Φιλελληνικο: τα κατορθωματα της μαμας πατριδας

Πολλοι Ελληνες του εξωτερικου εχουν δυο προσωπα οσον αφορα την γνωμη τους για την Ελλαδα. Το προσωπο προς τους ξενους, υπερασπιστικο, ενιοτε απολογητικο, σπανιοτερα περηφανο. Το προσωπο προς τους Ελληνες απο την αλλη ειναι πολυ συχνα εκνευρισμενο και κατακριτικο και για αυτο δεν ευθυνεται και λιγο η συχνη αναγκη υπερασπισης της Ελλαδας προς τους ξενους. Αποφασισα ετσι για αλλαγη να δειξω πως βλεπω την χωρα απο την οποια καταγομαι, θετικα, οταν ας πουμε μιλαω σε εναν ξενο που δεν ξερει πολλα (και δεν ειναι ετοιμος να κατανοησει τις διαφορες αδυναμιες).

Που ειναι η Ελλαδα το 2010, αν το κοιταξουμε ψυχραιμα και αντικειμενικα?

Τα στρατηγικα προβληματα που παραδοσιακα ταλαιπωρουν την Ελλαδα εχουν σχεδον εξαλειφθει. Εχει συμμετασχει στο πλευρο των νικητων (και του δικαιου) σε ολους τους μεγαλους πολεμους του τελευταιου αιωνα (Α κ. Β ΠΠ, Ψυχρο Πολεμο). Ειναι μελος μερικων απο τις δυνατοτερες λεσχες του πλανητη, πραγματικα ανεξαρτητη χωρα με δυνατους φιλους και συμμαχους. Εχει σημαντικο διπλωματικο κεφαλαιο και “ηπια δυναμη“, παρα τα (αρκετα) διπλωματικα λαθη μας, οι περισσοτεροι γειτονες μας σεβονται και ζηλευουν, ο πλουσιος δυτικος κοσμος μας συμπαθει, ο ανερχομενος ασιατικος μας καλοβλεπει με τον καιρο ως ομορφη, καλοζωϊσμενη, ευρωπαϊκη χωρα.

Συμφωνα με τον Κοσμο το 2010 του Εκονομιστ, η Ελλαδα ειναι φετος και μια πλουσια χωρα. Με εισοδημα 30.390 δολλαριων (σε Ισοτιμια Αγοραστικης Δυναμης) ειναι πλουσιοτερη απο την Ιταλια και την Ισπανια, πολυ πλουσιοτερη απο την παλαι ποτε ισοπτωχη Πορτογαλια (μολις 21.930), μια ανασα απο την Γερμανια (33.840), την Γαλλια (34.310) και το Ηνωμενο Βασιλειο (34.730).

Ειναι μια χωρα που δεχεται επισκεπτες απο ολον τον κοσμο, εχει νεους κατοικους απο σχεδον ολον τον κοσμο και παλιους κατοικους που σιγα σιγα ανακαλυπτουν ολον τον κοσμο, ειτε με ταξιδια ειτε με μια βολτα στο κεντρο της πρωτευουσας. Εχει μια πολη σχεδον παγκοσμιας κλασης, που εχει οργανωσει 2.5 Ολυμπιαδες στην προσφατη ιστορια της, εχει απο τα σημαντικοτερα μνημεια της Ευρωπης και επιτελους ανακαλυπτει πως να τα αναδεικνυει.

Ειναι μια χωρα δυναμικη, με ανησυχους πολιτες. Μαστιζεται απο διαφορα προβληματα, που ομως δεν ειναι καινουρια. Και οι πολιτες δειχνουν να χανουν την ανοχη τους σε αυτα. Ακομα και οι χειροτερες κοινωνικες διαμαχες ξεπεραστηκαν τελικα με ασυνηθιστα ομαλο και ωριμο τροπο για τα ελληνικα δεδομενα. Ουτε σε εμφυλιους προκειται να οδηγηθουμε, ουτε σε διχασμους. Η δημοκρατια μας ειναι στιβαροτερη απο ποτε, απλα προσπαθει να κατασταλλαξει, να ισορροπησει.

Σιγουρα η χωρα περναει ψυχολογικα δυσκολες ωρες, το κρατος εχει φτασει στα ορια των αντοχων του, τα λαθη δεκαετιων σε συνδυασμο με την χρηματοοικονομικη θυελλα οδηγουν σε βραχυπροθεσμα κακη θεση που συνοδευεται απο ενιοτε εξευτελιστικες σκηνες στα φωτα της διεθνους δημοσιοτητας.

Το σημαντικο ομως ειναι οτι η ελληνικη οικονομια δεν εχει εξοκειλει, οι Ελληνες δεν εχουν ουτε προκειται να χρεοκοπησουν. Ισα ισα, περασαμε την διεθνη κριση με πολυ μικροτερες ζημιες (προς το παρον) απο τις αλλες πλουσιες οικονομιες του πλανητη. Αυτο που οντως χρεοκοπησε ειναι μια συγκεκριμενη πολιτικη νοοτροπια που -ισως απο συστασεως του κρατους- στηριζεται στην εξαγορα ψηφων με σπαταλη δημοσιου χρηματος, στο χαϊδεμα των συντεχνιων και ομαδων πιεσης.

Το γνωριζαμε οτι χρειαζοντουσαν αλλαγες, ειμασταν ηδη τραβατε-μας-κιας-κλαιμε καθοδον προς τον στοχο. Η θυελλα εκανε την αναγκη πιο προφανη και ισως εφερε καποιες μεταρρυθμισεις χρονικα πιο κοντα, εκανε τον απαραιτητο πονο της αναδιαρθρωσης λιγο πιο αισθητο. Αλλα τα ξεραμε τα προβληματα. Ας μην γκρινιαζουμε. Οπως σε καθε αλλη χωρα, το κρατος θα πρεπει επιτελους να αρχισει να φορολογει λιγο τους πολιτες του και αυτη με την σειρα τους να εχουν υπηρεσιες ανταξιες των χρηματων τους. Το παχος θα πρεπει να κοπει, η φαυλοτητα να περιθωριοποιηθει.

Ας κανουμε τις απαραιτητες κινησες με σοβαροτητα, συνεπεια, στωϊκοτητα και εντελει ηρεμη περηφανεια. Δεν ηταν τετριμμενο κατορθωμα για αυτους που ηρθαν πριν απο μας να μας φερουν ως εδω, απο την διαλυμενη Ελλαδα του 49 ή την μιζερη, διχασμενη και κακογουστη του 89. Δεν θα ειναι καθολου αναξιο -ουτε ομως αδυνατο- κατορθωμα για μας να ξεπερασουμε και αυτη την κριση με ψυχραιμια, να πεταξουμε και τα τελευταια υπολειμματα της Ψωροκωσταινας και να γινουμε αυτο που παντα θελαμε και αξιζαμε: μια συγχρονη, σοβαρη και πολιτισμενη ευρωπαϊκη χωρα.

36 thoughts on “Φιλελληνικο: τα κατορθωματα της μαμας πατριδας”

  1. SG,

    πραγματικα ανεξαρτητη χωρα

    Με έλλειμμα μεγαλύτερο κι από τα αποθέματα χρυσού των ΗΠΑ, όπως επεσήμαναν κάποιοι τις προάλλες; Ή μήπως μια οικονομική εξάρτηση τέτοιου βαθμού δεν σχετίζεται καθόλου με την έννοια της εθνικής ανεξαρτησίας;

    η Ελλαδα ειναι φετος και μια πλουσια χωρα.

    Το κράτος ή οι πολίτες του; Διότι εδώ μάλλον υπάρχει μια έντονη αναντιστοιχία στην Ελλάδα…

    Ακομα και οι χειροτερες κοινωνικες διαμαχες ξεπεραστηκαν τελικα με ασυνηθιστα ομαλο και ωριμο τροπο για τα ελληνικα δεδομενα.

    Ποιες εννοείς; Τρομοκρατία με πολιτικό υπόβαθρο υπάρχει ακόμα, η αγωνιστική κουλτούρα της ελληνικής αριστεράς, αυτή που θέλει να «ακυρώνει τους νόμους στον δρόμο», παραμένει η ίδια, το τι γίνεται στα ελληνικά πανεπιστήμια το ξέρουμε όλοι. Το μόνο που ίσως ξεπεράστηκε, λόγω λιγότερο ωριμότητας και περισσότερο γενικευμένης απογοήτευσης και ανυποληψίας της πολιτικής, είναι εκείνα τα πράσινα και μπλε καφενεία.

    οι Ελληνες δεν εχουν ουτε προκειται να χρεοκοπησουν.

    Πως ορίζεται τελικά η χρεοκοπία ενός κράτους; Αν ορίζεται ως η αδυναμία αποπλήρωσης χρεών, τότε η Ελλάδα (και ίσως και άλλες χώρες) δεν έχουν χρεοκοπήσει ήδη προ πολλού;

    Αυτο που οντως χρεοκοπησε ειναι μια συγκεκριμενη πολιτικη νοοτροπια που -ισως απο συστασεως του κρατους- στηριζεται στην εξαγορα ψηφων με σπαταλη δημοσιου χρηματος, στο χαϊδεμα των συντεχνιων και ομαδων πιεσης.

    Αυτό νομίζω πως είναι ένα υπερβολικά αισιόδοξο συμπέρασμα. Οι πρακτικές αυτές ίσως κοπάσουν για λίγο, λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης και των πιέσεων. Αυτο που εξέλιπε είναι ίσως το χρήμα, όχι η…διάθεση.

    Reply
  2. Το παχος θα πρεπει να κοπει

    Αυτό κι αν είναι σκληρό μέτρο…

    Reply
  3. Με έλλειμμα μεγαλύτερο κι από τα αποθέματα χρυσού των ΗΠΑ, όπως επεσήμαναν κάποιοι τις προάλλες; Ή μήπως μια οικονομική εξάρτηση τέτοιου βαθμού δεν σχετίζεται καθόλου με την έννοια της εθνικής ανεξαρτησίας;

    εννοεις χρεος? ΔΕν καταλαβαινω τι ειδους μεγεθος ειναι τα αποθεματα χρυσου των ΗΠΑ, το ζητημα ειανι οτι το χρεος μας ως ποσοστο του επισημου ΑΕΠ μας δεν ειναι τεραστιο και ως ποσοστο του ανεπισημου ακομα μικροτερο. Φυσικα πρεπει να περιοριστει γιατι απλα μας κοστιζει πολυ, αλλα οχι, δεν το θεωρω περιοριστικο της εθνικης ανεξαρτησιας, ειδικα οταν οι δανειστες ειναι εκατομμυρια και πολυ ετερογενεις.

    -Οταν λεω η Ελλαδα ειναι πλουσια εννοω οι πολιτες που ειναι και το σημαντικο. Απο πλουσιους πολιτες μπορεις να κανεις πλουσιο κρατος, το αναποδο δεν γινεται.

    Τρομοκρατία με πολιτικό υπόβαθρο υπάρχει ακόμα, η αγωνιστική κουλτούρα της ελληνικής αριστεράς, αυτή που θέλει να «ακυρώνει τους νόμους στον δρόμο», παραμένει η ίδια, το τι γίνεται στα ελληνικά πανεπιστήμια το ξέρουμε όλοι.

    ατακες οπως “ο λαος δεν ξεχνα τι σημαινει δεξια” δεν ακουγονται και οι ανθρωποι θα τις θεωρουσαν πολυ κακογουστες, η 17Ν εξαφανιστηκε, οι νεοι σπανιως τσακωνονται μεταξυ τους για πολιτικα θεματα, ο Δεκεμβρης ξεπεραστηκε και υπαρχει διαδεδομενη δυσαρεσκεια με τους πρωτεργατες του… αν δεις το υποβαθρο και οχι παροδικα φαινομενα ειμαστε νομιζω ωριμοτεροι απο ποτε.

    Πως ορίζεται τελικά η χρεοκοπία ενός κράτους; Αν ορίζεται ως η αδυναμία αποπλήρωσης χρεών, τότε η Ελλάδα (και ίσως και άλλες χώρες) δεν έχουν χρεοκοπήσει ήδη προ πολλού;

    σταση πληρωμων. δεν εχει γινει και ελπιζω ουτε προκειται.

    Οι πρακτικές αυτές ίσως κοπάσουν για λίγο, λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης και των πιέσεων. Αυτο που εξέλιπε είναι ίσως το χρήμα, όχι η…διάθεση.

    η διαθεση παντα υπαρχει, αλλα εγω βλεπω συνειδητοποιηση του κακου αναμεσα στους πολιτες. Η Ελλαδα δεν θα γυριζε με τιποτα στο 1985 ας πουμε, η ανοχη προς τα προνομια των δημοσιων υπαλληλων ειναι ολο και χαμηλοτερη κτλ

    Αλλα ενα θετικο κειμενο πηγα να γραψω και διαφωνεις με ολα? :)

    Μυρωνα
    ωχ αυτο ειναι οντως ενα προβλημα πυο εχω περιγραψει αλλου, η φυσικη κατασταση των Ελληνων μαλλον χειροτερευει, οι 20- ειναι μαλλον υγιεστεροι αλλα στα 30 το παχος θεριζει. Εχω λιγους μηνες για να χασω 3-4 κιλα για να μην χαλαω τις στατιστικες :)

    Reply
  4. SG εγώ συμφωνώ με αρκετά, όμως νομίζω υποτιμάς κάπως τη δημοσιονομική κατάσταση του κράτους και πόσο αυτή μπορεί να επηρεάσει αρνητικά όλα τα υπόλοιπα.

    Αν π.χ. στην οικογένειά μου εγώ επί αρκετά χρόνια υπερφορτώνω τις κάρτες, δανείζομαι αφειδώς κλπ. είναι αρκετά πιθανό να επιτύχω ένα αξιοζήλευτο επίπεδο διαβίωσης, υγείας, ευτυχίας, αρμονίας κλπ. Τι θα γίνει όμως όταν τα χρέη φτάσουν στο αμήν και αρχίσουν οι κατασχέσεις, εξώσεις κλπ.; Όλα τότε παίρνουν απότομα καθοδική πορεία.

    Αντίστοιχα και στην Ελλάδα, πώς βλέπεις να γλιτώνει τη χρεωκοπία (αν εξαιρέσουμε την έξωθεν βοήθεια); Σε αυτό συμφωνώ με το Theodoro ότι πρακτικά μάλλον έχουμε χρεωκοπήσει. Διαβάζοντας αυτό http://danskeresearch.danskebank.com/link/ResearchEuroland040110/$file/ResearchEuroland_040110.pdf μου δημιουργείται η εντύπωση ότι μας έχει ήδη παρασύρει η χιονοστιβάδα του χρέους και είναι αδύνατο με δικές μας μόνο δυνάμεις να ανακόψουμε την κατρακύλα.

    Reply
  5. Αυτό για το πάχος πείτε το στον Θανάση :) :)

    Όχι, δεν διαφωνώ σε όλα. Συμφωνώ ότι σε σχέση με την δεκαετία του ΄80 έχουμε προχωρήσει αρκετά σε θέματα νοοτροπίας. Κι είναι η ειρωνία της ιστορίας ότι σήμερα είναι ο ΓΑΠ αυτός που πρέπει ουσιαστικά να αναιρέσει τα…κατορθώματα του πατέρα του. Από την άλλη μεριά, μετά από 30 χρόνια της μεγαλύτερης ίσως αναπτυξιακής ευκαιρίας που είχαμε ως χώρα τις τελευταίες δεκαετίες, βρεθήκαμε όχι μόνο να μην έχουμε αξιοποιήσει τα ευρωπαϊκά πακέτα όσο θα μπορούσαμε, αλλά και να έχουμε γίνει στο τέλος αυτής της περιόδου διεθνής περίγελος για τα οικονομικά και την αξιοπιστία μας. Πιο καλός ορισμός της χαμένης ευκαιρίας δεν νομίζω πως υπάρχει. Μακάρι από δω και πέρα ο τροχός να γυρίσει…

    Υ.Γ. «Στάση πληρωμών» δεν σημαίνει στην ουσία «στάση δανεισμών»; Είναι απίθανο αυτό;

    Reply
  6. Σε θέματα νοοτροπίας, έχουμε κάνει βήματα, σε θέματα παραγωγικότητας τα βηματά μας είναι προς τα πίσω, π.χ μηδενική εξαγωγική δραστηριότητα. Η οικονομία μας βασίζεται εξ’ολοκληρου σε υπηρεσίες(δεν το θεωρώ απαραίτητα κακό, μακάρι ας πούμε να συνειδητοποιούσαμε τη δυναμική του τουρισμού μας και να γινόμασταν καλύτεροι σε αυτόν τον τομέα κι ας ατονούσε κι άλλο η όποια βιομηχανική μας παραγωγή). Για το θέμα της πλούσιας χώρας που αναφέρει ο economist πραγματικά δε μπορώ να βγάλω ασφαλές συμπέρασμα. Οκ, έχουμε μάθει να λέμε οτι έχουμε χαμηλό βασικό μισθό, ξεχνώντας ότι το μισθό μας τον πολλαπλασιάζουμε επί 14 το χρόνο κι όχι επί 12 ή σε σπάνιες περιπτώσεις 13 όπως στις άλλες χώρες και ξεχνώντας ότι υπάρχει πολύ μαύρο χρήμα, αλλά είναι αυτό αρκετό? επειδή το θέμα είναι ενδιαφέρον παρακαλώ όποιον έχει σχετικα στοιχεία να τα αναρτήσει

    Reply
  7. καλα, υπεραισιοδοξο το αρθρο (αφου δεν μενεις εδω πια ρε SG δεν μπορεις να εχεις απολυτα αντικειμενικη αποψη) αλλα ομως εγω κολλησα σε ενα σημειο.απο που προκυπτει οτι εχουμε κατα κεφαλην ΑΕΠ ισαξιο της γερμανιας και της γαλλιας?πως ειμαστε πιο πλουσιοι απο ισπανους,ιταλους και πορτογαλους??
    μου φαινεται αρκετα παραξενο. γερμανια εχω ζησει.μιλαμε για μια χωρα με απιστευτες υποδομες,επιχειρησεις,συγκοινωνιες κτλ.πώς γινεται να εχουμε με αυτη τη χωρα το ιδιο κατα κεφαλην ΑΕΠ απλα ειναι ανεξηγητο. σε ισπανια και ιταλια πηγαν γνωστοι μου και μου ειπαν οτι το βιοτικο επιπεδο ειναι πολυ καλυτερο απο ελλαδα. τελος παντων αν τα στοιχεια αυτα τα εχουν παρει απο καμια ελληνικη στατιστικη υπηρεσια τοτε εξηγουνται ολα!!!

    Reply
  8. επισης ειδα τωρα καποια σχολια σου SG και μου φανηκαν παραξενα.
    λες οτι το χρεος ως ποσοστο του ΑΕΠ ειναι μικρο.απο που προκυπτει??ειναι γυρω στο 110% του ΑΕΠ.πολυ περισσοτερο απο την συντριπτικη πλειοψηφεια των ανεπτυγμενων χωρων (εξαιρεση η ιαπωνια). επισης να αναφερθω παλι στο εμπορικο ελλειμα που ειναι γυρω στο 12% και ειναι το μεγαλυτερο σε συγκριση με ολες τις ανεπτυγμενες χωρες??

    οσοσν αφορα τα κοινωνικα, ξερεις πολλες χωρες που να εχουν ακομα αριστερη τρομοκρατια?αναρχικους να τα σπανε συχνα??καταληψεις μπλοκα πορειες καθε χρονο σε συγκεκριμενες χρονικες περιοδους???

    Reply
  9. Γ. Καρατζαφέρης: Εχουμε τη χειρότερη οικονομία στην ΟΝΕ

    εν μερει ως αντιδραση σε τετοιες καταστροφολογικες σαχλαμαρες εγραψα το κειμενο. Τι να πει η Ισπανια με ανεργια 20% και εισοδημα χαμηλοτερο απο το δικο μας?

    κσταμο

    Αντίστοιχα και στην Ελλάδα, πώς βλέπεις να γλιτώνει τη χρεωκοπία (αν εξαιρέσουμε την έξωθεν βοήθεια);

    οπως την γλυτωνει καθε χωρα με παρομοιο χρεος (Ιαπωνια, Βελγιο, Ιταλια…). Κοβεις δαπανες, αυξανεις φορολογια (στην πραξη, οχι τα χαρτια), βελτιωνεις την αξιοποιστια σου για να μην πληρωνεις τρελα επιτοκια.

    Κοιτα, δεν ειπα οτι το χρεος ειναι αμελητεο, αλλα ειμαστε μακρια απο την χρεοκοπια, αν δεν θελουμε να χρεοκοπησουμε βεβαια. Γιατι συνηθως δεν χρεοκοπει αυτος που εχει φτασει στο μηδεν, αλλα απλα αυτος που προτιμα την ξεφτιλα απο το να ζοριστει και να πληρωνει τα χρεη του.

    θεοδωρε

    Από την άλλη μεριά, μετά από 30 χρόνια της μεγαλύτερης ίσως αναπτυξιακής ευκαιρίας που είχαμε ως χώρα τις τελευταίες δεκαετίες, βρεθήκαμε όχι μόνο να μην έχουμε αξιοποιήσει τα ευρωπαϊκά πακέτα όσο θα μπορούσαμε, αλλά και να έχουμε γίνει στο τέλος αυτής της περιόδου διεθνής περίγελος για τα οικονομικά και την αξιοπιστία μας.

    να ακριβολογουμε: για τα δημοσιονομικα μας και κυριως για τα καραγκιοζιλικια 3 διαδοχικων κευβερνησεων που νομισαν οτι το χρεος ξορκιζεται με φτηνες απατες. Τα οικονομικα της χωρας ομως (η παραγωγη, το συνολικο εισοδημα των πολιτων) ειναι συγκριτικα μια χαρα, οπως ειπα καλυτερα απο πολλες αλλες.

    Πιο καλός ορισμός της χαμένης ευκαιρίας δεν νομίζω πως υπάρχει.

    οντως, και ετοιμαζω σχετικο παραμυθακι. αλλα τονιζω, απο την δημοσιονομικη πλευρα κυριως, η οικονομια μας αναπτυχθηκε αρκετα (αν και οχι οσο θα θελαμε).

    «Στάση πληρωμών» δεν σημαίνει στην ουσία «στάση δανεισμών»; Είναι απίθανο αυτό;

    προς ποια κατευθυνση το εννοεις? => ή <= ? Αν εννοεις <= ισχυει, αν κανεις δεν σου δανειζει λογικα δεν μπορεις να πληρωσεις τα παλια χρεη, εκτος αν κανεις γερες περικοπες. Απο την αλλη μερια => δεν ισχυει, μαλιστα οταν εγιναν τα brady bonds στην Νοτια Αμερικη ανεβηκε ο δανεισμος αντι να πεσει!

    ΥΓ ασε και στον θαναση τα ειπε χοντρα μια φιλη ιστολογισσα :)

    προμηθεα

    Σε θέματα νοοτροπίας, έχουμε κάνει βήματα, σε θέματα παραγωγικότητας τα βηματά μας είναι προς τα πίσω, π.χ μηδενική εξαγωγική δραστηριότητα.

    διαφωνω, η παραγωγικοτητα μας ανεβηκε. Οι εξαγωγες δεν εξαρτωνται ομως μονο απο αυτην αλλα απο αρκετα αλλα πραγματα. Κατι βασικο ειναι οτι οταν εχεις κεφαλαιακες εισροες (οπως ειχαμε τεραστιες, κυριως μεσω διατραπεζικου δανεισμου) ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΑ εχεις εμπορικο ελλειμμα, δεν γινεται αλλιως, ειναι ζητημα λογιστικης ταυτοτητας (accounting identity).

    Περι ΑΕΠ και μισθων:

    υψηλο ΑΕΠ σημαινει υψηλο συνολικο εισοδημα στην χωρα. Δεν σημαινει υψηλους μισθους απαραιτητα, γιατι υπαρχουν και πολλοι μη μισθωτοι. Η εντυπωση μου ειναι οτι το ΑΕΠ μας ειναι οντως υψηλο. αλλα

    α) εχουμε υψηλη ανισοτητα μεταξυ γενεων ακομα και στους μισθωτους, οι νεοι παιρνουν 3 και 60, οι 50ρηδες ευρωπαικους μισθους

    β) εχουμε ανισοτητα μισθωτων απο την μια και ελ. επαγγελματιων/επιχειρηματιων κτλ απο την αλλη. Οι κατασκευες ας πουμε εχουν τρελα περιθωρια κερδους, παρομοιως οι συμβολαιογραφοι κτλ κτλ

    γ) εχουμε ανισοτητα κλαδων. η ναυτιλια βγαζει τεραστια κερδη, το λιανεμποριο οχι, η παραγωγη λιγοτερο, οι αγροτες καθολου.

    αλλα ισως ολα αυτα θελουν χωριστο κειμενο.

    θανο

    μου φαινεται αρκετα παραξενο. γερμανια εχω ζησει.μιλαμε για μια χωρα με απιστευτες υποδομες,επιχειρησεις,συγκοινωνιες κτλ.πώς γινεται να εχουμε με αυτη τη χωρα το ιδιο κατα κεφαλην ΑΕΠ απλα ειναι ανεξηγητο. σε ισπανια και ιταλια πηγαν γνωστοι μου και μου ειπαν οτι το βιοτικο επιπεδο ειναι πολυ καλυτερο απο ελλαδα.

    πρεπει να ορισεις το βιοτικο επιπεδο. Το δημοσιο σε ολες αυτες τις χωρες ειναι πλουσιοτερο και πιστευω αποτελεσματικοτερο. Γιαυτο βλεπεις καλους δρομους, πεζοδρομια κτλ απο Ισπανια μεχρι Γερμανια. Αλλωστε στην κεντροβορεια ΕΕ εχουν υψηλο εισοδημα εδω και πολλα χρονια, οι autobahn δεν χτιστηκαν χτες.

    Τα καθαρα εισοδηματα των ιδιωτων δεν ειναι τοοοοσο υψηλα. Επαθα σοκ οταν ειδα οτι στην Αγγλια με 50.000 λιρες τον χρονο εχεις εισοδημα υψηλοτερο απο 98% των πολιτων! (βλεπε εδω)

    Στην Ισπανια οταν εμενα 15.000 ευρω τον χρονο καθαρα θα ηταν ενας μαλλον καλος μισθος, τωρα δεν μπορεις καν να βρεις δουλεια.

    Στην Γερμανια οι μισθοι ειναι σχετικα υψηλοι, αλλα αυτο εχει να κανει και με ειδικα χαρακτηριστικα της χωρας, η χαμηλης ειδικευσης εργασια πχ πρεπει να ειναι πιο ακριβοπληρωμενη στην Γερμανια απο οποιαδηποτε αλλη χωρα εχω ζησει (ΗΠΑ και Αγγλιας συμπεριλαμβανομενων).

    οσοσν αφορα τα κοινωνικα, ξερεις πολλες χωρες που να εχουν ακομα αριστερη τρομοκρατια?αναρχικους να τα σπανε συχνα??καταληψεις μπλοκα πορειες καθε χρονο σε συγκεκριμενες χρονικες περιοδους???

    δεν ισχυριζομαι οτι ειμαστε παραδεισος. αλλα γενικα ειμαστε καλα (ποσο σε ενοχλει η αριστερη τρομοκρατια στην καθημερινη σου ζωη? οσο η ΕΤΑ στην Ισπανια? οι σεισμοι στο ΛΑ? η εγκληματικοτητα στην ΝΥ? ολα αυτα ειναι πραγματα που λιγους αγγιζουν πραγματικα) και σιγουρα καλυτερα απο παλια, αν το δεις σε επιπεδο μακροπροθεσμων τασεων.

    Reply
  10. Χωρίς αμφιβολία εξαιρετικά αισιόδοξο κείμενο!

    Σαν αντίλογο αναφέρω κάποιες σκέψεις σχετικά με την παιδεία και την οικονομία:

    Σχετικά με την οικονομία, καταρχήν μια (λογική ελπίζω) απορία:
    Έχω ξανακούσει τα στοιχεία σύμφωνα με τα οποία η Ελλάδα δεν έχει ουσιαστική διαφορά με Γερμανία, Γαλλία σε κατά κεφαλήν εισόδημα. Πώς εξηγείται αυτό, όταν η ελλάδα έχει ψιλοανύπαρκτη πραγματική οικονομία;
    Οι γερμανοί πχ παράγουν και εξάγουν ένα σωρό προϊόντα, οι γάλλοι έχουν κορυφαία βιομηχανιά ειδών πολυτελείας, τον υψηλοτερου επιπέδου τουρισμό του πλανήτη κτλ Εμείς από πού τα βγάζουμε τελικά αυτά τα 30 χιλιάρικά;
    Από τους καμμένους μαζοτουρίστες που την βγάζουν με σουφλάκια και μπύρες ή από τους εφοπλιστές που φορολούνται στο lichtenstein; Ή μήπως από τους συμβολαιογράφους;

    Μια δεύτερη παρατήρηση σχετικά είναι ότι ο έλληνας – σε αντίθεεση με τον γερμανό και τον γάλλο – πληρώνει από την τσέπη του υγεία και παιδεία. Ο γάλλος άντε να πάρει καμμια κασετίνα και καμμιά γόμα για το παιδί του, ο έλληνας ξεκινάει με φροντιστηρια από δημοτικό, στις δε τελευταίες τάξεις του σχολείου ξοδεύει πραγματικά πολλά. Και για υγεία το ίδιο, στην γερμανία όσοι δεν είναι privatversichert δεν πληρώνουν τίποτα από τα 30.000 καθαρά, ο ελ αντίθετα θα τα σκάσει από τα «καθαρά» (είτε σε φακελάκι στο δημόσιο, είτε 500 ευρώ γενική ούρων σε ιδιωτικό).

    Το πιο σημαντικό όμως σχετικά με την οικονομία είναι ότι το οικονομικό πρόβλημα στην ελλάδα είναι κατά βάση ηθικό και πολιτιστικό (με την ευρεία έννοια).

    Η ηθική διάσταση συνίσταται στο ότι το χρήμα στην ελλάδα δεν θεωρείται προϊόν εργασίας, αλλά διεκδίκησης. Με αυτόν τον τρόπο παρέχεται στην ελλάδα ηθική νομιμοποίηση σε αγρότες, λιμενεργάτες, υπαλλήλους ΔΕΚΟ κτλ να εκβιάζουν – γεγονός με σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις, αλλά και πολιτικές (το «πολιτικό κόστος» είναι σε μεγάλο βαθμό άλλοθι, είναι όμως και από την άλλη αλήθεια ότι αν το κράτος αντιμετωπίσει τους εκάστοτε εκβιαστές όπως αρμόζει σε κράτος δικαίου θα χαρακτηριστεί από μεγάλη μερίδα του κόσμου ανάλγητο, ενώ σε άλλες χώρες κάτι τέτοιο δεν θα συνεβαίνε).

    Η πολιτιστική διάσταση (για την οποία ευθύνεται κυρίως η παιδεία) συνίσταται στο γεγονός ότι πολλοί έλληνες δεν μπορούν στην πραγματικότητα να εργαστούν σε ουσιαστικά παραγωγικές δουλειές. Πολλά πτυχία είναι εικονικά, δηλαδή οι γνώσεις και δεξιότητες που πιστοποιούν στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν.
    Το εκπαιδευτικό σύστημα (από νηπιαγωγείο μέχρι ΑΕΙ) δεν δίνει απολύτως καμμιά έμφαση στην υπευθυνότητα, στην φερεγγυότητα, στην αξιοπιστία, στην συνέπεια, στην σημασία της γνώσης, στην συνεργασία, στην πρωτοβουλία αντί της γκρίνιας και στo ομαδικό πνεύμα: σε όλες τις ιδιότητες δηλαδή που πρέπει να έχει κάποιος εκτός των γνώσεων για επιτυχή σταδιοδρομία σε απαιτητική, μη δημοσιοϋπαλληλίστική θέση εργασίας που εν τέλει παράγει προϊόντα αξίας.

    Κλείνοντας, το πνεύμα της ανάρτησης με βρίσκει σύμφωνο. Προσθέτω μάλιστα και το σημαντικότερο – που ξέχασες! : στον 20ο αιώνα η Ελλάδα δημιούργησε σπουδαίο πολιτισμό, με αιχμή φυσικά την ποιήση και την μουσική. Είναι αλήθεια ότι αυτός ο πολιτισμός, με εξαίρεση την λόγια μουσική, είναι πολύ δύσκολα προσβάσιμος για τον μη ομιλών την ελληνική (δοκίμαστε να διαβάσετε Ελύτη στα αγγλικά! ), ωστόσο για εμάς που την μιλάμε την ρημαδογλώσσα αποτέλει νομίζω σημαντική αισθητική και ηθική κληρονομιά (βέβαια η λέξη «κληρονομιά» είναι λάθος διότι δηλώνει παθητικό δέκτη (μπαίνω στον συμβολαιογράφο και σε 10 λεπτά βρίσκομαι να έχω 3 πολυκατοικίες στο κολωνάκι χωρίς να έχω κάνει τίποτα)

    Το μόνο σύννεφο που πραγματικά σκεπάζει τον καταγάλανο ουρανό της ανάρτησης είναι η παιδεία. Νομίζω η κατάσταση έχει βγει εκτός ελέγχου με μακροχρόνιες συνέπειες μη προβλέψιμες. Αυτό που έγινε η επί Μαριέττας, να βγαίνουν οι φοιτητές στον δρόμο για να υπερασπιστούν την συντήρηση και τα ποταπά συμφέροντα του καθηγητικού κατεστημένου, δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας.

    Και γενικά, για την παιδεία στην ελλάδα ισχύει αυτό που λένε πολλοί αποφυλακισθέντες για τις φυλακές: μπήκα ερασιτέχνης και βγήκα επαγγελματιάς (εγκληματίας εννοούν). Και για το παν/μιο νομίζω μπορούμε να πούμε ότι πολλοί φοιτητές βγαίνουν περισσότερο κάφροι από όσο μπαίνουν.

    Reply
  11. @Snaporaz

    Η ηθική διάσταση συνίσταται στο ότι το χρήμα στην ελλάδα δεν θεωρείται προϊόν εργασίας, αλλά διεκδίκησης.

    Θα ήθελες να αναπτύξεις λίγο την άποψή σου για το χρήμα ως προϊόν εργασίας;

    Προσωπικά, από την εμπειρία μου σε αυτό τον κόσμο, κυρίως από τις λεγόμενες δυτικές χώρες, έχω σχηματίσει την εντύπωση ότι το χρήμα δεν έχει καμία ηθική διάσταση, αλλά είναι μια ποσοτικοποίηση “χρηματιστηριακών” αξιών.

    Αν τραγουδήσω δημοσίως, θα εισπράξω τα λαχανικά της εβδομάδας, ένα λογαριασμό για τα σπασμένα τζάμια σε ακτίνα 100μ. και αγριεμένα βλέμματα. Για τη Φαραντούρη θα πλήρωναν πολλοί ακριβό εισιτήριο, ενώ η Beyonce βγάζει μερικά εκατομμύρια.

    Πέρα από το τραγικό παράδειγμα, ακόμα και υπάλληλοι στον ιδιωτικό τομέα, παίρνουν μεγαλύτερη αύξηση αν διαπραγματευτούν σωστά και όχι πάντα σε αντιστοιχία με αξιοκρατικά κριτήρια. Ίσως ο κυριότερος λόγος που υπάρχουν ακόμα κι οι μισθολογικές βαθμίδες είναι η συνοχή κι η ηρεμία της ομάδας.

    Θεωρείτε ότι η παραγωγικότητα/παραγωγή πλούτου είναι συνάρτηση της εργατικότητας/εργασίας;

    Reply
    • Κώστα δεν έχω καμμιά ιδιαίτερα ψαγμένη φιλοσοφία πίσω από το θέμα.

      Εννοώ ότι, σε γενικές γραμμές, για να σου δώσει κάποιος λεφτά, πρέπει και εσύ να του δώσεις κάτι (αυτό εννοώ προϊόν εργασίας).
      Από την δικιά μου εμπειρία στον δυτικό κόσμο, όταν κάποιος σου δίνει δουλειά περιμένει κάτι από εσένα.
      Αν ακολουθήσεις το νήμα μέχρι το τέλος, θα δεις ότι αυτό που σου ζητάνε να κάνεις αποτελεί τελικά τον κρίκο μιας αλυσίδας στο τέλος της οποίας βρίσκεται κάτι* που κάποιος είναι διατεθιμένος να δώσει λεφτά για να το πάρει.
      (εννοείται το κάτι αυτό δεν είναι υποχρεωτικά υλικό αγαθό, μπορεί να είναι κάλλιστα υπηρεσία)
      Αυτό δεν νομίζω να έχει γίνει κατανοητό στην Ελλάδα, όπου το να πάρει κάποιος λεφτά θεωρείται δικαίωμα – δηλαδή δεν είναι συνάρτηση του τι τελικά κάνει, αλλά του πόσο πιέζει και σε ποιο βαθμό μπορεί να εκβιάσει. Είναι π.χ. εφικτό στις ΗΠΑ αγρότες να αυξήσουν το εισόδημα τους κλείνοντας τις interstates;

      Δεν είπα ότι το ίδιο το χρήμα έχει ηθική διάσταση, αλλά το ότι το οικονομικό πρόβλημα της ελλάδας οφείλεται σε ένα μεγάλο βαθμό σε ηθικά προβληματικές συμπεριφορές, που όμως δεν αντιμετωπίζονται ως τέτοιες ούτε από το κράτος, αλλά ούτε και από μεγαλή μερίδα πολιτών.

      Τέτοιες συμπεριφορές φυσικά μπορούν να παρατηρηθούν παντού, η σχεδόν νομιμοποιήση τους (από κράτος & μεγάλο μέρος της κοινωνίας) όμως είναι άλλο καπέλο. Στην Ελλάδα είναι mainstream να κλείνεις δρόμους και να κατεβάζεις διακόπτες απαιτώντας (και τελικά κερδίζοντας! ) οικονομικά προνόμια. Σε άλλες χώρες μπορεί να βάλεις τα μελιτζανιά (για να θυμηθούμε το άσμα) για κάτι τέτοια.

      Reply
  12. σναπ

    δεν χρειαζεται να παραγεις κατι με την φυσικη εννοια. Εδω υπαρχουν καμποσες παρανοησεις. Πρωταπολα μπορεις να εχεις μηδενικες εξαγωγες και να εισαι ζαπλουτος. Αυτο μπορει να ισχυει ακομα και αν εχεις σημαντικες εισαγωγες. Αυτο που μετραει βασικα ειναι το εισοδημα που παραγεις. Και δεν χρειαζεται να ειναι φυσικη παραγωγη, ισα ισα στις δυτικες οικονομιες οι υπηρεσιες ειναι καπου 70% του ΑΕΠ!

    Που παραγουμε εισοδημα? Ναυτιλια και τουρισμο (μην υποτιμας τον τουρισμο μας, υπαρχει Σαντορινη, Μυκονος, μερος της Κρητης και Ροδου που ειναι υψηλης σταθμης) βεβαια απο την μια, διαφορες υπηρεσιες απο την αλλη (τραπεζες, τηλεπικοινωνιες) και τελος οσο και να σας φαινεται περιεργο, μικρη αλλα παραγωγικη βιομηχανια (τα διυλιστηρια πχ εχουν τεραστια προστιθεμενη αξια, παρομοιως υποψιαζομαι οι διαφορες μεταλλουργιες και τα τσιμεντα).

    Υπαρχουν καποια ερωτηματικα σχετικα με τους μισθους, αλλα τα συζητησα πιο πανω.

    Οσο για την παιδεια, ειναι οντως σε πολυ κακη κατασταση αλλα δεν ξερω αν μπορουμε να πουμε οτι εχουμε παει πισω. Σπουδαζουν περισσοτεροι Ελληνες απο ποτε και βγαζουμε νομιζω και περισσοτερα ατομα που προχωρανε σε σοβαρα διδακτορικα απο ποτε (πως και γιατι μεσα στο χάλι των ΑΕΙ, δεν το ξερω).

    Κωστα

    Θεωρείτε ότι η παραγωγικότητα/παραγωγή πλούτου είναι συνάρτηση της εργατικότητας/εργασίας;

    προφανως ναι, αν μιλας για διαχρονικη εργασια. Οχι δηλαδη δουλευω σημερα 10 ωρες την ημερα, αλλα δουλεψα οσο επρεπε τοτε που επρεπε (στις σπουδες πχ). Και βεβαια μετρανε και οι ικανοτητες, που συγγνωμη αν νομιζεις οτι η Μπιγιονσε δεν εχει, εξηγησε μου γιατι δεν τα καταφερνουν οι υπολοιπες εκατομμυρια κοπελες που θελουν να γινουν σαν αυτην.

    Reply
  13. @S G
    Μάλλον παρανοήθηκε το παράδειγμά μου. Το νόημα δεν είναι ότι η Μπιγιονσέ δεν αξίζει ή αξίζει λιγότερο από τη Φαραντούρη ή εμένα (όσο γι’αυτό…!)

    Ένα προϊόν μπορεί να αποτιμηθεί και να πουληθεί αν κάποιος το θέλει. Εγώ θα απευθυνόμουν σε μια niche αγορά μαζοχιστών, κωφάλαλων χωρίς γυαλικά στο σπίτι τους, τους οποίους θα έπρεπε πιθανότατα να πληρώσω για να με ακούσουν. Ζημία.

    Η Μπιγιονσέ είναι προφανώς μια εξαιρετική επαγγελματίας καλλιτέχνης, με φοβερά προσόντα σε φωνή, εμφάνιση, χορό, σκηνική παρουσία. Κέρδος.

    Όσο όμως και να δούλευε, δε θα αποκτούσε τέτοια υπεραξία, αν δεν υπήρχε ένα σύστημα από πίσω για να την προωθήσει και να τη χρησιμοποιήσει για να παραχθεί αυτή η (υπερ)αξία στο βαθμό που έφτασε.

    Λυπάμαι που συνέχισα το ίδιο παράδειγμα, αλλά η φαντασία μου κλείνει κάποια εθνική οδό διεκδικώντας εγγυημένο εισόδημα ;-)

    Ήθελα να καταδείξω ότι τόσο το χρήμα, όσο κι ο πλούτος ευρύτερα παράγεται πλέον στις ελεύθερες αγορές κατα βάση, όχι τόσο από την εργασία καθαυτή, αλλά από την αξία που αναγνωρίζεται στο προϊόν (υλικό ή υπηρεσία). Η ανάδειξη αυτής της αξίας μπορεί να επιτευχθεί με εξαιρετικά χαμηλό κόστος και περιορισμένη εργασία.

    Άλλα παραδείγματα που η παραγωγή πλούτου ξεπερνά κατά πολύ την προσφερόμενη εργασία είναι νομίζω το τραπεζικό σύστημα, όπου έχουμε καθαρή παραγωγή χρήματος, οι χρηματοοικονομικές αγορές κι οι ασφάλειες.

    Reply
  14. Snaporaz θα συμφωνησω σε αυτα που λες και θελω να προσθεσω κατι σχετικα με την εκπαιδευση και την αγορα εργασιας. ενα μεγαλο μερος των ανεργων στην Ελλαδα ειναι πτυχιουχοι. στην ελληνικη αγορα εργασιας δεν θεωρειται σαν ιδιαιτερο προσον το πτυχιο διοτι εχουν ζητηση οι ανειδικευτοι εργατες που θα πληρωνονται απλα τον βασικο μισθο. δες 2 κειμενα μιας ελληνοαμερικανιδας που ηρθε στην ελλαδα με αισιοδοξια για μια καλη ζωη και τελικα απογοητευτηκε τοσο πολυ που στο τελος νομιζω εφυγε. δες και τα σχολια που κανουν στο κειμενο ατομα που εχουν παρομοιες εμπειριες. επισης ενδιαφερον εχουν τα λινκ σε ρεπορταζ των Νεων σχετικα με το θεμα!

    http://livingingreece.gr/2007/04/03/value-of-a-university-degree-in-greece/

    http://livingingreece.gr/2007/10/01/who-is-jobless-in-greece/

    Reply
  15. Εγώ συντάσσομαι με ΣΓ. Βέβαια είναι ίσως εύκολη η σύγκριση της Ελλάδας του 1974 με την Ελλάδα του 2010, και ακόμη περισσότερο με την Ελλάδα των ονείρων μας. Αλλά μην χάνουμε και τα προ οφθαλμών: έχουμε δημοκρατία, είμαστε πλούσιοι και πήραμε και την Γιουροβίζιω! :-)

    Καναδυό αισιόδοξα στοιχεία ακόμα: η Ελλάδα απέκτησε πλέον την τεχνογνωσία κατασκευής υποβρυχίων, όχι πολύ κοινό επίτευγμα.

    Σε ελληνικές τράπεζες ανήκουν πολλές αλλοδαπές, ενώ διατηρούν στο εξωτερικό εκατοντάδες υποκαταστήματα. Παλιά μάλλον το αντίθετο συνέβαινε.

    Έλληνες υπηρετούν σε κορυφαίες θέσεις της διεθνούς και μάλιστα ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας: ο Διαμαντούρος, ο Σκουρής, ο Ροζάκης.

    Η ελληνική γλώσσα μετά από διακόσια χρόνια αποτελεί περιζήτητη ιδιότητα: την διδάσκουν, την μαθαίνουν, την διαδίδουν.

    Παρατηρείται ισχυρή δημογραφική ανάπτυξη, έστω λόγω της μετανάστευσης: για πρώτη φορά στην ιστορία ο πληθυσμός του κράτους υπερέβη τα 11 εκατομμύρια.

    Το περιβάλλον ασφαλείας βελτιώθηκε θεαματικά: ο από Βορρά κίνδυνος εξέλιπε, ο από Ανατολών περιωρίστηκε σημαντικά σε σχέση με το 1974 και εξής, ειδικά στην Κύπρο.

    Πριν εκατό χρόνια η Βουλγαρία ήταν η Πρωσσία των Βαλκανίων και φοβόμασταν ποιος θα προλάβη να μπη πρώτος στην Θεσσαλονίκη. Πριν 30 χρόνια ήταν η 16η σοβιετική δημοκρατία. Σήμερα η Βουλγαρία είναι το Μπάνσκο και το Σαντάνσκι.

    Ζούμε σε καλούς καιρούς.

    Reply
  16. μπραβο θαναση, ηθελα και γω να δωσω καποιες τετοιες λεπτομερειες.

    Έλληνες υπηρετούν σε κορυφαίες θέσεις της διεθνούς και μάλιστα ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας: ο Διαμαντούρος, ο Σκουρής, ο Ροζάκης.

    Ισχυροτερος ολων, ο Παπαδημος βεβαια!

    Σε ελληνικές τράπεζες ανήκουν πολλές αλλοδαπές, ενώ διατηρούν στο εξωτερικό εκατοντάδες υποκαταστήματα. Παλιά μάλλον το αντίθετο συνέβαινε.

    αυτο απο μονο του συνηθως δεν λεει πολλα, αλλα ειναι σημαντικη σιγουρα η εξωστρεφεια των ελληνικων επιχειρησεων και το γεγονος οτι εχουν αποκτησει τετοια τεχνογνωσια που συχνα εχει νοημα να εξαγεται

    Η ελληνική γλώσσα μετά από διακόσια χρόνια αποτελεί περιζήτητη ιδιότητα: την διδάσκουν, την μαθαίνουν, την διαδίδουν.

    περισσοτερο απο παλια, αλλα ας μην υπερβαλουμε. Το γεγονως παντως οτι τοσοι ξενοι ερχονται στην Ελλαδα και μαθαινουν ελληνικα (καποιοι απο αυτους μαλιστα πανε παραπερα αλλα την γλωσσα την θυμουνται. Αξεχαστο σκηνικο δυο κεντροασιατες-πακιστανοι που χαιρετηθηκαν στην Κολωνια λεγοντας ο ενας τον αλλο μαλακα!)
    ειναι καλο για την γλωσσα και οσους εργαζονται σε αυτην (εφημεριδες, συγγραφεις).

    πριν εκατό χρόνια η Βουλγαρία ήταν η Πρωσσία των Βαλκανίων και φοβόμασταν ποιος θα προλάβη να μπη πρώτος στην Θεσσαλονίκη. Πριν 30 χρόνια ήταν η 16η σοβιετική δημοκρατία. Σήμερα η Βουλγαρία είναι το Μπάνσκο και το Σαντάνσκι.

    α μπραβο. Μην ξεχναμε οτι πριν γινουμε φιλαρακια (και καλα κανουμε) αυτες οι χωρες μας την ειχαν πεσει καμποσες φορες και ηταν διαρκης κινδυνος για μας.

    Reply
  17. SG, ωραίο το κείμενό σου. Ως εκ περισσού ίσως το λέω, γιατί νομίζω ότι την – κατ’ αρχήν – θετική αντίδρασή μου θα την φανταζόσουν.
    Αναδεικνύεις κατ’ ουσίαν τα πλεονεκτήματα της μακροσκοπικής ματιάς, που είναι νηφάλια και δίνει σαφέστερη εικόνα από τη μικροσκοπική, που συνήθως μπλέκεται μέσα σε άπειρες λεπτομέρειες.
    Στα θετικά θα προσέθετα ακόμη την εξωστρέφεια των νέων παιδιών, που σπουδάζουν στο εξωτερικό, μιλάνε ξένες γλώσσες και ενίοτε εισάγουν επιτυχώς καινά δαιμόνια στην Ελλάδα. Αυτό όμως μάλλον είναι ένα γενικότερο φαινόμενο, αφού η κινητικότητα χαρακτηρίζει πλέον μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες ανά τον πλανήτη. Το σημαντικό βεβαίως είναι ότι εμείς δεν μείναμε απέξω, όπως θα μπορούσε ενδεχομένως να είχε συμβεί…
    Πάντως, νομίζω ότι η γενικώς θετική πορεία των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών διακόπτεται κάπου εκεί μετά τους Ολυμπιακούς και την περίφημη απογραφή, δηλ. περί το 2004-2005. Η χώρα πέρασε σε μία φάση επικίνδυνης αμυντικής εσωστρέφειας: γίναμε σιγά-σιγά το μαύρο πρόβατο της ΕΕ και ως “εθνική νίκη” θεωρούσαμε λ.χ. το “βέτο στο Βουκουρέστι” (αλήθεια, η σύγκριση τέτοιων “εθνικών επιτυχιών” με την είσοδο της Κύπρου στην ΕΕ θα πρέπει να μας προκαλεί θλίψη!).

    Αθανάσιε, τελικά και η Βουλγαρία δεν πηγαίνει πλέον και τόσο άσχημα, αν και κάποιοι κοινοτικοί αξιωματούχοι πιστευούν ότι “στη Βουλγαρία κυβερνά η μαφία”… Αυτό είναι χοντρό, ακόμη κι αν είναι αληθές!

    Reply
  18. Πώς εξηγείται όμως η περιρρέουσα δυσθυμία; Τόσο πολύ μας στραβώνει το βλέμμα η καθημερινότητα;

    Reply
  19. Υπήρχε κάποια χρυσή εποχή χωρίς δυσθυμία; Όχι, η γκρίνια ανήκει στην ιδιοπροσωπία! ;-)

    Ειδικά εμείς απλώς δεν διαθέτουμε τις ιστορικές παραστάσεις: δεν έχουμε ζήσει ΥΕΝΕΔ, δεν έχουμε ζήσει υπηρεσία περιπτέρου, δεν έχουμε ζήσει τριτοκοσμικά ανοίγματα, δεν έχουμε ζήσει αισθητική ΠΑΣΟΚ ’81.

    Reply
    • ΑΑ, μάλλον για …εικοσάχρονο σε κόβω!:-) Ένα τμήμα της αισθητικής του κινήματος το έχουμε ζήσει όσοι κινούμαστε στη δύσκολη ηλικία των 30-36. Θυμάμαι ακόμη καθαρά τον φίλο μας τον Χάλαγκ και τα δάνεια φίλων για το γνωστό “κωλόσπιτο” (μεταξύ τους και νυν πολιτειακός παράγων της χώρας).
      Από τα θετικά θυμάμαι, τί άλλο, τον Γκάλη και το ’87!:-)

      Reply
  20. Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο συμφωνώ μαζί σου. Ok κάποια από αυτα που αναφέρεις είναι κάπως σχετικά και μπορεί κανείς να διαφωνεί ή να συμφωνεί αλλά συμφωνώ μαζι σου οτι η Ελλάδα δεν είναι τοσο κωλοχανείο όσο θεωρούν οι γκρινιάρηδες κάτοικοι του οτι είναι. Επίσης να συμπληρώσω οτι σε σχεση με το εξωτερικό θεωρώ των μέσο Ελληνα της γενίας του 80-90 πολλή πιο παιδευμένο απο τους νέους του εξωτερικού (προσοχή λέω παιδευμένο οχι εκπαιδευμένο, απο το δεύτερο είμαστε χάος).

    Υ.Γ. άλλος ένας Ελληνας του εξωτερικού

    Reply
  21. Σωτήρη, συμφωνώ και εγώ με την αισιόδοξη μακρο-ιστορική ματιά. Τώρα είμαστε σε μια κρίση του μοντέλου ανάπτυξης, και θα πρέπει να προσαρμοστούμε — αλλά αυτά είναι φυσιολογικά. Η κριτική, και μάλιστα έντονη, χρειάζεται, ακριβώς για αυτό. Αλλά όχι η μεμψιμοιρία, ούτε οι θεωρίες συνωμοσίας, ούτε, το πιο σύνηθες, ο οπαδισμός (φταει, πάντα, η δεξιά, η αριστερά, το κεφάλαιο, οι συνδικαλιστές, κτλ).

    Αν κάτι εμποδίζει τη σωστή κρίση (την οποία φυσικά έχω μόνο εγώ …), είναι τα εξής δύο μόνιμα χαρακτηριστικά του νέου ελληνισμού:

    Πρώτο, ο καημός της Δύσης: να μοιάσουμε με τους Γερμανούς, Δανούς, Αγγλους, Ιταλούς. Αυτό έχει ιστορικές ρίζες, αλλά πρέπει να το ξεπεράσουμε — έχουμε διαφορετικές δυνατότητες, να τις ορίσουμε και να τις αξιοποιήσουμε.

    Δεύτερο: η νοοτροπία μηδενικού αθροίσματος. Αν μου λείπει εισόδημα, φταίει κάποιος άλλος που έχει περισσότερο. Και αυτό εξηγείται ιστορικά, σε μια οικονομία προσόδων. Αλλά πολλές από τις προσόδους θα πρέπει να περικοπούν τώρα, και να περάσουμε σε νοοτροπία παραγωγής, δηλαδή θετικού αθροίσματος. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε πως θα γίνει η μετάβαση.

    Σχόλιο για το κατά κεφαλή εισόδημα. Εχουν πολλά προβλήματα οι διεθνείς συγκρίσεις, αλλά είναι βέβαιο οτι στη δεκαετία του 2000 υπήρξε σύγκλιση. Οπως είναι βέβαιο οτι αυτή οφείλεται σε μεγάλο ποσοστό σε δανεικά (χαμηλή εθνική αποταμίευση, δημόσια ελλείμματα πάνω από 5% του ΑΕΠ από το 2001 τουλάχιστο, κτλ). Προφανώς αυτό δεν θα μπορούσε να διαρκέσει.

    ΣΓ: αναφέρεσαι συχνά στο επίσημο (χωρίς παραοικονομία)και ανεπίσημο (με) ΑΕΠ. Νομίζω οτι κάνεις λάθος: το επίσημο ΑΕΠ περιλαμβάνει ένα best estimate για την παραοικονομία — δεν είναι το άθροισμα των φορολογικών δηλώσεων.

    Reply
  22. ΣΓ: αναφέρεσαι συχνά στο επίσημο (χωρίς παραοικονομία)και ανεπίσημο (με) ΑΕΠ. Νομίζω οτι κάνεις λάθος: το επίσημο ΑΕΠ περιλαμβάνει ένα best estimate για την παραοικονομία — δεν είναι το άθροισμα των φορολογικών δηλώσεων.

    οχι ακριβως, η παρανομη παραοικονομια συνειδητα δεν προσμετρειται.

    Εχουν πολλά προβλήματα οι διεθνείς συγκρίσεις, αλλά είναι βέβαιο οτι στη δεκαετία του 2000 υπήρξε σύγκλιση. Οπως είναι βέβαιο οτι αυτή οφείλεται σε μεγάλο ποσοστό σε δανεικά (χαμηλή εθνική αποταμίευση, δημόσια ελλείμματα πάνω από 5% του ΑΕΠ από το 2001 τουλάχιστο, κτλ). Προφανώς αυτό δεν θα μπορούσε να διαρκέσει.

    οφειλεται εν μερει σε δανεια, αλλα το ερωτημα ειναι τι ποσοστο και που πηγαν τα χρηματα. Δεδομενου οτι οι φυσικες υποδομες της χωρας αναβαθμιστηκαν, περαν αναγνωρισεως σε αρκετες περιπτωσεις, δεν νομιζω οτι τα δανεια πηγαν μονο σε εφημερη καταναλωση.

    Κατα τα αλλα συμφωνω περι οπαδισμου κτλ, σχετικα με το να μοιασουμε στην Δυση ειναι μεγαλη ιστορια, ο θεοδωρος εχει ανοιξει σχετικο κειμενο.

    θεμη
    το εξωτερικο ειναι αρκετα μεγαλο οποτε δεν ξερω με τι συγκρινεις. Αλλα οι Ελληνες του 90 ειναι σιγουρα πιο παιδευμενοι σε σχεση με τους γονεις τους.

    μυρωνα

    ειναι γνωστο απο τις διαφορες μελετες ευτυχιας οτι η δυσθυμια εξαρταται απο διαφορες υποκειμενικες συνθηκες του καθε πληθυσμου σε καθε χρονικη στιγμη. πχ οι δανοι βγαινουν απο τους πιο χαρουμενους και οι ουγγροι απο τοςυ πιο δυστυχεις. Οταν ρωτησαν μερικους Δανους ποσες μερες λιακαδες ειχε ο προηγουμενος μηνας, υπερεκτιμησαν το νουμερο κατα καπου 50% ενω οι Ουγγροι το υποτιμησαν κατι μεγαλο ποσοστο. Κατι λεει αυτο.

    Το οτι οι Ελληνες ειναι σε μεγαλες γκρινιες ειναι νομιζω σιγουρο.

    λεκτορατιε
    για σενα το γραψα :)

    Πάντως, νομίζω ότι η γενικώς θετική πορεία των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών διακόπτεται κάπου εκεί μετά τους Ολυμπιακούς και την περίφημη απογραφή, δηλ. περί το 2004-2005. Η χώρα πέρασε σε μία φάση επικίνδυνης αμυντικής εσωστρέφειας: γίναμε σιγά-σιγά το μαύρο πρόβατο της ΕΕ και ως “εθνική νίκη” θεωρούσαμε λ.χ. το “βέτο στο Βουκουρέστι” (αλήθεια, η σύγκριση τέτοιων “εθνικών επιτυχιών” με την είσοδο της Κύπρου στην ΕΕ θα πρέπει να μας προκαλεί θλίψη!).

    υπαρχει κατι παραλογο στο να περιμενουμε συνεχως να εχουμε μια Ολυμπιαδα και να κερδιζουμε ενα ευρωπαϊκο ποδοσφαιρου. Ειχαμε το μεταολυμπιακο χανγκοβερ που κρατησε παραπανω αποσο επρεπε λογω κακης διακυβερνησης απο τον ΚΚ (και ως κυριο λογο διακρινω το δειλο και ρηχο δογμα της “ηπιας προσαρμογης”). αλλα ακομα και ετσι, δεν μπορουμε να λεμε οτι διακοπηκε εκει η καλη πορεια τεσσαρων δεκαετιων! απο το 81 εως το 90 η Ελλαδα πηγε πολυ πισω απο ολους τους εταιρους της, απο το 2004 εως το 2008 αντιθετα συνεχιστηκε η συγκλιση με ταχυτατους ρυθμους.

    Εγω παντως προτεινω το 2021 ως νεο εθνικο στοχο

    Reply
  23. Το γνωριζαμε οτι χρειαζοντουσαν αλλαγες, ειμασταν ηδη τραβατε-μας-κιας-κλαιμε καθοδον προς τον στοχο. Η θυελλα εκανε την αναγκη πιο προφανη και ισως εφερε καποιες μεταρρυθμισεις χρονικα πιο κοντα, εκανε τον απαραιτητο πονο της αναδιαρθρωσης λιγο πιο αισθητο. Αλλα τα ξεραμε τα προβληματα. Ας μην γκρινιαζουμε. Οπως σε καθε αλλη χωρα, το κρατος θα πρεπει επιτελους να αρχισει να φορολογει λιγο τους πολιτες του και αυτη με την σειρα τους να εχουν υπηρεσιες ανταξιες των χρηματων τους. Το παχος θα πρεπει να κοπει, η φαυλοτητα να περιθωριοποιηθει.

    Είναι πολύ ωραία τα λογάκια σου. Βέβαια τα λες με γεμάτο το στομάχι, εφόσον φαντάζομαι οι γονείς σου κατάφεραν να σε σπουδάσουν και να σου δώσουν εφόδια που άλλοι δεν είχαν ή ονειρευόντουσαν. Κι αυτό είναι το πρόβλημα, στη δικιά σας τη φαυλότητα.

    Και μη ζητάς, προς Θεού, παραπάνω φόρους. Φτάνουν αυτοί που έχουμε. Αυτό που χρειάζεται είναι μια μάχη κατά της φοροδιαφυγής και της κακής φοροείσπραξης που κάνει τα στραβά μάτια για ορισμένες κοινωνικές ομάδες και τσακίζει άλλες.

    Όσο για τον Κόσμο του 2010, κυκλοφόρησε πριν βγει στην επιφάνεια το σκάνδαλο με την στατιστική υπηρεσία. Άσε που δεν θα είναι η πρώτη φορά που πέφτει έξω το Economist. Είχε ζητήσει και συγγνώμη στο παρελθόν.

    Reply
  24. Ξέρω ότι αλλού αυτή τη στιγμή μαίνεται διαδικτυακός πόλεμος, αλλά ρίξτε μια ματιά και σε ένα άρθρο της SZ, που έθεσε υπόψη μου ο καλός φίλος Μύρων. Είναι ο αντίλογος στο κείμενό του SG και φυσικά στα δικά μας θετικά σχόλια. Απ’ όλα όσα γράφει ο αρθρογράφος κρατώ το “fehlender Gemeinsinn”, που το έχω τονίσει πολλές φορές στο παρόν ιστολόγιο, πρόσφατα δε και στο πεδίο της μαχής που έχει στήσει ο περήφανος Λεωνίδας-ΑΑ …χωρίς τους 300!:-))

    Reply
  25. Ξέρω ότι αλλού αυτή τη στιγμή μαίνεται διαδικτυακός πόλεμος, αλλά ρίξτε μια ματιά και σε ένα ενδιαφέρον άρθρο της SZ, που έθεσε υπόψη μου ο καλός φίλος Μύρων. Είναι ο αντίλογος στο κείμενό του SG και φυσικά στα δικά μας θετικά σχόλια. Απ’ όλα όσα γράφει ο αρθρογράφος κρατώ ιδίως το “fehlender Gemeinsinn”, που το έχω τονίσει πολλές φορές στο παρόν ιστολόγιο, πρόσφατα δε και στο πεδίο της μαχής που έχει στήσει ο περήφανος Λεωνίδας-ΑΑ …χωρίς τους 300!:-))

    Reply
  26. “Πρώτο, ο καημός της Δύσης: να μοιάσουμε με τους Γερμανούς, Δανούς, Αγγλους, Ιταλούς. Αυτό έχει ιστορικές ρίζες, αλλά πρέπει να το ξεπεράσουμε — έχουμε διαφορετικές δυνατότητες, να τις ορίσουμε και να τις αξιοποιήσουμε.”

    Αυτό το έχω ξανακούσει στα πλαίσια ενός ευρύτερου ερωτήματος. Πού ανήκει τελικά η Ελλάδα; Στην Ανατολή ή στη Δύση;

    Reply
  27. Συμφωνα με τον Κοσμο το 2010 του Εκονομιστ, η Ελλαδα ειναι φετος και μια πλουσια χωρα. Με εισοδημα 30.390 δολλαριων (σε Ισοτιμια Αγοραστικης Δυναμης) ειναι πλουσιοτερη απο την Ιταλια και την Ισπανια, πολυ πλουσιοτερη απο την παλαι ποτε ισοπτωχη Πορτογαλια (μολις 21.930), μια ανασα απο την Γερμανια (33.840), την Γαλλια (34.310) και το Ηνωμενο Βασιλειο (34.730).

    Ο Κόσμος του Οικόνομιστ έχει πέσει επανειλλημένα έξω. Δε νομίζω να είναι σημείο αναφοράς.

    Επίσης, Ίταλία και Ισπανία δε νομίζω να είναι πλέον στα ίδια επίπεδα μετά το σκάσιμο της φούσκας και το 20% ανεργίας της δεύτερης.

    Reply
    • Μπάμπη, δες και το τρέχον τεύχος του Economist (6.2.2010), όπου ενδιαφέρουσες συγκρίσεις μεταξύ των ελλειμμάτων Ελλάδας, Ισπανίας, Πορτογαλίας και Ιρλανδίας και των προοπτικών δανεισμού της χώρας από ΕΕ ή μεμονωμένη ευρωπαϊκή χώρα ή ΔΝΤ. Εκδηλώνεται σαφής προτίμηση υπέρ της τελευταίας λύσης (ΔΝΤ), η οποία όμως πιθανόν και να κρύβει σκοπιμότητες (το αναφερόμενο εκεί παράδειγμα της διάσωσης του Μεξικού δεν είναι και το πιο πετυχημένο…).

      Reply
  28. Εκδηλώνεται σαφής προτίμηση υπέρ της τελευταίας λύσης (ΔΝΤ), η οποία όμως πιθανόν και να κρύβει σκοπιμότητες (το αναφερόμενο εκεί παράδειγμα της διάσωσης του Μεξικού δεν είναι και το πιο πετυχημένο…).

    Εγώ αδερφέ τα ξέρω. Ο αρθρογράφος όμως φαίνεται να τα αγνοεί γιατί αλλιώς δεν θα μπορούσε να δικαιολογήσει τη μηνιαία συνδρομή του στη Βίβλο (εχμ, Οικόνομιστ).

    Γενικώς ο Οικόνομιστ έχει πέσει πολλές φορές έξω σε προβλέψεις του, αλλά προς τιμήν του έχει ζητήσει και συγγνώμη, πχ όταν δεν μάντεψε την κρίση του 2008-9 και μας έλεγε πως όλα θα πάνε καλά.

    Reply

Leave a Comment