Περί ΠΝΠ μικρό στατιστικό ΙΙ

Ή: Μικρή εμπειρική έρευνα περί της λεπτής τέχνης του νομοθετείν, μέρος Β.

Είχα γράψει πριν 1,5 χρόνο ένα άρθρο σχολιασμού της πρακτικής της έκδοσης ΠΝΠ από την Κυβέρνηση Σαμαρά. Τις επισημάνσεις μου εκείνες, τις οποίες επαναλαμβάνω και επαναφέρω διά της παρούσης, έρχομαι να επιρρώσω, χρησιμοποιώντας τα στοιχεία που συνέλεξα στην προηγούμενή μου ανάρτηση.

Να θυμηθούμε πρώτα ποια είναι αυτά τα εμπειρικά δεδομένα. Ιδού οι κυρωτικοί των ΠΝΠ νόμοι της τελευταίας 15ετίας:

έτος 2000: 2811 (ομαλή λειτουργία δημοσίων σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης), 2853 (δημιουργία ΧΥΤΑ στον Δήμο Ακρωτηρίου Ν. Χανίων)

έτος 2002: 2990 (αρμοδιότητα των δικαστηρίων σε υποθέσεις αναγκαστικών απαλλοτριώσεων, φορολογικές και τελωνειακές ρυθμίσεις), 3020 (απαγόρευση πραγματοποίησης δοκιμασιών ή προσομοιώσεων εξετάσεων από φροντιστήρια ή άλλους ιδιωτικούς φορείς), 3069 (έγκριση περιβαλλοντικών όρων, κήρυξη αναγκαστικών απαλλοτριώσεων και ρύθμιση λοιπών θεμάτων για την εκτέλεση του Ολυμπιακού έργου της Μαραθώνιας διαδρομής)

έτος 2003: 3093 (άσκηση του εκλογικού δικαιώματος κατά τις δημοτικές εκλογές της 13ης Οκτωβρίου 2002 από εκλογείς οι οποίοι δεν έχουν περιληφθεί στους νέους εκλογικούς καταλόγους)

έτος 2006: 3439 (παράταση της αναστολής ισχύος των διατάξεων του ν. 3310/2005)

έτος 2007: 3624 (κοινωνικές παροχές και οικονομικές ενισχύσεις στους πληγέντες από τις πυρκαγιές)

έτος 2010: 3814 (ρύθμιση θεμάτων Φ.Π.Α., επισφαλών απαιτήσεων, ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο κ.λπ.), 3817 (υπαγωγή ΕΥΠ στον Υπουργό ΠΡΟΠΟ), 3819 (αναστολή εφαρμογής διατάξεων τακτοποίησης ημιυπαίθριων και λοιπών κλειστών χώρων που άλλαξαν χρήση), 3831 (αναπροσαρμογή των τελών κυκλοφορίας οχημάτων και κατάργηση του μέτρου απόσυρσης οχημάτων και μέτρα για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης), 3866 (αναστολή των εργασιών των δικαστικών υπηρεσιών του Δικαστικού Μεγάρου Θεσσαλονίκης, των προθεσμιών και των πλειστηριασμών)

έτος 2011: 3945 (αναστολή προθεσμιών και εργασιών του Διοικητικού Πρωτοδικείου και του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών), 3949 (αναστολή των πλειστηριασμών από πιστωτικά ιδρύματα και άλλους πιστωτές), 3995 (διενέργεια απογραφής), 4031 (ρύθμιση θεμάτων χρηματοπιστωτικού χαρακτήρα)

έτος 2012: 4047 (κατεπείγοντα μέτρα εφαρμογής του Μεσοπρόθεσμου και του προϋπολογισμού έτους 2011 και ρυθμίσεις κατεπειγόντων θεμάτων εφαρμογής του ν. 4024/2011 για συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, ενιαίο μισθολόγιο κ.λπ.), 4060 (έγκριση Σχεδίου Κύριας Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης μεταξύ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (Ε.Τ.Χ.Σ.), της Ελληνικής Δημοκρατίας, του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (Τ.Χ.Σ.) και της Τράπεζας της Ελλάδος), 4079 (ρυθμίσεις θεμάτων κεφαλαιακής ενίσχυσης των πιστωτικών ιδρυμάτων, ρυθμίσεις θεμάτων εφαρμογής των νόμων 3864/2010, 4021/2011, 4046/2012, 4051/2012 και 4071/2012, ρυθμίσεις θεμάτων δημοσίευσης οικονομικών εκθέσεων πιστωτικών ιδρυμάτων και θυγατρικών τους), 4080 (μεταφορά του χρόνου διενέργειας των ετήσιων τακτικών κρίσεων έτους 2012 στις Ένοπλες Δυνάμεις κ.λπ.), 4082 (λήψη μέτρων για την άμεση αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν από τα γεγονότα της 12ης Φεβρουαρίου 2012 στην Αθήνα), 4084 (ρύθμιση θεμάτων συμβάσεων που αφορούν Κέντρα Πρώτης Υποδοχής και Εγκαταστάσεων Κράτησης παράνομα διαμενόντων στη χώρα αλλοδαπών και τρόπο φύλαξης αυτών), 4086 (καταβολή της ειδικής αποζημίωσης και των οδοιπορικών εξόδων σε όσους διορίζονται δικαστικοί αντιπρόσωποι κ.λπ. στις εκλογές της 17ης Ιουνίου), 4087 (παράταση διάρκειας του Προγράμματος “Βοήθεια στο Σπίτι”), 4088 (ρύθμιση θεμάτων μεταθέσεων αξιωματικών Ελληνικής Αστυνομίας έτους 2012), 4089 (μεταφορά μαθητών για το σχολικό έτος 2012-2013), 4092 (τροποποίηση του τελευταίου εδαφίου της παρ. 1 του άρ. 3 Ν. 3986/2011, κατάργηση ελάχιστου ποσοστού Ελληνικού Δημοσίου σε ΕΛΠΕ, ΔΕΗ, ΟΠΑΠ, ΟΔΙΕ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΕΛΤΑ κ.λπ.)

έτος 2013: 4111 (έγκριση των Σχεδίων των Συμβάσεων Τροποποίησης της Κύριας Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης κ.λπ.), 4116 (παράταση της διάρκειας λειτουργίας της προσωρινής ενιαίας διοικούσας επιτροπής του άρ. 1 της υπ’ αριθμ. 7/28.2.2012 Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου), 4117 (τροποποίηση της παρ. 16 του άρ. 49 Ν. 4030/2011 για τον νέο τρόπο έκδοσης αδειών δόμησης και ελέγχου κατασκευών), 4118 (ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των εξαιρετικά επειγουσών και απρόβλεπτων αναγκών του κοινωφελούς, μη κερδοσκοπικού ιδρύματος με την επωνυμία ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΣ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ), 4128 (κατεπείγουσες ρυθμίσεις για την οικονομική ανάπτυξη της Χώρας), 4147 (ρυθμίσεις κατεπειγόντων θεμάτων αρμοδιότητας των Υπουργείων Εσωτερικών, Εργασίας κ.λπ.), 4163 (τροποποίηση του Ν. 4118/2013, αφορά το ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ), 4206 (παράταση προθεσμίας υποβολής δήλωσης περιουσιακής κατάστασης), 4211 (αντιμετώπιση των εξαιρετικά επειγουσών και απρόβλεπτων αναγκών της Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα ΑΕ), 4218 (επείγουσες ρυθμίσεις εφαρμογής Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων)

έτος 2014: 4227 (τροποποίηση της παρ. 1 του δεύτερου άρθρου Ν. 4163/2013, αφορά το ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ), 4303 (επείγουσα ρύθμιση για την αναπλήρωση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων λόγω πρόωρης λήξης της θητείας του), 4316 (δίμηνη παράταση του Μνημονίου)

Γραφηματικώς το πράγμα έχει έτσι:

Διόρθωση: οι νόμοι του 2014 είναι 3 και όχι 2.

Τα σχόλιά μου σχετικά είναι τα εξής:

α. Στην δεκαπενταετία 2000-2014 ψηφίστηκαν 41 νόμοι κυρωτικοί ΠΝΠ (οι οποίοι αντιστοιχούν σε λίγο περισσότερες ΠΝΠ, γιατί μερικές φορές στο πρόσφατο παρελθόν με ένα νόμο κυρώνονταν δύο ΠΝΠ, π.χ. Ν. 4047/2012, Ν. 4092/2012). Εξ αυτών ποσοστό 78% (ήτοι οι 32 επί των 41) ψηφίστηκε μεταξύ 2010 και 2014.

β. Είναι οφθαλμοφανής η ποσοτική αύξηση στην χρήση ΠΝΠ τα τελευταία χρόνια. Στην οκταετία 2002-2009 είχαμε μόλις 4 κυρωτικούς νόμους, όσους δηλαδή μόνο το 2011. Η αύξηση αυτή κορυφώνεται την διετία 2012-2013 με 21 νόμους αθροιστικά, ευτυχώς όμως υποχωρεί ραγδαία το 2014 σε μόλις 3 κυρωτικούς νόμους, ένα παραπάνω από το 2000. Ένας νομοπαραγωγικός κύκλος κλείνει.

γ. Η ως άνω ποσοτική αύξηση συνοδεύεται από ποιοτική αναβάθμιση. Ενώ στο παρελθόν, ακόμη και όταν ο θεσμός των ΠΝΠ χρησιμοποιείτο καταχρηστικά, καμία ΠΝΠ δεν ρύθμισε ζήτημα μείζονος πολιτικής σημασίας, το ακριβώς αντίθετο παρατηρείται επί των Κυβερνήσεων Παπαδήμου και Σαμαρά (και όχι τόσο του Παπανδρέου). Το θεσμικό προηγούμενο είναι επικίνδυνο.

δ. Ωστόσο, η Βουλή ψήφισε εφ’ όλων των μνημονιακών νομοθετημάτων.

Αναφέρω σταχυολογώντας ότι η Βουλή ψήφισε τους Ν. 3833/2010 (επείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης), 3845/2010 (μηχανισμός στήριξης της οικονομίας από την ευρωζώνη και το ΔΝΤ), 3847/2010 (επανακαθορισμός των επιδομάτων εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα κ.λπ.), 3864/2010 (Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας), 3899/2010 (επείγοντα μέτρα εφαρμογής του προγράμματος στήριξης της ελληνικής οικονομίας), 3985/2011 (Μεσοπρόθεσμο 2012-2015), 3986/2011 (μέτρα εφαρμογής του μεσοπρόθεσμου), 4002/2011 (συντάξεις Δημοσίου-δημοσιονομική εξυγίανση), 4024/2011 (ενιαίο μισθολόγιο κ.λπ.), 4038/2012 (εφαρμογή του μεσοπρόθεσμου), 4046/2012 (κουρά των ομολόγων), 4050/2012 (κανόνες τροποποιήσεως τίτλων Ελληνικού Δημοσίου με συμφωνία των ομολογιούχων), 4051/2012 (ρυθμίσεις συνταξιοδοτικού περιεχομένου και άλλες επείγουσες ρυθμίσεις εφαρμογής του Μνημονίου), 4052/2012 (νόμος αρμοδιότητας Υπουργείων Υγείας και Εργασίας για την εφαρμογή του Μνημονίου), 4081/2012 (περιστολή δημοσίων δαπανών και ρύθμιση θεμάτων δημοσιονομικών ελέγχων), 4093/2012 (Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο 2013-2016), 4127/2013 (επικαιροποίηση του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου 2013-2016), 4152/2013 (επείγοντα μέτρα εφαρμογής των Ν. 4046/2012, 4093/2012 και 4127/2013), 4263/2014 (Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο 2015-2018), 4273/2014 (“μικρή ΔΕΗ”).

Η Βουλή λοιπόν εκλήθη, συζήτησε και ψήφισε ξανά και ξανά και ξανά τους μνημονιακούς νόμους. Τίποτα δεν έγινε κρυφά, τίποτα δεν επιβλήθηκε σε κανένα (εξού και οι πολυαριθμότατες αποχωρήσεις, αποστασίες, καταψηφίσεις, διαφοροποιήσεις, διαγραφές). Η περί ΠΝΠ πολυλογία υποβαθμίζει και συσκοτίζει την ευθύνη (: εδώ την χρησιμοποιώ σαν βοξ μέντια) όσων ήταν πράγματι εκεί και υπερψήφιζαν: όχι, δεν νομοθετούσε η Κυβέρνηση ερήμην της Βουλής.

ε. Τούτων λεχθέντων, διατυπώθηκαν και υπερβολικές επικρίσεις κατά της κατάχρησης που πράγματι έγινε, την διετία 2012-2013 κυρίως, με κραυγές για χούντα, σχεδόν χούντα, παραλίγο χούντα. Τα ελαφρυντικά είναι πρώτον, το προφανές επείγον της οικονομικής κρίσης (αναπολήστε απλώς το κλίμα του Δεκεμβρίου 2011…), δεύτερον, το πολιτικά ασήμαντο πλείστων όσων ΠΝΠ (μεταφορά μαθητών; Βοήθεια στο Σπίτι; Ερρίκος Ντυνάν; Μα καλά, γιατί χρειάζονταν 3 ΠΝΠ για το Ερρίκος Ντυνάν;), και τρίτον, η επιστροφή στην νομοπαραγωγική ομαλότητα το έτος 2014.

Που ελπίζω να κρατήση.