Λέγαμε διάφορα την προηγούμενη φορά, μεταξύ των οποίων ότι μόνο οι ελαφροί νομοθετούν εν θερμώ, αλλά και πάλι η πολυμήχανη κυβέρνηση του Καραμανλή του Β΄ του Μικρού πρωτοτύπησε. Υποχρεώνομαι λοιπόν να επανέλθω.
Η εισαγωγή της κάλυψης των χαρακτηριστικών του εγκληματία ως επιβαρυντικής περίστασης των βασικών αντικειμενικών υποστάσεων, π.χ. της φθοράς ξένης ιδιοκτησίας, εισάγει διακεκριμένο έγκλημα. Η διάκριση όμως εν προκειμένω δεν αφορά ούτε το άδικο της πράξης ούτε την ενοχή του πράξαντος, οπότε θα ήταν συζητήσιμη. Ακόμη όμως και αν τα αφορούσε, και πάλι θα ήταν απαράδεκτη, διότι προκαλεί βαρύτατη αξιολογική αντινομία.
Εξηγούμαι αμέσως: η αυθυπόθαλψη δεν τιμωρείται. Ο εγκληματίας δεν υποχρεούται να παραδοθή στις αρχές, δεν υποχρεούται να σταθή στην εντολή του αστυνομικού για να τον συλλάβη, δεν υποχρεούται να ομολογήση αν συλληφθή. Και δεν υποχρεούται να τελέση το έγκλημά του εν μέση οδώ, επιδεικνύοντας την αστυνομική του ταυτότητα ή φωνάζοντας το ΑΦΜ του.
Το στοιχείο της αυθυπόθαλψης είναι και εδώ το καθοριστικό, με την διαφορά βέβαια ότι εδώ η αυθυπόθαλψη συνοδεύει την πράξη, δεν έπεται. Όπως δεν διανοήθηκε όμως ποτέ κανείς να εισαγάγη ειδική διάταξη για τον ληστή τραπεζών που προνοεί να φορέση και αλεξίσφαιρο γιλέκο, τον διαρρήκτη που βάζει τα γάντια του προτού ανοίξη το χρηματοκιβώτιο ή τον πλαστογράφο που υπογράφει με το αριστερό για να μην μπορή εκ των υστέρων να ταυτοποιηθή εύκολα ο γραφικός χαρακτήρας, έτσι είναι ολωσδιόλου άκυρη η προτεινόμενη ρύθμιση.
Υποψιάζομαι ότι στον εγκέφαλο των συντακτών του νομοσχεδίου συμφύρονται δύο διαφορετικά πράγματα: το αντικειμενικό άδικο της πράξης και η επικινδυνότητα του δράστη. Πράγματι είναι πιο επικίνδυνοι οι εγκληματίες που παίρνουν μέτρα αυτοπροστασίας και πράγματι τους αρμόζει αυστηρότερη ποινή. Η ποινή όμως καθορίζεται από το έγκλημα και όχι αντιστρόφως: η επικινδυνότητα του δράστη δεν μπορεί να υπαγορεύση νέα εγκλήματα.
Πολύ περισσότερο οι αποδεικτικές σκοπιμότητες δεν μπορούν να υπαγορεύσουν το εύρος της εγκληματοποίησης. Αν η ΕΛΑΣ είναι ανίκανη, την ευθύνη δεν επιτρέπεται να φέρη ο πολίτης, ακόμη και ο εγκληματίας πολίτης, ή μάλλον ακριβώς αυτός. Την ευθύνη φέρουν εκείνοι που (δεν) εκπαίδευσαν, (δεν) εξώπλισαν, (δεν) διοίκησαν την Αστυνομία, ώστε να κάνη καλά την δουλειά της.
Η συλλογιστική που αναπτύσσεις, Αθανάσιε, είναι πολύ σωστή – και, πράγματι, και για λόγους επικοινωνιακούς, είναι πολύ πιο εύκολο στην κυβερνητική/ κοινοβουλευτική πλειοψηφία να δείξει ότι κάτι κάνει νομοθετώντας, παρά στην κυβέρνηση να εφαρμόσει τους υπάρχοντες νόμους. Η προβληματική που αναπτύχθηκε στην προηγούμενη ανάρτηση για την κουκουλοφορία ως προπαρασκευαστική πράξη είναι πολύ ενδιαφέρουσα (με δεδομένο, φυσικά, ότι από την κουκουλοφορία δεν μπορείς να συναγάγεις άνευ ετέρου πρόθεση για να ακολουθήσει αδίκημα). Το επιχείρημα εκ του άρθρου 11 του Συντάγματος που αναπτύχθηκε με οδηγεί και στην εξής σκέψη: οι συναθροίσεις μπορούν να απαγορεύονται υπό τις προϋποθέσεις της παρ. 2 – πρόκειται, όμως, για απαγόρευση με διοικητικά μέτρα, κατόπιν ad hoc σταθμίσεως, και όχι για γενική, νομοθετημένη απαγόρευση, με αφηρημένα κριτήρια καθορισμένα εκ των προτέρων. Επομένως, για να έλθω και στο πολύ ενδιαφέρον a majore ad minus επιχείρημα που προτάθηκε ως θεωρητικό ενδεχόμενο, θα μπορούσε να υποστηριχθεί (χωρίς να συμμερίζομαι την άποψη αυτή) ότι η αρχή που έχει την αρμοδιότητα να απαγορεύσει τη συνάθροιση, ενδεχομένως να έχει τη δυνατότητα κατά τρόπο συμβατό με το Σύνταγμα να απομακρύνει από αυτήν, όταν μπορεί να προκύψουν κίνδυνοι για επεισόδια και προτού ακόμη τα επεισόδια αυτά ξεκινήσουν, διαδηλωτές που έχουν καλυμμένα τα χαρακτηριστικά τους.
Άβερελλ,
έχεις απόλυτο δίκιο. Αν υπάρχη μία κύρωση συμβατή με την άσκηση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι για τους κουκουλοφόρους, αυτή κατά την γνώμη μου θα ήταν η in concreto έκπτωση από την άσκησή του, δηλαδή η απομάκρυνσή τους από τον χώρο της συνάθροισης με διοικητικά μέτρα, κυρίως δε με φυσικό καταναγκασμό, ενδεχομένως δε και η κράτησή τους μέχρι το πέρας.
Δεν θεωρώ όμως σκόπιμη μια τέτοια ρύθμιση, δεδομένων των πρακτικών προβλημάτων, του εκρηκτικού κλίματος, της αναξιοπιστίας της ΕΛΑΣ κ.λπ. Ας μάθουν πρώτα να ενεργούν αποτελεσματικά στην καταστολή και βλέπουμε για την πρόληψη.
Συμφωνώ πλήρως (κυρίως με την καταληκτική πρόταση), διευκρινίζοντας ότι, τυπικά τουλάχιστον, δεν θα επρόκειτο για κύρωση, αλλά για προληπτικό μέτρο, αστυνομικής φύσεως.
Θανάση,
Θέτω το αφελές ερώτημα ενός αδαούς περί τα νομικά: ο ομαδικός χαρακτήρας της κουκουλοφορίας στην περίπτωση των «αναρχικών» δεν θα μπορούσε σε συνδυασμό με την στερεότυπη δράση τους όπως την έχουμε ζήσει στην Ελλάδα, αλλά και την πολιτική χροιά που της δίνουν οι δράστες της, να αποτελέσει επιχείρημα υπερ του να τιμωρείται η κουκουλοφορία στην περίπτωσή τους; Το να τιμωρείται π.χ. με επιπλέον ποινή ένας ληστής κοσμηματοπωλείου επειδή φορούσε κουκούλα μου φαίνεται εντελώς παράδοξο. Στην περίπτωση όμως των «αναρχικών» έχουμε α) μια ολόκληρη ομάδα κουκουλοφόρων κακοποιών, η οποία β) διαπράττει συγκεκριμένο σετ κακουργηματικών πράξεων, οι οποίες γ) έχουν σύμφωνα με τους δράστες τους πολιτικό χρώμα. Δεν θα μπορούσε να ομαδοποιήσει κανείς τα χαρακτηριστικά αυτά δημιουργώντας ένα νέο αδίκημα (π.χ. «φθορά ξένης περιουσίας εν πολιτική κουκουλοφορία», εσύ μπορείς σίγουρα να βρεις καλύτερο τίτλο) και ίσως και μια καινούρια σχετική διάταξη στο Σύνταγμα;
Νομίζω κάθε κοινωνία έχει δικαίωμα να δείχνει και θεσμικά την απέχθειά της σε θρασύδειλους που καταστρέφουν αδιακρίτως στο όνομα της πολιτικής τους άποψης.
Αλλά την δείχνει, τόσα εγκλήματα υπάρχουν: συμμορία, εγκληματική οργάνωση, διατάραξη κοινής ειρήνης, διακεκριμένες φθορές, κατοχή εκρηκτικών. Δεν εισάγουμε νέο έγκλημα για κάθε νέο εγκληματικό τύπο που εμφανίζεται, αυτό θα ήταν αφόρητη περιπτωσιολογία, εισάγουμε νέο έγκλημα για κάθε νέα μορφή πράξης που εμφανίζεται και προσβάλλει εξαιρετικά τους όρους της ομαλής μας συμβίωσης.
Στα αδικήματα όμως που απαρίθμησες δεν θίγεται η πολιτική επένδυση (ή αυτονομιμοποίηση) των πράξεων, παράμετρος της οποίας, αν δεν κάνω λάθος, είναι και η κουκουλοφορία στην προκειμένη περίπτωση. Μπορεί κανείς π.χ. να ληστέψει απλώς ένα διαμέρισμα ηλικιωμένων ή να το ληστεψει εν ονόματι κάποιας ανώμαλης πολιτικής άποψης (που να εμπεριέχει ή όχι και την παράμετρο της κουκουλοφορίας). Θα μπορούσε μια κοινωνία, έστω περιπτωσιολογώντας ελαφρώς, να επιβάλει στην δεύτερη περίπτωση επιπλέον ποινή θέλωντας να προστατεύσει την αντίληψή της περί πολιτικής από την καπηλεία και την χρήση της ως ιδεολογικής αυτοκατοχύρωσης;
Anyway, ξέρω πως δεν έχω το αναγκαίο background για περισσότερη συμμετοχή στο θέμα, οπότε σταματώ εδώ.
θαναση ωραια τα λες αλλα δεν ειμαι σιγουρος που καταληγεις
αρα οποιος πεταει πετρες και κρυβεται κατω απο μια κουκουλα (θαυμασιο το ευρημα με τον κυοκυολουφορο υπο την χορηγια τς ΝΙΚΕ) τιμωρειται παραπανω απο αυτον που το κανει ευθαρσως ναι ή ου?
Θόδωρα,
το έγκλημα τιμωρεί βασικά μια πράξη: σκοτώνεις, βιάζεις, κλέβεις, πλαστογραφείς. Το γιατί το κάνει κανείς αυτό ή το ποιος είναι δεν αφορά την πράξη, αλλά τον πράξαντα και βασικά λαμβάνεται υπόψιν κατά την επιμέτρηση της ποινής. Υπάρχουν εξαιρέσεις σε αυτά και προς τις δύο κατευθύνσεις, αλλά καλό είναι να μην τις πολλαπλασιάσουμε και μάλιστα εν θερμώ.
ΣΓ,
το γενικό πλαίσιο ποινής καθορίζεται αφηρημένα από τον νόμο, π.χ. 1-3 έτη. Η συγκεκριμένη ποινή που επιβάλλεται επιμετρείται εντός αυτού του γενικού πλαισίου βάσει διαφόρων παραγόντων, ένας από τους οποίους είναι και η επικινδυνότητα του δράστη. Τώρα, αν είναι πιο επικίνδυνος αυτός που προνοεί να καλυφθή από κάποιον που αδιαφορεί ίσως είναι παρακινδυνευμένο να το απαντήσουμε γενικά. Το πρώτο μπορεί να δηλώνη εγκληματική εμπειρία, τεχνογνωσία, πανουργία, μπορεί όμως να σημαίνη και δειλία, απειρία, πρωτοπειρία. Το δεύτερο μπορεί να υπονοή απερισκεψία, επιπολαιότητα, έλλειψη οργάνωσης, μπορεί όμως και ανοιχτή καταφρόνηση του νόμου, κήρυξη πολέμου, εκ πεποιθήσεως δράστη. Εξαρτάται λοιπόν.
Συμφωνώ με όσα γράφει ο Θανάσης, αλλά δεν πιστεύω ότι αυτή η τοποθέτηση εξαντλεί το ζήτημα. Οι πράξεις μας, συμπεριλαμβανομένων μερικών που παγίως απασχολούν το δίκαιο, χαρακτηρίζονται, μεταξύ άλλων, από το κοινωνικό τους νόημα. Για παράδειγμα, όταν κάποιος ποδοσφαιριστής απωθεί τον συνάδελφό του κατά τη διάρκεια των πανηγυρισμών για κάποιο γκολ, θεωρούμε την κίνηση χαριτωμένη και φιλική. Όταν, όμως, κάποιος μας απωθήσει με τον ίδιο ακριβώς τρόπο στο δρόμο για να περάσει πρώτος, τη θεωρούμε προσβλητική. Κι αν μας σπρώξει για να ανέβει πρώτος στην σωστική λέμβο, τη θεωρούμε ανήθικη. Η κουκουλοφορία δεν συνιστά μόνο πράξη αυτοπροστασίας του παρανομούντος. Είναι, επίσης, μία κλασική περίπτωση απόκρυψης χαρακτηριστικών, μασκαρέματος. Και ενώ όταν βλέπουμε έναν μασκοφορεμένο στο καρναβάλι νιώθουμε ευχάριστα και θετικά προς τον άγνωστο πίσω από την μάσκα, όταν βλέπουμε έναν κουκουλοφόρο αναζητούμε καταφύγιο. Και ο κουκουλοφόρος δε φοράει μάσκα “μητσοτάκης” αλλά την συγκεκριμένη κουκούλα για να κάνει μία δήλωση. Το ερώτημα είναι αν θεωρούμε ότι αυτή η δήλωση είναι θεμιτό να γίνεται ελεύθερα ή αν, όταν γίνεται, συνιστά επιβαρυντική περίσταση ενός σχετικού (αλλά ξεχωριστού) εγκλήματος. Στην πρώτη περίπτωση θα πρέπει να αποφασίσουμε αν πρέπει να απαγορεύονται και τα ναζιστικά ή άλλα παρεμφερή σύμβολα. Στη δεύτερη, αρκεί να θεωρήσουμε ότι η κουκούλα συνιστά μία ηθική (πέρα από πολιτική) δήλωση που αυξάνει την απαξία ενός εγκλήματος, όπως θα μπορούσε, για παράδειγμα, να ειπωθεί για τα ρατσιστικά κίνητρα. Δεν έχω αποφασίσει ακόμα.
ΥΓ: Θα μπορούσε να τίθεται ζήτημα δήλωσης από το κράτος ότι η ‘πολιτική’ βία είναι χειρότερη βία από τις άλλες. Αυτό είναι, φυσικά, συζητήσιμο.
Δεν είναι νομίζω άσκοπο να παραθέσω εδώ το κείμενο του άρ. 86α StGB:
StGB § 86a Verwenden von Kennzeichen verfassungswidriger Organisationen
(1) Mit Freiheitsstrafe bis zu drei Jahren oder mit Geldstrafe wird bestraft, wer
1. im Inland Kennzeichen einer der in § 86 Abs. 1 Nr. 1, 2 und 4 bezeichneten
Parteien oder Vereinigungen verbreitet oder öffentlich, in einer
Versammlung oder in von ihm verbreiteten Schriften (§ 11 Abs. 3) verwendet
oder
2. Gegenstände, die derartige Kennzeichen darstellen oder enthalten, zur
Verbreitung oder Verwendung im Inland oder Ausland in der in Nummer 1
bezeichneten Art und Weise herstellt, vorrätig hält, einführt oder
ausführt.
(2) Kennzeichen im Sinne des Absatzes 1 sind namentlich Fahnen, Abzeichen,
Uniformstücke, Parolen und Grußformen. Den in Satz 1 genannten Kennzeichen stehen
solche gleich, die ihnen zum verwechseln ähnlich sind.
(3) § 86 Abs. 3 und 4 gilt entsprechend.
Στην Γερμανία απαγορεύονται βιβλία, τραγούδια, σημαίες, χειρονομίες.
Δεν τους ζηλεύω.
Θα ήθελα να εκφράσω κάποιες σκέψεις στο θέμα.
Νομίζω ότι ο τρόπος που το ζήτημα ενός «κουκουλο-νόμου» «προφητικώς» ετέθη και ξανα-αναπτύσσεται πλέον στην Αναμόρφωση από τον ΑΑ δεν διευκολύνει την κατανόηση αλλά συμβάλλει εν τινι μέτρω σε σύγχυση. Δεν φταίει βέβαια ο αρθρογράφος γι’αυτό. Φταίει το γεγονός ότι είναι φύσει εξαιρετικά δύσκολο να πράξει κανείς ταυτοχρόνως τα ακόλουθα: Και να διαχειριστεί με πληρότητα ως νομικός κάποιες λεπτές έννοιες του ποινικού δικαίου και, την ίδια στιγμή, να πει και κάτι ουσιαστικό στους μη-νομικούς γύρω από το δέον γενέσθαι. Ο ΑΑ δυστυχώς χάνει την πληρότητα στις νομικές του αναπτύξεις, προκειμένου να πει αυτό που θέλει δηλ. να ταχθεί κατά του συζητούμενου κουκουλο-νόμου. Λέει όμως κάτι ουσιαστικό και σαφές από την άποψη αυτή, δηλ. λαμβάνει ξεκάθαρη θέση στο θέμα.
Ένα βασικό πρόβλημα της νομικής ανάλυσης του ΑΑ είναι το εξής: Όχι μόνο δεν μας λέει τίποτε περί της εννοιολογικής διακρίσεως της «εγκληματικής διακρίσεως» από την «επιβαρυντική περίσταση» στο ποινικό δίκαιο αλλά και συγχέει ανεπίτρεπτα τα δύο αυτά μεγέθη. Διακεκριμμένο έγκλημα και βασικό έγκλημα με επιβαρυντική περίσταση είναι όμως δύο διαφορετικά πράγματα –η πρακτική διαφορά έγκειται ότι το πρώτο θα έχει ποινή βαρύτερη από το βασικό έγκλημα ενώ για το δεύτερο θα επιβάλλεται συνήθως ποινή στα ανώτατα όρια του προβλεπομένου για το βασικό έγκλημα πλαισίου ποινής. Με απλά λόγια: Αν το να φοράς κουκούλα θεωρηθεί ως επιβαρυντική περίσταση κάποιων εγκλημάτων που ήδη υπάρχουν στον κώδικά μας και τεθεί λ.χ. στο ά.381 του ΠΚ (φθορά ξένης ιδιοκτησίας) η φράση «Η χρήση κουκούλας κατά την πράξη συνιστά επιβαρυντική περίσταση», τότε οι κουκουλοφόροι που τα σπάνε, θα τιμωρούνται με κοντά στα δύο χρόνια φυλάκιση –κατά την κρίση του δικαστή στην επιμέτρηση. Αν πάλι η καταστροφή αντικειμένου με χρήση κουκούλας τυποποιηθεί ως διακεκριμμένο έγκλημα (και υπάρξει αντίστοιχη διατύπωση στο ά.382ΠΚ) τότε πράγματι η ποινή μπορεί να οριστεί και μέχρι τέσσερα χρόνια (διπλάσιο, που είναι αυτό που ακούστηκε στα ΜΜΕ ως πρόθεση Δένδια, αλλά δεν ξέρω αν αληθεύει). Σημειωτέον πάντως ότι οι ήδη διακεκριμμένες φθορές ξένης ιδιοκτησίας (ά.382ΠΚ) απλώς αυξάνουν το κατώτερο όριο ποινής (με maximum κατώφλι το ένα έτος) και δεν επεμβαίνουν στο ανώτατο όριο του πλαισίου ποινής. Σημειωτέον επίσης, για τον μη-νομικό αναγνώστη, ότι μέχρι στιγμής μιλήσαμε μόνο για το έγκλημα της φθοράς ξένης ιδιοκτησίας με χρήση κουκούλας: Άφησα εκτός ανάλυσης σωματικές βλάβες, διατάραξη κοινής ειρήνης, ασφάλειας συγκοινωνιών και άλλα πολλά εγκλήματα που τελούνται (και) εν κουκούλα… Ως προς τα εγκλήματα αυτά σκεφθείτε mutatis mutandis.
Ο Δένδιας τώρα τονίζει ότι στον κουκουλο-νόμο του δεν θα πρόκειται για διακεκριμμένο έγκλημα αλλά για επιβαρυντική περίσταση. Ωστόσο, μολονότι αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η ποινή θα πρέπει απλώς να κινείται στα ανώτατα όρια του ήδη προβλεπομένου πλαισίου, ακούγεται από δημοσιεύματα ότι σκοπείται ο διπλασιασμός της. Εδώ υπάρχει πράγματι πρόβλημα και συγκεκριμένα υπάρχει είτε παρεξήγηση νομικών εννοιών είτε σκόπιμη διαστρέβλωση τους. Ο ΑΑ φαίνεται ότι υποπτεύεται για τον Δένδια το δεύτερο (μολονότι και ο ίδιος διαστρεβλώνει τελικώς τις έννοιες «διάκριση» και «επιβαρυντική περίσταση» ταυτίζοντάς τες)… Πράγματι δεν μπορεί να διπλασιαστεί η ποινή αν δεν προβλεφθεί διακεκριμμένο έγκλημα (από τα ήδη γνωστά) που θα διακρίνεται, λόγω της χρήσης κουκούλας. Ας σημειωθεί ότι ένα τέτοιο έγκλημα υπάρχει ήδη και το έχει αναφέρει στην προηγούμενη συζήτησή μας ο antipop (ά.167παρ.2 ΠΚ-αντίσταση κατά της αρχής: Υπό αυτή την έννοια δε, όλα όσα ο ΑΑ γράφει περί αυτουπόθαλψης και «βαρύτατης αξιολογικής αντινομίας» δεν έχουν βάση, ex lege, γι’αυτό και δεν χρειάζεται να ασχοληθούμε περισσότερο μαζί τους.
Μετά από όλα αυτά τίθεται το ερώτημα: Να πιστέψει κανείς τις καλές (;) προθέσεις του Δένδια ή να προκαταλάβει την ποιότητα αυτών των προθέσεων ρισκάροντας; Προτείνω να είμαστε γενικώς επιφυλακτικοί και όχι απόλυτοι. Πρέπει για να κρίνουμε ορθά, να δούμε πρώτα το σχέδιο νόμου.
Ένα άλλο ζήτημα που έθιξε ο Theodoros είναι εξαιρετικά σημαντικό και δεν έτυχε της δέουσας προσοχής από τους σχολιαστές. Πρόκειται σε γενικές γραμμές για το ερώτημα: Μήπως έχουμε ενώπιόν μας έναν νέο «εγκληματικό τύπο» (δράση κουκουλοφόρων), τον οποίο δικαιούμαστε να ποινικοποιήσουμε αυτοτελώς και εκ νέου καθώς δημιουργεί πλείστα προβλήματα και ξεσηκώνει το κοινό αίσθημα κάθε τρεις και λίγο; Νομίζω Theodore ότι δεν έχουμε -προς το παρόν τουλάχιστον!- ένα τέτοιο νέο έγκλημα, ώστε να μπορούμε να το νομοθετήσουμε: Κι αυτό γιατί δεν έχει εμπεδωθεί ακόμη στη συνείδησή μας ότι οι κουκουλοφόροι κάνουν στο κέντρο της Αθήνας κάτι ποιοτικώς διαφορετικό από το να “τα σπάνε”. Η κατηγορηματικά αρνητική απάντηση του ΑΑ όμως στο ερώτημα αυτό, μολονότι κινείται στην ίδια κατεύθυνση με την δική μου, είναι ριζικά εσφαλμένη στην αιτιολογία της: γιατί στηρίζεται σε μιαν απαράδεκτη επιβάρυνση της δογματικής του ποινικού δικαίου από μεταφυσικές παραδοχές του ιδίου περί του «σύμπαντος των εγκλημάτων»: Ο ΑΑ φαίνεται να αντιμετωπίζει τις εγκληματικές πράξεις σαν να έχουν κάποιου είδους οντολογική αυθυπαρξία, ενώ κάθε ποινικώς αξιόλογη πράξη αποτελεί απλώς μια γλωσσική-εννοιολογική κατασκευή του νομοθέτη (το θέμα του ουσιαστικού απαξιολογικού περιεχομένου της βεβαίως είναι άλλο και συζητήσιμο). Αλλά σε καμία περίπτωση δεν υπάρχει αυστηρό και πειστικό επιχείρημα που να μας επιβάλλει να λέμε ότι η «με φορεμένη-την κουκούλα-σπάω-τη βιτρίνα-και-τα καίω-ως-αντεξουσιαστής» συμπεριφορά είναι αναγκαστικά φθορά ξένης ιδιοκτησίας και τίποτε διαφορετικό! Η δυνατότητα να τυποποιηθεί η δράση αυτή γλωσσικώς και να ταξινομηθεί εννοιολογικώς ως νέος εγκληματικός «τύπος» (ενδεχομένως ως ιδιώνυμο έγκλημα) παραμένει υπαρκτή και θεμιτή. Τα πάντα είναι δυνατά εδώ πέρα και η κατηγορηματική άρνηση των δυνατοτήτων συνιστά αν όχι ψεύδος πάντως αποσιώπηση της πλήρους αλήθειας απέναντι στον μη-νομικό. Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο Δένδιας δεν θέλει ιδιώνυμο έγκλημα (αυτό λέει σε συνεντεύξεις του τουλάχιστον!) Οπότε το θέμα της εν λόγω δυνατότητας δεν χρειάζεται μάλλον να μας απασχολήσει περισσότερο εδώ…
Καταλήγω συνθηματικά:
Στην ποινική δογματική, όσο και αν θέλουμε να είμαστε δογματικοί, όλα είναι συζητήσιμα. Για τον περί κουκούλας νόμο ισχύει το ίδιο, όσο και αν ο ΑΑ μας λέει το αντίθετο.
Υγ. Ασφαλώς, συμφωνώ με τον ΑΑ και σύσσωμους τους δικηγορικούς συλλόγους ότι οι αλλαγές θα έπρεπε να ξεκινήσουν από αλλού (αστυνομία κ.λπ.) και όχι από τον ποινικό νόμο. Συμφωνώ επίσης ότι συχνά οι νομοθετικές αλλαγές αποτελούν επικοινωνιακό πολιτικό τρικ και τίποτε παραπάνω. Όμως εδώ χρειάζεται προσοχή: Γιατί η αλλαγή του ποινικού νόμου δεν συνιστά πάντοτε και άνευ άλλου συνώνυμο της παραβίασης των ατομικών ελευθεριών. Και βέβαια επικοινωνιακό τρικ δεν είναι μόνον η εν θερμώ νομοθέτηση. Αλλά κάποτε και η εν θερμώ αντίδραση στην όποια νομοθέτηση.
ΚΤ,
Εγώ όμως έγραψα:
Άρα διέκρινα σαφώς το δενδιακό διακεκριμένο έγκλημα με την επιβαρυντική περίσταση της επικινδυνότητας του δράστη, που συντρέχει, αν συντρέχει, εδώ. Γιατί τι άλλο είναι μια επιβαρυντική περίσταση από ειδικός κανόνας επιμέτρησης;
Σκέψου λοιπόν τον κακό χαμό και την περιπτωσιολογία που θα δημιουργούσε η εισαγωγή επιβαρυντικών περιστάσεων ή διακεκριμένων τρόπων τέλεσης στα μισά εγκλήματα του Κώδικα.
Δεν κατάλαβα γιατί αναιρεί την αρχή μια λανθασμένη εξαίρεση: η εξαίρεση πρέπει να υποχωρήση, όχι η αρχή! Επίσης τιμωρείται και η απλή απόδραση. Είναι συνεπές αυτό με την μη τιμώρηση της αυτοϋπόθαλψης;
Ε, δεν είναι και τόσο μεγάλο το ρίσκο…
Δεν εγκληματοποιούμε όμως εγκληματικούς τύπους, αλλά εγκληματικές πράξεις.
Όχι δα. Απλώς δεν βλέπω τίποτε διαφορετικό, όπως ούτε και εσύ. Μέχρι να μου το δείξη κάποιος θα εξακολουθώ να ενδιαφέρωμαι για το τι κάνει κανείς και όχι ποιος το κάνει.
Ε, ας περιμένουμε τότε μέχρι να εισαχθή άλλη μια σκουπιδοδιάταξη στον Κώδικα για να έχουμε και την αδράνεια εις βάρος μας.
ΑΑ,
Εξέλαβα ότι συγχέεις «εγκληματική διάκριση» και «επιβαρυντική περίσταση» λόγω της διατύπωσής σου:
«Η εισαγωγή της κάλυψης των χαρακτηριστικών του εγκληματία ως επιβαρυντικής περίστασης των βασικών αντικειμενικών υποστάσεων π.χ. της φθοράς ξένης ιδιοκτησίας, εισάγει διακεκριμένο έγκλημα».
Η διατύπωσή σου αυτή είναι παρεξηγήσιμη. Και το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι διπλό: 1. Είναι βέβαιο ότι ο Δένδιας θέλει διακεκριμένο έγκλημα ή θέλει απλώς επιβαρυντική περίσταση βασικού εγκλήματος (και ποιού); Πώς μπορούμε να ξέρουμε με σιγουριά τι ακριβώς τον συμβουλεύουν οι νομικοί με τους οποίους διαβουλεύεται; Μήπως τους αδικούμε αντιδρώντας πρόχειρα σε μια πρόταση που ενδέχεται να είναι καλά μελετημένη; 2. Εσύ ο ίδιος έχεις τελικώς αντίρρηση και στην κουκούλα ως επιβαρυντική περίσταση ή έχεις αντίρρηση μόνο στην κουκουλο-φθορά ως διακεκριμένο έγκλημα; Ξεκαθάρισέ μας το αυτό, γιατί η σύγχυση επιτείνεται: Μέχρι στιγμής θεωρούσα ότι γενικώς δεν θες να δεις την κουκούλα τυποποιημένη στον ΠΚ με οποιονδήποτε από τους δύο τρόπους. Ισχύει αυτό; Γιατί η διατύπωσή σου
«Πράγματι είναι πιο επικίνδυνοι οι εγκληματίες που παίρνουν μέσα αυτοπροστασίας και πράγματι τους αρμόζει αυστηρότερη ποινή»
με προβληματίζει. Δηλαδή δέχεσαι ότι η κουκούλα ως μέσο αυτοπροστασίας (μη αναγνώρισης) μπορεί να εισαχθεί ως επιβαρυντική περίσταση ώστε ο δικαστής να υποχρεούται να επιμετρά ποινή αυστηρότερη στις φθορές που τελούνται με κουκούλα; Ή θα ήθελες να αφήσεις εντελώς στην κρίση του δικαστή την κουκούλα, οπότε όμως, όντας συνεπής με την περι αυτουπόθαλψης θέση σου, δεν μπορείς να τον συμβουλεύσεις να επιβάλει ποινή υψηλή;
Υγ1. Βόηθα κι εσύ, γιατί αναγνώρισα ως σαφή τη θέση σου παραπάνω, αλλά αρχίζω να αναρωτιέμαι τι (δεν) έχω καταλάβει σ’αυτή.
Υγ2. Μιλάς για μιαν «αρχή» και για μιαν «εσφαλμένη εξαίρεση» στο σχόλιό σου. Εγώ ξέρω ότι τις νομικές αρχές τις αντλούμε με τρόπο επαγωγικό από τις θετικές διατάξεις. Εφόσον λοιπόν υπάρχει στον ελληνικό ΠΚ η 167παρ.2 που αναγνωρίζει απαξία στην κάλυψη των χαρακτηριστικών, πρέπει να δούμε με προσοχή την «αρχή» ατιμωρησίας της αυτουπόθαλψης για την οποία κάνεις λόγο. Η αρχή αυτή ενδέχεται να υποχωρεί όταν η αυτουπόθαλψη προκαλεί και κατατρομοκράτηση του κοινού (βλ. σχόλιο Κωνσταντίνου) ή αποδεικτικά προβλήματα που παρεμποδίζουν δραστικά την απονομή ουσιαστικής δικαιοσύνης.
ΚΤ,
δεν θέλω να δω πουθενά γραμμένο στον Κώδικα οτιδήποτε για κάλυψη χαρακτηριστικών, ειδικά όμως ως αυτοτελές έγκλημα αφηρημένης διακινδύνευσης, προοπτική που τώρα έχει ξεθωριάσει.
Οι ειδικοί επιμετρητικοί κανόνες (π.χ. 315 Α ΠΚ) με προβληματίζουν.
Επαγωγικά συνάγεται όχι μόνο ό,τι υπάρχει, αλλά και ό,τι δεν υπάρχει! Απλό παράδειγμα: η ελευθερία αυτοπροσβολής/αυτοδιακινδύνευσης. Δεν είναι συμπτωματικό ότι βασικά δεν τιμωρείται. Γιαυτό και πολλοί από εμάς εκλαμβάνουμε ως ασυνεπή εξαίρεση π.χ. την υποχρέωση του κράνους στους δικυκλιστές.
Στο άρ. 167 παρ. 2 η αλλοίωση των χαρακτηριστικών σαφώς και δεν συμπροσβάλλει την πολιτειακή εξουσία ή οποιοδήποτε άλλο έννομο αγαθό γνωστό στο ανθρώπινο είδος.
Κάνεις μια ενδιαφέρουσα παρατήρηση: συνάδει με το ατιμώρητο της αυτοϋπόθαλψης η αυστηρότερη τιμώρηση του έμπειρου καλυμμένου δράστη, η οποία ενδεικνύει αυξημένη επικινδυνότητα; Νομίζω πως ναι. Η (απλή) αυτοϋπόθαλψη δεν θέτει άδικο, ενδεικνύει όμως επικινδυνότητα. Άρα δεν μπορεί να εγκληματοποιηθή αυτοτελώς, αλλά μπορεί να συνεκτιμηθή στο πλαίσιο επιμέτρησης για άλλο έγκλημα.
H κυβερνηση επειδη προσπαθει να κρυψει την ανεπαρκεια της στο να πιασει τους τραμπουκους που καταστρεφουν τις περιουσιες και τα πανεπιστημια, κανει μια ψευτοεπιδειξη ψευτοπυγμης…
Αντι να νομοθετει η κυβερνηση για τις ποινες που θα επιβαλει σε αυτους που θα συλλαβει, ας φροντισει να δημιουργησει τις συνθηκες που θα οδηγησουν στις συλληψεις
Κάνω σοβαρή προσπάθεια, μη νομικός ων, να παρακολουθήσω την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση. Σαν απλός σκεπτόμενος πολίτης συμπεραίνω από αυτά που λέτε (κυρίως οι ΑΑ και ΚΤ): 1) η πράξη είναι κακή και αυτή πρέπει να τιμωρείται 2) όταν η πράξη συνοδεύεται από συνθήκες ιδιαίτερες είναι δυνατόν να θεωρηθεί περισσότερο αξιόποινη.
Είναι απαραίητη και η δική σας ανάλυση αλλά είναι και χρήσιμη, πιστεύω, μια τέτοια απλούστευση. Για διαφορετικούς λόγους το καθένα. Κι αν έκανα το ίδιο και τα ΜΜΕ ίσως είχαν ένα λόγο λιγότερο για να τα κατακρίνουμε.
Τάκη, δύσκολο να το πιστέψης, αλλά ούτε που είχα φανταστή ότι κάθεται κανείς χριστιανός και μας διαβάζει! :-) Σε γενικές γραμμές όπως τα λες είναι.
Όχι δα! Και ποιοι γράφουν όλα αυτά τα σχόλια; Είναι, άλλωστε, μια από τις “δυνάμεις” του internet αυτή – τα γραπτά εκεί μένουν και μάλιστα για καιρό και είναι ανά πάσα στιγμή προσβάσιμα.
ΥΓ: Χρησιμοποιείς υποτακτική;
Όλοι χρησιμοποιούμε την υποτακτική, απλώς εγώ την γράφω και διαφορετικά από ό,τι μάθαμε στο σχολείο. :-)
Μα φυσικά! Η παρατήρηση αφορούσε το γεγονός ότι τη γράφεις κιόλας (γιατί;)! Πολύ ενδιαφέρον θέμα η εξέλιξη της γλώσσας, κατά πόσο θα πρέπει να είναι φυσική και πόσο επιβεβλημένη. Σε άλλο άρθρο αυτά, όμως.
Σας διαβάζουμε, σας διαβάζουμε!
Με μεγάλο ενδιαφέρον, μάλιστα, κι ας μην είμαστε νομικοί.
ΚΤ, σκίζεις! Από επιχειρηματολογία, από ακρίβεια, από γλώσσα. Αλλά και επί της ουσίας.
Κρίμα που αποχώρησες, γιατί θα ήθελα την απάντησή σου στην δήλωση του ΑΑ ότι “Δεν εγκληματοποιούμε όμως εγκληματικούς τύπους, αλλά εγκληματικές πράξεις.”
Εγώ νομίζω ότι η έννοια “κουκουλοφόρος” αρκεί πλέον για να περιγράψει με ακρίβεια το ορισμένο γνωστό σύνολο εγκληματικών πράξεων και τις ιδιαίτερες προϋποθέσεις τους (και δεν αναφέρομαι π.χ. στη ληστεία κοσμηματοπωλείου με κουκούλα). Δεδομένου δε ότι ο όρος αυτός χρησιμοποιείται επί σειρά ετών με όλο και αυξανόμενη συχνότητα και ένταση, από όλο και μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας, έχοντας φτάσει τώρα σε πάνδημη χρήση, είναι νομίζω καιρός να ενταχθεί και στο Ποινικό μας Δίκαιό.
Πώς θα γίνει αυτό; Ας το βρουν οι νομοθέτες.
Πάντως η γνωστή-άγνωστη κουκουλοφορία δεν μπορεί να παραμένει ένας όρος-φάντασμα και ένα έγκλημα-φάντασμα για το ΠΔ! Δεν μπορεί δηλαδή να μην αναγνωρίζεται από τους νόμους του κράτους ένα έγκλημα τόσο καθημερινό και χαρακτηριστικό όπως αυτό.
Αγγελική,
ο εγκληματικός, ή μάλλον εγκληματολογικός τύπος, δεν επαρκεί για την υιοθέτηση χωριστού εγκλήματος. Αυτό είναι πρωτόγονη περιπτωσιολογία. Δεν έχουμε ένα έγκλημα για τον ληστή τράπεζας, άλλο για τον ληστή χρηματαποστολής, άλλο για τον τσαντάκια και άλλο για την μεγάλη ληστεία του τραίνου. Ως (σχετικώς) νοήμονα όντα αφαιρούμε από την πραγματικότητα και επαγωγικώς γνωρίζουμε μόνο ένα έγκλημα ληστείας.
Ούτε επειδή δεν υπάρχει η λέξη “κουκουλοφόρος” στον Ποινικό Κώδικα μένει η δράση του ατιμώρητη. Ίσα ίσα. Η εισαγωγή ειδικής πρόβλεψης δεν θα ήταν τίποτε άλλο παρά συμβολική νομοθεσία, όμοια με εκείνη του ν.δ. 4000, που κυνήγησε τους τεντυμπόυδες, και της διακεκριμένης κλοπής που είχε εισαχθή την δεκαετία του ’80 για τους εποχούμενους τσαντάκηδες. Τέτοιες ρυθμίσεις απαντούν μόνο στις κραυγές της στιγμής και προσφέρουν απλώς μια ψυχολογική παρηγοριά, αφού στην πραγματικότητα της καταστολής οι κυβερνήσεις δεν καταφέρνουν και πολλά. Περιττεύει να πω ότι έχουν καταργηθή και οι δύο ευκαιριακές ρυθμίσεις.
Όσο για τον ΚΤ δεν αποχώρησε ούτε υποχώρησε κατησχυμμένος, ως ώφειλε, απλώς υπηρετεί τη πατρίδα αυτόν τον καιρό, αποστολή που ελπίζω ότι ελαφρύνει κάπως η ανάγνωση σχολίων σαν του δικού σου!
ΟΚ, δεν ήξερα ότι ο ΚΤ είναι κωλυόμενος!
Πολύ ενδιαφέροντα τα δύο παραδείγματα που αναφέρεις. Ο ν. 4000 έχει μπει και πάλι στις συζητήσεις τώρα τελευταία, με τα μέτρα Δένδια. Η άποψη που άκουσα εγώ από παλιότερους γι’ αυτό το νόμο είναι πως με την καθιέρωσή του το “φαινόμενο” του τεντυμποϊσμού (νεαροί που πέταγαν γιαούρτια και αυγά σε δάσκαλους, παπάδες κτλ., αν έχω καταλάβει καλά) εξαλείφθηκε ριζικά. Θα εξηγήσω παρακάτω γιατί βρίσκω αυτή την άποψη πειστική, παρ’ όλο που δυστυχώς δεν μπορώ να την αποδείξω τώρα με στοιχεία. Για τους τσαντάκηδες, πάλι, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο ειδικός νόμος που αναφέρεις δεν λειτούργησε.
Θα κάνω κάποιες υποθέσεις για τις αιτίες που ο ένας νόμος ήταν (αν ήταν) αποτελεσματικός ενώ ο άλλος όχι.
α) Τους τσαντάκηδες, από τη φύση της πράξης (αστραπιαία δράση με μηχανάκι) δεν μπορούσαν να τους πιάσουν επ’ αυτοφώρω, ενώ τους τεντυμπόιδες τους έπιαναν αμέσως. Μάλιστα, συνήθως τους έπιαναν οι ίδιοι οι πολίτες-μάρτυρες-θύματα του συμβάντος και τους παρέδιδαν στην αστυνομία.
Συνεπώς έχουμε, στη σύλληψη των δραστών: ν. 4000 – ν. τσαντάκηδων = 1-0
β) Τους τσαντάκηδες, ακόμα κι αν τους έπιαναν αργότερα, δεν μπορούσε εύκολα να αποδειχθεί στο δικαστήριο πως ήταν αυτοί οι ίδιοι που έκαναν το έγκλημα, ελλείψει αξιόπιστων μαρτυριών (και πάλι λόγω της ταχύτητας εκτέλεσης της πράξης). Ακόμα και στις τσέπες τους να έβρισκαν τα κλοπιμαία, οι ύποπτοι έλεγαν ψέμματα ότι τα βρήκαν από αλλού και τη γλύτωναν με μια ελαφριά κατηγορία, π.χ. για κλεπταποδοχή. Έτσι στην πράξη, εκτός από την περίπτωση επ’ αυτοφώρω σύλληψης και/ή ομολογίας, δεν υπήρχε καταδίκη.
Αυτό βέβαια δεν ίσχυε καθόλου για τους τεντυμπόιδες. Γι’ αυτούς η καταδίκη ήταν σίγουρη και άμεση.
Έχουμε λοιπόν, για την έκδοση καταδικαστικής απόφασης: ν. 4000 – ν. τσαντάκηδων = 1-0
γ) Δεν ξέρω τι ποινές είχαν θεσπιστεί για τους τσαντάκηδες, εφόσον το έγκλημα τελικά αποδεικνυόταν, αλλά δεν πιστεύω πως θα ήταν και πολύ βαριές: 2 χρόνια με αναστολή ας πούμε; ή εξαγοράσιμα; Δεν τα ξέρω και καλά αυτά. Αλλά κι αν τους βάζανε μέσα, με τα γνωστά χάλια που έχουν οι φυλακές σίγουρα θα ήταν έξω σε λίγους μήνες, και με πτυχίο πανεπιστημίου. Αντίθετα, τους τεντυμπόιδες τους κούρευαν γουλί ατάκα κι επιτόπου και τους υπέβαλαν σε δημόσια διαπόμπευση: μεγάλο ρεζίλι. Μεσαιωνικές μέθοδοι ίσως, ή έγκλημα και τιμωρία κατά τον ισλαμικό νόμο στο πιο γελοίο του, αλλά πόσο, ω πόσο αποτελεσματικές. Σε κάθε περίπτωση πάντως ο τεντυμποϊσμός δεν έμενε ατιμώρητος, αντίθετα μάλιστα ετιμωρείτο με ποινή ιδιαίτερα σκληρή, τραυματική θα έλεγα, ψυχολογικά.
Εχουμε και λέμε, στην τιμωρία του εγκλήματος (ποινή): ν. 4000 – ν. τσαντάκηδων = 1-0
Γενική επισκόπηση του σκορ: ν. 4000 – ν. τσαντάκηδων = 3-0.
Για τους παραπάνω λόγους λοιπόν, αγαπητέ μου Αθανάσιε, εγώ τελικά πείθομαι ότι ο νόμος 4000 ήταν πράγματι αποτελεσματικός, όπως μας παραδίδουν οι παλιοί. Γιατί απλούστατα οι επίδοξοι δράστες-τεντυμπόιδες ήξεραν ότι κατά πάσα πιθανότητα, μάλλον κατά πάσα βεβαιότητα, α) θα συλληφθούν, β) θα καταδικαστούν και γ) θα τιμωρηθούν αυστηρά.
Αντίθετα, ο νόμος για τους τσαντάκηδες ήταν αναποτελεσματικός, επειδή οι επίδοξοι δράστες ήξεραν ότι δεν θα συμβεί τίποτα από τα παραπάνω.
Όσο για το ότι καταργήθηκαν, εγώ νομίζω πως ο τσαντονόμος καταργήθηκε ελλείψει αποτελεσμάτων και δυνατότητας εφαρμογής του στην πράξη, ενώ ο 4000 ελλείψει εγκληματιών.
Τέλος για τα περί “ευκαιριακότητας” των νόμων αυτών, δεν γνωρίζω: υπάρχει κάποια αρχή του νομοθετείν που ορίζει πως νέοι νόμοι πρέπει να φτιάχνονται μόνο για τα διαχρονικά αδικήματα και όχι για τα “επίκαιρα”, όταν μάλιστα τα τελευταία έχουν κατακτήσει μάστιγα; Αν υπάρχει τέτοια αρχή (που πάω στοίχημα πως δεν υπάρχει) πρέπει προφανώς πάραυτα να αναθεωρηθεί. Αν ο Νομος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τα τρέχοντα προβλήματα μιας κοινωνίας τότε σε τι μας χρειάζεται;
Ίσως σου φαίνεται περίεργο που ξόδεψα τόσο χρόνο για να αναλύσω τα δύο παραδείγματα των παλαιότερων νόμων. Θα χρησιμοποιήσω την ανάλυση αυτή για το θέμα των κουκουλοφόρων.
Οι παραπάνω προϋποθέσεις (σύλληψη-καταδίκη-ποινές) για την εφαρμογή του νόμου λείπουν τελείως στην περίπτωση των κουκουλοφόρων. Έχεις δίκιο ότι νόμοι υπάρχουν για όλες τους τις πράξεις. Γιατί όμως δεν εφαρμόζονται; Γιατί δεν έχουν αποτέλεσμα; Γιατί δεν υπάρχει καταστολή; (ελπίζω να συμφωνείς πως θα πρέπει τελικά να υπάρξει καταστολή, αλλιώς μιλάμε σε άλλο μήκος κύματος)
Θα προσπαθήσω να εξηγήσω το γιατί, ξεκινώντας αντίστροφα:
1) Οι ποινές: Ο κάθε επίδοξος βάνδαλος-κουκουλοφόρος γνωρίζει καλά πως ακόμα κι αν καταδικαστεί για διακεκριμένες φθορές κλπ. η ποινή του με το παρόν νομοθετικό πλαίσιο θα είναι ανύπαρκτη έως μηδαμινή. Το ξέρεις καλά αυτό, νομίζω, δεν χρειάζεται να επεκταθώ.
2) Η καταδίκη: Για να στοιχειοθετηθεί το αδίκημα (π.χ. το σπάσιμο βιτρίνας, η ρίψη μολότοφ κτλ.) και να αποδειχθεί στο δικαστήριο πρέπει να υπάρξουν κατά την ακροαματική διαδικασία αξιόπιστες μαρτυρίες που θα αναγνωρίζουν στο πρόσωπο ενός συγκεκριμένου υπόπτου τον δράστη ενός συγκεκριμένου εγκλήματος. Τέτοιες μαρτυρίες όμως, λόγω ακριβώς της κουκούλας, δεν μπορούν να υπάρξουν. Ακόμα κι αν υπάρξει επ’ αυτοφώρω σύλληψη και επί τόπου αναγνώριση στοιχείων από τους αστυνομικούς, είναι γνωστό τοις πάσι ότι οι ίδιοι οι αστυνομικοί που έκαναν τη σύλληψη δεν παρουσιάζονται ως μάρτυρες στο δικαστήριο. Αλλά ακόμα κι αν παρουσιαστούν, οι μαρτυρίες τους είναι ασαφείς και δεν επαρκούν για να υπάρξει καταδίκη. Κι αυτό είτε γιατί η διαδικασία της σύλληψης δεν ηταν μεθοδική, είτε γιατί οι αστυνομικοί (άνθρωποι είναι κι αυτοί) στην τελική φοβούνται να μαρτυρήσουν, αφού ξέρουν ότι την άλλη μέρα (βλ. παραπάνω περί ανύπαρκτων ποινών) οι κατηγορούμενοι θα τους στήσουν καρτέρι έξω από το σπίτι τους ή στο τμήμα που υπηρετούν κλπ. και θα έχουν κακά ξεμπερδέματα.
3) Η σύλληψη: Μετά από τα παραπάνω, που είναι σε όλους γνωστά και ιδίως στους αστυνομικούς, αναρωτιέμαι ποιοι θα ήταν οι “φιλότιμοι” εκείνοι αστυνομικοί που θα έβαζαν το κεφάλι τους στον ντορβά για να συλλάβουν ένα μπουλούκι κουκουλοφόρους, που διαπράττουν κάποιο ασαφές αδίκημα, για το οποίο τελικά δεν θα τιμωρηθούν; Κατά καιρούς έχουν γίνει δεκάδες (εκατοντάδες σε μια περίπτωση, επί Σημίτη) προσαγωγές, και κανείς, αν δεν κάνω λάθος, δεν τιμωρήθηκε παραδειγματικά, αφού είτε οι κατηγορίες ήταν αστήρικτες είτε οι ποινές ανύπαρκτες. Κανείς. Κι αυτό εξαιτίας των νόμων και της δικονομίας που ισχύουν σήμερα. Νομίζεις πως αυτό δεν το ξέρει η ηγεσία της αστυνομίας; Πώς περιμένουμε να δώσουν εντολή καταστολής μ’ αυτά τα δεδομένα;
Και έρχομαι επιτέλους στο δια ταύτα, στα νέα μέτρα του Δένδια.
Νομίζω πως αν με αυτά τα μέτρα η κουκούλα αποτελέσει διακεκριμένη (ή έστω επιβαρυντική) περίπτωση και οι ποινές γίνουν πρακτικά πιο αυστηρές (άραγε διπλάσιες, ή απλώς οι ανώτατες από τις ισχύουσες;) αυτό θα συμβάλλει κάπως ως κίνητρο και στην καταστολή του φαινομένου, βάσει της παραπάνω ανάλυσής μου. Θα γίνουν ίσως λίγο περισσότερες συλλήψεις, ίσως πάνε φυλακή κάμποσοι για 2-3 χρόνια και ίσως αποθαρρυνθούν κάπως κάποιοι επίδοξοι κουκουλοφόροι και κάτσουν στα σπίτια τους. Λέω συνεχώς κάπως, δηλαδή όχι ιδιαίτερα, αφού και οι νέες αυτές ποινές θα είναι μάλλον επιεικείς.
Προσωπικά πάντως πιστεύω πως ούτε αυτό αρκεί για να σπάσει τον φαύλο κύκλο που αποτρέπει την καταστολή. Πιστεύω πως η “αντιεξουσιαστική κουκουλοφορία” θα πρέπει να γίνει ιδιώνυμο αδίκημα, με πραγματικά αυστηρότατες και άμεσα εκτελεστές ποινές, αν θέλουμε πραγματικά να σταματήσει αυτό το κακό. Δεν θεωρώ πως αυτό είναι αντίθετο με τα κεκτημένα ανθρώπινα δικαιώματα, ούτε πως θα καταστήσει το κράτος μας αυταρχικό, καταπώς λαϊκίστικα λέγεται.
Δεν νομίζω επίσης πως είναι θέμα προοδευτισμού ή συντηρητισμού. Νομίζω πως είναι απλώς θέμα επιλογής για τον καθένα μας. Πρέπει ο καθένας μας να αποφασίσει με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει.
Πάντως, Αθανάσιε, δεν αξιόλογησες, νομίζω, σωστά την παρέμβαση της Αγγελικής. Διακρίνω δύο τουλάχιστον παρατηρήσεις που αξίζουν προσεχτικής απάντησης:
1) Ο εγκληματολογικός τύπος ασφαλώς και δε δικαιολογεί tout court ξεχωριστή εγκληματοποίηση. Μπορεί, όμως, κάποτε να δικαιολογεί. Δεν είναι καθόλου πειστική η αναλογία με τις διαφόρων ειδών ληστείες. Ο ληστής θέλει -χονδρικά- να κλέψει και επιθυμεί ή αποδέχεται την άσκηση βίας προς αυτόν τον σκοπό. Ο κλασικός ‘κουκουλοφόρος’ δε θέλει απλώς να φθείρει ξένη ιδιοκτησία, όπως ο θυμωμένος γείτονας που σου σπάει το αυτοκίνητο επειδή του έβρισες τον Θρύλο. Είναι πασιφανές ότι θέλει να κάνει ‘κάτι άλλο’ που εξυπηρετείται απο δύο συμβολισμούς: έναν συγκεκριμένο τύπο βίας και την κουκούλα. Τώρα, το τι ακριβώς είναι αυτό το ‘άλλο’ και το αν δικαιολογεί διαφορετικό (βαρύτερο) έγκλημα είναι μία άλλη ιστορία. Αλλά δεν είναι μία απλή και προφανής ιστορία.
2) Κάποια (πολλά!) εγκλήματα είναι, πράγματι, ‘ευκαιριακά’ ή, τέλος πάντων, ‘εγκλήματα με σύντομη καριέρα’. Πρώτα και καλύτερα τα σχετικά με την εθνική ασφάλεια σε καιρό πολέμου: η φύση όχι τόσο της ίδιας της πράξης αλλά των συνθηκών δημιουργεί νέο εγληματικό τύπο. Και, βέβαια, μέχρι πρότινος δεν υπήρχε ηλεκτρονικό έγκλημα και, αν κάποτε καταστεί τεχνικά αδύνατον να εγληματεί κανείς ηλεκτρονικά, οι ρυθμίσεις θα καταργηθούν. Δεν είναι εκ πρώτης όψεως σαφές το γιατί το ‘ευκαιριακό’ μίας ρύθμισης την καθιστά δίχως άλλο απαράδεκτη. Πρέπει να μας πεις κι άλλα νομίζω.
Ευχαριστώ, Κωνσταντίνε, συνόψισες τέλεια αυτά που ήθελα να πω.
Να προσθέσω σ’ αυτά και το παράδειγμα των αντιτρομοκρατικών νόμων, στην Ελλάδα και αλλού. Κλασικό παράδειγμα “ευκαιριακών” νόμων που εξετάζουν πρωτίστως τις ειδικές συνθήκες των εγκλημάτων και τις προθέσεις των δραστών (δηλαδή τον “τύπο του εγκλήματος” όπως λεει ο ΑΑ), έτσι ώστε οι πράξεις τους να μην τιμωρούνται απλώς σαν αδικήματα του κοινού ποινικού δικαίου αλλά σαν κάτι πολύ σοβαρότερο.
Θα επανέλθω για τα σχόλιά σας, προσωρινά μια παραπομπή του Δημήτραινα, Λέκτορα στο ΔΠΘ, (στο τέλος της σελίδας) στο ίδιο κλίμα με τα δικά μου.
Κωνσταντίνε,
Αυτή η άλλη ιστορία είναι και μια πολύ κρυφή ιστορία: κανείς δεν μου λέει ποιο άλλο έννομο αγαθό προσβάλλει ο κουκουλοφόρος. Η δική μου εξήγηση είναι επειδή τέτοιο δεν υπάρχει και επειδή ο κουκουλοφόρος είναι ένας απλός εγκληματολογικός τύπος, όπως ο διαρρήκτης ή ο υπεξαιρέτης ταμίας.
Το υπενόησα ήδη. Δεν υπάρχει χωριστό συμπροσβαλλόμενο έννομο αγαθό, οι εν θέματι πράξεις τιμωρούνται ήδη και από πολλές δεκαετίες, ο ποινικός νομοθέτης ταΐζει την τρομολαγνία των ΜΜΕ. Κανείς δεν είπε να μην προσαρμόζεται στο Ποινικό Δίκαιο στις εξελίξεις, απλώς λέω: δείξτε μου τις εξελίξεις!
Αγγελική,
Πραγματικά, δεν νομίζω ότι αυτό είναι καλό παράδειγμα. Τα προβλήματα που δημιούργησαν είναι πιθανώς περισσότερα από όσα έλυσαν.
Λίγα μόνο σύντομα σχόλια.
1) Αντιλαμβάνομαι ότι παραπέμπεις στο Δημήτραινα επειδή συμφωνείς μαζί του. Εγώ διαφωνώ κάθετα με την τοποθέτησή του
η οποία παραβλέπει με απίστευτη ευκολία το γεγονός ότι το άδικο μίας συμπεριφοράς στο ποινικό μας επ΄ουδενί εξαρτάται αποκλειστικά από το ‘αποτέλεσμα’. Αυτό είναι κάτι παραπάνω από προφανές και δε θα φθείρω περαιτέρω το σχετικά καινούργιο πληκτρολόγιό μου.
Στα περί αυτοϋπόθαλψης έχω πει και στο παρελθόν ότι διακρίνω μία βαρετού τύπου προχειρότητα. Αν ο λόγος που δεν την τιμωρούμε είναι η ‘φυσική τάση προς την ελευθερία’, τότε δε θα πρέπει να τιμωρούμε -πολύ περισσότερο- την απόδραση. Πάνε περίπατο τα περί ‘δόγματος απαράσαλευτου’. Ωραία λέξη το ‘απαρασάλευτος’ αλλά βιαστική η επιστράτευσή της. Και, ναι, έχω υπ’ όψιν μου ότι εσύ υποστηρίζεις την απεγκληματοποίηση της απόδρασης.
2) Τώρα θέλεις να σου πω ντε και καλά ένα ‘συμπροσβαλλόμενο αγαθό’. Πρώτα απ’ όλα, δεν είμαι υποχρεώμενος: μου αρκεί μία βαρύτερη ή διαφορετική προσβολή του ίδιου αγαθού – γιατί να ψάξω για άλλο αγαθό; Αλλά, για να είμαι ειλικρινής, νομίζω ότι η συγκεριμένου τύπου συμπεριφορά προσβάλλει και κάποιο άλλο αγαθό. Έχει να κάνει με το ήδη γνωστό στο δίκαιό μας ‘πολίτευμα’, με την πολιτική νομιμοποίηση των βίαιων επαναστάσεων κοκ. Αλλά, παρά το γεγονός ότι με γαργαλάνε οι διασθήσεις μου, δεν έχω ούτε το χρόνο ούτε τη διάθεση να το αναπτύξω. Άλλωστε, δεν είμαι πεπεισμένος για το αν θα πρέπει να τιμωρείται βαρύτερα η συγκεκριμένη συμπεριφορά – το σκέφτομαι. Αξιολογικές αντινομίες και δογματικά προβλήματα, πάντως,δε βλέπω και να με συμπαθάτε.
ΥΓ: Αν υποθέσουμε ότι αποσύρεται ο Δενδιονόμος, είσαι υπέρ της βαρύτερης ποινής κατά την επιμέτρηση εν προκειμένω ή όχι;
Κώνσταντίνε, για άλλη μια φορά με κάλυψες.
Σχετικά με το “συμπροσβαλλόμενο αγαθό” του ΑΑ, δεν ξέρω πώς να το εκφράσω με νομικούς όρους, αλλά θα προσπαθήσω να το περιγράψω: Η καταστροφική μανία θρασύδειλων ατόμων, που δρουν αποκλειστικά σε ομάδες και στρέφονται με δόλο αλλά χωρίς προσωπικό συμφέρον (αντίθετα με τους κοινούς εκληματίες) εναντίον δικαίων και αδίκων, προκαλώντας διασάλευση της τάξης, διατάραξη της ειρήνης, αίσθημα ανασφάλειας των πολιτών… Όλα αυτά δεν είναι ιδεολογήματα αλλά μια καθημερινή πραγματικότητα. Και συντρέχουν ταυτόχρονα, όλο και πιο άγρια, όλο και πιο πολύ, ποιοτικά και ποσοτικά. Δεν είναι άραγε αυτά αρκετά “συμπροσβαλλόμενα αγαθά” για να συγκινήσουν τον Αθανάσιο;
ΑΑ, τις απόψεις μας τις χωρίζει άβυσσος.
Θα μπορούσα να ασχοληθώ για να αντικρούσω γραμμή-γραμμή τα διάφορα που γράφουν οι νομικοί στη “Μακεδονία” όπου μας παραπέμπεις, αφού είναι πολύ χαρακτηριστικά του κλίματος που επικρατεί(;) στους κύκλους τους. Δεν θα το κάνω όμως, γιατί είναι πολύ κοπιαστικό και ανώφελο τελικά.
Δεν αντέχω όμως να μή σχολιάσω μία φράση του Κώστα Χρυσόγονου,
καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου στο ΑΠΘ. Λέει ο καθηγητής: “Όσο για το άσυλο, αυτό δεν ισχύει σε περιπτώσεις αυτόφωρων εγκλημάτων και συνεπώς οι αστυνομικές δυνάμεις, αν υπήρχαν επί τόπου, θα μπορούσαν να καταδιώξουν και να συλλάβουν τους κουκουλοφόρους ακόμη και μέσα στη Νομική Σχολή.”
Εσύ που είσαι νομικός, νομίζεις ότι στέκει αυτή η άποψη;
Εγώ που δεν είμαι νομικός, νομίζω πως όχι. Διότι:
α) Αυτόφωρη σύλληψη απ’ ότι έχω καταλάβει σημαίνει ότι ένας ή περισσότεροι συγκεκριμένοι αστυνομικοί βλέπουν ιδίοις όμμασι κάποιο ή κάποια συγκεκριμένα άτομα να κάνουν εκείνη τη στιγμή μια συγκεκριμένη εγκληματική πράξη και, είτε τον συλλαμβάνουν επιτόπου, είτε τον καταδιώκουν και τον συλλαμβάνουν αργότερα σε άλλο σημείο. Ιδίως σ’ αυτή τη δεύτερη περίπτωση όμως, θα πρέπει να αποδειχθεί ακλόνητα η ταυτοπροσωπία του ύποπτου με τον δράστη στο δικαστήριο, προκειμένου να υπάρξει καταδίκη. Είναι προφανές, λοιπόν, πως τέτοια αναγνώριση δεν μπορεί να υπάρξει στην περίπτωση λ.χ. που συλλαμβάνονται με τυχαίο τρόπο μερικά άτομα από ένα άτακτο μπουλούκι κουκουλοφόρων μέσα στη Νομική σχολή, όπου κατέφυγαν μετά από ζημιές που έκαναν αλλού. Άρα η έννοια της αυτόφωρης σύλληψης τυχαίων κουκουλοφόρων μέσα στη Νομική για τυχαία αδικήματα που έγιναν στη Σκουφά δεν στέκει με τίποτα.
β) Ας φανταστούμε όμως έναν γενναίο αστυνομικό που, αφού είδε έναν κουκουλοφόρο (ή μη) να σπάει μια βιτρίνα, τον καταδιώκει κατά πόδας και χωρίς να τον χάσει καθόλου από τα μάτια του μπαίνει μαζί του μέσα στη Νομική, όπου τελικά εκεί τον φτάνει και τον πιάνει από το σβέρκο! (Θέλει πραγματικά άγρια φαντασία αυτό, στην Ελλάδα του 2009…) Θα τον συλλάβει άραγε; Όοοοχι!! Είναι απίστευτο, αλλά ακόμη και σ’ αυτή τη περίπτωση δεν μπορεί να τον συλλάβει, αφού απ’ όσο ξέρω σύλληψη μέσα στο άσυλο μπορεί να γίνει μόνο για κακουργηματικού χαρακτήρα αδικήματα. Η φθορά ξένης ιδιοκτησίας δεν είναι κακούργημα. Είναι;
Τα δύο παραπάνω σημεία, αν έχω δίκιο, θα πρέπει να τα γνωρίζει και ο κ. καθηγητής. Αν δεν τα γνωρίζει, άσ’ τα να πάνε, να χ*** τα πτυχία του. Αν τα γνωρίζει και σκόπιμα τα διαστρέφει, επίσης. Τι απ’ τα δύο όμως συμβαίνει; Και πόση εμπιστοσύνη μπορούμε να έχουμε εμείς οι “απλοί πολίτες” στις αναλύσεις και τις γνώμες τέτοιων “επιστημόνων”;
(Με συγχωρείς για τα γαλλικά και την φλυαρία, αλλά δεν άντέχω άλλο να διαβάζω αυθεντίες καθηγητές που λένε βλακείες.)
Αγγελική,
Και επίσης τιμωρούνται όλα ήδη: διατάραξη κοινής ειρήνης, απρόκλητη φθορά, διακεκριμένη φθορά κ.λπ. Εκείνο που σε ενοχλεί είναι ίσως το ύψος των ποινών σε αυτές τις περιπτώσεις ή ότι οι επιβαλλόμενες ποινές φυλάκισης δεν εκτελούνται, δεν μου έχεις αναφέρει όμως κάτι που να μην συλλαμβάνεται ήδη ποινικά.
Εσένα δεν σε προβληματίζει καθόλου αυτό; Αν όλοι οι ιατροί διαφωνούσαν με την κυβέρνηση σε ένα καθαρά ιατρικό ζήτημα ποιος θα είχε δίκιο;
Όχι.
Σε αυτό δεν έχεις δίκιο, αυτόφωρη είναι η πράξη όπως εφαρμόζεται ο νόμος, καλώς ή κακώς, μέχρι να παρέλθη και η επόμενη ημέρα.
Αγγελική, θα προτιμούσα ηπιώτερες εκφράσεις για απόντες. Πρέπει να αναφερώμαστε στους άλλους όπως θα τους μιλούσαμε πρόσωπο με πρόσωπο και δεν νομίζω ότι είσαι άνθρωπος που θα έχεζε τα πτυχία κανενός.
Θα μπορούσες να κάνης αυτό που έκανα εγώ. Του έστειλα το εξής μήνυμα:
“Αξιότιμε κύριε Καθηγητά,
διάβασα την δήλωσή σας στην εφημερίδα Μακεδονία σχετικά με την σχεδιαζόμενη εγκληματοποίηση της κουκουλοφορίας και η οποία δήλωση έχει, κατά το μέρος που μου κίνησε την περιέργεια, ως εξής:
“Όσο για το άσυλο, αυτό δεν ισχύει σε περιπτώσεις αυτόφωρων εγκλημάτων και συνεπώς οι αστυνομικές δυνάμεις, αν υπήρχαν επί τόπου, θα μπορούσαν να καταδιώξουν και να συλλάβουν τους κουκουλοφόρους ακόμη και μέσα στη Νομική Σχολή.” (πηγή)
Ο νόμος περί ασύλου προβλέπει στο άρ. 3 παρ. 6 Ν. 3549/2007: “Επέμβαση δημόσιας δύναμης χωρίς την άδεια του αρμόδιου οργάνου του Α.Ε.Ι. επιτρέπεται μόνον εφόσον διαπράττονται αυτόφωρα κακουργήματα ή αυτόφωρα εγκλήματα κατά της ζωής”.
Θεωρείτε ότι υπήρξε αυτόφωρο κακούργημα ή αυτόφωρο έγκλημα κατά της ζωής στην συγκεκριμένη περίπτωση ή μήπως η δήλωσή σας δεν αποδόθηκε σωστά;
Σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας.”
Κωνσταντίνε,
Πιο πολύ επειδή βρήκα και κάποιον άλλο που είχε την ιδέα περί αυτοϋπόθαλψης. Κοίτα κι αυτό.
Θα μπορούσε κάποιος να πη ότι ο μεν είναι εκτός της ποινικής εξουσίας της πολιτείας, υπό την έννοια ότι δεν έχει περιέλθει στην διάθεση των διωκτικών αρχών, ενώ ο δε κρατείται πλέον βάσει δικαστικής απόφασης και η απόδραση συνιστά κάτι σαν περιφρόνηση και βλάβη της απονομής της δικαιοσύνης. Πάντως δεν αλλάζει το πράγμα: η αυτοϋπόθαλψη, έστω πριν την σύλληψη, δεν τιμωρείται πουθενά.
Και όχι μόνο εγώ ασφαλώς. Χαίρομαι που με διαβάζεις προσεκτικά! :-)
Εδώ έγκειται η διαφωνία μας: η αυτοϋπόθαλψη δεν μπορεί να ληφθή υπόψιν σε επίπεδο αντικειμενικής υπόστασης.
Σιγά μην προσβάλλη και το κρατούν κοινωνικοοικονομικό καθεστώς.
Όπως έγραψα και παραπάνω, εξαρτάται. Είναι θέμα επικινδυνότητας του δράστη, δεν μπορώ να αποφανθώ γενικά.
Αθανάσιε, έχεις δίκιο που με μαλώνεις για την συγκεκριμένη μου έκφραση, ίσως το παράκανα.
Και στο κάτω-κάτω είμαι φιλοξενούμενη εδώ, οπότε δεν έχω δικαίωμα να δίνω στο ιστολόγιό σου ένα ύφος που δεν εγκρίνεις, και που ίσως θεωρείς ότι σε εκθέτει στα μάτια τρίτων των οποίων τη γνώμη θεωρείς σημαντική.
Λυπάμαι αν σε έβλαψα άθελά μου.
Διατηρώ όμως το δικαίωμα να κρίνω δημόσια τον απόντα καθηγητή, αφού κι εκείνος δημόσια αρθρογραφεί. Γι’ αυτό βάζω το επώνυμό μου στο παρόν post προκειμένου να φέρω πλήρη ευθύνη των λεγομένων μου, προηγούμενων και επόμενων, που τον αφορούν.
Δεν μου είπες, τι σου απάντησε στο ευγενέστατο και σαφέστατο μήνυμα που του έστειλες; Μάλλον τίποτα.
Αλλάζω λοιπόν το υβριστικό ρήμα και γίνομαι πιο ακριβής, λέγοντας πως ο κ. Χρυσόγονος οφείλει να σκίσει τα πτυχία του, αφού γράφει αυτά που γράφει. Αν κι αυτό σου φαίνεται αυστηρό, λυπάμαι αλλά δεν μπορώ να κάνω τίποτα άλλο. Πρέπει κι εγώ να είμαι δίκαιη απέναντί του.
Αν αντί για εκείνον είχες γράψει εσύ την ίδια άποψη εδώ, στο blog, φυσικά δεν θα σου μίλαγα τόσο άσχημα. Αντίθετα, θα άνοιγα ευγενικό διάλογο μαζί σου, όπως κάνω τώρα, με υπομονή και σεβασμό. Εκείνος όμως αρθρογραφεί σε σημαντική εφημερίδα, με μεγάλη επιρροή σε ανθρώπους όλων των μορφωτικών επιπέδων, και θα έπρεπε να είναι πολύ πιο προσεκτικός σ’ αυτά που λέει.
Επιστρέφω στην ουσία της συζήτησής μας. Λές ότι:
Αγγελική,
Ε, εδώ που τα λέμε όχι ακόμα, αλλά τον περιμένω από στιγμή σε στιγμή… ;-)
Πάντως είναι άλλο θέμα το τι τιμωρείται και άλλο το πώς τιμωρείται. Αν τώρα είναι υπερπλήρεις οι φυλακές, φαντασου τι θα γινόταν αν τιμωρούνταν με [πραγματική] φυλάκιση ολοι οι βίαιοι εγκληματίες (προσωπικά: κανένα πρόβλημα).
Τι μου θύμισες τώρα, τι πλάκα είχε αυτό, είναι και μακαρίτης άνθρωπος, τέλος πάντων, σχωρεμένος να’ ναι.
Ναι, έχεις απόλυτο δίκιο για τις υπερπλήρεις φυλακές. Αυτό ήταν και ένα επιπλέον επιχείρημα που ήθελα από την αρχή να σου εκθέσω, αλλά είπα να μην προσθέσω μέγεθος στα ήδη μεγάλα μου σχόλια. Είναι πολύ σοβαρό επιχείρημα και ολοκληρώνει την αιτιολόγηση τού γιατί δεν υπάρχει βούληση από πολιτική ηγεσία και αστυνομία για συλλήψεις.
Όσο για το πώς θα πρέπει (και αν πρέπει) να τιμωρούνται οι ποινικοί, αν όχι με φυλάκιση, είμαι πολύ ανοιχτή και έχω μεγάλο ενδιαφέρον να ακούσω μερικές από τις ιδέες που σίγουρα έχεις, όσο εκκεντρικές και αν είναι.
Τέλος, για τη Γεννηματά, δεν εννοούσα μόνο τη στάση του μακαρίτη Παπαδημητρίου αλλά κυρίως την στάση των Βενιζέλου-Λοβέρδου, που ζουν και βασιλεύουν και τον κόσμο κυριεύουν. Aν σε ενδιαφέρει το θέμα και έχεις υπομονή, δες ένα κείμενό μου εκείνης της εποχής στο . Είναι μεγάλο γιατί είναι άρθρο από περιοδικό, αλλά περιέχει όλο το χρονικό. Έπεσα έξω βέβαια στο αν και πώς θα το θυμάται ο κόσμος (ξεχάστηκε λίγους μήνες μετά) αλλά τουλάχιστον εσείς οι νομικοί πρέπει να το θυμάστε.
Εμένα πάντως με είχε συγκλονίσει και δεν θα το ξεχάσω ποτέ.
Τα έχω κάνει χάλια με τα tags. Πού θα πάει, κάποτε θα μάθω να τα χρησιμοποιώ.
Τι μικρός που είναι ο κόσμος!!
Τυχαία ανακάλυψα χθες πως έχουμε μια κοινή γνωριμία, τον Στρατή Κατάκο.
Για την ακρίβεια εμένα είναι φίλος μου καρδιακός εδώ και 25 χρόνια και συμφοιτητής (μερικά χρόνια πιο μεγάλος, βέβαια ;-) ). Έχουμε φάει ψωμί κι αλάτι με το Στρατή.
Μου είπε για σένα, από πού σε ξέρει δηλαδή, και το χάρηκα πάρα πολύ αφού συμμερίζομαι θερμά την όλη προσπάθεια, φιλικά και ιδεολογικά.
Ίσως βρεθούμε σε καμιά συνάντηση και τα πούμε κι από κοντά.
Χαιρετισμούς!!
Ωραία, να συναντήσω και γω τον Στρατή, που δεν τον έχω γνωρίσει από κοντά ακόμα! :-)