Οι σχέσεις μου με το σκάκι είναι μέτριες και καλλιεργούνται στη χάση και τη φέξη. Οι προθέσεις μου, όμως, κάθε φορά που αρχίζω μια παρτίδα είναι σταθερές και εκφράζονται σ΄εκείνο που έγραφε ο Στέφαν Τσβάιχ στη Schachnovelle του –εισάγοντας μάλιστα νέο ρήμα στη γερμανική γλώσσα: Θέλω να παίζω σκάκι και όχι να σοβαρεύομαι με το σκάκι!
Ωστόσο, τέτοιες προθέσεις δεν χαρακτηρίζουν τη σκακιστική μηχανή του pc μου ούτε τους περισσότερους ανθρώπους-αντιπάλους που έχω αντιμετωπίσει. Ο μεν υπολογιστής παίρνει εξ επαγγέλματος το σκάκι στα σοβαρά. Και η διαφορά της μηχανοτροπίας του με τη νοοτροπία μου διαφαίνεται σύντομα ως διαφορά μεταξύ νικηφόρων κινήσεων και ηττοπαθών τρεκλισμάτων στη σκακιέρα…
Αλλά και οι άνθρωποι που υπήρξαν στο παρελθόν αντίπαλοί μου, με είχαν απογοητεύσει καθώς διέπρατταν το σφάλμα: Ευφορούσαν υπερβολικά όταν κέρδιζαν πιστεύοντας ότι η νίκη είχε επιβεβαιώσει την ευφυία τους και δυσφορούσαν υπερβολικά όταν έχαναν πιστεύοντας ότι η ήττα είχε πιστοποιήσει την ανοησία τους. Έτειναν με άλλα λόγια να πιστεύουν, ότι κάτι πολύ «σοβαρό» είχε γίνει στη διάρκεια της παρτίδας μεταξύ μας. Δεν αντιλαμβάνονταν ότι επρόκειτο απλώς για παιχνίδι, για ένα σκότωμα της ώρας, για ένα -κάποτε πολύωρο- αστείο με το σοβαρό και ταχύτατο μαζί, λιγόστεμα του χρόνου μας.
Έτσι, η δυσκολία μου όταν έπαιζα σκάκι δεν ήταν μόνο η τεχνική δυσκολία του να οργανώσω και να δω σωστά μελλοντικές κινήσεις. Ήταν και η ουσιαστική δυσκολία του να μοιραστώ τη δυσάρεστη ψυχική ατμόσφαιρα ενός παιχνιδιού που τρεπόταν τελικά σε μια σοβαρότητα (ή και μια σοβαροφάνεια). Ήταν η αδυναμία μου να συμβιβαστώ με τον φόβο της ξαφνικής απόκτησης πιστοποιητικού ανοησίας, φόβο που έβλεπα ανάγλυφο στα μάτια και τις κινήσεις του αντιπάλου μου, φόβο που μετρούσα να μεταδίδεται και στους δικούς μου σφυγμούς. Το σκάκι -αυτός ο επιτραπέζιος πόλεμος- ίσως και να είναι, τελικά, ένας πραγματικός πόλεμος κι εκείνος που θέλει να το αντιμετωπίζει ως παιχνίδι ίσως να βρίσκεται εξ ορισμού εκτός κλίματος…
Έχω λοιπόν από καιρό καταλάβει ότι δεν μπορώ να αγαπήσω το σκάκι, αλλά μόνο να εξασκώ κάπου-κάπου την ικανότητά μου σ’ αυτό. Συνήθως παίζοντας μια παρτίδα με τον υπολογιστή -κατά προτίμηση όμως, παίζοντας μια παρτίδα με έναν συγκεκριμένο καλό μου φίλο… Μαζί του, καταφέρνω να τρέψω το σκάκι από έναν σοβαροφανή πόλεμο για ανθρώπους που δεν αστειεύονται σε μια παιγνιώδη ειρήνη για ανθρώπους που δεν λένε να λογικευτούν. Κι έτσι, απολαμβάνω τα τρεκλίσματά μου στη σκακιέρα χωρίς να νιώθω ανόητος.
υγ. “Μαζέττας= Ο παίκτης ατζαμής, που χρόνια παίζει σκάκι αλλά δεν μαθαίνει τίποτε. Παραμένει στάσιμος, παίζει βιαστικά, κάνει συχνά λάθη και αβλεψίες (…).” Ο ορισμός είναι από το έργο “Το σκάκι -Πλήρης ανάπτυξις της θεωρίας και η πρακτική της εφαρμογή” του Τ.Σιαπέρα.
Σγ, δεν συμφωνώ με την άποψή σου περί σκακιού: επειδή ακριβώς ο άνθρωπος δεν έχει την απαιτούμενη υπολογιστική ισχύ, από κάποιο σημείο και ύστερα, μετά την 15η κίνηση ας πούμε, βασίζεται πρώτα στην εμπειρία, την διαίσθηση, την φαντασία και μετά στην ανάλυση. Από αυτήν την άποψη, ακόμα και αν ο άνθρωπος ηττάται από τον λογισμητή (11Μαι97: ένας σταθμός στην ανθρώπινη ιστορία που συζητήθηκε πολύ λιγώτερο από την αλλαγή της χιλιετίας), χρησιμοποιεί πολύ πιο οικονομικά την φαιά του ουσία. Αν και τα νεώτερα σκακιστικά προγράμματα θεωρητικά σταμάτησαν την τακτική mit Kannonen auf Spatzen και προσπαθούν να γίνουν πιο κομψά στην αναζήτηση τους… Δεν θα αργήση η μέρα που θα συντάξουν και Ποινικό Κώδικα! :-)
Εεεεεεπ! Σεμνά ατάλαντοι της σκακιέρας… Πάντως, συμφωνώ απόλυτα με την άποψη ότι το σκάκι σε στοιχειωδώς υψηλό επίπεδο είναι ζήτημα αυτοσυγκέντρωσης, μελέτης και μνήμης. Όχι πως είναι μικρό πράγμα να επιτύχει κανείς τον συνδυασμό των τριών… Τώρα, αν έλθει ποτέ η στιγμή που θα συντάξετε εσείς οι δύο ΠΚ εγώ θα ακολουθήσω την μόνη τίμια οδό: αντάρτικο και αυτοκτονία αντί παραδόσεως.
Όντως στο πόκερ χρειάζεται να είσαι καλός “ηθοποιός” και ικανός “ψυχαναλυτής” του αντιπάλου για να κερδίσεις μια παρτίδα. Πρέπει όμως να είσαι και αρκούντως τυχερός (κανείς δεν εγγυάται ότι θα υπερισχύεις αιώνια του άλλου με άσχημα χαρτιά). Το θέμα είναι ότι στο σκάκι ο παράγων τύχη παίζει ελάχιστο ρόλο, ή απλά, μόνο με δόση τύχης δεν πρόκειται να κερδίσεις ποτέ κανέναν αγώνα (αν βέβαια ο άλλος είναι σχετικός και δεν διαπράττει προφανή λάθη). Όπως επίσης πιστεύω ότι και το σκάκι είναι άκρως ανθρώπινο και ψυχολογικό παιχνίδι, αφενός γιατί μπορεί να διαρκέσει υπερβολικά πολύ με αντίκτυπο στα νεύρα και των δύο (οπότε πρέπει να διαθέτεις υπομονή, ψυχραιμία και αυτοσυγκράτηση) και αφετέρου γιατί άνετα σε έναν αγώνα μπορείς να ψυχολογήσεις τον αντίπαλο από τις κινήσεις και τις αντιδράσεις του και να πράξεις ανάλογα.