Ακαδημαϊκά

IQ, παραγωγικότητα, και Ελληνική πραγματικότητα

by

Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2010, οι Jones και Schneider βρίσκουν ότι η μέση νοητική ικανότητα ενός έθνους, όπως μετριέται από το IQ, επηρεάζει την παραγωγική του ικανότητα.  Χρησιμοποιώ την έκφραση “νοητική ικανότητα” και όχι τη λέξη “εξυπνάδα”, διότι διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι το IQ επηρεάζεται από το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει κανείς καθώς και την … Read more IQ, παραγωγικότητα, και Ελληνική πραγματικότητα

Οικονομική ελευθερία και οικονομικές επιδόσεις στη Λατινική Αμερική

by

Ακολουθεί μεταφρασμένη περίληψη εργασίας που συγγράψαμε με το συνάδελφο Γρηγόριο Λιβάνη, και η οποία πρόσφατα έγινε δεκτή για δημοσίευση σε επιστημονικό περιοδικό.

Το 2007 οι ΗΠΑ είχαν το υψηλότερο ΑΕΠ ανά εργαζόμενο στον κόσμο. Βόρεια, το ΑΕΠ ανά εργαζόμενο του Καναδά ήταν στο 81% εκείνου των ΗΠΑ και παρόμοιο με αυτό της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Νότια ωστόσο την καλύτερη οικονομική επίδοση την είχαν στην Καραϊβική το Τρινιντάντ και Τομπάγκο με ΑΕΠ ανά εργαζόμενο στο 60% εκείνου των ΗΠΑ, και στη Λατινική Αμερική η Χιλή με ΑΕΠ ανά εργαζόμενο στο 33% εκείνου των ΗΠΑ. Πώς γίνεται η φαντασιακή γραμμή που χωρίζει τις ΗΠΑ από το Μεξικό να σηματοδοτεί τέτοιες πραγματικές διαφορές στην παραγωγικότητα του πληθυσμού που ζει βόρειά της και εκείνου που ζει νότια? Στη μελέτη με τίτλο “Economic Freedom and Economic Performance in Latin America: A Panel Data Analysis” εξετάζουμε την υπόθεση ότι οι ανισότητες αυτές αντικατοπτρίζουν το διαφορετικό βαθμό στον οποίο οι χώρες της Αμερικανικής ηπείρου έχουν επιτρέψει στο αγοραίο σύστημα να κατανείμει τους παραγωγικούς πόρους.

Το δείγμα μας περιλαμβάνει 23 χώρες της Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής για τις οποίες στοιχεία είναι διαθέσιμα. Η χρονική περίοδος καλύπτει από το 1984 μέχρι το 2007. Για να εξετάσουμε αν η οικονομική ελευθερία επηρεάζει την παραγωγικότητα στη Λατινική Αμερική διαφορετικά από ότι στις ανεπτυγμένες χώρες χρησιμοποιούμε σαν ομάδα σύγκρισης τις 23 χώρες του ΟOΣΑ (πλην Λουξεμβούργου).

Read moreΟικονομική ελευθερία και οικονομικές επιδόσεις στη Λατινική Αμερική

Περί ακαδημαϊκού ασύλου

by

Η παρούσα ανάρτηση αφορά όχι το εάν του ακαδημαϊκού ασύλου, αλλά το τι και το πώς και το ποιος. Όχι λοιπόν το, καλό και άγιο, de lege ferenda ερώτημα, αλλά το de lege lata [Για να μην υπεκφύγω όμως, συνοπτικά η άποψή μου είναι ότι το άσυλο καθαυτό δεν είναι ούτε κακό ούτε ασύμβατο με μια ευνομούμενη πολιτεία, όπως όμως ερμηνεύεται και εφαρμόζεται στην σύγχρονή μας ακαδημαϊκή πραγματικότητα βλάπτει, και μάλιστα πολύ, και πρέπει να καταργηθή. Ότε και αν γίνουμε σοβαροί άνθρωποι, μπορούμε να το επαναφέρουμε. Οι σοβαρές κοινωνίες βέβαια δεν έχουν ανάγκη από άσυλα. Τέλος πάντων].

Read moreΠερί ακαδημαϊκού ασύλου

Ένα πανεπιστήμιο υπό κατάρρευση

by

Έτυχε πριν από λίγες μέρες να βρεθώ στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Είχα χρόνια να περάσω από κεί, με θυμάμαι να διαβάζω κάποτε για λίγο, στους χώρους του, σε μια ωραία βιβλιοθήκη – από τις ωραιότερες στα ελληνικά Πανεπιστήμια, από την άποψη του περιβάλλοντος και των εγκαταστάσεων, και πάντως πολύ ανώτερη από τις περισσότερες βιβλιοθήκες του Παν. Αθηνών. Είχα έκτοτε διαμορφώσει μια καλή ανάμνηση για την –συστηματικώς υποτιμώμενη, πανταχόθεν και παλαιόθεν- Πάντειο Σχολή.

Σήμερα, πείστηκα ότι η όποια καλή μου ανάμνηση δεν επιβιώνει στο παρόν (να ισχύει άραγε αυτό μόνο «προς το παρόν»;). Μαύρη μαυρίλα έχει πλακώσει στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, αγαπητοί αναγνώστες, και δεν βρίσκω άλλη λέξη περιγραφής της άθλιας, κυριολεκτικώς, κατάστασης που αντίκρισα.

Read moreΈνα πανεπιστήμιο υπό κατάρρευση

Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου: Προσωρινή Παύση Ισχύος του Πανεπιστημιακού Ασύλου

by

Ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Φυσικού στο ΑΠΘ Ορέστης Καλογήρου βρίσκεται με εκπαιδευτική άδεια (sabbatical) στη Βοστόνη. Δέχθηκε πριν λίγη ώρα αυτό το e-mail από συνάδελφο:

“Γειά σου Ορέστη.
Όπως ασφαλώς γνωρίζεις γίναν κάποια επεισόδια στη Θεσσαλονίκη…
Ελπίζω νάχεις κάνει backup στα αρχεία του υπολογιστή σου, γιατί σπάσαν τις πόρτες των γραφείων, ανακατέψαν τα πράγματα και κλέψαν κάποιους υπολογιστές ανάμεσα στους οποίους και τον δικό σου.
Τα πράγματα στο γραφείο σου είναι ανακατεμένα και διάφορα ντοσιέ και χαρτιά πεταμένα στο πάτωμα.
Η πόρτα του γραφείου σου είναι σπασμένη όπως και όλες οι πόρτες στην πτέρυγα μας.
Στο εργαστήριο μαγνητικών υλικών και στο εργαστήριο ηλεκτρικών μετρήσεων δεν μπήκαν.
Από το γραφείο μας (των υποψηφίων διδακτόρων) κλέψαν μόνο τον υπολογιστή της Μαρίας.”

Τι κάνει η Κυβέρνηση; Τι κάνει η Βουλή; Τι κάνει ο πολιτικός κόσμος και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σ’αυτές τις περιπτώσεις; Το Σύνταγμα στο Άρθρο 44 §1 προβλέπει το εξής:

1. Σε έκτακτες περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί, ύστερα από πρόταση του Yπουργικού Συμβουλίου, να εκδίδει πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Oι πράξεις αυτές υποβάλλονται στη Bουλή για κύρωση σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 72 παράγραφος 1, μέσα σε σαράντα ημέρες από την έκδοσή τους ή μέσα σε σαράντα ημέρες από τη σύγκληση της Bουλής σε σύνοδο. Aν δεν υποβληθούν στη Bουλή μέσα στις προαναφερόμενες προθεσμίες ή αν δεν εγκριθούν από αυτή μέσα σε τρεις μήνες από την υποβολή τους, παύουν να ισχύουν στο εξής.

Read moreΠράξη Νομοθετικού Περιεχομένου: Προσωρινή Παύση Ισχύος του Πανεπιστημιακού Ασύλου

Το παράδοξο της διανοητικής αυταρέσκειας ή γιατί να (μην;) γίνετε καθηγητές πανεπιστημίου

by

Μιας και είναι δεκαπενταύγουστος και κανείς δεν γράφει, θα καλύψω το σχετικό κενό με ένα κείμενο που απευθύνεται στην αγαπημένη μου κατηγορία ανθρώπων: Τους νέους επιστήμονες που γράφουν διδακτορικό, κάνουν μεταπτυχιακές σπουδές και ενδιαφέρονται σοβαρά για μια καριέρα στα Πανεπιστήμια της Ελλάδας ή του εξωτερικού (ιδίως τους εξ αυτών νομικούς).

Πριν από δυο-τρία χρόνια τα πίναμε παρουσία ενός Καθηγητή της Νομικής Σχολής, στο Κολωνάκι: Το κλίμα ήταν εύθυμο γιατί ένας αγαπητός φίλος μου και μαθητής του είχε μόλις αναγορευτεί διδάκτωρ –αυτός λοιπόν είχε προσκαλέσει τον πολυάσχολο Καθηγητή να πιει ένα ποτηράκι μαζί μας «για το καλό». Ο Καθηγητής ήταν ευδιάθετος και έκανε χιούμορ, ένα χιούμορ πετυχημένο όπως η νομική του διδασκαλία. Κάποια στιγμή, στην κουβέντα, έθεσα το ερώτημα: «Γιατί μπορεί κανείς να θέλει στην ζωή του να γίνει Καθηγητής Πανεπιστημίου;». Ο ίδιος υπέβαλα με φιλοπαίγμονα διάθεση προς έλεγχο στον Καθηγητή μου και μια πρώτη απάντηση του ερωτήματος: «Υποθέτω κύριε Καθηγητά» είπα, «ότι -ιδίως οι άντρες- θέλουν να γίνουν Καθηγητές για να περνούν τον χρόνο τους με νεαρές κοπέλες μέχρι τα γεράματά τους! Αυτό πρέπει να είναι το βαθύτερο λιμπιντιακό κίνητρο που τους ωθεί στην επιλογή του συγκεκριμένου επαγγέλματος και στην καταβολή τόσων κόπων για να το ασκήσουν.» Ο Καθηγητής με κοίταξε σκεπτικός κι ένας φίλος πρόλαβε να αστειευτεί με το σχόλιό μου, χαρακτηρίζοντάς το ενδοσκοπικό. Στο τέλος, μου απάντησε: «Ο βαθύτερος λόγος της επιθυμίας να γίνει κανείς Καθηγητής είναι η αυταρέσκεια» μου είπε. «Εκείνοι που είναι διανοητικά αυτάρεσκοι, που «φτιάχνονται» υπερβολικά με τον εαυτό τους και τις ιδέες τους, είναι και αυτοί που θέλουν να γίνουν Καθηγητές».

Έκτοτε, η άποψη του Καθηγητή αποτελεί σταθερό κτήμα της σκέψης μου και με βασανίζει μέρες όπως αυτές, που οι πιστοί στρέφονται στην Παναγία για να τους εμπνεύσει σε μια ηθική και ενάρετη ζωή. Τέτοιες μέρες, σκέφτομαι και ξανασκέφτομαι πόσο αυτάρεσκος μπορεί να είμαι ο ίδιος και πόσο αυτάρεσκοι είναι οι φίλοι μου –γιατί βεβαίως, όμοιος ομοίω αεί πελάζει. Αναρωτιέμαι επίσης, πόσο η άποψη του Καθηγητή μου συνδυάζεται επιτυχώς με την δική μου αρχική άποψη (περί φλερτ με νεαρούλες), πόσο συγκρούεται μαζί της, πόσο την συμπεριλαμβάνει αλλά τελικώς την υπερβαίνει, διεκδικώντας γενικότερη ισχύ (καταλαμβάνοντας λ.χ. και τις γυναίκες που θέλουν να γίνουν Καθηγήτριες!) Έχω σχεδόν καταλήξει ότι ο Καθηγητής μου είχε δίκιο και η προσωπική του αναστοχαστική εμπειρία είναι μια καθολική εμπειρία που αφορά όλους τους ανα τον κόσμο ακαδημαϊκούς. Η διανοητική αυταρέσκεια είναι το παραγωγικό αίτιο της βουλήσεως όσων θέλουν να γίνουν καθηγητές πανεπιστημίου!

Read moreΤο παράδοξο της διανοητικής αυταρέσκειας ή γιατί να (μην;) γίνετε καθηγητές πανεπιστημίου

Για ένα καλύτερο και πιο δίκαιο δημόσιο πανεπιστήμιο

by

компютриΣτις λίγες γραμμές που ακολουθούν θα καταθέσω εν συντομία τις προτάσεις μου για ένα πανεπιστήμιο που θα μπορεί να προσφέρει σχετικά υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκές υπηρεσίες ενώ ταυτόχρονα θα υπηρετεί τις βασικές αρχές της δικαιοσύνης και της ακριβοδικίας. Θεωρώ δεδομένη -και απολύτως δικαιολογημένη- την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων και αυτό το αναφέρω διότι θα παίξει το ρόλο του σε όσα έχω να προτείνω. Συνοπτικά, λοιπόν, θέτω στην κρίση σας τις παρακάτω ρυθμίσεις και σας καλώ να θυμάστε πάντα τους δύο στόχους που υιοθετώ από τον τίτλο ήδη. Όσοι, από την άλλη, πιστεύουν ότι τα ΑΕΙ μας είναι από τα καλύτερα στον κόσμο και ότι είναι δίκαιο να απαξιώνει τις σπουδές όλων των υπολοίπων και να αποκαλείται επιστήμων όποιος πέρασε τα φοιτητικά του χρόνια παίζοντας ξύλο και πήρε το πτυχίο του μετά από 10 χρόνια και 5-6 προσπάθειες ανά μάθημα καλούνται απλώς να διαβάσουν κάτι άλλο.

1) Τα ΑΕΙ θα είναι εντελώς ανεξάρτητα σε ό,τι αφορά το σύνολο των ακαδημαϊκών και διοικητικών τους λειτουργιών. Αυτό σημαίνει ότι θα αναλαμβάνουν την ευθύνη για την εισαγωγή νέων φοιτητών, το πρόγραμμα διδασκαλίας, την έρευνα και τα οικονομικά. Οι διοικήσεις τους θα αποφασίζουν εκ των προτέρων τον αριθμό των εισακτέων και θα διοργανώνουν τις εισαγωγικές εξετάσεις. Αυτό εξασφαλίζει ότι: α) πολιτικές παρεμβάσεις ψηφοθηρικού χαρακτήρα αποκλείονται β) καταργούνται οι πανελλήνιες εξετάσεις της παπαγαλίας και απαγκιστρώνεται η Β’βαθμια εκπαίδευση από αυτή τη διαδικασία, επιστρέφουσα στον αυθεντικό της ρόλο γ) οι εξετάσεις αφορούν πράγματι το γνωστικό αντικείμενο της σχολής και διερευνούν τις ικανότητες και τις γνώσεις του υποψηφίου δ) οι μαθητές που έχουν το προνόμιο της ιδιωτικής εκπαίδευσης και της εντατικής προγύμνασης χάνουν το μεγαλύτερο μέρος του τεράστιου πλεονεκτήματος που έχουν σήμερα και ε) η εξεταστική επιτροπή θα έχει τη δυνατότητα, διά του ελέγχου του φακέλου του υποψηφίου, να συνυπολογίσει κι άλλους παράγοντες, όπως η οικονομική κατάσταση της οικογένειάς του για παράδειγμα, για να αποφασίσει ανάμεσα σε ισοβαθμούντες εξεταζόμενους – προς όφελος, προφανώς, των λιγότερο προνομιούχων.

2) Τα ΑΕΙ θα αξιολογούνται από ανεξάρτητες διεθνείς αρχές και ινστιτούτα των οποίων η δουλειά γίνεται αποδεκτή από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου.

Read moreΓια ένα καλύτερο και πιο δίκαιο δημόσιο πανεπιστήμιο