Η ελευθερία της έκφρασης ενώπιον του ΕΔΔΑ ΙΙΙ

Στο σημερινό επεισόδιο εξετάζω μερικές ακόμη αποφάσεις του ΕΔΔΑ με τις οποίες διαφωνώ.

Η πολύ σημαντική απόφαση Lindon, Otchakovsky-Laurens and July κατά Γαλλίας (Οκτ 2007) του Τμήματος Διηυρυμένης Σύνθεσης δικαίωσε τον Γάλλο πολιτικό Λεπέν σε μια υπόθεση συκοφαντικής δυσφήμησής του μέσω μυθιστορήματος. Στην απόφαση πάντως υπήρξε και ισχυρή μειοψηφία, μεταξύ των οποίων οι Μπράτζα, Τούλκενς, Ροζάκης. Σημειωτέον ότι ο Λεπέν, όπως και ο μακαρίτης ο Χάιντερ, είναι από τους τακτικούς πελάτες του ΕΔΔΑ (και ακόμη περισσότερο του Ιδεοδικείου). Αυτήν την φορά κέρδισε την υπόθεσή του, κατά την γνώμη μου όμως κακώς. Τα πραγματικά περιστατικά είχαν περίπου ως εξής: το 1998 ο πρώτος αιτών κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα «Η δίκη του Ζαν Μαρί Λεπέν», βασισμένο σε πραγματικά περιστατικά, τα οποία όμως ανέπλαθε ελεύθερα. Σε αυτό χρησιμοποιούνταν αναφορικά με τον Λεπέν φράσεις όπως «αρχηγός μιας συμμορίας φονιάδων, σαν τον Αλ Καπόνε», «βαμπίρ που ζη από την κακεντρέχεια των ψηφοφόρων του και το αίμα των αντιπάλων του». Ο Λεπέν υπέβαλε έγκληση για δυσφήμηση και δικαιώθηκε στα εθνικά δικαστήρια. Η υπόθεση γενικά έγινε γνωστή στην Γαλλία και ως συνέπεια 97 Γάλλοι συγγραφείς δημοσίευσαν στην Λιμπερασιόν μια επιστολή υποστήριξης, όπου ασπάζονταν και επανελάμβαναν τις επίμαχες φράσεις, προκαλούσαν δε τον Λεπέν να τους μηνύση και αυτούς. Όπερ και εγένετο. Καταδικάστηκε λοιπόν και ο διευθυντής έκδοσης της Λιμπερασιόν με την σειρά του. Μια ωραία ατμόσφαιρα. Το ΕΔΔΑ συγκατένευσε, έστω και με πλειοψηφία 13-4, με μια πολύ καθωσπρέπει αιτιολογία: «ανεξαρτήτως της βιαιότητας του πολιτικού αγώνα, είναι θεμιτή η προσπάθεια διασφάλισης ότι αυτός θα συμβαδίζη με ένα ελάχιστο βαθμό μετριοπάθειας και κοσμιότητας, ειδικά από την στιγμή που η υπόληψη ενός πολιτικού, ακόμη και ενός αμφιλεγόμενου πολιτικού, πρέπει να απολαύη της προστασίας που παρέχει η ΕΣΔΑ». Ιδίως ενωχλήθηκε το ΕΔΔΑ επειδή στις επίμαχες φράσεις εντοπίστηκε πρόθεση στιγματισμού της άλλης πλευράς και επειδή το περιεχόμενό τους ήταν δυνητικά επικίνδυνο να διεγείρη βία και μίσος, ακόμη και εις βάρος ενός ακραίου πολιτικού.

Read moreΗ ελευθερία της έκφρασης ενώπιον του ΕΔΔΑ ΙΙΙ

Η ελευθερία της έκφρασης ενώπιον του ΕΔΔΑ ΙΙ

Παίρνω την σκυτάλη από την κατακλείδα της προηγούμενης ανάρτησης και συνεχίζω την παράθεση της αρνητικής νομολογίας του ΕΔΔΑ σχετικά με την ελευθερία της έκφρασης. Σήμερα ασχολούμαι με τους περιορισμούς που σχετίζονται με ευαίσθητους ψυχικούς κόσμους: το ΕΔΔΑ ως Αισθηματοδικείο

Με ενόχληση συγκεκριμένα που προκαλείται είτε λόγω ασέμνων είτε λόγω προσβολής του θρησκευτικού συναισθήματος είτε σχετίζεται με την μνήμη των νεκρών. Κατά την ταπεινή μου ποινικολογική γνώμη, κάθε περιορισμός της ελευθερίας που εδράζεται σε παρόμοια ενόχληση (και όχι βλάβη) είναι αδικαιολόγητος και, αν συνιστά και έγκλημα, πρόκειται για εξοβιλεστέο ψευδέγκλημα.

Read moreΗ ελευθερία της έκφρασης ενώπιον του ΕΔΔΑ ΙΙ

Η ελευθερία της έκφρασης ενώπιον του ΕΔΔΑ Ι

Έχω αναφερθή κανά δυο τρεις φορές στην νομολογία του ΕΔΔΑ, όχι του Ιδεοδικείου είπαμε, του άλλου, συνήθως αρνητικά, αλλά όχι πάντα. Αυτό δεν το κάνω επειδή θεωρώ ότι η λειτουργία του είναι συνολικά αρνητική, κάθε άλλο, αλλά επειδή άλφα τέτοια είναι η αποστολή του σχολιαστή, πικρόχολη, μεμψίμοιρη, καυστική, αλλά και αποκαλυπτική και κατά τούτο ωφέλιμη, και επειδή βήτα παρατηρώ ότι στα πέριξ πλεονάζουν οι χειροκροτητές, οι ποδοκροτητές και γενικώς όσοι ασκόπως θορυβοποιούν.

Read moreΗ ελευθερία της έκφρασης ενώπιον του ΕΔΔΑ Ι

Υπέρ της ελευθερίας λεξικογραφίας

Δώδεκα χρόνια πριν η ελληνική κοινωνία συνταράχθηκε από την υπόθεση του Λεξικού Μπαμπινιώτη. Δικαιούται ο λεξικογράφος να καταγράφη την χρήση μιας λέξης που α) δεν είναι η κυριώτερη, αλλά είναι κάπως περιθωριακή, και β) θεωρείται προσβλητική από αυτούς στους οποίους απευθύνεται; Και ακόμη: επιτρέπεται να επικρατήση η πολιτική σκοπιμότητα του νεομακεδονικού ζητήματος της επιστημονικής αμεροληψίας; Και τέλος: δικαιούται το Μονομελές Πρωτοδικείο να αποφασίζη κατά την διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων ποια βιβλία θα κυκλοφορούν και ποια όχι λόγω φερόμενης προσβολής της προσωπικότητας;

Λεξικό Μπαμπινιώτη: λογοκριμένη επανεκτύπωση

Read moreΥπέρ της ελευθερίας λεξικογραφίας

Δοκιμές μισαλλοδοξίας

Με αφορμή [και] αυτήν την μνημειώδη κλωτσοπατινάδα, μερικές σκέψεις:

Σύμφωνα με το άρ. 196 ΠΚ

Ο θρησκευτικός λειτουργός που κατά την ενάσκηση των έργων του ή δημόσια και με την ιδιότητά του προκαλεί ή διεγείρει τους πολίτες σε εχθροπάθεια κατά της πολιτειακής εξουσίας ή άλλων πολιτών, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι τριών ετών.

Όσοι εκ των αναγνωστών του συνΙστολογίου είστε επιμελείς, τακτικοί και πλένετε καθημερινά τα δόντια σας, γνωρίζετε ασφαλώς την προσήλωσή μου στην αξία της ελευθερίας της έκφρασης, για την οποία έχω κατηγορηθή επί ταλιβανισμώ από άλλους, ας πούμε πιο μαλθακούς περί την προστασία της. Έρχονται στιγμές όμως που κι εγώ κλονίζομαι.

Read moreΔοκιμές μισαλλοδοξίας

Το Ιδεοδικείο του Στρασβούργου V: νέο επεισόδιο!

Σύμφωνα με το άρ. 61 παρ. 1 Συντ. “Ο βουλευτής δεν καταδιώκεται ούτε εξετάζεται με οποιονδήποτε τρόπο για γνώμη ή ψήφο που έδωσε κατά την άσκηση των βουλευτικών καθηκόντων”.

Ας υποθέσουμε ότι αγορεύει στο βήμα της Βουλής των Ελλήνων κάποιος βουλευτής. Ο βουλευτής αυτός δεν συμπαθεί ιδιαίτερα τους μετανάστες και προβλέπει φοβερά και τρομερά για το μέλλον, όταν οι γυναίκες τους, που, ως γνωστόν, γεννάνε σαν κουνέλες, θα μας έχουν πνίξει με μικρά μουσουλμανάκια. Τα μικρά μουσουλμανάκια θα κάνουν άλλα μουσουλμανάκια και ούτω καθεξής. Σύντομα, η Ελλάδα θα χαθή!

Read moreΤο Ιδεοδικείο του Στρασβούργου V: νέο επεισόδιο!

Το Ιδεοδικείο του Στρασβούργου ΙV

Συνέχιση και ολοκλήρωση της νομολογίας του Ιδεοδικείου μέχρι των ημερών μας:

Η υπόθεση Ivanov κατά Ρωσσίας (Φεβ 2007) αφορούσε την καταδίκη για διέγερση σε εθνοτικό μίσος ενός δημοσιογράφου που ήταν αντισημίτης στα όρια του παραληρήματος. Πράγματι, φαντασιωνόταν μια παγκόσμια εβραϊκή συνωμοσία, απέδιδε όλα τα κοινωνικοοικονομικά κακά στους Εβραίους, ηρνείτο στους Εβραίους την ιδιότητα του έθνους και διάφορα τέτοια. Το θέμα ήταν όμως ότι δεν καλούσε σε πράξεις βίας εναντίον τους ή οτιδήποτε παρόμοιο. Το Ιδεοδικείο όμως έχει ως αποστολή του να καθορίζη ότι τα συναισθήματά μας και γενικά ο εσωτερικός μας κόσμος δεν θα περιέχουν μίσος και τέτοια κακά πράγματα που είναι αντίθετα στην κατ’ Ιδεοδικείο δημοκρατία και έκρινε την αίτηση απαράδεκτη, επικαλούμενο το άρ. 17 ΕΣΔΑ. Πρόεδρος, εννοείται, ο Ροζάκης.

Η μισαλλόδοξη νομολογία του Ιδεοδικείου σε θέματα μισαλλόδοξου λόγου συνεχίστηκε με την υπόθεση Soulas και λοιποί κατά Γαλλίας (Ιουλ 2008). Το instrumentum sceleris εδώ ήταν ένα βιβλίο με τίτλο «Η αποικιοποίηση της Ευρώπης» και τίτλους κεφαλαίων όπως «Η μετανάστευση καταστρέφει την δημόσια εκπαίδευση», «Το Ισλάμ κατακτά την Ευρώπη» και «Το νέο φυλετικό και εθνικό ζήτημα».

Read moreΤο Ιδεοδικείο του Στρασβούργου ΙV