Η στολή

Ένα από τα αγαπημένα μου λογοτεχνικά έργα είναι οι Υπνοβάτες του Hermann Broch. Στον πρώτο τόμο της τριλογίας, που ονομάζεται «1888 Πάσενοφ ή ο Ρομαντισμός», πρωταγωνιστής είναι ένας αξιωματικός του πρωσικού στρατού που πιστεύει με πάθος στις παραδοσιακές αξίες. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ψυχολογίας του, που η πένα του Μπροχ κάνει ώρες-ώρες να μοιάζει διαστροφικό, είναι η εξάρτηση που ο Πάσενοφ έχει από τη στολή του: Δεν την αποχωρίζεται ποτέ, αυτή τον εμψυχώνει, αυτή τον θωρακίζει από τους λογής-λογής κινδύνους παρεκτροπής, αυτή του δίνει ταυτότητα ύπαρξης. Όταν κάτι πάει στραβά ο Πάσενοφ ισιώνει την πλάτη και στηρίζει το λαιμό του στο αυστηρό κολλάρο της στολής του, και οι απειλές τριγύρω του εξασθενίζουν…

Ζω στην Ελλάδα του 2007 και βλέπω –από τηλεοράσεως- την Πελοπόννησο να καίγεται απ’άκρου εις άκρον. Τον μεγάλο αγώνα κατά των πυρκαγιών, έχει αναλάβει πρωτίστως –ως αιχμή του δόρατος- το πυροσβεστικό μας σώμα. Κι όμως, στις εικόνες που βλέπω από την τηλεόραση και τις εφημερίδες, δεν υπάρχει καμία στην οποία να διακρίνεται ένας πυροσβέστης ντυμένος στη στολή “εκστρατείας” του, ένας τυπικός, επαγγελματίας πυροσβέστης, ένας πυροσβέστης-Πάσενοφ που να διαδηλώνει την αξία της αποστολής του διαμέσου της στολής του…

Δεν εννοώ ότι οι πυροσβέστες μας δεν εργάζονται με ζήλο και αυταπάρνηση ή δεν θυσιάζονται τούτες τις μέρες στο βωμό του καθήκοντος. Είναι όμως βέβαιο, ότι για να μην βλέπουμε κανέναν πυροσβέστη με στολή (αλλά όλους με κάτι μπλε φανελάκια και καπελάκια γραφείου) κάτι δεν πάει καλά: Φοβάμαι ότι στην πλειονότητά τους οι πυροσβέστες μας είναι ανεκπαίδευτοι, κακώς εξοπλισμένοι και θυσιάζονται άδικα σε έναν άνισο αγώνα. Αν πάλι στολές υπάρχουν, αλλά δεν τις φοράνε γιατί κανείς δεν τους το επιβάλλει, τότε υπάρχει διπλό πρόβλημα. Φαίνεται γενικώς ότι το Κράτος μας δεν φρόντισε μέχρι σήμερα για τίποτε (ή για κάτι) εκ των δύο ακολούθων: να δοθεί στο πυροσβεστικό σώμα ο κατάλληλος και αναγκαίος εξοπλισμός ώστε να κάνει καλά τη δουλειά του αλλά και να διαμορφωθεί στο σώμα αυτό μια επαγγελματική συνείδηση και να επιβληθεί μια εμφάνιση τέτοια, που να πείθει ως άξια εμπιστοσύνης τον απλό πολίτη. Πώς να οργανώσεις τον πανικόβλητο κόσμο που τρέχει να σωθεί στα σοκάκια των χωριών, αν δεν εμφανιστείς πρώτα πρώτα αξιόπιστος, με τη στολή σου, δίνοντας κατευθύνσεις για αποτελεσματική διάσωση και πυρόσβεση;

Θα μου πείτε «οι στολές μας μάραναν, εδώ καιγόμαστε»…Φοβάμαι ότι και γι’ αυτό –ανάμεσα σε άλλα- καιγόμαστε σήμερα. Γιατί “δεν μας μάραναν” οι στολές, γιατί δεν δώσαμε τη δέουσα προσοχή και σημασία στην αξία τους, ή καλύτερα στην αξία που ενσαρκώνει η κάθε στολή. Η Πολιτεία μας δεν φρόντισε να εμφυσήσει «αξίες» στο πυροσβεστικό σώμα (και να τις εκφράσει με επαρκή υλικό εξοπλισμό) και έτσι το πυροσβεστικό μας σώμα σήμερα πάσχει. Μήπως όμως αυτό δεν συμβαίνει και με τόσα άλλα σώματα και τόσες άλλες υπηρεσίες στην Ελλάδα, στις οποίες λείπουν οι αξίες ως βάση λειτουργίας, και τη θέση τους έχουν πάρει χίλιες μύριες απαξίες;

Για να γυρίσω στον αγαπημένο μου Μπροχ: Μετά τον Πάσενοφ, έρχεται εκεί ο Ες και η αναρχία –στην Ελλάδα του 2007 ωστόσο, ήρθαν οι φωτι-Ες και το χάος. Είναι δε βέβαιο ότι δεν χρειάστηκαν για να έρθουν την ύπαρξη πυροσβεστών-Πάσενοφ. Έχει καμιά σημασία άραγε, η μικρή αυτή διαφορά; Κατά τη γνώμη μου έχει. Μια κατάρρευση αξιών που χωρεί όταν αξίες υπήρχαν, συνοδεύεται από την ελπίδα μιας νέας τάξης πραγμάτων, από την ελπίδα μιας νέας, καλύτερης αξιολογικής πραγματικότητας. Μια διαρκής κατάρρευση όμως, που δεν έχει να κάνει καθόλου με αξίες οδηγεί απλώς στον πάτο. Στη δική μας περίπτωση, στον πάτο της Ευρώπης.