εκπαιδευση

Το άρ. 16 παρ. 2 Σ προβλέπει τα εξής:

Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.

Με απασχολεί εδώ η διττή στοχοθεσία του άρ. 16 παρ. 2 Σ, ήτοι η ανάπτυξη τόσο της εθνικής, όσο και της θρησκευτικής συνείδησης των Ελλήνων, για την ακρίβεια των Ελληνοπαίδων.

Όπως έχω δείξει και αλλού, ανάπτυξη σημαίνει την εκδίπλωση, την αύξηση, την προώθηση, την μεγέθυνση: η “ανάπτυξη”, που κελεύει το άρ. 16 παρ. 2 Συντ., μπορεί να αναφέρεται μόνο σε ένα θετικό μέγεθος και όχι σε μια άρνηση, σε μια απουσία, σε μια έλλειψη. Σχηματικά, αποστολή της κρατικής εκπαίδευσης είναι να παραλάβη το τίποτε και να το μετατρέψη σε κάτι. Να μεταπλάση ένα (αεθνή;) και (άθρησκο;) μαθητή σε Έλληνα και σε θρησκεύοντα, συνήθως Χριστιανό Ορθόδοξο.

Λοιπόν, εγώ έχω πρόβλημα με την διάταξη αυτή.

Read moreΚατά του άρ. 16 παρ. 2 Συντ.

Από ποια τάξη πρέπει να διδάσκωνται τα σχολιαρόπαιδα τα αρχαία ελληνικά; Ή μήπως δεν πρέπει να τα διδάσκωνται ολωσδιόλου; Μήπως είναι πολύ δύσκολα και μπερδεύουν τα τρισχαριτωμένα κεφαλάκια των παιδιών μας; Ή μήπως, αντίθετα, είναι απαραίτητα για να μάθουν οι μαθητές τον Ορθό Λόγο, το Μέτρο και την Αρετή;

Ιδανικό ζήτημα δημοσίου ενδιαφέροντος για να γίνουμε μπίλιες, παραδοσιοκράτες εναντίον κοσμοπολιτών, πατριώτες εναντίον μεταεθνικών, αρχαιόπληκτοι εναντίον εθνομηδενιστών, φιλόλογοι εναντίων πάντων.

Θα ήθελα να περιοριστώ πιο πολύ στους κοινούς τόπους όλων όσων συμμετέχουμε σε αυτήν την συζήτηση:

1. Τα Αρχαία είναι καύλα.

Τα Αρχαία είναι τέλεια. Δεν υπάρχει πραγματικά καλός μαθητής που να μην αγαπά τα Αρχαία. Δεν χωρεί επ’ αυτού συζήτηση. Όσοι αντιτίθενται στην διδασκαλία τους πρώτα θα μου φέρουν τον έλεγχό τους.

Read moreΠερί διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών στην υποχρεωτική εκπαίδευση

Συνεχίζω εδώ λοιπόν από το προηγούμενο, με μερικές διευκρινίσεις και αντιρρήσεις.

Η πρώτη πρώτη συνέπεια του εκπαιδευτικού δελτίου είναι ότι έτσι αυξάνεται η ελευθερία επιλογής των γονέων. Αυτό είναι τόσο προφανές, που είναι σχεδόν κοινότοπο, αλλά και τόσο πολύτιμο, που πρέπει να εξαρθή: αντί της κρατικής υποχρέωσης φοίτησης σε ένα σχολείο που διάλεξαν άλλοι, η κάθε οικογένεια επιλέγει μόνη της τι θέλει για τα παιδιά της. Μάλιστα τονίζω ότι το είδος αυτό της αύξησης της ελευθερίας ανήκει στα πρακτικώς χρήσιμα: όταν παρέχουμε σε κάποιον 1000 επιλογές, πρακτικά εξαπολύουμε επίθεση κορεσμού κατά του χρόνου του και της υπολογιστικής του ισχύος. Ο μέσος άνθρωπος απολλύει την σφαίρα, κοινώς χάνει την μπάλα. Εδώ όμως, οι πρακτικές επιλογές, αυτές δηλαδή που βρίσκονται σε απόσταση 15-20 λεπτών, θα μετρούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Και αυτό ακριβώς ζητώ: 3-4 σχολεία, από τα οποία να διαλέγη κάθε γονιός με την ησυχία του το σχολείο των παιδιών του.

Ένα άλλο ζήτημα που δεν πρέπει να υποτιμάται είναι το εξής: αν θέλω να στείλω τον Γιαννάκη σε ιδιωτικό σχολείο, πρέπει να πληρώσω αν όχι διπλά, πάντως πολύ για την εκπαίδευσή του: μία φορά μέσω φόρων και μία μέσω των διδάκτρων. Αν είχα όμως στο χέρι τα περιπόθητα 3,5 χιλιάρικα, πιθανώς να συμπλήρωνα εξ ιδίων ό,τι περαιτέρω απαιτείται για ένα κορυφαίο ιδιωτικό σχολείο (ό,τι και αν σημαίνη αυτό). Με τον τρόπο αυτό, ανοίγονται για κάθε παιδάκι δρόμοι που πριν δεν υπήρχαν, ενώ αυξάνουν και οι συνολικές εκπαιδευτικές δαπάνες, άρα η επένδυση στην παιδεία.

Το πιο σημαντικό από όλα είναι όμως ο εκπαιδευτικός ανταγωνισμός. Υπό το ισχύον καθεστώς, οι πωλήσεις κάθε δημόσιου σχολείου είναι εξασφαλισμένες, ο ανταγωνισμός προς τα ομοχώρια ιδιωτικά είναι αθέμιτος λόγω της βρέξη-χιονίση κρατικής επιχορήγησης, οι μισθοί των εκπαιδευτικών αποσυνδέονται από την αξία, ελλείπουν τα κίνητρα αποδοτικότητας. Όλα αυτά πρέπει να αλλάξουν: το σχολείο πρέπει να προσελκύη μαθητές με την φήμη του, τις εγκαταστάσεις του, τις επιπλέον παροχές του, το καλό του όνομα, την αριστεία των καθηγητών του, το καλό όνομα των αποφοίτων του, την ισχυρή σχολική του ταυτότητα. Φανταστήτε ένα σχολείο που τάζει αυξήσεις για να μετεγγράψη καλούς καθηγητές, που εξειδικεύεται σε κάποιο άθλημα ή καλλιτεχνική δραστηριότητα (π.χ. χορός) με πρόσθετες ώρες διδασκαλίας, που επενδύει σε γυμναστήρια ή θεατρική σκηνή. Ευχής έργον εδώ θα ήταν το εκπαιδευτικό δελτίο να συνδυαστή με μια γενικώτερη εκπαιδευτική αποκέντρωση στο επίπεδο της σχολικής μονάδας: επιλογή βιβλίων, ώρες διδασκαλίας, οικονομική διαχείριση, όλα να επιτελούνται στο επίπεδο του σχολείου.

Read moreΥπέρ του εκπαιδευτικού δελτίου IΙ