Στην Μ.Ρ., που αγαπάει την άσωτη θυγατέρα μου!
Εντάξει, τον αγαπάμε τον νεώτερο υιό, τον άσωτο. Τα έχουμε πει αυτά.
Αλλά κάποιος πρέπει να υπερασπιστή και τον πρεσβύτερο, διάολε.
Κατά πρώτον, κανείς δεν αδίκησε τον κοπρίτη τον μικρό. Ίσα ίσα, με δική του πρωτοβουλία ζήτησε και έλαβε εις το άρτιον τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας. Ο πατέρας τους διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον ακριβοδίκαια. Από εκείνη την στιγμή και πέρα, κανείς δεν του χρωστά τίποτα, ειδικά δε ο μεγάλος του αδελφός. Η άλλη όψη της ελευθερίας είναι η ευθύνη, ναι;
Ο νεώτερος κατασώτευσε την περιουσία του, όπως όλοι γνωρίζουμε: διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως. Δικαίωμά του: δική του ήταν και ό,τι ήθελε την έκανε.
Δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα ἐγένετο λιμὸς ἰσχυρὸς κατὰ τὴν χώραν ἐκείνην, καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι.
Και ποιος του έφταιγε; Το κακό του το κεφάλι.
Αλλά το νόημα της παραβολής δεν είναι η μομφή και η τιμωρία, όλοι το ξέρουμε αυτό και όλοι ξέρουμε ποιος έφταιξε. Και πράγματι, θα ήταν μια υπέροχη ιστορία συγχώρησης, αν τελείωνε εδώ:
εἶπε δὲ ὁ πατὴρ πρὸς τοὺς δούλους αὐτοῦ· ἐξενέγκατε τὴν στολὴν τὴν πρώτην καὶ ἐνδύσατε αὐτόν, καὶ δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ καὶ ὑποδήματα εἰς τοὺς πόδας, 23 καὶ ἐνέγκαντες τὸν μόσχον τὸν σιτευτὸν θύσατε, καὶ φαγόντες εὐφρανθῶμεν, 24 ὅτι οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη. καὶ ἤρξαντο εὐφραίνεσθαι.
Όμως η παραβολή δεν τελειώνει εδώ (γιατί;). Ο συντάκτης δεν αρκείται να συγχωρήση τον άσωτο υιό, αλλά επιπλέον αντιλαμβάνεται ως παραπλήρωμα της πατρικής συγχώρησης και την λοιδορία του πρεσβυτέρου υιού. Σαν να μην μπορούσε να υπάρξη η μία άνευ της άλλης.
Ἦν δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ πρεσβύτερος ἐν ἀγρῷ
Εν αγρώ, κοπρίτη άσωτε. Εκεί που δεν πάτησες ποτέ σου εσύ. Στον αγώνα της ζωής.
Να μην λησμονούμε ότι μόσχοι σιτευτοί για να θυσιάζωνται χάριν των ασώτων υιών υπάρχουν μόνο και μόνο επειδή οι πρεσβύτεροι υιοί αυτής της οικουμένης δουλεύουν ολημέρα στα χωράφια, χωρίς ποτέ να παρέρχωνται εντολήν των πατέρων τους.
καὶ ὡς ἐρχόμενος ἤγγισε τῇ οἰκίᾳ ἤκουσε συμφωνίας καὶ χορῶν
Χαρές και πανηγύρια στο σπίτι, στα οποία κανείς δεν είχε το φιλότιμο να τον προσκαλέση. Δηλαδή έσφαξαν τον μόσχο τον σιτευτό, τον μαγείρεψαν, έστρωσαν το τραπέζι, αλλά όλες αυτές τις ώρες κανείς δεν σκέφτηκε να καλέση και τον πρεσβύτερο στο ξεφάντωμα. Ούτε ο συγχωρητικός πατέρας ούτε ο τάχαμου μεταμεληθείς υιός. Κανένας από αυτούς τους δύο, που κατά τα λοιπά στάζουν αγάπη για τον πλησίον. Τον πρεσβύτερο τον άφησαν στην δουλειά. Αν προλάβαινε την γιορτή, έχει καλώς. Αλλιώς, τι να κάνουμε.
καὶ προσκαλεσάμενος ἕνα τῶν παίδων ἐπυνθάνετο τί εἴη ταῦτα.
Από τον δούλο πληροφορείται τι συμβαίνει μέσα στο ίδιο του σπίτι. Γνωρίζει ο δούλος, αγνοεί ο κύριος!
27 ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἥκει καὶ ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν, ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν ἀπέλαβεν. 28 ὠργίσθη δὲ καὶ οὐκ ἤθελεν εἰσελθεῖν.
Ωργίσθη λοιπόν, αλλά γιατί ωργίσθη; Και εις βάρος τίνος; Για να δούμε.
ὁ οὖν πατὴρ αὐτοῦ ἐξελθὼν παρεκάλει αὐτόν. 29 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε τῷ πατρί· ἰδοὺ τοσαῦτα ἔτη δουλεύω σοι καὶ οὐδέποτε ἐντολήν σου παρῆλθον, καὶ ἐμοὶ οὐδέποτε ἔδωκας ἔριφον ἵνα μετὰ τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ· 30 ὅτε δὲ ὁ υἱός σου οὗτος, ὁ καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν, ἦλθεν, ἔθυσας αὐτῷ τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν.
Ο γογγυσμός του πρεσβυτέρου υιού δεν κατευθύνεται κατά του σκορπαλεύρη του μικρού. Όχι βέβαια πως τον σέβεται αυτόν τον καταφαγόντα τὸν βίον του μετὰ πορνῶν, μάλλον τον περιφρονεί. Αλλά δεν τα έχει μαζί του ούτε είχε από αυτόν κάποια απαίτηση. Όχι, η ηθική του εξανάσταση στρέφεται κατά του αχάριστου πατέρα. Δεν διαμαρτύρεται για την δοθείσα συγχώρηση, δεν ζητεί καν για τον εαυτό του τον μόσχο τον σιτευτό. Το πολύ ανθρώπινο και απολύτως δίκαιο παράπονό του είναι: γιατί ο δίκαιος υιός αντιμετωπίζεται σκληρότερα από τον άδικο; Γιατί η ασωτία ανταμείβεται και η φρόνηση τιμωρείται;
31 ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· τέκνον, σὺ πάντοτε μετ᾿ ἐμοῦ εἶ, καὶ πάντα τὰ ἐμὰ σά ἐστιν· 32 εὐφρανθῆναι δὲ καὶ χαρῆναι ἔδει, ὅτι ὁ ἀδελφός σου οὗτος νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη.
Ο πατέρας εδώ ορθά κοφτά ψεύδεται, Θε μου σχώρα με. Λέει ψέματα ξεδιάντροπα στα μούτρα του πρεσβυτέρου υιού, ένα ψέμα τόσο προφανές, που κάποιοι το πίστεψαν, quia absurdum: σὺ πάντοτε μετ᾿ ἐμοῦ εἶ, καὶ πάντα τὰ ἐμὰ σά ἐστιν. Πάντα, πλην εκείνου του ερίφου, που είχε ζητήσει ο τάλας ο πρεβύτερος υιός και ποτέ δεν έλαβε, ἵνα μετὰ τῶν φίλων του εὐφρανθῇ. Πάντα, πλην του μόσχου του σιτευτού, εκείνου που ο ίδιος σίτιζε με τον καθημερινό του μόχθο και που τώρα άλλος τον χαίρεται, χωρίς καν να ερωτηθή ο ίδιος ή να προσκληθή στο φαγοπότι. Δηλαδή πάντα πλην οποιουδήποτε πράγματος ζήτησε και οποιουδήποτε είχε αξία.
Και όχι μόνο αυτό. Ο πατέρας προφέρει αυτό το φοβερό πάντα τὰ ἐμὰ σά ἐστιν, λες και κάνει χάρη στον πρεσβύτερο. Όλοι θυμόμαστε όμως ότι ο άσωτος πήρε το δικό του μερτικό στην περιουσία, όπως το θέλησε. Όλα τα υπόλοιπα συνεπώς προφανώς ανήκουν στο μερίδιο του πρεσβύτερου υιού. Και ο έριφος και ο μόσχος ο σιτευτός ανάμεσά τους.
Θα μπορούσε βέβαια ο πατέρας, σαν δίκαιος πατήρ που είναι, να μην μείνη στα λόγια, αλλά να φανή εξίσου γενναιόδωρος με πράξεις, έστω τώρα: να δώση στον πρεβύτερο τον έριφον, όπως έδωσε στον άσωτο τον μόσχον (και πάλι ο πρεσβύτερος ριγμένος θα ήτανε βέβαια). Αλλά, προσέξτε, ούτε αυτό καν δεν κάνει. Αντ’ αυτού περιορίζεται στις προεκλογικές υποσχέσεις, ότι τάχα μαζί θα τα φάμε όλα. Και στο πηλίκον μηδέν.
Τέλος, ο δε μέγιστον, ο πατέρας στρεψοδικεί και διαστρεβλώνει το παράπονο του πρεσβυτέρου. Ποτέ δεν αμφισβήτησε ο πρεσβύτερος ότι εὐφρανθῆναι καὶ χαρῆναι ἔδει, ὅτι ὁ ἀδελφός σου οὗτος νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε. Πολύ καλά λοιπόν έκανε ο πατέρας και έθυσε τον μόσχο τον σιτευτό για χάρη του. Δεν ζητεί ο πρεσβύτερος να ψοφήση ο μόσχος του γείτονα. Ακριβώς το αντίθετο είναι το ζήτημα:
Εκείνος ο ρημαδιασμένος ο έριφος.
θελω να δω οταν μαθουν να διαβαζουν τα παιδια σου τι θα λενε για τα κειμενα σου. Το πρωτο σχολιο βασικα θα εχει να κανει με την ορθογραφια σου βεβαια :)
O Γιαννάκης διαβάζει ήδη. Τι θα λέει η δασκάλα του για την ορθογραφία του παιδιού να ρωτάς.
Του Γιαννάκη σαν πρεσβύτερου υιού θα του αρέση αυτή η ανάρτηση! :-)
Οι «Γραφες» λενε πολλα τερατωδη πραγματα. Όμως η παραβολη του ασωτου είναι μια ωραια ιστορια, παρα τις προφανεις της λογικες αδυναμιες.
“Χαρές και πανηγύρια στο σπίτι, στα οποία κανείς δεν είχε το φιλότιμο να τον προσκαλέση.”
Πώς να τον καλεσουν; Στα χωραφια ηταν. Να τον επαιρναν στο κινητο τηλεφωνο; Μολις επεστρεφε, θα τον φωναζαν και αυτόν. Αλλα απεδειχθη ότι ετσι ζοχάδας που ηταν, μαλλον θα χαλαγε τη γιορτη. Και όταν γυρισε, αυτος ο ιδιος δεν ηθελε να ελθει στo γλεντι , παρολο που «ο ουν πατηρ αυτου εξελθών παρεκάλει αυτόν»
Εγω δεν θελω να παρω θεση. Bεβαιως ο πρεσβυτερος δικαιως εξοργιζεται. Αλλα ας το δουμε από τη σκοπια του πατερα. Τι θα απαντουσε αυτος;
«Και εμοι ουδέποτε εδωκας εριφον ινα μετα των φίλων μου ευφρανθω»
Δεν σου εδωκα εριφον; Μηπως τον ζητησες ποτε και στον αρνηθηκα; Αιτειτε και δοθησεται υμιν, γιε μου! Ενεκα της φιλοτιμιας σου ουδεποτε εζητησες εριφον, δεν ηθελες να με βαλλεις σε εξοδα, περιμενες ισως να σου τον δωσω από μονος μου, και μαλλον επρεπε να το κανω. Εισαι αξιεπαινος που φερθηκες ετσι, αλλα τωρα με αδικεις.»
«οτε δε ο υιός σου ουτος, ο καταφαγών σου τον βίον μετα πορνων, ηλθεν, εθυσας αυτόν τον μόσχον τον σιτευτόν.»
Ενταξει , «κατεφαγε τον βιον μετα πορνων». Αλλα γιος μου είναι και αυτος, αιμα μου και αιμα σου. Μαζι σας μεγαλωσα στα γονατα μου, μαζι παιζατε απο βρεφη ακομα. Και βεβαια εσφαξα τον μοσχον τον σιτευτον. Τι ηθελες να σφαξω, κανενα κοτοπουλο; Και αν ησουν εσυ ο ασωτος και εκεινος ο φρονιμος, το ιδιο ακριβως θα εκανα. Α, όταν γινεις πατερας τοτε μονο θα με καταλαβεις γιε μου.
Τι εγινε μετα; Ισως η ιστορια ειχε happy end . Ο φιλοτιμος πρεσβυτερος, ισως ειπε :
«Ρε πατερα, δικιο εχεις. Συγχωρεμενος ο μικρος. Αλλα από αυριο θα λειωσει μαζι μου στα χωραφια, διοτι no pain, no gain!»
Ωραίο σχόλιο, ΝΦ!
Εεεεεεεεεεεεε! Πέρασαν ώρες μέχρι να γίνουν οι προετοιμασίες. Τόσους δούλους είχε ο πατέρας. Ο κόσμος επιβίωνε και χωρίς κινητά.
Και εδώ η μομφή απευθύνεται και στον άσωτο βέβαια. Μεταμεληθείς μεταμεληθείς, αλλά το πρώτο πράγμα που έκανε μόλις γύρισε ήταν να την αράξη και να περιμένη να τον ταΐσουν. Αναζήτησε τον αδελφό του; Όχι. Ζήτησε από εκείνον συγχώρεση; Όχι. Σπουδαία μεταμέλεια.
Κάτι τέτοιο δεν έλεγαν στην Σταχτοπούτα και οι κακές αδελφές της; Εσύ πλύνε, μαγείρεψε, σφουγγάρισε, ξεσκόνισε και μετά έρχεσαι και στην γιορτή!
Και ποιος δεν θα ήταν;
Ε τότε γιατί τον λες ζοχάδα; Και αν δικαίως, τότε κάποιος του χρωστά μια συγνώμη.
Εδώ το χωρίο είναι όντως ασαφές. Η δική μου αίσθηση είναι ότι του είχε ζητήσει. Μπορεί βέβαια και να μην είχε ζητήσει, για τον απλό λόγο ότι του είχε καταστή σαφές ότι στην Βασιλεία των Ουρανών δουλεύουμε σκληρά, δεν τρωγοπίνουμε! :-)
Έτσι, θα τον πήξω!
“Εδώ το χωρίο είναι όντως ασαφές. Η δική μου αίσθηση είναι ότι του είχε ζητήσει. Μπορεί βέβαια και να μην είχε ζητήσει, για τον απλό λόγο ότι του είχε καταστή σαφές ότι στην Βασιλεία των Ουρανών δουλεύουμε σκληρά, δεν τρωγοπίνουμε! :-)””
«Μπορει, ισως, η αισθηση μου είναι….». Παρακαλω να μενουμε στα πραγματικα περιστατικα και να μην κανουμε υποθεσεις! Εφοσον το χωριο είναι ασαφες, δεν αποδεικνυεται ότι ο πρεσβυτερος αιτηθηκε μεν, αλλα δεν ελαβε εριφον. Επομενως, αθωος ο πατερας λογω αμφιβολιων.
Για μισο λεπτο όμως, προσεξα κατι:
«ο υιος σου ουτος, ο καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν..»
Χχχμμμμ! Νομιζω ότι τωρα καταλαβα. Μηπως τελικα το θεμα δεν είναι ο ουτε ο μοσχος ουτε ο εριφος; Mηπως ο πρεσβυτερος ειναι λιγακι ζηλιαρης;
«Αυτος χορτασε μ…..νί, ενώ εγω ελιωνα στα χωραφια!»
Ομολογω ότι μεχρι τωρα δεν το ειχα σκεφθει ετσι. Η οργη του πρεσβυτερου είναι κατανοητη και ανθρωπινη. Ποιος μπορει να τον κατηγορησει;
Νομιζω ότι τελικως ο ασωτος οντως θα πηξει στο χωραφι, οπου θα βρεθει υπο την επιστασια του πρεσβυτερου! Και δικαιως…….
Τρομερή παραβολή!
Νομίζω κλειδί στην ερμηνεία είναι η αντίδραση του πρεσβύτερου, καθώς και αυτό που και οι δύο γράφετε, ότι τώρα που γύρισε, θα τον πήξει τον άσωτο.
Αυτό που δείχνουν αυτές οι αντιδράσεις και συμπεριφορές είναι ότι ο πρεσβύτερος δεν είναι ικανοποιημένος με την ζωή του και την επιλογή του. Νόμιζω όλοι καταλαβαίνουμε ότι ένας άνθρωπος που νιώθει γεμάτος και που του αρέσει η ζωή του δεν έχει κανέναν λόγο να “πήξει” τον οποιοδήποτε, ούτε να κάνει τις σκηνές που κάνει στον πατέρα. Αυτά είναι συναισθηματικές αντιδράσεις που οφείλονται στην μη-ικανοποιήση.
Ο πρεσβύτερος ζητά αναταμοιβή επειδή εζησε την ζώη του όχι ακολουθώντας τις επιθυμίες του, αλλά υποτασσόμενος στις επιθυμίες γονιών και κοινωνίας. Θεωρεί ότι θυσιάστηκε, αν και φυσικά δεν ισχύει: τόσο ο δικός του βιος όσο και αυτός του ασώτου είναι προϊόν ελεύθερης επιλογής.
Η συμπεριφορά του πατέρα φαίνεται κάπως αψυχολόγητη σε πρώτη ανάγνωση, εκφράζει όμως μια μεγάλη αλήθεια, την οποία έχω δει άπειρες φορές να επιβεβαιώνεται:
Η κοινωνία, σε επιφανειακό επιπέδο, περιβάλει με τιμές, κύρος και άλλες ανταμοιβές τον υπάκουο επειδή ξέρει ότι χωρίς αυτόν δεν θα λειτουργούσε, κατά βάθος όμως τον περιφρονεί για την υπακοή του και την έλλειψη θάρρούς.
Τον άσωτο από την άλλη, τον κατηγορεί και κατακρίνει η κοινωνία σε ένα επιφανειακό επίπεδο, γιατί βλέπει τον κίνδυνο, αλλά κατά βάθος τον σέβεται και τον τιμά για την επιλογή του. Ή μάλλον: τον θαυμάζει.
Για πες μας όμως και εσύ Αθανάσιε που υπερασπίζεσαι τον πρεσβύτερο: αν ήσουν καλεσμένος στο δείπνο διπλά σε ποιον θα ήθελες να καθήσεις και ποιου την ιστορία θα ήθελες να ακούσεις;
Αυτήν του άνθρωπου που περιβάλεται με κύρος και τιμές, αλλά η ζωή του συνίσταται στο να ξυπνάει χαράματα κάθε πρωι εδώ και χρόνια και να σκάβει;
Ή αυτήν του ανυπόλυπτου ανθρώπου που εδώ και χρόνια περιπλανιέται σε λογής μέρη, έχει κοιμηθεί με τις ωραιότερες γυναίκες, εχεί δει σπουδαία πράγματα και βιώσει εξωτικές εμπειρίες;
ΥΓ. Καλά, η σύγκριση που έκανες με το ΠΑΣΟΚ είναι εντελώς άκυρη – άσωτος σημαίνει τα εξής τρια: non serviam, περιπλάνηση, πλούσια σεξουαλική ζωή. ΠΑΣΟΚ είναι το ακριβώς αντίθετο.
Τρομερή παραβολή!
Νομίζω κλειδί στην ερμηνεία είναι η αντίδραση του πρεσβύτερου, καθώς και αυτό που και οι δύο γράφετε, ότι τώρα που γύρισε, θα τον πήξει τον άσωτο.
Αυτό που δείχνουν αυτές οι αντιδράσεις και συμπεριφορές είναι ότι ο πρεσβύτερος δεν είναι ικανοποιημένος με την ζωή του και την επιλογή του. Νόμιζω όλοι καταλαβαίνουμε ότι ένας άνθρωπος που νιώθει γεμάτος και που του αρέσει η ζωή του δεν έχει κανέναν λόγο να “πήξει” τον οποιοδήποτε, ούτε να κάνει τις σκηνές που κάνει στον πατέρα. Αυτά είναι συναισθηματικές αντιδράσεις που οφείλονται στην μη-ικανοποιήση.
Ο πρεσβύτερος ζητά αναταμοιβή επειδή εζησε την ζώη του όχι ακολουθώντας τις επιθυμίες του, αλλά υποτασσόμενος στις επιθυμίες γονιών και κοινωνίας. Θεωρεί ότι θυσιάστηκε, αν και φυσικά δεν ισχύει: τόσο ο δικός του βιος όσο και αυτός του ασώτου είναι προϊόν ελεύθερης επιλογής.
Η συμπεριφορά του πατέρα φαίνεται κάπως αψυχολόγητη σε πρώτη ανάγνωση, εκφράζει όμως μια μεγάλη αλήθεια, την οποία έχω δει άπειρες φορές να επιβεβαιώνεται:
Η κοινωνία, σε επιφανειακό επιπέδο, περιβάλει με τιμές, κύρος και άλλες ανταμοιβές τον υπάκουο επειδή ξέρει ότι χωρίς αυτόν δεν θα λειτουργούσε, κατά βάθος όμως τον περιφρονεί για την υπακοή του και την έλλειψη θάρρούς.
Τον άσωτο από την άλλη, τον κατηγορεί και κατακρίνει η κοινωνία σε ένα επιφανειακό επίπεδο, γιατί βλέπει τον κίνδυνο, αλλά κατά βάθος τον σέβεται και τον τιμά για την επιλογή του. Ή μάλλον: τον θαυμάζει.
Για πες μας όμως και εσύ Αθανάσιε που υπερασπίζεσαι τον πρεσβύτερο: αν ήσουν καλεσμένος στο δείπνο διπλά σε ποιον θα ήθελες να καθήσεις και ποιου την ιστορία θα ήθελες να ακούσεις;
Αυτήν του άνθρωπου που περιβάλεται με κύρος και τιμές, αλλά η ζωή του συνίσταται στο να ξυπνάει χαράματα κάθε πρωι εδώ και χρόνια και να σκάβει;
Ή αυτήν του ανυπόλυπτου ανθρώπου που εδώ και χρόνια περιπλανιέται σε λογής μέρη, έχει κοιμηθεί με τις ωραιότερες γυναίκες, εχεί δει σπουδαία πράγματα και βιώσει εξωτικές εμπειρίες;
ΥΓ. Καλά, η σύγκριση που έκανες με το ΠΑΣΟΚ είναι εντελώς άκυρη – άσωτος σημαίνει τα εξής τρια: non serviam, περιπλάνηση, πλούσια σεξουαλική ζωή. ΠΑΣΟΚ είναι το ακριβώς αντίθετο.
Δεν είναι απαραίτητα θέμα θυσίας. Είναι μάλλον θέμα 1) συμμόρφωσης με τους κανόνες και 2) επιμερισμού των συνεπειών. Αφού ήταν ελεύθερη η επιλογή του ασώτου, ας φάει το παλούκι μόνος του και να μην τρέχει στον πατέρα να σιτιστεί με τον μόσχο που μεγάλωσε ο πρεσβύτερος υιός.
Ο μεγάλος επιδεικνύει αυτό που εδώ κι εφτά χρόνια αποκαλούμε προτεσταντική ηθική. Και δεν μπορώ να πω ότι τον αδικώ.
Όσο για το δίπλα σε ποιον θα ήθελες να κάτσεις, ας πούμε στον νεώτερο που θα μας πει όμορφες ιστορίες. Ποιον θα ήθελες να έχεις για γείτονα; Για συνεταίρο; Για υπάλληλο; Για αφεντικό; Για δήμαρχο; Γιατί εγώ λέω ότι θα ήθελα τον βαρετό, συνετό, συνεπή και αξιόπιστο πρεσβύτερο. Κι αυτά τα μικρά, ασήμαντα, καθημερινά είναι που μετράνε πολύ περισσότερο μακροπρόθεσμα.
Υπέρ του πρεσβυτέρου κι εγώ λοιπόν και να στείλουμε το κοπρόσκυλο το νεώτερο να ιδρώσει στο χωράφι ως απλός εργάτης για να μάθει πώς αναθρέφεται ο μόσχος που ξεκοκάλισε καλά καλά.
@Snaporaz
Εγω ειχα γραψει τα σχολια με σκοπο το χαβαλε, αλλα εσυ το σοβαρεψες πολυ το πραγμα αδελφε μου.
Οπως ορθως λες, το κλειδι της παραβολης ειναι η αντιδραση του πρεσβυτερου, και ιδιως η φραση “ο καταφαγων τον βιον μετα πορνων”.
Λες οτι ηταν επιλογη του πρεσβυτερου. Και ετσι να ειναι, ο πρεσβυτερος δεν εδειξε “ελλειψη θαρρους”, αλλα υπακουσε σε ενα υπερτατο αισθημα καθηκοντος, υπεταξε το “θελω” στο “πρεπει”.
Η φαινομενικα μικροψυχη αντιδραση του πρεσβυτερου, ειναι εσφαλμενη, ειναι ομως επισης κατανοητη και βαθια ανθρωπινη. Οταν ειδε τον ασωτο, περασε μπροστα του αστραπιαια το φιλμ της παραλληλης ζωης τους. Ενω ο πρεσβυτερος ελιωνε στη σκληρη δουλεια, ο μικρος ελιωνε στο γλεντι και στο γαμησι, και ξεφαντωνε στα καλυτερα κλαμπ της Ιερουσαλημ συντροοφια με τις ωραιαοτερες γκομενες του Ισραηλ. Ο πρεσβυτερος πνιγεται απο πικρια, διοτι ανακαλυπτει ξαφνικα οτι αδικηθηκε οχι τοσο απο τον πατερα, αλλα απο την ιδια τη μοιρα και τη ζωη. Οι μη εγωιστικες επιλογες του δεν ανταμοιφθηκαν.
Ο ασωτος που επιστεφει δηθεν πεινασμενος λογω του λιμου, ειναι στην πραγματικοτητα χορτατος: Εχει χορτασει το ζην και το γαμειν, τα οποια ομως στερηθηκε ο πρεσβυτερος λογω της ακραιας φιλοτιμιας του και της αφοσιωσης στο καθηκον.
Απο εκει και περα λες αληθειες που σπανε κοκαλα: Συχνα η υποκριτικη κοινωνια επιφανειακα επαινει τους πρεσβυτερους αδελφους, τους ατλαντες αυτης της οικουμενης, επειδη τη συμφερει, αλλα κατα βαθος ψιλογουσταρει τους ασωτους. Ο Αθανασιος Αναγνωστοπουλος με τον ασωτο θα επινε σφηνακια στα κλαμπ της Ιερουσαλημ. Οι γκομενες του Ισραηλ θα επελεγαν τον πρεσβυτερο ως συζυγο, αλλα τον ασωτο ως εραστη.
Εν τελει ο πρεσβυτερος ειναι ενας βαθια ανθρωπινος τραγικος ηρωας που δικαιουται αν οχι τη συμπαθεια μας, τουλαχιστον το σεβασμο μας.
Σναπ,
Φυσικά και δεν είναι τώρα που ανακάλυψε ότι μπορούσε να κοπροσκυλιάζη σε μια ΔΕΚΟ και πάλι να βρη μπροστά το εφάπαξ του να τον περιμένη. Εσύ θα ήσουν δηλαδή τώρα που είδες ότι για σένα είναι οι κανόνες και για τον άσωτο το γιόλο;
Και όπως όλοι ξέρουμε, η ελεύθερη επιλογή έχει συνέπειες. Αλλά ο άσωτος τις απέφυγε με λίγη κλάψα.
Και οι Γερμανοί μάς θαυμάζουν επειδή έχουμε ήλιο και τσίπουρο, δεν αντιλέγω.
Γενικά, συντάσσομαι απολύτως με την απάντηση του Θαλυς.
Ο άσωτος κάνει την ζωάρα του, αδιαφορεί για το μέλλον, δεν παράγει τίποτα, δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες του, είναι ζήτουλας και βάζει τον πρεσβύτερο να δουλεύη στον ιδιωτικό τομέα για να τον θρέφη. Όχι απλώς είναι ΠΑΣΟΚ, είναι και συνδικαλιστής δημόσιος υπάλληλος.
Δες και αυτό:
Ψέματα φυσικά.
Ούτε νεκρός ούτε απολωλώς ην, απλώς ήταν αγνώμων προς τον πατέρα του, ρίχνοντας μαύρη πέτρα πίσω του. Ο άσωτος έκοψε κάθε επικοινωνία με την οικογένειά του, λες και του έκανε κανένα κακό ο πατέρας του. Μιλάμε για πολύ σοβαρό επαναστάτη, που μόλις τελειώσαν τα χρυσάφια τρέχει πίσω στον μπαμπά του για νέο χαρτζιλίκι.
Σκεφτήτε το λίγο: ο άσωτος ζητεί, ζώντος του πατέρα του, το δικό του κομμάτι της κληρονομίας. Ας πούμε ότι είχε το δικαίωμα. Μετά το παίρνει και το σπαταλάει. Ας πούμε ότι είχε το δικαίωμα. Γιατί όμως κόβει κάθε επικοινωνία με τον πατέρα του (καλά, για τον πρεσβύτερο αδελφό δεν το συζητώ καν, αυτόν ούτε μετά την επιστροφή του δεν τον σέβεται ούτε τον αγαπά ούτε τον αναγνωρίζει);
Απάντηση: επειδή είναι επαναστάτης. #μπα
Κυριοι δεν ειστε εντελως δικαιοι με τον μικρο:
πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου. Οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου
Ο ασωτος λοιπον δε πηγε α ζητησει ουτε αποκατασταση ουτε νεο μεριδιο. Ξερει αλλωστε οτι τα δικα του τα εισεπραξε εις το αρτιον και τα’ φαγε.
ΔΟΥΛΕΙΑ πηγε να ζητησει με σκυμμενο το κεφαλι. Και να παιρνει καποιο μεροκαματο να ζει, διοτι στην προηγουμενη δουλεια του τον αφηναν απληρωτο (=δεν τον αφηναν να τρωει απο τα χαρουπια των χοιρων)
Ο γερος ομως “εσπλγαγχνισθη”. Και αντι να πει “Ελα εδω πρεσβυτερε, να περιλαβεις τον μικρο στο χωραφι, να του δειξεις τι εστι βερυκοκο”, αυτος τι κανει; Τρελλαινεται απο τη χαρα του, διοτι νομιζε νεκρο τον μικρο, και σφαζει τον μοσχον τον σιτευτον……
Ανθρωπινο, πατερας ειναι. Ανθρωπινο ομως και το ξεσπασμα πικριας του πρεσβυτερου: “Οταν αυτος χορταινε μ…νί, εγω ελιωνα στα χωραφια”.
Κυριοι, η παραβολη δεν επιδεχεται ηθικες υπεραπλουστευσεις……
Θα.Λυ και Αθανάσιε
Νομίζω διαστρεβλώνετε την ιστορία για να το πάτε εκεί που θέλετε. Τα ΠΑΣΟΚικά που του αποδίδεις Θανάση, δεν προκύπτουν από πουθένα. Ο άσωτος είπε πατέρα είμαι ανάξιος να είμαι γιός σου, πάρεμε για υπηρέτη σου (ποιος πασόκος είπε ποτέ κάτι τέτοιο; ) – δεν είπε ήρθα για να κάθομαι να με ταΐζεις ούτε είπε γράψε στα @@ σου τον μεγάλο. Αυτά είναι αποφάσεις του πατέρα. Ο πατέρας συμπεριφέρεται όπως συμπεριφέρεται στον μεγάλο και ο πατέρας οργανώνει την γιορτή και φέρνει τον μόσχο.
Στην πραγματικότητα, ο πρεσβύτερος με την συμπεριφορά του έσκαψε τον λάκκο του:
Από την στιγμή που υποτάσεται στους κανόνες και αρνείται να σηκώσει κεφάλι, ο πατέρας τον λογίζει σαν στανταράκι και του συμπεριφέρεται σαν τέτοιο. Προτίμησες το ξυπνητήρι και την τσάπα από την ελεύθερη ζωή, γιατί να λοιπόν να σου προσφέρω κάτι παραπάνω; Αφού δεν πρόκειται να πας πουθενά.
Ο άσωτος από την άλλη με το non serviam κερδίζει τον σεβασμό του πατέρα, επειδή αυτός που έχει την εξουσία καταλαβαίνει πολύ καλά την φύση της και τους λόγους απόρριψής της (άλλο τι λέει από τα μπαλκόνια στο πόπολο και στον χειροκροτούντα πρεσβύτερο).
Κόβει τις γέφυρες με τον πατέρα και αυτο μεγαλώνει ακόμα περισσότερο την επιθυμία στον πατέρα να τον υποδεχθεί όπως τον υποδέχεται. Τέτοια είναι η φύση της πράξης του ασώτου. Όταν επιστρέφει ο άσωτος, ο πατέρας βλέπει τα πολλαπλά οφέλη: ίσως να να ανοίξει νέους εμπορικούς δρόμους εκμεταλλευόμενος τα κονέ του ασώτου ή να πάρει πληροφορίες για εχθρικά έθνη, ή να του διηγηθεί ο άσωτος καινοτόμες τεχνικές καλλιέργιας που είδε σε άλλες χώρες κτλ. Και πάνω από όλα: ο πατέρας συνειδητοποιεί ότι οι υπηκόοι του περισσότερο από κάποιον για να σκάβει χρειάζονται τον άσωτο και τον μύθο του. Η παρουσία του ασώτου νομιμοποιεί την εξουσία του πατρός.
Η συμπεριφορά του πατέρα λέει ξεκάθαρα το εξής: ο πρεσβύτερος είναι χρήσιμος, αλλά αναλώσιμος – ο άσωτος είναι εξίσου ή και περισσότερο χρήσιμος, αλλά μη αναλώσιμος. Τι είναι πιο εύκολο να βρεις; υπάκουο υποζύγιο ή κάποιον που παίρνει το ρίσκο να φύγει, που έχει το ψυχικό σθένος να σπάσει τις γέφυρες, που επιβιώνει μόνος σε ξένους τόπους μαθαίνοντας άλλα έθιμα και γλώσσες και που βρίσκει και την δύναμη να επιστρέψει ταπεινομένος;
Με άλλα λογια:
Ναι, οι πράξεις μας έχουν συνέπειες, αλλά όχι υποχρεωτικά αυτές που νομίζουμε.
(γράφεις Θανάση:
Ο άσωτος δεν αποφεύγει απολύτως τίποτα. Η συνέπεια της επιλογής του είναι να γίνει ξανά δεκτός μετά βαΐων και κλάδων. Η άλλη συνέπεια που έχεις κατά νου, είναι αυτό ακριβώς που λέει η λέξη: η συνέπεια που έχεις κατα νου. )
Συμφωνώ περισσότερο με σναπ. Η προσδωκόμενη χρησιμότητα της ύπαρξης πρεσβύτερων υιών είναι εύκολα προβλέψιμη και σχεδόν δεδομένη. Τα breakthroughs όμως έρχονται από άσωτους που αντί για το δημοσιουπαλληλίκι ή την επιχείρηση/γραφείο του μπαμπά (η νόρμα της χώρας μας) θα επιλέξουν να ρισκάρουν μακριά από το σπίτι και πιθανότατα να χάσουν. Η μόνη ελπίδα ωστόσο προόδου είναι οι άσωτοι που πετυχαίνουν ή ακόμα εκείνοι που δοκιμάζουν, αποτυγχαίνουν και μαθαίνουν από τις αποτυχίες τους. Επιστρέφοντας μετά από μια αποτυχία ο συνετός πατέρας καλά θα κάνει να μην συμπεριφερθεί στο παιδί του ως άσωτο αλλά να αναγνωρίσει την γενναιότητα του να απομακρυνθεί από την οικογενειακή εστία και να λάβει ρίσκα που θα μπορούσε κάλλιστα να είχε αποφύγει.
Έχω μόνο να σημειώσω ότι ο πατέρας σφάζει τον μόσχο τον σιτευτό που ανήκει στον πρεσβύτερο. Ο άσωτος ζητάει συγχώρεση από τον πατέρα, από τον πρεσβύτερο που κράτησε το βιος και το πολλαπλασίασε δεν πήγε να ζητήσει να τον συγχωρήσει και να τον βάλει στην δούλεψη του, όπως θα έπρεπε. Έχουν βρει και οι δύο τον μήνα που θρέφει τους έντεκα και παραπονιούνται κιόλας όταν δυσανασχετεί.
Λέτε ότι ο άσωτος είχε το θάρρος να φύγει. Όταν όμως σήκωσε κεφάλι ο πρεσβύτερος δεν του είπε μπράβο ο πατέρας, μην μου ζαλίζεις τον έρωτα του είπε. Οπότε ούτε την ιδιωτική πρωτοβουλία στηρίζει ο πατέρας.
Έτσι. Που θα μας τον βγάλετε και εντερπρενέρ τον ευζωίτη. Ο άνθρωπος δεν παρήγαγε ούτε επενέδυσε τίποτα, τα έριξε όλα στην κατανάλωση, ώπα, τόνωσε την ζήτηση όμως, να τα λέμε και αυτά, έτσι έρχεται η ανάπτυξη. #μπα
Ο πρεσβύτερος υιός ήταν ο Γερμανός, ή μάλλον ο Ισραηλινός. Που με σκληρή δουλειά, αφοσίωση και στοχοπροσήλωση, έκανε την έρημο να ανθίση. Επινόησε νέες τεχνικές καλλιέργειας και άρδευσης, γιατί, ξέρετε, η καινοτομία δεν σε βρίσκει εκεί που κατασωτεύεις την πατρική περιουσία στις πόρνες. Πάνω στην δουλειά σε βρίσκει.
Ο άσωτος ήταν ο Ελληνάρας. Αυτός είχε ήλιο και τσίπουρο και ήξερε να κλαψουρίζη και να διακονεύη για δανεικά. Αλλά είχε αφήσει μαλλί και δεν φόραγε ποτέ γραβάτα, οπότε εντάξει.
‘Αντε πάλι…Πού ζήτησε δανεικά ρε άνθρωπε;
ΥΓ. Στην δουλειά σε βρίσκουν οι μικροβελτιώσεις και το optimize, οι καινοτομίες στην περιπλάνηση και στο σερσε λα φαμ (δες πχ δημιουργία facebook). Αλλά δεν είναι μόνο οι διασυνδέσεις και η πείρα που προσφέρει ο άσωτος, το βασικότερο είναι η νομιμοποιήση της πατρικής αξουσίας.
“‘Αντε πάλι…Πού ζήτησε δανεικά ρε άνθρωπε;”
Οτιδήποτε καταναλώνει πλέον προέρχεται από το κληρονομικό μερίδιο του πρεσβυτέρου. Έχεις δίκιο, δεν είναι δάνειο, είναι απλά κλοπή.
Ο άσωτος Ελληναράς μένει στον πάνω όροφο της πολυκατοικιας που έχουν φτιάξει οι γονείς του, δουλεύει είτε στο δημόσιο είτε στο μαγαζί του μπαμπά και έχει τους γονείς του ευχαριστημένους. Ενίοτε βγαίνει σε πορείες στους δρόμους για να διεκδικήσει όσα θεωρεί πως αξίζει και νιώθει πάντοτε αδικημένος. Δεν ζητάει το μερίδιο του για να την κοπανήσει και να πάει να γνωρίσει ξένα μέρη και δεν αναγνωρίζει ποτέ τα σφάλματα του ούτε είναι διατεθειμένος να πληρώσει το κόστους των λανθασμένων επιλογών του. Λίγο διαφορετικό από το δικό σου αφήγημα
έτσι όπως τα λέει ο επαν είναι, το να τα σπάσεις με γονείς και να κόψεις γέφυρες είναι εντελώς αντι-ελληναράδικη συμπεριφορά.
Ξεχνάτε και οι δύο τον χαρακτήρα του Μπουλά στο “Ας περιμένουν οι γυναίκες”. Ο Πάνος ερωτεύεται την πιτσιρίκα κι είναι έτοιμος να παρατήσει τα πάντα, γυναίκα, φίλους, παιδιά, μάνα, να δανειστεί λεφτά και να πάει να γλεντήσει με τη νεαρά. Ελληναράδικο είναι να τρως τα έτοιμα για πρόσκαιρα και βραχυπρόθεσμα οφέλη. Καθόλου σπάνιο δεν είναι οι δήθεν ελληναράδες επαναστάτες να τα σπάνε με την οικογένεια. Τα σπάνε εκ του ασφαλούς βεβαίως γιατί στο ελληνικό (μεσογειακό, να λέμε την αλήθεια) πρότυπο οικογένειας ο άσωτος ξέρει ότι ό,τι και να κάνει, ο πατέρας θα τον δεχτεί πίσω και θα σφάξει τον μόσχο τον σιτευτό. Πόσο πιο ΠΑΣΟΚ κι Ελληναράς από τον Μπουλά στην ταινία; Πόσο;
Όσο για την κοινωνική αξία του ασώτου, καλοί οι λυρισμοί και οι ύμνοι στην τόλμη του. Σίγουρα οι περιπέτειες του είναι πιο ενδιαφέροντα αναγνώσματα από την καθημερινότητα του πρεσβυτέρου, αλλά ας είμαστε δίκαιοι: Αν ο πρεσβύτερος το έριχνε στις ασωτίες κι αυτός, ο πατέρας θα έμενε στην ψάθα. Η κοινωνία χρειάζεται και τους δύο, αλλά χρειάζεται περισσότερους πρεσβύτερους από ασώτους.
Ο πατέρας είναι άδικος όχι επειδή συγχωρεί τον άσωτο. Καλώς τον συγχωρεί. Είναι άδικος επειδή δεν επιβράβευσε ποτέ τον πρεσβύτερο. Επειδή ποτέ δεν του είπε καλή κουβέντα και δεν τον ευχαρίστησε. Είναι, επιπλέον, άδικος επειδή αντί να πει στον άσωτο ότι ο ίδιος δεν έχει βιος και δουλειά να του προσφέρει, ας πάει στον αδερφό του να ζητήσει βοήθεια, σφάζει τον μόσχο που δεν ανήκει σ’αυτόν.
Ο άσωτος είναι ο κρατικοδίαιτος εντρεπρενέρ με τα ΕΣΠΑ και τις κρατικές εγγυήσεις που φουσκώνει το μισθολόγιο και πρωτοστατεί στον λουλουδοπόλεμο τα βράδια στα μπουζούκια αντί ν’ασχολείται με την επιχείρηση του, τον εκσυγχρονισμό και την επέκταση της. Ο άσωτος είναι η Λαρκο και ο Λαναράς, είναι οι τσιφλικάδες με τις Μερσεντές και τα κωλάδικα στην επαρχία.
Ο πατέρας, όπως το ελληνικό κράτος, διασώζει τους ασώτους με τα λεφτά του ιδιωτικού τομέα και των επόμενων γενεών (δανεικά). Και δεν τους διασώζει απλώς, οπότε θα υπερίσχυε ίσως ο ανθρωπιστικός χαρακτήρας. Τους δίνει γενναιόδωρες αμοιβές κι επιδοτήσεις εκ νέου. Σφάζει τον μόσχο τον σιτευτό των δημοσιονομικών για τους ασώτους αντί να επενδύει σε υποδομές, το ερίφιο, που ήθελαν οι πρεσβύτεροι που έκαναν την δουλειά τους, παρήγαγαν τον πλούτο και δεν πολυμίλαγαν για την διαχείριση του πατέρα επειδή “τόσα έχουμε, τόσα μπορεί”. Κι όταν τα υποζύγια σηκώνουν κεφάλι, αντί ο πατέρας και ο άσωτος να σκύψουν το δικό τους και να ζητήσουν συγχώρεση, κατηγορούν τον πρεσβύτερο ότι είναι άκαρδος και τους ζαλίζει με την γκρίνια του.
Ε, όχι κύριοι. Αυτό είναι ελληναράδικο όσο δεν πάει. Σαν τον τύπο που καπνίζει σε κλειστό χώρο και σε λέει φασίστα άμα του πεις να βγει έξω γιατί ενοχλεί και παρανομεί.
Ο άσωτος Ελληναράς δεν ζητάει συγγνώμη, δεν παραδέχεται τα λάθη του και δεν καταδέχεται να γίνει εργάτης στα φραουλοχώραφα μαζί με Πακιστανούς έχοντας κάνει άσωτη ζωή ή αποτύχει σε κάποιες επιλογές του. Κλείνει τον αγροτικό δρόμο με σκοπό τον εκβιασμό και απαγορεύει στον αδελφό του – ή καλύτερα στους εργάτες του αδελφού του- να πάει στη δουλειά. Αρπάζει μόνος του τον μόσχο την σιτευτό και το τρώει με την παρέα του. Είναι πολύ διαφορετικός δηλαδή από αυτούς που περιγράφεις.
Ο δε πρεσβύτερος υιός τα βρίσκει όλα στρωμένα έτοιμα, έχει εργάτες που του κάνουν την βαριά δουλειά και περιμένει να αποδημήσει ο πατέρας του εις κύριον για να αναλάβει τα τσιφλίκια. Η οριακή του παραγωγικότητα είναι μικρότερη και από εκείνη του ανειδίκευτου εργάτη των χωραφιών του αλλά τα οφέλη που απολαμβάνει εξαιτίας της συγγενικής σχέσης με τον τσιφλικά πολύ μεγαλύτερα. Ο πατέρας του ενδεχομένως αντιλαμβάνεται πως ο πρεσβύτερος δεν αξίζει πολλά (λιγότερα και από τους εργάτες του) και για αυτό δεν νιώθει κανένα ενδοιασμό να γλεντήσει την επιστροφή του γιού του με τον μόσχο το σιτευτό η ύπαρξη του οποίου δεν οφείλεται στον γιό.
Κυριοι, γιατι πολιτικοποιειτε ενα τοσο ωραιο ηθικοφιλοσοφικο θεμα, που επιπλεον προσφερεται και για αφθονο χαβαλε;
Επρεπε παλι να καταληξει στους Γερμανους, τα χρεη, το ΠΑΣΟΚ, τους Ελληναραδες, τη ΓΕΝΟΠ και τα ρεστα; :(
Ρα παιδιά οι Γραφές δεν γράφτηκαν με την εποχή του ρέμου και του καραμανλή στο νου. Άλλο λένε.
Είναι ξεκάθαρο ότι για τον άσωτο έχει προτεραιότητα η ρήξη με την οικογένεια και η απομάκρυνση από την πατρική γη για περισύλλεξη εμπειριών. Αν το μόνο που ήθελε ήταν μπουζούκια, καθόταν και στο σπίτι του.
Η παραβολή βασικά λέει ότι ο λύκος τρώει όποιον φεύγει από το μαντρί, αλλ’ο τσοπάνης είναι καλόκαρδος και θα βοηθήσει όποιο πρόβατο γυρίσει πίσω. Αν στόχος ήταν η περισυλλογή εμπειριών ο μικρός θα έκανε τον έμπορο ή το ναυτικό. Η παραβολή, αντίθετα, μας λέει ότι οι εμπειρίες που ενδιαφέρθηκε να συλλέξει περιορίζονταν στα μπουρδέλα και στα καπηλειά. Δεν αναφέρει τίποτα για, έστω αποτυχημένη, επιχειρηματική δραστηριότητα.
Πέρα από αυτό, ε, ας κάνουμε και την πλάκα μας.
@Έπαν
Ο μικρός δεν είχε το θάρρος να ζητήσει συγχώρεση από τον πρεσβύτερο, στον οποίο στο κάτω κάτω ανήκει η περιουσία. Οπότε μη μεγαλοποιούμε την μεταμέλεια του.
Όσο για την αξία του πρεσβυτέρου, τουλάχιστον αυτός περιμένει ν’αποδημήσει ο πατέρας. Ο μικρός πήρε την κληρονομιά πριν καν πεθάνει ο πατέρας.
Επιπλέον, ποιος μας λέει ότι δεν έκανε τίποτα και τα βρήκε όλα στρωμένα; Κατ’αρχάς, είχε να φροντίσει τον πατέρα του με την μισή περιουσία, την ώρα που ο άσωτος μπεκρόπινε με το άλλο μισό. Τουναντίον, εγώ βλέπω ότι το βιοτικό τους επίπεδο δεν επιδεινώθηκε. Που σημαίνει ότι ο πρεσβύτερος είναι ικανότατος διαχειριστής της πατρικής περιουσίας για να το κατορθώσει με το μισό αρχικό κεφάλαιο.
Η περιουσία δεν ανήκει στον πρεσβύτερο αλλά στον πατέρα. Αυτός την κάνει ότι θέλει. Ο μικρός επέστρεψε, αναγνώρισε το λάθος του κα ζήτησε να γίνει εργάτης στα φραουλοχώραφα. Έπαιξε και έχασε. Είχε την δυνατότητα να ζήσει ως αφέντης και εξαιτίας της επιπολαιότητας του θα ζήσει ως εργάτης. Το ότι ο μεγάλος θα περιμένει να τα τινάξει ο πατέρας δεν αποτελεί κάποια ηθική αρετή. Ως οικονομολόγος φαντάζομαι πως γνωρίζεις πως η αξία του δικαιώματος είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια του. Ο μεγάλος – επειδή είναι ενδεχομένως χαϊβάνι- δεν το συνειδητοποιεί αυτό. Και ακόμα και αν κατάφερε να διατηρήσει το ίδιο βιοτικό επίπεδο η περιουσία είχε 2 νοματαίους και ταϊσεί και όχι τρεις.
Σε αυτό που θα συμφωνήσω είναι πως χρειαζόμαστε και των δύο ειδών τους ανθρώπους ή καλύτερα κάποιο μείγμα αυτών. Ούτε ο καλοθρεμμένος από την οικογένεια που τα βρίσκει έτοιμα και δεν παίρνει κανένα ρίσκο αλλά ούτε και ο σπάταλος που τα ξοδεύει όλα γρήγορα και δεν το μένει μία αποτελούν για εμένα πρότυπο. Μου αρέσουν αντιθέτως αυτοί που ζουν σπαρτιάτικα (ή τουλάχιστον χωρίς ανούσιες πολυτέλειες) επειδή αυτό θεωρούν πως είναι η ορθή στάση ζωής αλλά τα ρίσκα τους τα παίρνουν.
Ο μικρός πήρε το μισό που δικαιούτο. Μην κολλάμε σε τυπικότητες τώρα. Το άλλο μισό ανήκει δικαιωματικά στον πρεσβύτερο.
Εγώ αναγνωρίζω ηθική αρετή στο ότι ενώ θα μπορούσε ν’απαιτήσει το άλλο μισό και να πει στον πατέρα του να πάει να τα βγάλει πέρα μόνος του, αυτός όχι μόνο αναλαμβάνει την καθημερινή διαχείριση, με μεγάλη επιτυχία όπως διαφαίνεται, αλλά επιτρέπει στον πατέρα να παραμείνει η κεφαλή της οικογένειας. Σεβασμός λέγεται. Αυτό που δεν επιδεικνύουν ούτε ο πατέρας, ούτε ο άσωτος.
Εχμ, τους δούλους πού τους πας; Το σπιτικό δεν είναι ο πατέρας και οι γιοι μόνο. Ακόμα κι αν, εύλογα, υποθέσουμε ότι ο άσωτος ήταν περισσότερο βάρος παρά συνεισέφερε, η μείωση του κεφαλαίου στο μισό έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο από το να μην ταΐζεις εναν χαραμοφάη.
Οντως αν ο στοχος του μικρου ηταν απλως “η απομακρυνση απο την πατρικη εστια προς συλλογη εμπειριων”, μπορουσε να μπαρκαρει σε ενα ελληνικο ή φοινικικο πλοιο. Αλλα ειναι δυσκολοτερο να κανεις τον ναυτικο στα καραβια παρα τον playboy στα κλαμπ των Ιεροσολυμων.
Η μεταμελεια του μικρου ειναι ειλικρινης, και δικαιουται συγχωρηση, αλλα δεν γινεται να εξορθολογιζουμε, και εμμεσως να δικαιωνουμε τις κακες επιλογες του, δεν γινεται να τον παρουσιαζουμε ως εναν Ισραηλιτη Οδυσσεα ή Ζορμπα.
Επισης εχω ενα ερωτημα για τους εδω επικριτες του ασωτου:
Καλα ρε σεις, ο πρεσβυτερος δικαιως πνιγεται στην πικρια. Οταν ο μικρος χορταινε μ….νί, αυτος ελιωνε στο χωραφι. Εσεις ομως γιατι οργιζεστε τοσο πολυ κατα του ασωτου; Το δικο σας μεριδιο εφαγε, ή μηπως απο τη δικη σας κληρονομια προηλθε ο μοσχος ο σιτευτος; Να συμπαθειτε τον πρεσβυτερο, τον καταλαβαινω. Να βριζετε τον ασωτο δεν το καταλαβαινω.
Εγώ με τον Πατέρα – Αναδιανεμητικό Κράτος τα έχω πιο πολύ. Όσο για τον Άσωτο, είναι προσοδοθήρας. Δεν βλέπω κάτι που πρέπει να ζηλέψω ή να αντιγράψω.
Για μισο λεπτο μαστορα.
Ο μικρος ΔΟΥΛΕΙΑ πηγε να ζητησει, με σκυμμενο κεφαλι: “οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου”. Πώς ειναι “προσοδοθηρας”; (οτι και αν σημαινει αυτο)
Θα πει κανεις οτι τρωει απο το μεριδιο του πρεσβυτερου. Δεν ειναι ακριβως ετσι.
Ο πρεσβυτερος εχει την ψιλη κυριοτητα του μεριδιου του – “πάντα τὰ ἐμὰ σά ἐστιν” αλλα δεν εχει ακομα την επικαρπια. Αυτη θα την αποκτησει οταν τα τιναξει ο γερος. Μεχρι τοτε ο γερος δυναται να διαθετει το προιον της επικαρπιας κατα το δοκουν (=να σφαξει τον μοσχον τον σιτευτον).
Επιπλεον δεν κατανοω την πολιτικοποιηση του θεματος. (“αναδιανεμητικο κρατος”).
Και με ενοχλει που η βαθια ανθρωπινη προσωπικη τραγωδια του πρεσβυτερου μπαινει στην προκρουστεια κλινη για να εξαχθουν αυθαιρετα ιδεολογικα συμπερασματα που ταιριαζουν βολικα με την πολιτικη κοσμοθεωρια καποιων.
Ο πρεσβυτερος δεν πνιγεται απο πικρια διοτι ο πατερας κανει…. “αναδιανομη” υπερ του ασωτου, αλλα διοτι συνειδητοποιει ξαφνικα οτι αυτος, ο φιλοτιμος πρεσβυτερος στερηθηκε τις χαρες της ζωης ακριβως λογω της υπερμετρης αφοσιωσης του στο καθηκον, ενω ο εγωιστης και αναξιος ασωτος τις γευθηκε στο επακρον……….
Ακριβώς! Δήλωσε “αδιόριστος υιός” και πέτυχε με λίγη κλάψα διορισμό στο Δημόσιο. Δεν ξέρω αν σου θυμίζει κάτι. Κατά πάσα πιθανότητα θα μπήκε και στον νόμο Κατσέλη, για να προστατευτή από τους πιστωτές του.
Δύο μέτρα και δύο σταθμά. Τυπικά έτσι είναι, αλλά αφ’ ης στιγμής ο άσωτος πήρε το μερίδιό του εν ζωή του Πατρός, δεν υπάρχει ηθικός λόγος να αντιμετωπίσουμε αίφνης ως επίκοινο το άλλο μισό της περιουσίας.
Τα λόγια του περί μόσχου και ερίφου άλλα δείχνουν. Ακριβώς σαν να πη κάποιος “εγώ που πλήρωνα 40 χρόνια ένσημα στον ιδιωτικό τομέα βρέθηκα με μια σύνταξη πείνας και οι άγαμες θυγατέρες και οι 55ρηδες των ΔΕΚΟ έχουν την διπλή από μένα”.
Επ,
Η μισή περιουσία διά δύο δεν είναι το ίδιο με ακέραιη την περιουσία διά τρία!
Παιδιά, η ουσία του πράγματος είναι μία: με ποιον θα θέλατε να μοιάσουν τα παιδιά σας; Πώς θα θέλατε να σας φερθούν; Όλα τα άλλα είναι έπεα πτερόεντα.
Ακριβώς! Δήλωσε “αδιόριστος υιός” και πέτυχε με λίγη κλάψα διορισμό στο Δημόσιο.
Ο πατερας ηταν γαιοκτημων. Ο ασωτος ηξερε οτι δεν θα πηγαινε σε ενα γραφειο να βαζει σφραγιδες, στα χωραφια θα πηγαινε, οπου ο πρεσβυτερος τον περιμενε με αγριες διαθεσεις. Αρα δεν ισχυουν τα περι δημοσιουπαλληλιας,διορισμου, ΔΕΚΟ κλπ. Εξαλλου ειχε καποια προυπηρεσια στον ιδιωτικο τομεα, ως χοιροβοσκος.
Δύο μέτρα και δύο σταθμά. Τυπικά έτσι είναι, αλλά αφ’ ης στιγμής ο άσωτος πήρε το μερίδιό του εν ζωή του Πατρός, δεν υπάρχει ηθικός λόγος να αντιμετωπίσουμε αίφνης ως επίκοινο το άλλο μισό της περιουσίας.
Ειναι στη διακριτικη ευχερεια του πατερα ο τροπος μεταβιβασης της περιουσιας. Φαινομενικα ακουγεται αδικο να παιρνει ο μικρος την πληρη κυριοτητα του μεριδιου του ενω ο πρεσβυτερος μονο την ψιλη. Ομως δεν μπορουσε να γινει διαφορετικα. Αφου ο μικρος καταβροχθισε το μεριδιο του, ο γερος επρεπε να κρατησει εστω την επικαρπια απο αυτο που απεμενε, διαφορετικα θα εμενε και ο ιδιος στην ψαθα!
Τα λόγια του περί μόσχου και ερίφου άλλα δείχνουν.
Αντε παλι τα ιδια. Επαναλαμβανω λοιπον: Κλειδι για την κατανοηση της πικριας του πρεσβυτερου, ειναι η αποστροφη του “ο καταφαγων τον βιον μετα πορνων”. Δε σκαει ο πρεσβυτερος για το….ζωικο κεφαλαιο. Δουλευταρας ειναι, θα εκθρεψει αλλους μοσχους και εριφους. Αλλο τον καιει:
Ο ανεπροκοπος μικρος χορτασε μ…νί, λογω της ζωης που εκανε, ενω ο φιλοτιμος πρεσβυτερος το στερηθηκε, επισης λογω της ζωης που εκανε.
Η ζωη σταθηκε αδικη με τον φιλοτιμο πρεσβυτερο…..
Ακριβώς σαν να πη κάποιος “εγώ που πλήρωνα 40 χρόνια ένσημα στον ιδιωτικό τομέα βρέθηκα με μια σύνταξη πείνας και οι άγαμες θυγατέρες και οι 55ρηδες των ΔΕΚΟ έχουν την διπλή από μένα”.
Ειναι αναγκη να πολιτικοποιεις ακομα και το Ευαγγελιο μωρ’ αδερφε μου;
με ποιον θα θέλατε να μοιάσουν τα παιδιά σας; Πώς θα θέλατε να σας φερθούν;
Προφανως οπως ο πρεσβυτερος. Και πατερας στην παραβολης θα προτιμουσε ο ασωτος να εχει τη φιλοτιμια και την εργατικοτητα του πρεσβυτερου, για πολλους λογους, και πρωτιστως διοτι τοτε θα ειχε ολοκληρη και οχι τη μιση περιουσια. Η ζωη ομως δεν τα φερνει ετσι οποτε ρωτω με τη σειρα μου: Τι θα καναμε αν καποτε ημασταν εμεις στη θεση του πατερα; Θα πεταγαμε εξω το ασωτο τεκνο;
πρβλ. Μτ 20, 12-15.
1 Ὁμοία γάρ ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ οἰκοδεσπότῃ, ὅστις ἐξῆλθεν ἅμα πρωΐ μισθώσασθαι ἐργάτας εἰς τὸν ἀμπελῶνα αὐτοῦ.
2 καὶ συμφωνήσας μετὰ τῶν ἐργατῶν ἐκ δηναρίου τὴν ἡμέραν ἀπέστειλεν αὐτοὺς εἰς τὸν ἀμπελῶνα αὐτοῦ.
3 καὶ ἐξελθὼν περὶ τρίτην ὥραν εἶδεν ἄλλους ἑστῶτας ἐν τῇ ἀγορᾷ ἀργούς,
4 καὶ ἐκείνοις εἶπεν· ὑπάγετε καὶ ὑμεῖς εἰς τὸν ἀμπελῶνα, καὶ ὃ ἐὰν ᾖ δίκαιον δώσω ὑμῖν. οἱ δὲ ἀπῆλθον.
5 Πάλιν ἐξελθὼν περὶ ἕκτην καὶ ἐνάτην ὥραν ἐποίησεν ὡσαύτως.
6 Περὶ δὲ τὴν ἑνδεκάτην ὥραν ἐξελθὼν εὗρεν ἄλλους ἑστῶτας ἀργούς, καὶ λέγει αὐτοῖς· τί ὧδε ἑστήκατε ὅλην τὴν ἡμέραν ἀργοί;
7 Λέγουσιν αὐτῷ· ὅτι οὐδεὶς ἡμᾶς ἐμισθώσατο. λέγει αὐτοῖς· ὑπάγετε καὶ ὑμεῖς εἰς τὸν ἀμπελῶνα, καὶ ὃ ἐὰν ᾖ δίκαιον λήψεσθε.
8 Ὀψίας δὲ γενομένης λέγει ὁ κύριος τοῦ ἀμπελῶνος τῷ ἐπιτρόπῳ αὐτοῦ· κάλεσον τοὺς ἐργάτας καὶ ἀπόδος αὐτοῖς τὸν μισθόν, ἀρξάμενος ἀπὸ τῶν ἐσχάτων ἕως τῶν πρώτων.
9 Καὶ ἐλθόντες οἱ περὶ τὴν ἑνδεκάτην ὥραν ἔλαβον ἀνὰ δηνάριον.
10 Ἐλθόντες δὲ οἱ πρῶτοι ἐνόμισαν ὅτι πλείονα λήψονται, καὶ ἔλαβον καὶ αὐτοὶ ἀνὰ δηνάριον.
11 Λαβόντες δὲ ἐγόγγυζον κατὰ τοῦ οἰκοδεσπότου
12 λέγοντες ὅτι οὗτοι οἱ ἔσχατοι μίαν ὥραν ἐποίησαν, καὶ ἴσους ἡμῖν αὐτοὺς ἐποίησας τοῖς βαστάσασι τὸ βάρος τῆς ἡμέρας καὶ τὸν καύσωνα.
13 Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν ἑνὶ αὐτῶν· ἑταῖρε, οὐκ ἀδικῶ σε· οὐχὶ δηναρίου συνεφώνησάς μοι;
14 Ἆρον τὸ σὸν καὶ ὕπαγε· θέλω δὲ τούτῳ τῷ ἐσχάτῳ δοῦναι ὡς καὶ σοί·
15 ἢ οὐκ ἔξεστί μοι ποιῆσαι ὃ θέλω ἐν τοῖς ἐμοῖς, εἰ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρός ἐστιν ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰμι;
16 Οὕτως ἔσονται οἱ ἔσχατοι πρῶτοι καὶ οἱ πρῶτοι ἔσχατοι· πολλοὶ γάρ εἰσι κλητοί, ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί.
Αυτή η παραβολή έχει και τρομερό νομικό ενδιαφέρον: ισότητα αμοιβής στο Εργατικό Δίκαιο!
Νομίζω ότι οι πρώτοι εργάτες θα το κέρδιζαν στα δικαστήρια.
Man muss vorsichtig sein: das Weltgericht ist kein gewoehnlich Gericht.
Nur wenn man dran glaubt ;-)
Ειναι λυπηρο το γεγονος οτι γινετσι διαστρεβλωση του νοηματος της παραβολης και πεζη πολιτικοποιηση ενος τοσο σοβαρου φιλοσοφικου θεματος. Θα προσπαθησω να υεσω το θεμα στη σωστη του βαση.
Και οι δυο παραβολες, τοτ ασωτου και των εργατων του αμπελωνος ειναι αλληγοριες που μας λενε βασικα το εξης: Ο Θεος αγαπαει τους αμαρτωλους και τους προσφερει πληρη αποκατασταση, ακομα και αν μετανοησουν την υστατη ωρα.
Εχουμε δυο γειτονες. Ο ενας ζει εν Χριστω ζωη, νηστεια, προσευχη, εγκρατεια, κλπ. Ο αλλος γλεντι, διασκεδαση, γκομενες, ηδονες,διασκεδαση, καλοπεραση, dolce vita, βιος “αμαρτωλος”.
Γερνουν, και στο γηρας ο αμαρτωλος μετανοει, γινεται θεουσος, παει εκκλησια κλπ. Οταν αποδημουν εις Κυριον, ο θρησκευομενος ανακαλυπτει οτι ο αμαρτωλος παει και αυτος στον Παραδεισο και εξοργιζεται: “Εγω στερηθηκα τις χαρες και τις ηδονες της ζωης για τη Βασιλεια των Ουρανων, και ο εξυπνακιας αμαρτωλος που μετανοησε την 11η ωρα παει και αυτος Παραδεισο;”
Σε ολους αυτους ο Καλος Θεος απαντα: ” Σκαστε. Πηγατε στον Παραδεισο, δεν πηγατε; Τι σας νοιαζει εσας τι κανω εγω με τους αμαρτωλους, και δη τους οψιμως ανανηψαντες;”
Οι εργατες που πηγαν την αυγη στο αμπελι πληρωθηκαν το συμφωνημενο. Ο πατερας φαινεται πως εχει τοσα πολλα υπαρχοντα,(“πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύουσιν ἄρτων!”) που ακομα και αν δημιουργησει νεο μεριδιο για τον ασωτο, ο πρεσβυτερος κληρονομει και παλι τεραστια περιουσια σε απολυτους αριθμους.
Αλλο τους καιει ολους αυτους:
Ενω ο ασωτος χορταινε μ….νί, ο πρεσβυτερος ελιωνε στο χωραφι. Ενω οι πρωινοι εργατες εσκαβαν στο λιοπυρι, οι πονηροι απογευματινοι τσιλιμπουρδιζανε στο μπαρακι του χωριου με τις γκομενες, και τελικως πηγανε με το πασο τους στον αμπελωνα την 11η ωρα. Ενω οι αμαρτωλοι γευθηκαν τις ηδονες της ζωης, οι πιστοι τις στερηθηκαν.
Ο μερμηγκας θελει να δει τον τζιτζικα να τουρτουριζει, ο πρεσβυτερος τον ασωτο να πειναει, οι πρωινοι εργατες τους απιγεατινους να παιρνουν το 1/12 του δικου τους μισθου, και οι “εναρετοι” τους “αμαρτωλους” να υποφερουν στην κολαση.
Δεν ειναι τυχαιο που ο Νικος Καζαντζακης ψιλογουσταρει τον ασωτο…..
Το προβλημα δεν οφειλεται στην υπερβολλικη μεγαλοψυχια του Θεου, η στον εγγενη φθονερο χαρακτηρα της ανθρωπινης φυσης. Οφειλεται στο γεγονος οτι η χριστιανικη θρησκεια απαγορευει στον ανθρωπο να γευθει τη χαρα και τους χυμους της ζωης, για νέα κερδισει θεση σε εναν Παραδεισο που δεν ειμαι και βεβαιο οτι υπαρχει. Το ιδιο προβλημα, και μαλλιστα σε πολυ οξυτερο βαθμο, υπαρχει και με τις αλλες δυο μεγαλες μονοθειστικες θρησκειες της “ιστορικης αποκαλυψεως του Θεου”, τον ιουδαισμο και τον μωσμεθανισμο. Αυτο το προβλημα δεν υπαρχει στο παγανιστικο ελληνορωμαικο θρησκευτικο συστημα, ακριβως λογω του ανθρωπομορφισμου του.
Απ’τον Κιμ Γιονγκ-Ουν καλύτερα ο Κιμ Γιονγκ-Ναμ
Κατά πάσα πιθανότητα θα μπήκε και στον νόμο Κατσέλη, για να προστατευτή από τους πιστωτές του.
Δεν μπηκε και δεν ειχε νοημα να μπει στο Νομο Κατσελη, αφου τη στιγμη που επειστρεφει στα πατρια δεν εχει ουτε “πρωτη κατοικια” ουτε τιποτα αλλο στο ονομα του. Ανεστιος και πλανης ειναι. Το πατρικο σπιτι ειναι πλεον στο ονομα του πατρος ή του πρεσβυτερου αδελφου. Οι δανειστες δεν μπορουν να του παρουν τιποτα. “Ουκ αν λαβοις παρα του μη εχοντος”.
Επομενως και ο πρεσβυτερος δεν εχει τιποτε να φοβηθει: Ο πατερας δεν μπορει να δωσει νεο μεριδιο στον τεως ασωτο, διοτι αν το κανει, θα το κατασχουν αμεσως οι δανειστες του μικρου με αναγκαστικη εκτελεση!
ν φ εχω μερικες αποριες α)εαν εφτασε το μοσχαρι στο πανιγυρη των ασοτων β) εαν στο τσιμπουση συμετιχαν κορασιδια και ομοφιλοφιλοι και αλλοσεξουλιαριδες γ) εαν προλαβε να αρπαξει κανενα κοψιδη ο πατερας δ) ο πατερας που τα βρεικε ε) η μανα που βρεισκοταν οταν γυρεισε το βρεφοςΠοια ηταν η σταση της ζ) οι παπουδες τι σταση κρατουσαν Η)ο εχεφρον …ιος….ηταν παντρεμενος ανιπαντρος χορισμενος η)εαν το στιμπουση εγεινε στα χρονια του χριστου πριν η μετα θ) εαν συνεβενε στον κυριο κατι τετοιο και ηταν ο τριτος γιος απο αλλη μανα θα ειχε ..μερντικο.. ι) γιατι ο κυριος δεν μας εξιγησε ποια ηταν η τυχη του πατερα των τεκνων της φαμιλιας κ τ λ κ) τι ρατσα ηταν η φαμιλια λ) τον κεσαρα τον πληρονε η του χρωσταει ακομα φιλε Ν Φ για τα μη οφελημα για εμας γιατι ασχολουμαστε ΕΠΙΑΣΕ ΤΟΠΟ Η ΠΑΡΙΜΙΑ Η ΔΟΥΛΕΒΕΙ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ
ΣΧΟΛΙΟ ΕΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ ΥΙΟΥ
Συμφωνα με την παραβολη του ασωτου αν εισαι ασωτος και γλεντας την ζωη σου σε ευεργετει στο τελος ο Θεος , αρκει να επιστρεψεις, ενω αν σαν τον πρεσβυτερο μονο δουλευεις και δεν εχεις απολαυσει τιποτα απο την ζωη σου , ουτε ενα κατσικακι με την παρεα σου , ατο τελος , αν κανεις το λαθος να παροπονεθεις , για την αδικια εις βαρος σου , βγαινεις και χρεωμενος ,
α ρε κοροϊδο πρεσβυτερε , ας πρόσεχες .