Ευχάριστο δικαστομαχικό διάλειμμα

Και για να μην με λέτε δικαστομάχο, διαβάστε πώς τα έλεγε ένας παλιός στοχαστής:

J’allai l’autre jour dîner chez un homme de robe, qui m’en avait prié plusieurs fois. Après avoir parlé de bien des choses, je lui dis: Monsieur, il me paraît que votre métier est bien pénible. Pas tant que vous vous imaginez, répondit-il: de la manière dont nous le faisons, ce n’est qu’un amusement. Mais comment! n’avez vous pas toujours la tête remplie d’affaires d’autrui? n’êtes-vous pas toujours occupé de choses qui ne sont point intéressantes? Vous avez raison: ces choses ne sont point intéressantes, car nous nous y intéressons si peu que rien; et cela même fait que le métier n’est pas si fatigant que vous dites. Quand je vis qu’il prenait la chose d’une manière si dégagée, je continuai, et lui dis: Monsieur, je n’ai point vu votre cabinet. Je le crois, car je n’en ai point. Quand je pris cette charge, j’eus besoin d’argent pour payer mes provisions; je vendis ma bibliothèque; et le libraire qui la prit, d’un nombre prodigieux de volumes, ne me laissa que mon livre de raison. Ce n’est pas que je les regrette: nous autres juges ne nous enflons point d’une vaine science. Qu’avons-nous affaire de tous ces volumes de loi? Presque tous les cas sont hypothétiques et sortent de la règle générale. Mais ne serait-ce pas, monsieur, lui dis-je, parce que vous les en faites sortir? Car enfin pourquoi chez tous les peuples du monde y aurait-il des lois si elles n’avaient pas leur application? et comment peut-on les appliquer si on ne les sait pas? Si vous connaissiez le Palais, reprit le magistrat, vous ne parleriez pas comme vous faites: nous avons des livres vivants, qui sont les avocats; ils travaillent pour nous, et se chargent de nous instruire. Et ne se chargent-ils pas aussi quelquefois de vous tromper? lui repartis-je. Vous ne feriez donc pas mal de vous garantir de leurs embûches; ils ont des armes avec lesquelles ils attaquent votre équité; il serait bon que vous en eussiez aussi pour la défendre, et que vous n’allassiez pas vous mettre dans la mêlée, habillés à la légère, parmi des gens cuirassés jusqu’aux dents.

Λοιπόν, από ποιον προέρχεται το ανωτέρω, εμ, επιστημολογικό παράθεμα;

[Εννοείται χωρίς διαδικτυακή αναζήτηση, παρά μόνο με αγνό παρθένο εγκυκλοπαιδισμό! :-)]

Προσθήκη 14Ιαν13 15:12

Ε ναι λοιπόν, φυσικά και είναι ο παππούλης ο Μοντέσκιος ο συγγραφέας του αποσπάσματος. :-) Πρόκειται συγκεκριμένα για την 68η περσική επιστολή.

Η σοφή κεφάλα του Μοντεσκίου.
Η σοφή κεφάλα του Μοντεσκίου.

Στο συγκεκριμένο χωρίο νομίζω ότι ο εν ανσιάν ρεζίμ στοχαστής προδίδεται με αρκετή ασφάλεια από την αποστροφή του περί του μη αναγκαίου της ερμηνείας, τι τις θέλουμε τις πολύτομες βιβλιοθήκες κ.λπ. Ο δικαστής, φαίνεται να λανθάνη η σκέψη, δεν πρέπει να ερμηνεύη, πρώτα και κύρια επειδή η ερμηνεία είναι περιττή (οπωσδήποτε όμως και επιβλαβής). Ο δικαστής είναι ένα απλό αυτόματον, ήτοι la bouche qui prononce les paroles de la loi.

Αφελές, αλλά τόσο γλυκό!

5 thoughts on “Ευχάριστο δικαστομαχικό διάλειμμα”

  1. Δεν είναι δικαστομαχικό αλλά είναι σαφώς φιλοδικηγορικό!

    Reply
  2. Το ύφος είναι κλασσικό, η συλλογιστική το ίδιο και στο πλαίσιο της κρίσιμης εποχής οι υποψήφιοι δεν είναι πολλοί (κι ο βασικός λόγω οικογενειακής παράδοσης και επαγγέλματος είναι μάλλον ένας). Οπότε να μην το πούμε! Άλλωστε ως έργο ανωνύμου δεν πρωτοδημοσιεύθηκε και το παρατιθέμενο απόσπασμα; ;)

    Λόγος γοητευτικός αλλά και απλουστευτικός… Όπως και η εποχή του.

    Reply
  3. Το χωρίο όμως που πραγματικά προδίδει τον συγγραφέα, τώρα που το σκέφτομαι, είναι το εξής:

    Qu’avons-nous affaire de tous ces volumes de loi? Presque tous les cas sont hypothétiques et sortent de la règle générale.

    Τι τους θέλουμε τους τόμους των βιβλιοθηκών, τόμοι επί τόμων ερμηνείας; Όλα άχρηστα. Αφού όλα (πρέπει να) προκύπτουν από τον νόμο. Ο δικαστής δεν χρειάζεται να ερμηνεύη, όχι, ο δικαστής είναι απλώς…

    Τι είναι; ;-)

    Reply

Leave a Comment