Περι πατατας, μεσαζοντων, ανισχυρων συνεταιρισμων και πνιγμενου λιανεμποριου

Η διαθεση πατατας απο παραγωγους κατευθειαν σε καταναλωτες τις προαλλες στην Πιερια ή στην Θεσσαλονικη εφερε στο προσκηνιο καποια παλια θεματα στην ελληνικη γεωργια αλλα και την διαθρωση του λιανεμποριου γενικα.

Για σχεδον ολα τα προϊοντα που μπορει να αγορασει κανεις στην λιανικη, απο πατατες μεχρι αυτοκινητα, η τιμη που πληρωνει ο τελικος καταναλωτης ειναι αρκετα υψηλοτερη απο την τιμη που πληρωνεται ο παραγωγος. Παγκοσμιως, οχι μονο στην Ελλαδα. Ενα μερος αυτης της διαφορας εχει κοστολογικη ριζα για λογους που εξηγει ωραια ο Αριστος. Η διανομη και αποθηκευση των προϊοντων κοστιζει, το ιδιο η διασφαλιση ποιοτητας και διαφορες διοικητικες και φορολογικες υποχρεωσεις. Επιπλεον οι διαμεσολαβητες συχνα προσφερουν υπηρεσιες εμμεσης ασφαλισης στους παραγωγους. Το κοστος της παραγωγης ανεβοκατεβαινει, οπως και η προσφορα και ζητηση των προϊοντων. Οι μεσολαβητες συνηθως προσφερουν σταθερες τιμες στους παραγωγους και απορροφουν οι ιδιοι τους κραδασμους στην αγορα, προσφεροντας ετσι μια πολυτιμη υπηρεσια που εχει ομως και αντιστοιχο κοστος.

Απο κει και περα το μερος της τιμης του προϊοντος που προσαυξανεται σε διαφορα σημεια της αλυσιδας εχει να κανει με το ποσο ανταγωνιστικη ειναι η σχετικη αγορα. Για παραδειγμα το κερδος που μενει στην διανομη του προϊοντος εξαρταται απο το ποσοι μεταφορεις υπαρχουν, τι κοστος εχουν, ποσο δυνατα ανταγωνιζονται μεταξυ τους και τι σχεσεις εχουν με τους παραγωγους.

Θελω να επισημανω καποιες αδυναμιες στον τροπο σκεψης πολλων Ελληνων που οδηγουν σε μεγαλες τριβες στην αγορα μεσαζοντων και υποβελτιστα αποτελεσματα για την κοινωνια. Αδυναμιες που ξεπηδουν απο μια παραλανημενη και αστοχη ταση προστασιας των αδυνατων, σοβιετικης εμπνευσης και καταστροφικων αποτελεσματων τελικα για τους πραγματικα αδυνατους, δηλαδη τους φτωχοτερους παραγωγους και καταναλωτες.

Read moreΠερι πατατας, μεσαζοντων, ανισχυρων συνεταιρισμων και πνιγμενου λιανεμποριου

Πρωταθλημα τερατολογιας : μετα την Ελευθεροτυπια, το Βημα?

Απο τοτε που σταματησε να λειτουργει η διαδικτυακη Ελευθεροτυπια δυσκολευομαι να ξυπνησω το πρωϊ. Παραδοσιακα θα πηγαινα στο enet.gr με το που ανοιγα τον υπολογιστη, θα διαβαζα τρια-τεσσερα εξαιρετικα ανακριβη κειμενα, θα μου ανεβαινε η πιεση και θα ξυπναγα μια χαρα, χωρις αναγκη καφε ή οιασδηποτε αλλης ουσιας.

Η Ελευθεροτυπια ειχε τετοια εφεση στην μπαρουφα που σκεφτομουν να στησω ολοκληρη ιστοσελιδα που να την παρακολουθει και μελεταει. Η αληθεια ειναι ομως οτι ισως ημουν υπερβολικα αυστηρος με την Ελευθεροτυπια. Η μπαρουφα ειναι διαδεδομενη γενικα στα ελληνικα ΜΜΕ και το εκνευριστικο ειναι οτι δεν μιλαμε για απλα λαθη, αλλα συστηματικο στριμωγμα και ζουληγμα των γεγονοτων ετσι ωστε να συμβαδιζουν με τα κολληματα της εφημεριδας, να μοιαζουν πιο εντυπωσιακα κτλ Παρομοιως εχουμε αρθρα γνωμης με ολοφανερα παραλογα επιχειρηματα, που ομως δημοσιευονται απλα και μονο επειδη το συναισθηματικο περιεχομενο του κειμενου συμβαδιζει με την γραμμη της εφημεριδας.

Το γιγαντιαιο κενο καθημερινης μπαρουφας που αφησε η Ελευθεροτυπια καλυφθηκε σημερα εν μερει απο το Βημα. Ξεκινω απο το πρωτο νεο της ημερας

Πώς θα μειωθούν οι μισθοί σε 4.000.000 εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα

Read moreΠρωταθλημα τερατολογιας : μετα την Ελευθεροτυπια, το Βημα?

Η χωρα που δεν ηξερε να κανει φιλους

Με την διεθνη δημοφιλια του ελληνικου κρατους (ισως και του ιδιου του εθνους) να ειναι σε χαμηλα δεκαετιων, εντεινεται σε αρκετους Ελληνες η εντυπωση οτι ειμαστε αναδελφος λαος, καταδικασμενοι για παντα στο περιθωριο των παγκοσμιων πολιτικων εξελιξεων, και ακομα πιο σημαντικο, καταδικασμενοι να παιρνουμε 12 ποντους στην Ευρωβιζιον απο την Κυπρο και μονον.

Στην παρουσα κριση του ελληνικου κρατους, θελουμε δεν θελουμε, τα ερεισματα μας στο εξωτερικο επαιξαν και θα παιξουν μεγαλο ρολο. Τεραστια εντυπωση μου εχει κανει λοιπον η εντονη ελλειψη προβολης των ελληνικων θεσεων στο εξωτερικο. Στην Ουασιγκτων, στο Λονδινο ή σε οποιαδηποτε αλλη μεγαλη πολη που κυκλοφορω, ελαχιστες εκδηλωσεις της προκοπης εχω δει που να εξηγουν τα πραγματα απο την ελληνικη σκοπια και καμμια δεν εχει διοργανωθει απο το ελληνικο κρατος. Ισως οι ταγοι της πολιτειας μας θεωρουν οτι οι εταιροι μας εχουν τοσον αναγκη που θα μας βοηθανε ουτως ή αλλως. Ισως νομιζουν οτι στην Δυση η γνωμη των λαων δεν παιζει ρολο και το μονο σημαντικο ειναι να συναλλασονται με 5-6 ηγετες σε σκοτεινα δωματια· αυτος ηταν αλλωστε παντα ο αγαπημενος τροπος των ηγετων μας. Σε καθε περιπτωση οι λιγες ελληνικες φωνες που ακουγονται δεν ειναι μερος ενος ολοκληρωμενου σχεδιου προωθησης των θεσεων μας, ισα ισα συχνα πανε εναντια στα σχεδια του ελληνικου κρατους και ενιοτε τα συμφεροντα του εθνους.*

Κιομως δεν θα τα ριξω ολα στους Ελληνες πολιτικους, οπως ειναι του συρμου. Δυνατα ρευματα στην ελληνικη κοινωνια -αν οχι τα κυριαρχα- εμπνεονταν και εμπνεονται απο τις πιο μισαλλοδοξες, ξενοφοβικες και -μεταξυ μας- κακιασμενες αρχες, εις βαρος του πραγματισμου και της ενισχυσης της πατριδας.

Read moreΗ χωρα που δεν ηξερε να κανει φιλους

Υποτιμησεις και δημοσιο

Μολις Πριν λιγες μερες ειδα ενα σεμιναριο στην Παγκοσμια Τραπεζα σχετικα με την Ιορδανια και μου φανηκε σαν να μιλουσαν για την Ελλαδα των περασμενων δεκαετιων. Πεισματικα υψηλη ανεργια παρα την σημαντικη ανοδο του ΑΕΠ. Μεγαλος πληθυσμος νεων που ειναι ανεργοι και περιμενουν δουλεια απο το δημοσιο (ισως γιαυτο παραμενουν ανεργοι? ισως γιαυτο σπουδαζουν σε σχολες με μηδενικη αξια στην αγορα εργασιας?).* Υψηλη διαφθορα και αναξιοκρατια, λειτουργια της οικονομιας με βαση τις γνωριμιες· οι εντος του συστηματος (συνηθως μελη των παλιων νομαδικων φυλών) εχουν δουλεια χωρις κοπο, οι εκτος (συνηθως Παλαιστινιοι προσφυγες) φτυνουν αιμα για καθε δηναριο που βγαζουν.

Οσο το ιορδανικο δημοσιο παραφουσκωνει τις υπηρεσιες του με αργοσχολους υπαλληλους** απο την μια η οικονομια βαραινει γενικα (ολο και υψηλοτεροι φοροι απο τους ολο και λιγοτερους ανθρωπους που εμειναν εκτος δημοσιου), απο την αλλη κανεις νεος δεν ειναι διατεθειμενος πια να δουλευει στον υγιη ιδιωτικο τομεα. Ενα βασικο χαρακτηριστικο του υγιους ιδιωτικου τομεα ειναι οτι βασιζεται κυριως στις εξαγωγες. Η λυση-μπαλωμα στο προβλημα που οι επιχειρησεις εξαγωγικου προσανατολισμου ειχαν στο να προσελκυσουν καλους υπαλληλους μακρια απο το δημοσιο, ειναι οι περιοδικες υποτιμησεις.

Read moreΥποτιμησεις και δημοσιο

Εσωτερικη και εξωτερικη υποτιμηση

Δεν εχω πειστει ακομα 100% για την αναγκη συστηματικης και αποτομης υποτιμησης, εσωτερικης ή εξωτερικης. Θεωρω οτι η Ελλαδα πασχει οντως απο ελλειψη ζητησης στο εσωτερικο, αλλα οχι επειδη δεν εξαγει αρκετα (κατασταση που θα βελτιωνοταν ισως με μια υποτιμηση), αλλα λογω πιστωτικης ασφυξιας. Σε εναν τελειο κοσμο η ΕΚΤ ή αλλος ευρωπαϊκος οργανισμος θα στηριζε τις τραπεζες μας ανεπιφυλακτα, ο δανεισμος προς τα νοικοκυρια θα ξαναζωντανευε, η καταναλωση θα ανεβαινε και το ολο δραμα θα τελειωνε εδω. Επειδη ομως στο παραμυθι που ζουμε οι λευκοι ιπποτες γινονται ολο και σπανιοτεροι, ενω οι δρακοι πολλαπλασιαζονται, κατανοω οτι καποιας μορφης υποτιμηση μπορει να ειναι απο τα λιγα οπλα που εχουμε οι Ελληνες στα δικα μας χερια (και κανενος αλλου) για να φερουμε μια μετρημενη ενισχυση της ζητησης. Οπως εχει περιγραψει με καποια λεπτομερεια ο Αρίστος, μειωνουμε τις τιμες των προϊοντων μας στο εσωτερικο, ετσι ωστε το εξωτερικο να θελει να αγορασει περισσοτερα απο αυτα, ενσχυοντας τις ελληνικες επιχειρησεις και φερνοντας νεες θεσεις εργασιας.*

Ας ξεκαθαρισουμε κατι που μου φαινεται οτι δεν εχει γινει επαρκως κατανοητο: οποιαδηποτε υποτιμηση σημαινει μειωση των πραγματικων εισοδηματων των Ελληνων.

Read moreΕσωτερικη και εξωτερικη υποτιμηση

Πως το βιαγκρα θα μας κανει να ζουμε (σχεδον) για παντα

Και γιατι τα πιο εξυπνα ειδη ζωων ζουνε περισσοτερο? Λιγη ερασιτεχνικη εξελικτικη βιολογια.

Λατρευω τα εξελικτικα επιχειρηματα, με μια πολυ λιτη και κομψη βαση μπορεις να χτισεις πολυπλοκες θεωριες που εξηγουν παρα πολλα φαινομενα, απο τις κοινωνικες επιστημες μεχρι τις θετικες.*

Μια εξελικτικη θεωρια για το γηρας λεει οτι ειναι απλη συσσωρευση προγραμματιστικων λαθων (bugs) στον γενετικο μας κωδικα.

Το μοντελο ειναι απλο: φανταστειτε ενα ζωο που ζει ακριβως ενα ετος και τεκνοποιει απο την μερα που γεννιεται μεχρι την μερα που πεθαινει. Ας το ονομασουμε ετοσαυρο. Ο ετοσαυρος θα τεινει να εχει τελεια υγεια απο την μερα που γεννιεται μεχρι την μερα που πεθαινει. Φανταστειτε οτι σε μια γεννια καποιοι ετοσαυροι εχουν ενα γονιδιο που τους κανουν να κουφαινονται στον ενατο μηνα ζωης τους. Ο ανταγωνισμος για ερωτικους συντροφους απο τους ετοσαυρους που δεν εχουν αυτο το γονιδιο θα ειναι σκληρος. Υποθετοντας οτι οι θηλυκοι ετοσαυροι εχουν εστω μια ελαχιστη προτιμηση στα αρσενικα που ακουνε καλα, οι ετοσαυροι απο εννεα εως 12 μηνων που ειναι κουφοι θα κανουν λιγοτερα παιδια απο αυτους που δεν ειναι κουφοι. Στην επομενη γεννια το ποσοστο στον πληθυσμο των ετοσαυρων με το κακο γονιδιο θα ειναι λοιπον μικροτερο.

Φυσικα τα περισσοτερα ζωα δεν εχουν μια κοινη και προκαθορισμενη ημερομηνια θανατου. Σε καθε γεννια υπαρχουν καποια ζωα που για τυχαιους λογους ζουν πολυ περισσοτερο απο άλλα. Ειναι λογικο ενα ζωο που ζει πολυ περισσοτερο απο τους περισσοτερους προγονους του να μην εχει πολυ καλη υγεια. Το επιχειρημα παει παραλληλα με το προηγουμενο: δεν υπαρχει εξελικτικη πιεση να εξαφανιστουν τα εγγενη (γενετικα) μειονεκτηματα που παρουσιαζει το ζωο σε μεγαλη ηλικια, αφου σχεδον κανεις προγονος του δεν εφτασε ποτε αυτη την ηλικια!

Read moreΠως το βιαγκρα θα μας κανει να ζουμε (σχεδον) για παντα

Είναι η δημοσιονομική πολιτική αποτελεσματική? Επιστήμη και ιδεοληψία

Έχουν περάσει 75 χρόνια από τότε που ο Κέυνς δημοσίευσε το βιβλίο του General Theory of Employment, Interest, and Money. Σε αυτό υποστήριξε ότι, για λόγους που εξηγώ εδώ, διακυμάνσεις στη συνολική ζήτηση επιφέρουν μεταβολές στην οικονομική δραστηριότητα. Για τη σταθεροποίηση των οικονομικών κύκλων ο Κέυνς πρότεινε την άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής, ιδίως όταν η νομισματική πολιτική έχει εξαντλήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της. Κάτι τέτοιο συμβαίνει στην “παγίδα ρευστότητας”, όταν δηλαδή οι νομισματικές αρχές έχουν μειώσει τα ονομαστικά επιτόκια στο μηδέν και άρα δε μπορούν να τα ρίξουν περισσότερο προκειμένου να τονώσουν τη ζήτηση. Σε μια τέτοια παγίδα βρίσκονται σήμερα οι ΗΠΑ. Το επιτόκιο διατραπεζικού δανεισμού (Federal Funds Rate) που ελέγχει η Φεντ είναι σχεδόν μηδενικό εδώ και δυο χρόνια περίπου, ωστόσο οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις αρνούνται να αυξήσουν τις δαπάνες τους. Υπό αυτές τις συνθήκες πολλοί οικονομολόγοι υποστήριξαν ότι η αύξηση των κρατικών δαπανών, στις Η.Π.Α. με τη μορφή των δυο stimulus bills, είναι απαραίτητη προκειμένου να αντισταθμίσει τη μείωση των καταναλωτικών και επενδυτικών δαπανών. Η Κεϋνσιανή συνταγή προτρέπει το κράτος να δανειστεί τις πλεονάζουσες ιδιωτικές αποταμιεύσεις αφού οι επιχειρήσεις αρνούνται να το κάνουν, και να τις χρησιμοποιήσει για να αγοράσει αγαθά και υπηρεσίες τονώνοντας έτσι την παραγωγική δραστηριότητα. Ωστόσο μια μερίδα οικονομολόγων, και μάλιστα ηχηρά ονόματα όπως οι Robert Lucas, Robert Barro, Ed Prescott, Gary Becker, Lee Ohanian, John Cochrane και άλλοι έχουν εκφράσει προβληματισμούς σχετικά με την αποτελεσματικότητα της δημοσιονομικής πολιτικής. Είναι οι προβληματισμοί αυτοί βάσιμοι?

Read moreΕίναι η δημοσιονομική πολιτική αποτελεσματική? Επιστήμη και ιδεοληψία