Η Γενιά 700, μισθός επιφύλαξης (reservation wage) και ο θεσμός της οικογένειας

Με κίνητρο κάποιες πρόσφατες δημοσιεύσεις περί της μισθολογικής κατάστασης των νέων στην Ελλάδα (Μαρούτσης, Γενιτσαριώτη/Καρζής), ένα μικρό γενικότερο σχόλιο:

Η πλέον σαφής εικόνα που επικρατεί σήμερα στο ευρύτερο κοινωνικό χώρο και στα ΜΜΕ για το θέμα εκφράζεται από τον Ηλία Μαρούτση (η έμφαση δική μου):

Η σιωπηρή πλειονότητα των νέων Ελλήνων, της υπερ-εργασίας και της υπο-αμοιβής. Της υπερχρέωσης και της ανασφάλειας». Αυτή είναι η «γενιά 700», δηλαδή η γενιά που αμείβεται με λιγότερα από 700 ευρώ τον μήνα. Που έμαθε να ζει με το φάσμα της ανεργίας, που ακόμα συντηρείται από την οικογένεια και που κάνει δύο δουλειές για να ξεπληρώσει το «όνειρο» που νόμισε ότι μπορούσε να αγοράσει με δανεικά.

Η Κλάρα Γενιτσαριώτη στο άρθρο της “Η οικογένεια τους σώζει από τη φτώχεια…” γράφει:

Για να αντεπεξέλθει στις συνθήκες η γενιά μεταξύ 18 και 30 ετών χρειάζεται επιδότηση. Οπου δεν υπάρχει κάποιου είδους κρατική επιδότηση τον ρόλο αυτό αναλαμβάνει η ίδια η οικογένεια, η οποία συνεχίζει να προσφέρει την πρόνοιά της μέχρι και την ηλικία των 30 ετών [Σ.Σ. και λίγα λες]. Καλύπτοντας τα έξοδα διαμονής ή ακόμα και συνεισφέροντας στο εισόδημα των νέων η οικογένεια έχει επιφορτιστεί εξ ολοκλήρου, απουσία κάποιου άλλου αποτελεσματικού μηχανισμού, τον ρόλο της διατήρησης της κοινωνικής συνοχής.

Αυτά και πολλά άλλα άρθρα των τελευταίων μηνών εκφράζουν με ακρίβεια την ισχύουσα γενική υπόθεση πως η Ελληνική οικογένεια λειτουργεί σήμερα ως σωσίβιο για τα παιδιά της. Νέους που, όπως συνήθως εικάζεται, υποφέρουν από κακούς εργοδότες, ή/και διεφθαρμένες αγορές από την μια πλευρά και έναν δημόσιο τομέα που πνίγει την ιδιωτική πρωτοβουλία στην Ελλάδα από την άλλη πλευρά – εξαρτάται από τον ποιον θα ρωτήσεις…

Ας αντιστρέψουμε όμως για λίγο αυτή την γενική υπόθεση.

Είναι δυνατόν η ελληνική οικογένεια, ή μάλλον ο θεσμός της ελληνικής οικογένειας, να είναι και η αιτία για την μισθολογική κατάσταση των νέων μας; Είναι δυνατόν δηλαδή, ο αλτρουϊσμός που δείχνει η Ελληνική οικογένεια στο συνάθροισμά του να μειώνει την κοινωνική μας ευημερία; Φοβάμαι ότι το ερώτημα μπορεί να αποτελεί επικίνδυνο έδαφος (κατά Πίνκερ) αλλά οι απρόσμενες επιπτώσεις ενός θεμελιώδους θεσμού αποτελούν παράλληλα γόνιμο έδαφος για συζήτηση.

Read moreΗ Γενιά 700, μισθός επιφύλαξης (reservation wage) και ο θεσμός της οικογένειας

Fitness & ποινικό δίκαιο

Ο φίλος μου ο Αθανάσιος με προσκάλεσε εδώ και καιρό να γίνω Συνιστολόγος, εγκαταλείποντας την ανωνυμία μου. Σκέφτηκα να τον ευχαριστήσω, με μια ανάρτηση που θα τον κάνει να γελάσει. Άλλωστε ο Αθανάσιος έχει συμβάλει ποικιλοτρόπως στο να την εμπνευστώ. Και να πώς:Κάποτε, βρεθήκαμε μαζί στο Freiburg της Γερμανίας για συλλογή βιβλιογραφικού υλικού στο Ινστιτούτο … Read more Fitness & ποινικό δίκαιο

Ιδιωτικα δαση: οχι ευχαριστω

Ο τιτλος του κειμενου θα ευχαριστησει σιγουρα τους εχθρους της ιδιωτικης πρωτοβουλιας και ισως δυσαρεστησει καποιους φιλους της. Βρισκω οτι η κοινη λογικη στο θεμα των δημοσιων χωρων, δασων, πάρκων κτλ οδηγει ευθεως στον τιτλο αυτο. Υπαρχουν ομως δυο κομματια στο επιχειρημα, και δυστυχως οι εχθροι/φιλοι της ιδιωτικης πρωτοβουλιας επιλεγουν συχνα να αγνοουν το ενα ή το αλλο απο αυτα. Προσωπικα προτιμω την κοινη λογικη ως κριτηριο, οχι το αν μαρεσει η ιδιωτικη πρωτοβουλια ή οχι. Ενα ορθολογικο ατομο δεν προσπαθει να επιβεβαιωσει τις ιδεοληψιες του αλλα να βρει λυσεις που βγαζουν νοημα…

Ορθολογισμος και δημοσιοι χωροι
Ας ξεκινησω με το μαλλον προφανες. Μετα απο αιωνες εμπειριας κοντινης συνυπαρξης ατομων στα οργανωμενα δυτικα κρατη εχουμε την διαπιστωση οτι συχνα οι ατομικες πραξεις συγκρουονται με το δημοσιο συμφερον. Το αργοτερο με την ελευση της θεωριας παιγνιου εχουμε και την επιστημονικη αποδειξη: ο ατομικος ορθολογισμος δεν συνεπαγεται και συλλογικο ορθολογισμο. Αυτο που πραττει ενα ατομο μονο του δεν αντιστοιχει παντα σε αυτο που θα ηταν καλυτερο να πραττουμε αν μπορουσαμε να συνεννοηθουμε και να πραξουμε ολοι μαζι. Παρτε για παραδειγμα το τελευταιο αχτιστο οικοπεδο στο κεντρο μιας πολης. Ο ιδιοκτητης του οικοπεδου φυσικα θελει να χτισει, οι υπολοιποι κατοικοι φυσικα προτιμουν να γινει ενα παρκο ή μια πλατεια. Η συγκρουση συμφεροντων αυτη ειναι υπαρκτη και κανεις δεν την αρνειται νομιζω. Ειναι μαλλον προφανες οτι αυτο το οικοπεδο δεν μπορει να παραμεινει ιδιωτικο. Εδω ακουω τους εχθρους της ιδιωτικης πρωτοβουλιας να χειροκροτουν. Βιαστηκαν ομως, γιατι η απλη κλοπη της ιδιωτικης περιουσιας δεν ειναι κατι που μπορει να ανεχτει ενα λογικο ατομο.

Πρεπει με καποιον τροπο να πεισουμε τον ιδιοκτητη να μην χτισει στο οικοπεδο του.

Read moreΙδιωτικα δαση: οχι ευχαριστω

Καινούργιες λέξεις ΙΙΙ

(Μερικές από τις αστείες λέξεις που ακολουθούν θα μπορούσαν να ενοχλήσουν όσους θεωρούν αισχρά τα ανθρώπινα, οπότε ας μην συνεχίσουν) Οι απαγορευμένες Θελξίπεος: Ο θελξίπεος είναι ο (αρσενικοσεξιστικός) σέξυ! Όπως λέμε π.χ., «θελξίπεος κι όποιος αντέξει», «θελξίπεο χαμόγελο» κ.τ.τ. Τερψίπεος: Ούτε εδώ χρειάζονται πολλές πολλές εξηγήσεις. Ενδιαφέρων ο χιαστός συσχετισμός με το επίθετο τερψιλαρύγγιος: υπάρχουν … Read more Καινούργιες λέξεις ΙΙΙ

Οι αποτυχημενες πανελληνιες

Ειναι συνηθες να μιλαμε για τους αποτυχημενους των πανελληνιων υποτιμητικα. Κανεις ομως δεν μιλαει για το ποσο αποτυχημενες ειναι οι ιδιες οι πανελληνιες!

Σπανιως συμφωνω με την Ελευθεροτυπια, ποσο μαλλον με τον εκδοτη της. Αλλα στο αρθρο Αδιάβλητο, αλλά λάθος ο Θανασης Τεγοπουλος χτυπαει διανα:

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟ ΜΕΝ, άθλιο δε, το σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων. Οταν καθηγητής των Μαθηματικών στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο βεβαιώνει ότι φοιτητές που πήραν άριστα στις πανελλαδικές δεν μπορούν να λύσουν ασκήσεις, αν χρειάζεται να συνδυάσουν δύο διαφορετικά κεφάλαια, το σύστημα είναι αποτυχημένο. Οταν σε άλλο κλάδο θέλουν να σπουδάσουν τα παιδιά και αλλού βρίσκονται, χρειάζεται ριζική αναθεώρηση.

Ετσι ειναι, ο κυριος Τεγοπουλος εχει δικιο, αλλα δυστυχως δεν μπαινει αρκετα βαθια στο θεμα και δεν προτεινει καμμια λυση, οποτε αποφασισα να αναζητησω καποιες παλιες σημειωσεις μου στο θεμα:

Ποτε δεν καταλαβα την μανια των Ελληνων με την “αδιαβλητοτητα”. Αν θελουμε απλα ενα αδιαβλητο συστημα εχω να προτεινω το πιο απλο και φτηνο: λοτταρια, ας πουμε καθε 17χρονος αναλογα με τον αριθμο δημοτολογιου του να συμμετεχει σε μια κληρωση για μια θεση στα ΑΕΙ. Προφανως θα σας φαινεται γελοιο ενα τετοιο συστημα, αλλα τοτε δεν ξερω πως γινεται οι πανελληνιες να σας φαινονται πολυ πιο σοβαρες. Οι σημερινες πανελληνιες εισαγωγικες εξετασεις ειναι εντελως αποτυχημενος στον σκοπο τους. Προκαλουν τεραστιο κοστος σε γονεις και παιδια, χωρις να φερνουν αποτελεσμα. Και οι θεσεις σπουδων δινονται σε πληρη αναντιστοιχια με τα προσοντα του φοιτητη.

Αυτο οφειλεται στο γεγονος οτι οι εξετασεις δεν ειναι σε καμμια περιπτωση αξιοκρατικες. Μετρανε τις επιδοσεις 17χρονων παιδιων σε εξετασεις σε 6 μαθηματα (καποτε 4 εως και 9 μια εποχη) που κατα κανονα δεν εχουν καμμια σχεση με το θεμα που επιδιωκει να σπουδασει ο υποψηφιος. Ειναι μαλιστα συχνα εξαντλητικες, τα παιδια οχι μονο λαμβανουν μαλλον αχρηστη γνωση αλλα και με υπερβολικο κοστος για την πνευματικη και φυσικη υγεια τους (ειναι κοινο μυστικο οτι τα παιδια που προετοιμαζονται για πανελληνιες δεν εχουν χρονο για τιποτα αλλο, για αθληση ή ψυχαγωγια ή απλα διαβασμα εξωσχολικη υλης. Δεν εχουν καν χρονο να ερευνησουν αν τα πανεπιστημια που στοχευουν ειναι αυτα που τους ταιριαζουν!). Αλλα ακομα και αν δεν ηταν τοσο απαιτητικες σε χρονο, χωρις καμμια ουσιαστικη αποδοση σε μορφωτικο επιπεδο (τι ακριβως προσφερει η κατα λεξη παπαγαλια ενος βιβλιου ιστοριας?), ειναι σιγουρα πληρως αναξιοκρατικες.

Read moreΟι αποτυχημενες πανελληνιες

Ειναι ο κομμουνισμος μια κακη ιδεα?

Μια μικρη σημειωση περι κεντρικου σχεδιασμου

Ειναι νομιζω εντυπωσιακο οτι υπαρχουν ακομα ανθρωποι σημερα, σχεδον μια εικοσαετια μετα την πτωση του Τειχους, που πιστευουν οτι ο κομμουνισμος μπορει να ειναι μια καλη ιδεα. Θα αφησω τα ποικιλα φιλοσοφικα επιχειρηματα κατα μερος (οπως ας πουμε οτι ειναι απαισιο να υποχρεωνεις ανθρωπους να δουλευουν με το ζορι, ειναι απαισια η ελλειψη ελευθερων εκλογων κτλ) και θα καταπιαστω με την απλη ερωτηση: μπορει ο κεντρικος σχεδιασμος να φερει καλο οικονομικο αποτελεσμα?

Απλοϊκα σκεπτομενος θα υπεθετε κανεις οτι ο κεντρικος σχεδιασμος ειναι τουλαχιστον το ιδιο καλος με τις ελευθερες αγορες. Εν τελει μπορει ενας παντοδυναμος δικτατορας απλα να αντιγραψει πληρως μια χωρα που εχει ελευθερες αγορες, να φτιαξει τα ιδια εργοστασια, εταιρειες, σπιτια κτλ και να τα βαλει σε λειτουργια. Και αφου μπορει να αντιγραψει, πιθανως θα βρει και κατι να καλυτερευσει, καθως προφανως οι ελευθερες αγορες δεν λειτουργουν τελεια, εχουν καποιες σπαταλες. Για παραδειγμα: γιατι να εχεις αγελαδες στην Βαυαρια αλλα η φετα να φτιαχνεται στην Αττικη? Βαλε τα εργοστασια φετας διπλα στις αγελαδες! Γιατι να εχεις τοσους ανθρωπους να μενουν στην κρυα και αφιλοξενη Γερμανια και να πηγαινουν ολη την ωρα στην Ισπανια διακοπες? Φερτους μονιμα στην Ισπανια!

Read moreΕιναι ο κομμουνισμος μια κακη ιδεα?

Θρησκεια και εξωγηινοι

Διαβασα ενα τρομερο κομματι (ή μαλλον 3) περι θρησκειας απο τον Αρθουρ Κλαρκ στο μυθιστορημα Fountains of Paradise και τα παραθετω αυτουσια.

‘While the different religions wrangle with one another as to which of them is in possession of the truth, in our view the truth of religion may be altogether disregarded. . . . If one attempts to assign to religion its place in man’s evolution, it seems not so much to be a lasting acquisition, as a parallel to the neurosis which the civilized individual must pass through on his way from childhood to maturity.’

Sigmund Freud
New Introductory Lectures on Psycho-Analysis, 1932

Read moreΘρησκεια και εξωγηινοι