια σχετικά αραιοκατοικημένη χώρα σε σχέση με την γεωγραφική της θέση, την σύσταση του εδάφους και το κλίμα της. Έχουμε περί τους 82 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, την στιγμή που Τουρκία και Αλβανία έχουν 98 (επίσης: ΠΓΔΜ 80, Βουλγαρία 66, Σερβία 93, Κύπρος 146, Ρουμανία 84). Πληθυσμός 15 εκ. σημαίνει πυκνότητα περί τους 113 ανά τ.χλμ., της τάξης δηλαδή της Πορτογαλίας ή της Σλοβακίας.

    Συνάγεται λοιπόν ότι, αν μή τι άλλο, όλοι οι καλοί χωράμε.

    πηγή: http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_sovereign_states_and_dependent_territories_by_population_density

    Reply
  5. Ψέματα είπα, έχω κι άλλο στατιστικό: ο πληθυσμός της Ελλάδας από 6 εκ. το 1924 έφτασε τα 7 εκ. το 1937, ήτοι σε 13 χρόνια. Για το επόμενο εκατομμύριο χρειάστηκε 19 χρόνια, μέχρι το 1956 (και λίγα ήτανε, με τα τραγικά γεγονότα της δεκαετίας του 40). Για το φράγμα των 9 εκ. χρειάστηκαν άλλα 19 χρόνια, το 1975 (προφανώς η καθυστέρηση οφείλεται στην μετανάστευση). Για το επόμενο 1 εκ. χρειάστηκε μόλις 12 χρόνια, μέχρι το 1987. Ήταν το πιο γρήγορο εκατομμύριο της ελληνικής δημογραφικής ιστορίας, συνδυασμός της ανόδου του βιοτικού επιπέδου και αντιστροφής των μεταναστευτικών ροών.

    Στην συνέχεια ο ρυθμός επιβραδύνεται, καθώς για το επόμενο εκατομμύριο απαιτήθηκαν 15 χρόνια, μέχρι το 2002. Από τότε και μέχρι σήμερα τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα, καθώς όχι μόνο παρατηρείται συνολικά σχεδόν στασιμότητα, αλλά για πρώτη φορά υπάρχει και μείωση του πληθυσμού, προφανώς λόγω μετανάστευσης εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.

    Αυτά με κάποια επιφύλαξη, γιατί τις φοβάμαι τις στατιστικές πληθυσμού περισσότερο και από τις στατιστικές χρέους.

    πηγές:

    http://countryeconomy.com/demography/population/greece

    http://www.populstat.info/Europe/greecec.htm

    Reply
    • Για το επόμενο εκατομμύριο χρειάστηκε 19 χρόνια, μέχρι το 1956 (και λίγα ήτανε, με τα τραγικά γεγονότα της δεκαετίας του 40).

      Ναι, ήταν λίγα, γιατί το 11,5% του εκατομμυρίου ήταν οι 115.343 Δωδεκανήσιοι που προστέθηκαν πακέτο στον πληθυσμό με την Ένωση. Οι πόλεμοι της δεκαετίας του 40 θα εμφάνιζαν πιο δραματικά αποτελέσματα, αν υπολογίζαμε πότε έπιασε το επόμενο εκατομμύριο η προ του 1947 Ελλάδα…

      Reply
      • [Δεν μπορούμε να διορθώσουμε;]

        Επίσης, αν δεν κάνω λάθος, υπήρξε και μεταναστευτικό ρεύμα από την Τουρκία μετά το 1955, αλλά δεν ξέρω εάν οι πληθυσμοί ήταν σημαντικοί…

        Reply
  6. Καλά βρε, μην τις αποπαίρνουμε τις γειτόνισσες, απλώς έχουμε κάποια συγκριτικά πλεονεκτήματα, τύπου τουρισμού και ναυτιλίας.

    καλα, απο την μια αυτα δεν λεγονται συγκριτικα πλεονεκτηματα, απο την αλλη εγω θεωρω οτι μακροπροθεσμα ισως ειναι και μειονεκτηματα. Θα το δουμε βεβαια.

    Κατα τα αλλα, ενω τα στοιχεια ειναι καπως αμειλικτα εχω καποιον αντιλογο σε καποια σημεια:

    α) το τουρκικο ΑΕΠ μπορει να καταρρευσει σε ονομαστικα μεγεθη αν καταρρευσει η λιρα (που εχει αυξανομενη πιθανοτητα να συμβει).

    β) η ηπια ισχυς της Τουρκιας για καλο ειναι, οχι για κακο. Αν φτιαχνουν πχ τα πανεπιστημια τους, συνδεονται με ολο και περισσοτερες επενδυσεις με τον εξω κοσμο κτλ θα εχουν μικροτερα κινητρα για πολεμικες περιπετειες

    οπως ειπες και συ

    Δες τον εκλογικό χάρτη της Τουρκίας: στις περιοχές όπου υπάρχει κατεξοχήν ανάπτυξη και τουρισμός, εκεί χάνει και το κόμμα του Ερδογάνου, εκεί το Ισλάμ εκκοσμικεύεται.

    Reply
  7. β) η ηπια ισχυς της Τουρκιας για καλο ειναι, οχι για κακο. Αν φτιαχνουν πχ τα πανεπιστημια τους, συνδεονται με ολο και περισσοτερες επενδυσεις με τον εξω κοσμο κτλ θα εχουν μικροτερα κινητρα για πολεμικες περιπετειες

    Κάτσε, εξαρτάται. Η ήπια ισχύς της Γερμανίας επί Β Ράιχ στην Μεσευρώπη ήταν ασύγκριτη, αλλά δεν την χρησιμοποιούσε για καλό.

    Reply
  8. Δεν ξέρω αν οι προβλέψεις που βλέπω είναι του IMF, το μόνο δεδομένο είναι πως είναι εξαιρετικά λανθασμένες (μεθοδολογικά τουλάχιστον).

    Reply
    • Σε ποιες προβλέψεις αναφέρεσαι; Για εξήγησε.

      συμπλήρωση: Όπα, στο πινακάκι αναφέρεσαι, είμαι βλαξ. Αλλά εξήγησε και πάλι τι λάθος έχουν. [από ένα αγγλόφωνο ιστολόγιο το βρήκα νομίζω]

      Reply
      • Στο γράφημα αναφέρομαι (κυρίως). Μιλάμε για δύο μεταβλητές που διαθέτουν πολύ διαφορετικά χρονικά μεταβαλλόμενα moments (μέσο, διακύμανση, λοξότητα, κύρτωση κτλ.). Αν ρίξεις μια ματιά στο στα δεδομένα (πήγαινε π.χ. στο google data) θα διαπιστώσεις πως το ΑΕΠ της Τουρκίας υπήρξε από τα περισσότερο ασταθή και εύθραυστα σε ολόκληρη την υφήλιο. Projections – μάλλον γραμμικές – βασιζόμενες στα λίγα μόνο τελευταία έτη που δεν λαμβάνουν υπόψιν τις ιδιότητες των μεταβλητών που μελετούν δεν μπορούν να θεωρηθούν σοβαρές. Επίσης συγκριτικά γραφήματα point-estimates δυο εξαιρετικά διαφορετικών μεταβλητών που δεν παρουσιάζουν και τις εκτιμήσεις του σφάλματος ή τα εκτιμώμενα διαστήματα εμπιστοσύνης είναι τουλάχιστον παραπλανητικά. Δες εδώ ένα καλύτερο (αλλά όχι τέλειο) τρόπο απεικόνισης (αν και δεν γνωρίζω με ποιο τρόπο έγιναν οι συγκεκριμένες προβλέψεις). Στη περίπτωση της Τουρκίας έχω την εντύπωση πως όχι μόνο η συγκεκριμένη εκτίμηση (όσον αφορά το προσδοκώμενο ΑΕΠ) είναι πάρα πολύ αισιόδοξη αλλά πως είναι ταυτόχρονα πολύ ασθενής (πολύ ευρείες γκρι περιοχές για τα confidence intervals).

        Reply
  9. Τρισμέγιστη οικονομική ανάλυση για τους μερακλήδες οικονομολόγους του μπλογκ (και όχι μόνο) που αναπαράγει με καμάρι ο εθνικός μας δημοσιογράφος και προβάλει στο show του ο εθνικός μας ο Αριστοφάνης

    Απολαύστε υπεύθυνα

    http://youtu.be/RTMCFziZiKQ

    πως θα χαρακτηρίζατε μια χώρα της οποίας οι περισσότερο δημοφιλείς δημοσιογράφοι αλλά και οι παρευρισκόμενοι πολιτικοί (ένας εξ αυτών κυβερνητικός εκπρόσωπος) δεν μπορούν να κάνουν ένα άμεσο debunking σε τέτοιους γελοίους ισχυρισμούς;

    Reply

Leave a Comment