Σύμφωνα με το άρ. 11 παρ. 6 περ. ε΄ Ν. 3409/2005:
6. Στους αυτοδύτες με αυτόνομη καταδυτική συσκευή απαγορεύεται η κατάδυση χωρίς τη συνοδεία και άλλου αυτοδύτη.
Εξάλλου, σύμφωνα με το άρ. 15 παρ. 3 του ως άνω νόμου:
Ανεξάρτητα από τις κυρώσεις των προηγούμενων παραγράφων του άρθρου αυτού, στους Οργανισμούς, στους Παροχείς Καταδυτικών Υπηρεσιών Αναψυχής και στους αυτοδύτες που παραβαίνουν τις διατάξεις του νόμου αυτού ή των κανονιστικών πράξεων που εκδίδονται με εξουσιοδότηση του, επιβάλλονται και οι διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 157 του Κώδικα Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου, που κυρώθηκε με το άρθρο μόνον του ν.δ. 187/1973 (ΦΕΚ 261 Α’), και κατά τη διαδικασία που προβλέπεται σε αυτό.
Στο οποίο άρ. 157 παρ. 1 ΚΔΝΔ διαβάζουμε:
Οι παραβάται των κατά το προηγούμενον άρθρον εκδιδομένων αστυνομικών διατάξεων τιμωρούνται δι’ αποφάσεως των λιμενικών αρχών διά προστίμου μέχρι τεσσαράκοντα χιλιάδων (40.000) δραχμών” [σα να λέμε 117 ευρώπουλα]
.
Ας θέσουμε, για μία ακόμη φορά, το γνωστό ερώτημα: ποιον προστατεύει η διάταξη αυτή; Προς τι η διοικητική παράβαση και το πρόστιμο; Ποιος βλάπτεται από την μονήρη αυτόνομη κατάδυση; Ποιο το προστατευόμενο έννομο αγαθό;
Η απάντηση είναι προφανής. Η μοναχική κατάδυση είναι αναφισβήτητα επικίνδυνη και στοιχειώδης φρόνηση επιβάλλει να αποφεύγεται. Επικίνδυνη είναι όμως μόνο για τον αυτοδύτη και για κανέναν άλλο. Η δική του ζωή και η δική του υγεία διακινδυνεύουν και όχι κάποιου άλλου. Και αν μεν ο αυτοδύτης είναι ανήλικος ή παράφρων ή κάτι τέτοιο, έχει καλώς [βασικά τότε δεν θα έπρεπε να καταδύεται ούτε με συνοδεία!]. Αν όμως όχι;
Με ποιο δικαίωμα απευθύνει η νομοθετική εξουσία στον πολίτη ένα απαγορευτικό κανόνα, έστω διοικητικό, που αποσκοπεί στην προστασία του από επικίνδυνες πράξεις που στρέφονται μόνο κατά του ιδίου; Η προκειμένη περίπτωση είναι μάλιστα παραδειγματική θα έλεγα, διότι η απομόνωση της πράξης του αυτοδύτη είναι σχεδόν πλήρης. Ο οδηγός που δεν βάζει την ζώνη του ίσως διακινδυνεύει και την ζωή των επιβατών και ο χρήστης ναρκωτικών ίσως προκαλεί ζημία στην κοινωνία υπό την μορφή ιατροφαρμακευτικών εξόδων, ίσως λέω, αλλά η μοναξιά του αυτοδύτη είναι πραγματικά αφόρητη.
Δεν αναφέρομαι εδώ στο πρακτικό ζήτημα του πώς είναι δυνατόν να επιβληθή ένα τέτοιο πρόστιμο, ποιος θα ελέγξη στην μέση της θάλασσας και λοιπά. Όχι, με ενδιαφέρει το θεωρητικό ζήτημα, θεωρητικό κιόμως τόσο πρακτικό, γιατί ορίζει την κρατική δράση, άρα την σφαίρα ελευθερίας όλων μας.
Και ναι, η σφαίρα ελευθερίας είναι και σφαίρα διακινδύνευσης. Οδηγούμε αυτοκίνητο, πετάμε με αεροπλάνο, καπνίζουμε, πέφτουμε με αλεξίπτωτο, κάνουμε έρωτα χωρίς προφυλακτικό, σκαρφαλώνουμε σε ουρανοξύστες, περπατάμε στα Εξάρχεια με ενδύματα μη εγκεκριμένα υπό των αρχών ασφαλείας. Σ’ε λα βη, διάολε.
Ο ίδιος παραβάτης αυτοδύτης ας πούμε δεν τιμωρείται ως ελεύθερος καταδύτης. Η απαγόρευση αφορά, ευτυχώς, όχι και την ελεύθερη κατάδυση, αλλά μόνο την αυτόνομη. Πιθανώς επειδή στον κόσμο του Έλληνα νομοθέτη η ελεύθερη κατάδυση δεν θεωρείται και πολύ επικίνδυνη.
Να πόσο ακίνδυνη είναι:
Σε ένα κράτος που πάντα ξέρει καλύτερα, που πάντα μας κηδεμονίζει, που μόνο φοβάται, αλλά ποτέ δεν εμπιστεύεται, πώς να αναδυθούμε από τα σκοτεινά βάθη της ημιανυπαρξίας στο φως της αυτοπραγμάτωσης;
Ως scuba (Self-Contained Underwater Breathing Apparatus) diver, θα πω πως συμφωνώ με την συμβουλή του buddy system, όχι με την νομοθέτησή του! Είναι όντως καταπληκτικό σύστημα που μπορεί να σου σώσει την ζωή σε χίλιες δύο περιπτώσεις. Αρκεί να μην είσαι τυπικός ξερόλας και μπορόλας – και στην Ελλάδα, όσες φορές έχω βουτήξει τέτοια άτομα είναι γενικά ο κανόνας. Επίσης, αρκετοί από τους ανεγκέφαλους (λάτρες του ρίσκου, συγνώμη) κατεβαίνουν πιο βαθειά από τα προτεινόμενα ασφαλή όρια (βασισμένα σε επιστημονικά δεδομένα και εμπειρία πολλών γενεών δυτών που κανείς πρέπει να προσαρμόζει και στην δική του φυσική κατάσταση), “πιέζουν” τους χρόνους αποσυμπίεσης σε στάσεις στις πολυεπίπεδες καταδύσεις, βουτάνε με ελαττωματικό εξοπλισμό, κ.ο.κ. Οπότε, ναι, ο καθένας από εμάς είναι ελεύθερος να πάρει και τα ρίσκα του – αρκεί να αφήσει και στην άκρη αρκετά λεφτά για να πληρώσει κάποιος και το κόστος του υπερβαρικού θαλάμου αποπίεσης σε περίπτωση ατυχήματος! Και αυτό, μόνο αν σε βρει κανένας γρήγορα να σε ανασύρει και σε πάει και σε θάλαμο :) Ένα επιχείρημα υπέρ της “μοναχικής” κατάδυσης είναι ίσως το ότι αν βρεις buddy στα τυφλά (μην έχοντας γνώση αν είναι ένας από τους ανωτέρω ανεγκέφαλους) σε κάποια εκδρομή για παράδειγμα, ίσως οι πιθανότητες ατυχήματος αυξάνουν σε βαθμό μεγαλύτερο από αυτόν του να βουτήξει κάποιος χωρίς σύντροφο. Δεν ξέρω αν έχει μελετήσει κάποιος αυτή την περίπτωση αλλά σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, πρέπει να το εξετάζει κανείς το θέμα.
Ο νόμος είναι προφανώς ανεφάρμοστος (οι λιμενικοί έχουν καλύτερες δουλειές από το να επιβλέπουν τα ελληνικά diving sites.) Το πρόστιμο επίσης αστείο.
Πανάθλιος ο νόμος. Αφήστε τους ξερόλες και τους μπορόλες να βουτήξουν μόνοι τους. Να δουλέψει η φυσική επιλογή, να ξεκαθαρίσει λίγο ο τόπος.
Λέει ο νόμος κάτι παραπάνω για τα “ζευγάρια” των αυτοδυτών; Δηλαδή, του αρκεί του νόμου να είναι οι αυτοδύτες δυο-δυο ή τους θέλει, ξέρω γω, τον έναν μέσα τον άλλο έξω, να φυλάει τσίλιες; Αν ισχύει το πρώτο τότε είναι υπερβολικό και παράλογο. Αν ισχύει κάτι σχετικό με το δεύτερο, το πράγμα θα ήταν κάπως διαφορετικό.
Σε ένα ανάλογο παράδειγμα: Τι ζόρι τραβάει ο νόμος με τους οδηγούς δικύκλων και το να φοράνε κράνος; Δεν είναι ανάλογο το παράδειγμα; Είναι! Πρώτον, διότι αν εγώ, ο οδηγός αυτοκινήτου, τον “πετύχω”, με δική μου ή όχι υπαιτιότητα, τότε, αν αυτός φορούσε κράνος, εγώ απλά θα τον έχω τραυματίσει και δε θα έχω πάρει στο λαιμό μου μια ανθρώπινη ζωή! Δεν ξέρω αν ο νομοθέτης έχει σκεφτεί και αυτή την πλευρά της πραγματικότητας αλλά εγώ τη σκέφτομαι. Δεύτερον, αν όλοι αρχίσουμε και βγαίνουμε με μηχανάκια χωρίς κράνη (σε αναλογία κάνουμε κατάδυση μόνοι μας) τότε είναι το σύστημα υγείας προετοιμασμένο να περιθάλψει τα ατυχήματα που με στατιστική βεβαιότητα θα προκύψουν;
Το ίδιο δε συμβαίνει και με το κάπνισμα; Ποιος νοιάστηκε για την υγεία του πολίτη! Το πρόβλημα είναι η “οικονομική υγεία” του συστήματος υγείας.
Πάντως, παρολαυτά, συμφωνώ με την κατάληξη του άρθρου για την κηδεμονία του κράτους.
Μια βασική διαφορά σε σχέση με την περίπτωση του κράνους ή της ζώνης είναι ότι εδώ πρακτικά σε περίπτωση ατυχήματος ο θάνατος είναι σχεδόν αναπόφευκτος. Άρα το επιχείρημα περί ιατροφαρμακευτικού κόστους, ό,τι και αν αξίζη, είναι ανεφάρμοστο. Κατά την γνώμη μου πάντως δεν αξίζει και πολλά.
Δηλαδή, λες, ότι επειδή το ατύχημα στην περίπτωση των αυτοδυτών οδηγεί σχεδόν στα σίγουρα σε θάνατο, τότε το επιχείρημα του ιατροφαρμακευτικού κόστους είναι ανεφάρμοστο! Γιατί άραγε; Μια απλή κράμπα, για παράδειγμα, είναι πάντοτε θανάσιμη στη θάλασσα; Ή μήπως αυτό συμβαίνει όταν ο αυτοδύτης είναι “ασυνόδευτος”; Αν οι αυτοδύτες ήταν τόσοι όσοι οι αναβάτες μηχανών ίσως να μην ήταν τόσο απλή αυτή η σκέψη.
Κι εν πάση περιπτώσει, πώς θα μπορούσε ο νόμος να λειτουργήσει συμβουλευτικά/αποτρεπτικά, αν όχι επιβάλλοντας ένα συμβολικό πρόστιμο, όπως στο συγκεκριμένο παράδειγμα (με με ρωτήσεις πώς φαντάστηκε ο νομοθέτης τα 117€); Έχει λόγο ο νόμος να λειτουργεί συμβουλευτικά/αποτρεπτικά;
Τάκη,
τον συνοδό δεν τον θες πάντως για την περίπτωση της κράμπας. Και ναι, αν κάνει κάποια διαφορά, η διαφορά που θα κάνη ο συνοδός είναι ζωής και θανάτου (ενώ της ζώνης όχι απαραίτητα). Γιαυτό είναι προφανώς ανόητο να καταδύεται κανείς ασυνόδευτος.
Αλλά παράνομο;
Κοίτα αυτόν τον τύπο τον Nitsch. Είναι της ελεύθερης κατάδυσης, άρα καταδύεται νομίμως και μόνος του. Στα σοβαρά θεωρεί κανείς ότι αυτό που έκανε, σε ελληνικά ύδατα μάλιστα, είναι λιγώτερο επικίνδυνο; Κιόμως επιτρέπεται. Ή ας υποθέσουμε ότι το γυρνάει στην αυτόνομη. Ποιος θα βρεθή να του πη ότι δεν είναι αρκετά ώριμος, ώστε να αναλάβη τον σχετικό κίνδυνο και ότι απαιτούνται 117 ευρώ για να του το υπενθυμίσουν; Για γέλια είναι.
Η γενική μου θέση είναι: όταν ο πολίτης αναλαμβάνει κινδύνους, με πλήρες σχετικώς το γνωστικό και το βουλητικό στοιχείο, το κράτος δεν νομιμοποιείται να τον τιμωρή για την επιλογή του αυτή αμέσως, δηλαδή να εγκληματοποιή την οικεία συμπεριφορά ή να την απαγορεύη έστω με διατάξεις διοικητικού χαρακτήρα. Το πολύ πολύ συγχωρείται να την αποδοκιμάζη ή να την αποθαρρύνη, π.χ. μέσω φορολόγησης, μετακύλισης του ασφαλιστικού κινδύνου κ.τ.τ.
Κοινώς: αν εμένα μου φτάνει, του κράτους οφείλει να του περισσεύη.
ε δεν θεωρεις οτι αυτο ειναι ακριβως το προβλημα στην Ελλαδα? Δεν ειναι οτι μελετησαν το θεμα και αποφασισαων ως ωριμοι ενηλικες, απλα αδιαφορησαν και τσαπατσουλεψαν.
…και σε κράμπα μπορεί να σε βοηθήσει ο καταδυτικός σύντροφος :)
Το ρίσκο θανάτου κατά την διάρκεια κατάδυσης προσδιορίζεται περίπου στο 1:200.000 (http://www.medicine.ox.ac.uk/bandolier/booth/Risk/sports.html) Κάπου ανάμεσα στο πινγκ-πονγκ και το αμερικάνικο ποδόσφαιρο. LOL! Ίσως το buddy system να βοηθάει στο να κρατάει τα ατυχήματα σε αυτό το επίπεδο αλλά ως νοητική άσκηση να πούμε πως θα μπορούσαν τα odds να είναι στο 1:100.000; Τότε η κατάδυση να ήταν όσο επικίνδυνο είναι και το ποδόσφαιρο! Ή 1:50.000… αντίστοιχα με την κολύμβηση!
Βιβλιοπρόταση: να ένα καταπληκτικό non-fiction βιβλίο που περιγράφει τι πραγματικά αποτελεί επικίνδυνη κατάδυση (με ή χωρίς buddy). (http://books.google.com/books?id=sJ-I9PlU9bsC&dq)
Γιά άλλη μια φορά παραβλέπεται ο διαπαιδαγωγικός-συμβολικός χαρακτήρας της νομοθέτησης και εκτοξεύονται από τον φίλο μου φιλελεύθερες αρλουμπολογίες (συγχώρα με Αθανάσιε για το άκομψο της εκφράσεώς μου, αλλά νομίζω ότι θέλεις να ακούγεται και η αντίθετη γνώμη, όσο σκληρή κι αν είναι).
Θεωρώ ότι είναι μέγα σφάλμα γενικώς, να κάνουμε σκοπό της αρθρογραφίας μας ένα υποτιθέμενο “ξεκαθάρισμα” της νομοθεσίας από μη-φιλελεύθερες, κηδεμονικές διατάξεις, αν προηγουμένως δεν έχουμε σκεφτεί πολύ σχετικά με την λειτουργία της νομοθέτησης (ευθεία και έμμεση). Η γενική διαπαιδαγώγηση και η συμβολική λειτουργία του νόμου (μέσω μιας απαγόρευσης που ουδένα βλάπτει και ουδέποτε θα μπορέσει πρακτικώς να θίξει τον νεκρό μοναχικό δύτη στα βάθη της θάλασσας!) μου φαίνεται και χρήσιμη, και εύλογη και κατανοητή για την πλειονότητα των κριτικώς σκεπτομένων πολιτών, που δεν φορούν φιλελεύθερες παρωπίδες.
Λυπάμαι μόνο που φαίνομαι να έχω αναλάβει σχεδόν κατ’ επάγγελμα -λόγω της συμμετοχής μου και σε άλλα παρεμφερή άρθρα σου- τον ρόλο ενός συντηρητικού αντιλέγοντος σε όσα γράφεις. Ωστόσο, θεωρώ ότι αυτό είναι απαραίτητο για να μην γεννηθούν άτοπες παρανοήσεις στους μη-νομικούς και καλόπιστους αναγνώστες της Αναμόρφωσης: Όπως λ.χ. ότι ο νόμος απλώς προστατεύει έννομα αγαθά, ότι στο ποινικό δίκαιο ισχύει απλώς μια αρχή της βλάβης και τίποτε άλλο, ότι η προσπάθεια να μεταφερθεί μέσω του νόμου μια ιδεολογία στους πολίτες ή να τους καλλιεργηθεί μια νοοτροπία (εν προκειμένω λ.χ. ασφάλειας σε αυτοδιακινδυνεύσεις) είναι εξ ορισμού εσφαλμένη και ούτω καθεξής…
Είναι βαθιά και επικίνδυνα τα ύδατα της ακρίτως φιλελεύθερης γραφής Αθανάσιε!
Αλλά, μην ανησυχείς, γιατί ξέρεις καλά ότι εδώ και χρόνια είμαι και θα παραμείνω ο buddy στις σχετικές σου καταδύσεις :-)
Διαπαιδαγώγηση χρειάζονται ασφαλώς τα παιδιά, ΚΤ, οπότε καλά κάνεις και υπερασπίζεσαι τις συντηρητικές μας διατάξεις, παις ων αεί παίζων με τα μεθοδολογικά κουβαδάκια σου!
Σου προτείνω όμως και μερικές ακόμη διατάξεις διαπαιδαγωγικού και συμβολικού χαρακτήρα, βλέποντας ότι σου αρέσουν τόσο:
– πρόστιμο για τους ορειβάτες
– πρόστιμο για τους καπνιστές
– πρόστιμο για όσους τρώνε πολλά τηγανητά
– πρόστιμο για όσους οδηγούν στην Πατρών-Κορίνθου [το πιο επικίνδυνο όλων]
Ωραίο παράδειγμα τωόντι αυτό με το κάπνισμα…. Γιατί άραγε να απαγορεύεται; Α, α, μάλιστα μόνο επειδή βλάπτεται η δημόσια υγεία (των άλλων)… Και όχι, ας πούμε, επειδή το κάπνισμα κρίνεται γενικώς μια ευρύτατα διαδεδομένη βλαβερή συνήθεια και αξίζει να αποτρέπουμε τους ανθρώπους από συνήθειες βλαβερές και για τους ιδίους. Και με το χασισάκι τί γίνεται επίσης; (παρά τις κραυγές για αποποινικοποίηση…)
Πρέπει κάποια στιγμή να καταλάβουμε ότι επειδή δίδεται μια επιχειρηματολογία που στηρίζει ένα οποιοδήποτε απαγορευτικό μέτρο, αυτό δεν σημαίνει ότι η επιχειρηματολογία αυτή δεν είναι ίσως εν μέρει προσχηματική…
Με προσχηματικές επιχειρηματολογίες όμως, δουλεύουμε όλοι και σε όλη μας τη ζωή. Έτσι, σε ένα παιδάκι που παίζει με τα κουβαδάκια του όλη μέρα και δεν τρώει το φαγητό του, ενδέχεται να λέμε ότι θα έρθει να το πάρει ο μπαμπούλας ή ότι δεν το αγαπάμε, μολονότι ουδείς μπαμπούλας υπάρχει και ασφαλώς το αγαπάμε. Και σε έναν κοινωνό που πιστεύει ότι μπορεί να κάνει στη ζωή του ό,τι θέλει (χωρίς κατ’ ανάγκην αυτό να είναι τμήμα μιας αποδεκτής (λιγότερο ή περισσότερο – αδιάφορο!) κουλτούρας (λ.χ. μιας κουλτούρας ασφάλειας και αλληλεγγύης στην περιπτωση των αυτοδυτών!) λέμε ότι θα τον τιμωρήσουμε αν βουτήξει μόνος του. Άλλο, βέβαια, που δεν θα μπούμε στον κόπο ποτέ να τον ξεθάψουμε από τα βάθη της θαλάσσης αν πάει χωρίς τον buddy του. Και ούτε και μας νοιάζει κατα βάθος το πώς θα πάει να βουτήξει: Γι’ αυτό ακριβώς το κράτος δεν είναι κατ’ ανάγκην πατερναλιστικό (και θέλει πολλή σκέψη και όχι προχειρότητα για το αν πρέπει να του επιρριφθεί σχετική μομφή): Γιατί τον μπαμπά τον νοιάζει πραγματικά αν το παιδί του θα φάει το φαγητό του…. Ενώ το κράτος -ας μου επιτραπεί!- χέστηκε..
Ε, τώρα τί να κάνουμε: Υπάρχουν και υπήρχαν πάντοτε και οι “επαναστάτες χωρίς αιτία”, που βλέπουν παντού τον κακό μπαμπούλα-κράτος να τους κάνει “Μπού” και επικρίνουν άστοχα την κάθε του κίνηση, αντί να κάτσουν να τον καταλάβουν και να τον εξηγήσουν…Και ασφαλώς (ασφαλέστατα!) να τον ξεπεράσουν τελικώς, κάνοντας το δικό τους, το εύλογο, το δίκαιο, το φιλελεύθερο – αυτό που έτσι κι αλλιώς θα έκαναν!
Φοβάμαι λοιπόν, ότι στην πραγματικότητα, είναι οι τελευταίοι αυτοί επαναστάτες” που ουδέποτε ξεπέρασαν το στάδιο της παιδικής ηλικίας με τον Μπαμπούλα και τα κουβαδάκια τους…
Καιρός είναι να μεγαλώσουν.
Το κόστος έρευνας και διάσωσης το συνυπολόγισες; Θα πεθάνει ο άλλος, αλλά το λιμενικό θα πρέπει να δεσμεύσει πόρους για τον εντοπισμό του. Πόρους που θα μπορούσε να διαθέσει σε κάτι πιο χρήσιμο. Οπότε η διάταξη προστατεύει το δημόσιο ταμείο. Άλλο αν δεν μπορεί να εφαρμοστεί παρά μόνο αν κάποιος όντως πεθάνει, οπότε ποιος πάει να ζητήσει τα ρέστα από τους συγγενείς;
Δεν τους βάζει φυλακή, εγκληματοποίηση της πλάκας είναι. Ίσα να σπαζοκεφαλιάζετε για ένα απόγευμα οι νομικοί. Πρακτικά το συγκεκριμένο πρόστιμο είναι ισοδύναμο του να τους φορολογούσε με το ίδιο ποσό. Ακριβώς ισοδύναμο όμως γιατί δεν επιβάλλεται και δεν εισπράττεται σχεδόν ποτέ αυτό το πρόστιμο.