Διαβάζω συχνά, πρόσφατα και σε σχόλια στο συνιστολόγιο της αναΜόρφωσης, ότι η ζήτηση για αγαθά και κατά συνέπεια για εργαζόμενους στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό είναι ελλειμματική, άρα αύξηση της προσφερόμενης εργασίας, π.χ. από μετανάστες, θα οξύνει το πρόβλημα. Σκοπός μου είναι να εξηγήσω γιατί επιστημονικά η έννοια της ελλειμματικής ζήτησης είναι προβληματική και άρα τα συμπεράσματα για τις επιπτώσεις της μετανάστευσης είναι λανθασμένα. Προκειμένου η ανάλυση που ακολουθεί να είναι όσο απλούστερη γίνεται, η οικονομία συνοψίζεται σε δυο αγορές, την αγορά αγαθών, και την αγορά εργασίας. (Για να δείτε ολόκληρο το γράφημα κάντε κλικ στο thumbnail)
Κώστας
Δεν είναι όλοι οι πολιτισμοί ίσοι
Ελάχιστοι ίσως θα περίμεναν αναδημοσίευση κειμένου που αναρτήθηκε αρχικά στο marxists.org σε αυτό το ιστολόγιο. Ωστόσο, προσωπικά μπορεί να διαφωνώ ριζικά σε πολλά με τους παλαιο-Μαρξιστές, όμως τουλάχιστον τους σέβομαι και μπορώ να επικοινωνήσω μαζί τους καθώς ασπάζονται τις αρχές του διαφωτισμού και της λογικής συνέπειας, σε αντίθεση με πολλούς σύγχρονους αριστεριστές. Συγκεκριμένα, έτυχε πρόσφατα και έπεσε το μάτι μου σε αυτό το κείμενο του Kenan Malik, που νομίζω αξίζει να το διαβάσει κανείς. Περιττό να πω ότι με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο. Ο σύνδεσμος είναι εδώ.
Περί της βιωσιμότητας του Ελληνικού δημόσιου χρέους
Πολύ συζήτηση γίνεται τελευταία για το αν το Ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο και για την έκθεση του ΔΝΤ. Αρκετοί ωστόσο δεν γνωρίζουν τι ακριβώς θα πει να είναι βιώσιμο το χρέος, και υπό ποιές συνθήκες συμβαίνει αυτό. Προς επιμόρφωση των αναγνωστών της αναΜόρφωσης, ακολουθούν μερικές πληροφορίες.
Βιωσιμότητα: Σε γενικές γραμμές, το δημόσιο χρέος είναι βιώσιμο όταν οι δαπάνες του δημόσιου τομέα από τώρα μέχρι το μακρινό μέλλον δεν υπερβαίνουν τα έσοδά του. Η λογική είναι ότι για ένα διάστημα το κράτος μπορεί να ξοδεύει περισσότερα από όσα εισπράττει, αλλά σε βάθος χρόνου, ας πούμε την ημέρα πριν το τέλος του κόσμου, πρέπει να έχει τακτοποιήσει τις οφειλές του.
Δαπάνες: Οι δημόσιες δαπάνες χωρίζονται σε δυο κατηγορίες, στις πρωτογενείς δαπάνες και στις δαπάνες για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους. Οι πρώτες αφορούν όλες τις δαπάνες του κράτους για μισθούς δημοσίων υπαλλήλων, συντάξεις, αγορές υλικών, τα πάντα εκτός από τους τόκους του δημόσιου χρέους. Οι δεύτερες αφορούν τους τόκους του δημόσιου χρέους. Οι πρωτογενείς δαπάνες αυξάνονται μακροπρόθεσμα λόγω πληθωρισμού, αλλά μπορούν να αυξάνονται και ταχύτερα από τον πληθωρισμό λόγω π.χ. δυσμενών δημογραφικών συνθηκών (πληθυσμιακή γήρανση σημαίνει αύξηση των δαπανών για συντάξεις), έντασης με γειτονικές χώρες που αυξάνει τις αμυντικές δαπάνες, κ.ο.κ. Οι δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους αυξάνουν όταν αυξάνει το χρέος. Ο ρυθμός αύξησης είναι δε ίσος με το επιτόκιο δανεισμού. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι δανειστήκατε 100 ευρώ με επιτόκιο 10% το χρόνο. Τον πρώτο χρόνο οι τόκοι θα είναι 10 ευρώ. Ας υποθέσουμε ότι αντί να τους πληρώσετε τους προσθέτετε στο χρέος το οποίο γίνεται 110 ευρώ. Τον δεύτερο χρόνο οι τόκοι θα είναι 11 ευρώ (10% σε 110 ευρώ). Ας υποθέσουμε ότι δεν τους πληρώνετε αλλά τους προσθέτετε και αυτούς στο χρέος, το οποίο γίνεται τώρα 121 ευρώ. Οι τόκοι το τρίτο έτος θα είναι 12.1 ευρώ. Βλέπουμε ότι και το χρέος και το κόστος εξυπηρέτησής του αυξάνονται κατά 10% το χρόνο (100, 110, 121, και 10, 11, 12.1), με ρυθμό δηλαδή ίσο του επιτοκίου.
Read moreΠερί της βιωσιμότητας του Ελληνικού δημόσιου χρέους
Τι μπορεί να διαπραγματευτεί με την Τρόικα η κυβέρνηση?
Αν και ο Πωλ Κρούγκμαν συχνά με εκνευρίζει με τα γραφόμενά του, καμιά φορά η ανάλυσή του είναι ενδιαφέρουσα. Πρόσφατα ανέβασε στο ιστολόγιό του ένα κείμενο στο οποίο εξετάζει τι ακριβώς μπορεί να διαπραγματευτεί η Ελλάδα. Όπως διάφοροι οικονομολόγοι έχουν επισημάνει, αυτό που ουσιαστικά μετράει για τους Έλληνες είναι όχι το μέγεθος του δημόσιου χρέους αλλά η αποπληρωμή του. Με άλλα λόγια, ένα δεύτερο κούρεμα έχει σημασία μόνο εάν μειώσει την καταβολή των τοκοχρεωλυσίων, κάτι που όμως μπορεί να συμβεί και χωρίς κούρεμα, εάν επιμηκυνθεί η διάρκεια αποπληρωμής του χρέους ή εάν μειωθούν περαιτέρω τα επιτόκια. Ο τρόπος με τον οποίο το δημόσιο αποπληρώνει το χρέος του είναι το πρωτογενές πλεόνασμα.
Read moreΤι μπορεί να διαπραγματευτεί με την Τρόικα η κυβέρνηση?
Πολιτική ωριμότητα και δημοκρατία α λα Ελληνικά
Το καλοκαίρι που βρισκόμουν στην Ελλάδα παρακολούθησα ολόκληρη, μη με ρωτήσετε γιατί, τη συζήτηση στη βουλή για τις μεταρρυθμίσεις που προωθούσε στη δημόσια διοίκηση ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Η στάση του ΣΥΡΙΖΑ, και συγκεκριμένα των Κωνσταντοπούλου και Λαφαζάνη, ήταν αρνητική. Αυτό που δεν κατάλαβα ήταν το γιατί. Και οι δύο παρέθεσαν κάποιους λόγους για τους οποίους, κατά την άποψή τους, η μεταρρύθμιση δεν θα έχει τα θεμιτά αποτελέσματα, αλλά παρά τις παραινέσεις του υπουργού δεν είχαν να αντιπροτείνουν κάτι. Ουσιαστικά παρέμειναν απολογητές του στατους κβο. Στην τελευταία του παρέμβαση ο Λαφαζάνης πρότεινε επιτέλους μια λύση η οποία συνοψίζεται ως, “να φύγετε εσείς για να έρθουμε εμείς”. Κατά την άποψή του το πρόβλημα δεν είναι θεσμικό, αλλά θέμα προσώπων. Οι κυβερνώντες είναι ανίκανοι ή δεν έχουν τη βούληση να λύσουν τα προβλήματα, και αν έρθουν οι του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία θα βελτιωθούν τα πράγματα. Τι διάολο, έχει η ριζοσπαστική αριστερά τέτοιο πλεονέκτημα στην προσέλκυση ικανών στελεχών?
Ο Λαφαζάνης ήξερε τι έκανε. Το κύριο σκεπτικό του Έλληνα ψηφοφόρου επί δεκαετίες κάθε φορά που καταψήφιζε μια κυβέρνηση ήταν, “ας δούμε και τους άλλους”.
Εις μνήμην Νίκου Παππά
Η είδηση του θανάτου του ναυάρχου Νίκου Παππά μου προκάλεσε θλίψη. Μεγαλύτερη όμως θλίψη μου προκάλεσε το γεγονός ότι αρκετοί συνομήλικοί μου και πολλοί νεότεροι δεν γνωρίζουν για το κίνημα του ναυτικού και την ανταρσία του Α/Τ Βέλος. Κατά συνέπεια αγνοούν το ποιός ήταν ο Παππάς. Ίσως διότι, όπως γράφει εδώ ο Μιχάλης Τσόχος, “ο Νίκος Παππάς … Read more Εις μνήμην Νίκου Παππά
Δέκα απαντήσεις στα ερωτήματα του καθηγητή Τοκμακίδη
Ανακυκλώνονται στο διαδίκτυο δέκα ερωτήματα που είχα λάβει μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και παλαιότερα. Τα ερωτήματα τα έθεσε, υποτίθεται, ένας καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με το όνομα Κωνσταντίνος Τοκμακίδης. Επειδή θεωρώ ότι ο ακαδημαϊκός οφείλει πρώτα να ενημερώνεται για ένα θέμα και ύστερα να μιλάει για αυτό, δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι συνάδελφος θα ήταν τόσο ανεύθυνος ώστε να προσπαθήσει, στις κρίσιμες στιγμές που περνάει η χώρα, να εκμεταλευτεί την άγνοια των συμπολιτών του για να δημιουργήσει εντυπώσεις. Για αυτό το λόγο χρησιμοποιώ τη λέξη “υποτίθεται”. Από την άλλη ποιός ξέρει, ίσως να βάζω τον πήχη υπερβολικά ψηλά. Εν πάση περιπτώσει. παραθέτω τα ερωτήματα μαζί με τις απαντήσεις, καταρρίπτοντας έτσι τον ισχυρισμό ότι δήθεν δεν απαντώνται.
Ερώτηση 1. Πως γίνεται και ενώ το Λουξεμβούργο, η Αγγλία, η Ελβετία, το Βέλγιο, η Γαλλία, η Δανία και η Αυστρία έχουν ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ποσοστό χρέους από εμάς, αυτοί να ΜΗΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ σώσιμο, αλλά αντίθετα έρχονται να σώσουν εμάς;
Απάντηση 1. Το ερώτημα δεν εξηγεί σε ποιό χρέος αναφέρεται. Σίγουρα πάντως όχι στο δημόσιο χρέος, το χρέος δηλαδή του Ελληνικού κράτους προς Έλληνες και ξένους.
Read moreΔέκα απαντήσεις στα ερωτήματα του καθηγητή Τοκμακίδη