Δεξιοί και κεντρώοι και αριστεροί ομονοούν στην ανάγκη αναθεώρησης του άρ. 16 Σ, κατά διαφορετικές, εννοείται, αναφορές του. Αλλά μένει εκτός αναθεώρησης. Φοβάται ο Γιάννης το θεριό. ΑΑ
— αναΜορφωση (@anamorfosis) December 10, 2018
Οι δεξιοί θέλουν να τροποποιήσουν το άρ. 16 παρ. 5 Σ, που ορίζει ότι
Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση
προς την κατεύθυνση της αποδοχής και νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου, άλλοι λένε και εμπορικού χαρακτήρα, άλλοι λένε όχι. Το σημαντικό εν προκειμένω είναι η κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου, ενός μονοπωλίου που δεν υπάρχει στην υποχρεωτική εκπαίδευση, δεν υπάρχει στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, δεν υπάρχει σε θεσμούς τόσο βασικούς για την δομή της κοινωνίας, όσο η παροχή υπηρεσιών υγείας ή η απονομή δικαιοσύνης στις ιδιωτικές διαφορές, αλλά υπάρχει ειδικώς για τα πανεπιστήμια. Με τα γνωστά καταπληκτικά αποτελέσματα.
Οι αριστεροί επιζητούν την αναθεώρηση του άρ. 16 παρ. 2 Σ, που προβλέπει ότι
Η παιδεία … έχει σκοπό … την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης.
Εδώ το βάρος δίνεται συνήθως στην θρησκευτική συνείδηση και στην περιώνυμη έριδα περί το μάθημα των Θρησκευτικών (οράτε την σειρά αναρτήσεων που άρχισε με αυτήν εδώ για μια κριτική και αναλυτική έκθεση), για τους γνωστούς ιδεολογικούς λόγους. Ακριβώς όμως όμοια είναι η νομική κατάσταση και με τον έτερο ίππο της ξυνωρίδος, την εθνική συνείδηση, όπως έχω δείξει σε αυτήν εδώ την ανάρτηση. Το βασικό νόημα είναι να μην διδάσκωνται ομολογιακά θρησκευτικά και εθνοκεντρική ιστορία μαθητές άλλου θρησκεύματος ή δόγματος και άλλου έθνους, και είναι απολύτως ορθό. Στο πρώτο, που δεν συμβαίνει ποτέ ούτε και συνέβαινε, έχει πέσει όλο το επικοινωνιακό βάρος, ενώ με το δεύτερο δεν ασχολείται δυστυχώς κανείς.
Εδώ πρέπει να προσέξουμε ότι η αριστερή επιδίωξη, όπως συμβαίνει συνήθως με τους επάρατους κρατιστές, καταπιέζει όσους έχουν αντίθετη γνώμη. Οι σοσιαλιστές, οι κομμουνιστές, οι αναρχικοί και οι συνοδοιπόροι τους δεν θέλουν απλώς να απαλλάξουν όσους αντιτίθενται στο άρ. 16 παρ. 2 Σ από την υποχρεωτική ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής τους συνείδησης, αλλά θέλουν να απαγορεύσουν και σε όσους συμφωνούν με το άρ. 16 παρ. 2 Σ την εν λόγω ανάπτυξη. Πρώτα βγαίνει το χούι και μετά η ψυχή. Αντιστοίχως, επιβάλλει σε όλους να σπουδάσουν σε κρατικά πανεπιστήμια, θένε δεν θένε, ενώ τουλάχιστον η δεξιά συνταγματική αναθεωρητική επιδίωξη αφήνει ελεύθερους όσους θέλουν τα κρατικά πανεπιστήμια να φοιτήσουν εκεί.
Και οι δύο πόλοι έχουν καταρχήν δίκιο. Εμείς οι κεντρώοι οι σωστοί οι φιλελεύθεροι προκρίνουμε την αναθεώρηση του άρ. 16 επί το φιλελευθερώτερον, ούτως ώστε να αυξηθή η γενική ελευθερία των πολιτών αυτής της χώρας: η ελευθερία του ιδρυτή ενός πανεπιστημίου, του καθηγητή που θα διδάξη εκεί, του φοιτητή που θα φοιτήση εκεί. Παρομοίως, η ελευθερία του γονέως που δεν θέλει το τέκνο του να δη ανεπτυγμένη την εθνική και την θρησκευτική του συνείδηση, αλλά εξίσου και εκείνου που το επιθυμεί. Γενικώς, μην εισάγετε απαγορευτικές ρυθμίσεις, αν δεν είναι απόλυτη ανάγκη: αφήστε όποιους θέλουν να ιδρύσουν, να διδάξουν και να φοιτήσουν σε ιδιωτικά πανεπιστήμια, ακόμη και αν εσείς προτιμάτε τα δημόσια. Αφήστε όποιους θέλουν να τους αναπτυχθή η εθνική και θρησκευτική συνείδηση, ακόμη και αν εσείς δεν το θέλετε, και τούμπαλιν. Μην αποφασίζετε εσείς πώς θα ζήσουν οι συμπολίτες σας την μία και μοναδική ζωή που τους έλαχε και μην τους επιβάλετε την δική σας ιδεολογία. Έχουν και δική τους και σας ευχαριστούν πολύ, καλοσύνη σας.
Η δική μου θέση ως προς τις δύο επίμαχες παραγράφους είναι ότι στην παρ. 2 αρκεί η προσθήκη μιας ερμηνευτικής δήλωσης με περιεχόμενο ότι
Ως εθνική και θρησκευτική συνείδηση νοείται εκείνη που ορίζουν οι κηδεμόνες του τέκνου. Προβλέπεται απαλλαγή κατόπιν σχετικής δήλωσης από μαθήματα το περιεχόμενο των οποίων είναι ασυμβίβαστο με την ως άνω συνείδηση.
Στην παρ. 2 το σκοπούμενο είναι, προκειμένου για τα μαθήματα των Θρησκευτικών και της Ιστορίας και στον βαθμό που διδάσκονται από την ορθόδοξη και την ελληνική οπτική γωνία, να απαλλάσσωνται με μια σχετική τους δήλωση όσοι μαθητές δεν ασπάζονται την ορθοδοξία ή την ελληνική εθνικότητα. Για την ταυτότητα του λόγου, απαλλαγή δεν χορηγείται σε μαθήματα Θρησκευτικών ή Ιστορίας που δεν διδάσκονται ορθοδοξοκεντρικά ή ελληνοκεντρικά. Οι λεπτομέρειες της δήλωσης αυτής, που τόσο μάταιο θόρυβο έχουν ξεσηκώσει, ιδίως αν πρέπει να είναι θετική ή αρνητική, πρέπει εύλογα να αφεθούν στον κοινό νομοθέτη.
Στην παρ. 5 ο αντικειμενικός σκοπός συνίσταται απλώς και μόνο στην κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου παροχής ανώτατης εκπαίδευσης. Κατά συνέπεια, αρκεί η προσθήκη της φράσης “δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου” στο σχετικό εδάφιο.
Το εύλογο ερώτημα προφανώς είναι γιατί, από την στιγμή που όλοι συμφωνούν για την ανάγκη αναθεώρησης του άρ. 16 Σ, έστω και διαφορετικών παραγράφων του, γιατί λοιπόν δεν προβαίνουμε στην ψήφισή του ως αναθεωρητέου.
Κι ας νικήση ο καλύτερος.
Καλά βρε σείς, καθόλου δεν ντρέπεσθε?
Σοβαρά τώρα, με αυτή τη γλώσσα που γράφετε και μιλάτε, θέλετε να σας θεωρούμε και προοδευτικούς και φιλελεύθερους?
Παλιο-συντηρίκλες!
Μούχλα μυρίζει από ένα χιλιόμετρο μακριά!
Παρωχημένη γλώσσα, σημαίνει και παρωχημένα μυαλά!
(στις παρενθέσεις, στο παρακάτω κείμενο, μας βγάλατε τα μάτια)!
“…Εμείς οι κεντρώοι οι σωστοί οι φιλελεύθεροι προκρίνουμε την αναθεώρηση του άρ. 16 επί το φιλελευθερ(ώ)τερον, ούτως ώστε να αυξηθή η γενική ελευθερία των πολιτών αυτής της χώρας: η ελευθερία του ιδρυτή ενός πανεπιστημίου, του καθηγητή που θα διδάξ(η) εκεί, του φοιτητή που θα φοιτήσ(η) εκεί. Παρομοίως, η ελευθερία του γονέ(ως) που δεν θέλει το τέκνο του να δ(η) ανεπτυγμένη την εθνική και την θρησκευτική του συνείδηση, αλλά εξίσου και εκείνου που το επιθυμεί…”
Ακούγεται πολύ έξυπνη ιδέα να κρίνης τι γράφει κάποιος από την ορθογραφία που χρησιμοποιεί.
Δεν με πείθει η απόπειρα εξομοίωσης της ιστορίας με τα θρησκευτικά. Τα ομολογιακά θρησκευτικά αποτελούν μύηση/κατήχηση, ενώ η εθνοκεντρική ιστορία επιλεκτική μετάδοση γνώσης. Άλλο το ένα, άλλο το άλλο.
Δεν νοείται απαλλαγή από μάθημα ιστορίας. Η επίμαχη “ανάπτυξη εθνικής συνείδησης” δεν περνά μέσα από το μάθημα αυτό, αλλ’ απ’ ένα σωρό άλλα (πρωτίστως έκθεση!) καθώς και από τη συμμετοχή σε εκδηλώσεις, σημαιοφορίες κλπ. Οπωσδήποτε να περιοριστεί η εθνοπληξία και η εθνική μισαλλοδοξία στην εκπαίδευση, όμως ο εθνικός χαρακτήρας του κράτους είναι δεδομένος.
Αν ήθελα να γίνω και λίγο κακός, θα προσέθετα πως όσοι συζητούν εθνικό αποχρωματισμό της εκπαίδευσης το κάνουν επειδή κατά βάθος επιδιώκουν, με επιχειρήματα ad absurdum, ν’ αποτρέψουν και το θρησκευτικό αποχρωματισμό.
Δηλαδή η κόρη μου στο προνήπιο, που την έβαλαν να τραγουδήση “κορόιδο, Μουσολίνι!”, απλώς εξετέθη σε “επιλεκτική μετάδοση γνώσης”; Δεν της έμαθαν ενεργητικώς ποιοι είναι οι ιστορικοί δικοί μας και ποιοι οι ιστορικοί άλλοι;
Φυσικά και νοείται. Ο γονέας παρουσιάζεται στο σχολείο, υπογράφει μια δήλωση ότι δεν ανήκει στο ελληνικό έθνος και παίρνει απαλλαγή.
Δεν θυμάμαι ποτέ, ποτέ όμως, να έγραψα έκθεση με θέμα εθνικό. Αντιθέτως, η Ιστορία επί 7 έτη υποχρεωτικής εκπαίδευσης αφορά αποκλειστικά και μόνο το ελληνικό έθνος. Γιαυτό ας πούμε, αν θέλαμε να αλλάξουμε την εθνική συνείδηση ενός πληθυσμού, δεν θα αρχίζαμε από την Έκθεση (!), αλλά από την Ιστορία.
Αναλόγως γράφουν άλλοι ότι ο θρησκευτικός χαρακτήρας του κράτους είναι δεδομένος. Απλές σκέψεις του λέγοντος και οι δύο.
Και δεν γίνεσαι; Εγώ, που είμαι σταλήθεια κακός, προσθέτω ότι όσοι διακρίνουν μεταξύ Θρησκευτικών και Ιστορίας το κάνουν αποκλειστικώς και μόνο επειδή είναι [άθεοι, Έλληνες]. Όπως ακριβώς η αντίπαλη ομάδα των [χριστιανοί, Έλληνες] δεν διαχωρίζει Θρησκευτικά και Ιστορία από την αντίθετη κατεύθυνση ερχόμενη.
Πρώτα αποφασίζουν την νομική τους θέση με βάση εξωτερικά δεδομένα. Και μετά ψάχνουν να βρουν εκ των υστέρων δικαιολογήσεις και εκλογικεύσεις.
– Μπα, τώρα κάνουν μάθημα ιστορίας και στο προνήπιο; Άντε με το καλό και τριγωνομετρία. Στην εποχή μου πάντως τα πατριωτικά τραγουδάκια ήσαν εκτός συγκεκριμένου μαθήματος.
– Μα δεν λέω ότι είναι διαδικαστικώς ανέφικτο, λέω ότι είναι ουσιαστικώς αδιανόητο. Η ιστορία είναι επιστήμη, δεν σηκώνει εξαιρέσεις ιδεολογικής αφετηρίας. Ομοίως δεν νοείται εξαίρεση από τη βιολογία για τα παιδιά των δημιουργιστών, από την αστρονομία για τα παιδιά των επιπεδιστών ή από την ευκλείδειο γεωμετρία για τα παιδιά των ρημανιστών.
– Κακώς! Να βάλουμε και του κόσμου όλου. Πάντως κάπως δικαιολογείται μια ποσοτική υπεροχή της στενότερης και ευρύτερης περιοχής μας, όπως και στη γεωγραφία άλλωστε.
– Από τον τρόπο που θα διδάσκεται, όχι απ’ αυτή καθ’ εαυτή την ύπαρξη μαθήματος.
– Όχι, ο εθνικός χαρακτήρας είναι κάτι παραπάνω από απλή σκέψη: το κράτος ορίζεται ως «Ελληνική Δημοκρατία», όχι ως «Δημοκρατία Μεταξύ των Τάδε Μεσημβρινών και των Δείνα Παραλλήλων».
Φυσικά και διδάσκονται τι γιορτάζουμε τις εθνικές εορτές.
Όλοι ξέρουμε βέβαια ότι η ιστορία δεν είναι επιστήμη με τον τρόπο που είναι η βιολογια ή η αστρονομία, αλλά πολύ περισσότερο επιστήμη με τον τρόπο που είναι η θεολογία.
Όπως γράφω και στο άρθρο που παρέπεμψα, δεν διδασκόμαστε ιστορία της Ελλάδας ως γεωγραφικού χώρου, αλλά του ελληνικού έθνους. Και καλά κάνουμε. Διαφορετικά, θα έπρεπε να αφιερώνουμε μισή ώρα για την Αθήνα του Περικλή και μισή ώρα για την Θράκη του Σιτάλκη.
Και έχει ένα Σύνταγμα με προοίμιο και με επικρατούσα θρησκεία. Τέτοια ξέρω να πω και γω πολλά.
Διαγιγνώσκεις κανονιστική σημασία στην ονομασία Ελληνική Δημοκρατία έναντι Δημοκρατίας της Ελλάδας;
[Φυσικά και διδάσκονται τι γιορτάζουμε τις εθνικές εορτές.]
– Όχι όμως με μορφή ιδιωνύμου μαθήματος.
[πολύ περισσότερο επιστήμη με τον τρόπο που είναι η θεολογία]
– Επιστήμη είναι η θρησκειολογία. Η εξ αποκαλύψεως αλήθεια είναι το αντίθετο της επιστήμης. Με γειά τους με χαρά τους να τη διδάσκουν οι θρησκευτικές κοινότητες στα κατηχητικά τους σχολεία.
[δεν διδασκόμαστε ιστορία της Ελλάδας ως γεωγραφικού χώρου, αλλά του ελληνικού έθνους]
– Μα φυσικά. Ιστορία έχουν τα έθνη. Οι χώροι έχουν μόνο γεωγραφία.
[Διαγιγνώσκεις κανονιστική σημασία στην ονομασία Ελληνική Δημοκρατία έναντι Δημοκρατίας της Ελλάδας;]
– Ουδόλως. Τις θεωρώ ταυτόσημες.
Παρεμπιπτόντως, για να μην έχης πραγματολογικά κενά, η μικρή μου κόρη έμαθε και να λέη την προσευχή της πριν το φαγητό στο προνήπιο. Έστω και εκτός ιδιώνυμου μαθήματος.
Αν καταλαβαίνω καλά, κάποιος βαθμός εθνικής παιδείας μπορεί να γίνει αποδεκτός είτε στη θεωρία (μήπως_όμως) είτε στην πράξη (ΑΑ — τι να προλάβεις να διορθώσεις από τις βλακείες που γίνονται στην τάξη).
Ρεαλιστικά, το «εθνικό» προκύπτει από το χαρακτήρα του μοναδικού επισπεύδοντος (Ελλ. Δημοκρατία). Οπότε Αθανάσιε, δώσε τη μάχη κατά της ταμπέλας του «εθνικού» άμα θες (με τους αναθεωρητές ή τη νηπιαγωγό ή το υπουργείο ή το σύλλογο γονέων – good luck). Αλλά η ουσία χοντρικά είναι: Α) Ποια είναι (έστω ελάχιστα) αποδεκτή εκδοχή της Ελλάδας ιστορικά και μελλοντικά, εφόσον η μάχη της ταμπέλας είναι χαμένη; Β) Και το ουσιώδες (μεταρρύθμιση), πως η κοινή εκδοχή μεταφράζεται σε σχολική εμπειρία (συμπ. ακαδημαϊκά μαθήματα και εργαλεία παιδαγωγών, εργασιακή κουλτούρα, συστήματα εποπτείας, δικαιώματα γονέων κλπ);
Ακόμα και αν το Α λυθεί από τον πιο προοδευτικό αναθεωρητή, το Β θα παραμένει: ποιες δεξιότητες χρειάζεται ένα θρησκευόμενο ή άθεο παιδί που μεγαλώνει στην Ελλάδα -ακόμα και αν δεν μας νοιάζει να είναι ελληνάκι; – το μέτρο της απάντησης είναι και το μέτρο της φιλοδοξίας μας ως κοινωνία σε σχέση με τα παιδιά μας (συμπ. του στόχου της ελευθερίας). Δυστυχώς, ΑΑ, η λύση της γονεϊκής επιλογής που προτείνεις πέρα από πολιτικά ανέφικτη είναι τόσο αυτό-καταστροφική για την (Ελληνική) Δημοκρατία, που δεν την εφαρμόζει κανένα δυτικό κράτος: όλα σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό διατηρούν την εποπτεία του εκπαιδευτικού συστήματος, όχι για λόγους ταυτότητας αλλά κυρίως για λόγους ανάπτυξης των παιδιών.
Άλλως διατυπωμένο: εικάζω ότι όταν πάει η κόρη σου στο Δημοτικό/ Γυμνάσιο, η ιστορία θα συνεχίσει να σε ενοχλεί αλλά πιθανώς λιγότερο από άλλα θέματα όπως άλλα ακαδημαϊκά μαθήματα τα οποία σήμερα δεν αμφισβητείς (ως γεωγράφος, πολύ θα ήθελα να απαλλάξω τη δική μου κόρη από το συγκεκριμένο αηδιαστικό μάθημα, να διεκδικήσω μια ερμηνευτική δήλωση; — ως νομικός έχεις δει το μάθημα ΚΠΑ;) ή την διάπλασιν των παίδων συνολικώς ή την συνολικά παρωχημένη εκπαιδευτική προσέγγιση. Οι παρελάσεις και η προσευχή είναι αμελητέοι στόχοι για τους κεντρώους τους σωστούς τους σωστούς τους φιλελεύθερους γονείς.
Δεν με ενοχλεί πάντως η Ιστορία προσωπικά. Αλλά μπορεί να ενοχλή κάποιον άλλο.
Η δική μου εκτίμηση είναι ότι στο προσεχές μέλλον θα ζητηθή και θα συζητηθή και η εξαίρεση από την Ιστορία. Και θα πέση γέλιο.
Ότι θα ζητηθεί και θα συζητηθεί είναι βέβαιον, ομοίως και το γέλιο που θα πέσει. Έχουμε όμως κανένα διεθνές προηγούμενο σοβαρής αξίωσης ή συζήτησης, που να πλησιάζει έστω και από μακριά τη σοβαρότητα αντιστοίχων διεργασιών για τα θρησκευτικά; Με άλλα λόγια, έχει πουθενά εφαρμοσθεί ή καν προταθεί “εθνικώς secular” μάθημα ιστορίας; Δεν εννοώ τον αποσκορακισμό μισαλλόδοξων στοιχείων (όπως προσεχώς με τις ελληνομακεδονικές επιτροπές), αλλά την πλήρη αφαίρεση εθνικών προσδιορισμών.
Υπάρχουν παραδείγματα θαρραλέας προσέγγισης της ιστορίας και στην Ευρώπη (Γερμανία) και στον Αγγλοσαξωνικό κόσμο (Αυστραλία κυρίως). Για συγκρίσιμες υπανάπτυκτες χώρες που αποτάσσουν συγκεκριμένη ατζέντα nation-building δεν ξέρω: η καλλιέργεια ταυτότητας είναι υπαρξιακό στοιχείο νομιμοποίησης του κράτους, το οποίο και χρηματοδοτεί το σύστημα παιδείας. Οπότε, η αφαίρεση εθνικών προσδιορισμών είναι αυτο-καταστροφική για τον επισπεύδοντα, οπότε νομίζω ότι ο επαναπροσδιορισμός του περιεχομένου είναι μια λογική κατάληξη (βλ. british/britishness).
Ξαναλέω: η ταμπέλα είναι δευτερεύουσα μπροστά στην δημιουργική προσέγγιση του περιεχομένου της. Ελλείψη εθνικών κτηνωδιών, ίσως μπορούμε να ανοίξουμε ζητήματα χρέους, εξάρτησης και προδοσίας.
Ακόμα και αυτά όμως είναι δευτερεύοντα μπροστά στην καλλιέργεια άλλων δεξιοτήτων όπως ας πούμε η εργασία σε ομάδες, για την οποία δε χρειάζεται συνταγματική αναθεώρηση.
Πάντως, ο ετεροπροσδιορισμός δεν επαρκεί ούτε ως παιδαγωγικό υλικό ούτε ως στοιχείο ταυτότητας (μικρών ή μεγάλων), συμπεριλαμβανομένου του ετεροπροσδιορισμού έναντι των ελληναράδων και ελληνοχριστιανών.
Έχω την αίσθηση ότι, ιστορικά, κάποιες συγκεκριμένες διατυπώσεις περί παιδείας/ ελληνοχριστιανισμού (συμπ. της ύπαρξης του ίδιου του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων – τι παράνοια!) σχετίζονται με τον έλεγχο της παιδείας στην Δυτική Θράκη. Επίσης υπαρξιακό ζήτημα για την Ελληνική Δημοκρατία που αντιμετωπίζεται με όρους 1923.
Στην υπόθεση που προτάσσω, όλο το εκπαιδευτικό σύστημα υπήρξε “όμηρος” της συγκεκριμένης προσπάθειας ελέγχου, και των αστοχιών της. Πλέον, οι συγκεκριμένες ταμπέλες έχουν αναπτύξει αυτόνομη δυναμική.
Η αδράνεια αυτού του κράτους είναι κτηνώδης, και στην παιδεία καταστροφική.
Η Γερμανία και η Αυστραλία έχουν μεθοδικές προσεγγίσεις επαναπροσδιορισμού της εθνικής αφήγησης. Σε κάποιο βαθμό και η Βρετανία. Σε αναπτυσσόμενες χώρες με μεγαλύτερες ανάγκες εμπέδωσης του εθνικού αφηγήματος/ νομιμοποίησης του κράτους υποθέτω θα είναι απίθανο. Σε κάθε περίπτωση, η “αφαίρεση” είναι αυτο-καταστροφική για τον επίσπευδοντα/ χρηματοδότη της παιδείας, δεν ξέρω καν γιατί το συζητάτε τόσο πολύ. Η κοινή αφήγηση του Α και Β ΠΠ στην Ευρώπη (πλην ημών/Βαλκανίων) είναι ίσως ένα καλό παράδειγμα.
Στο σενάριο που συζητάτε, θα έχω δικαίωμα να ασκήσω βέτο στην παρουσία τέκνων μου στη γεωγραφία;
Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν πολύ μεγαλύτερες ανάγκες προς αντιμετώπιση που δεν απαιτούν αναθεώρηση συντάγματος.
[“δεν ξέρω καν γιατί το συζητάτε τόσο πολύ … στο σενάριο που συζητάτε θα έχω δικαίωμα …”]
– Όχι, όχι, δεν συζητώ σοβαρά κανένα τέτοιο σενάριο, έγραψα παραπάνω ότι εξαίρεση από την ιστορία θα ήταν σαν εξαίρεση από την άλγεβρα (ή μήπως γεωμετρία, δεν θυμάμαι). Το όλο ψευδοζήτημα δεν είναι παρά προσφυέστατο άλλοθι οπισθοφυλακής για τα ομολογιακά θρησκευτικά.
Έχω την αίσθηση ότι ιστορικά το ελληνοχριστιανικό μπέρδεμα στο 16Σ και αλλού (συμπ. της παράνοιας “Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων”) σχετίζεται με την νομιμοποίηση του ελέγχου επί της θρησκευτικής εκπαίδευσης στη Δυτική Θράκη.
Στην υπόθεση που προτάσσω, το εκπαιδευτικό σύστημα παραμένει όμηρος των συγκεκριμένων προτεραιοτήτων και κάποιες διατυπώσεις/ έννοιες του 1923 έχουν αποκτήσει τη δική τους αυτόνομη ζωή και ισχύ επί θεσμών, συστημάτων και ατόμων.
δεν ήταν αυτό που πρότεινες, αλλά είναι ίδιος ο τρόπος…
http://www.skai.gr/news/politics/article/396746/taktikismoi-tou-suriza-katapsifizoun-ti-diki-tous-protasi-gia-anatheorisi/