Στις επερχόμενες εκλογές τίθενται για πρώτη φορά με τόση πιστότητα τα πραγματικά διλήμματα που αντιμετωπίζουμε. Τα πραγματικά και όχι ιδεατά διλήμματα, αυτά που λαμβάνουν υπόψη την πολιτική πραγματικότητα. Π.χ., οποιοδήποτε δίλημμα έχει στο ένα σκέλος του το να εφαρμόσουμε μέχρι κεραίας τις μεταρρυθμίσεις του μνημονίου είναι ιδεατό, διότι δεν απαντάει στο *ποιοι* θα εφαρμόσουν αυτές τις μεταρρυθμίσεις – ούτε το πολιτικό υποκείμενο, ούτε η βάση για αυτό υπήρξε ποτέ.
Ευθυγραμμιζόμενα με την πραγματικότητα, τα διλήμματα θα οδηγήσουν σε πιο καθαρές λύσεις, με μεγαλύτερη δημοκρατική νομιμοποίηση, και θα μας βγάλουν από την ακινησία, χωρίς αυτό να σημαίνει προς τη «σωστή» κατεύθυνση. «Σωστή» κατεύθυνση, στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει· η κάθε επιλογή έχει πολλών ειδών συνέπειες. Συγκεκριμένα:
° Η κυβερνητική πλειοψηφία, με τον εκβιασμό της λήξης της χρηματοδότησης που προετοίμασε, θέτει τους πολίτες ξεκάθαρα μπροστά στο δίλημμα που στην πραγματικότητα τους έχει θέσει εδώ και χρόνια: ομαλότητα με διάσωση των πλέον οπισθοδρομικών δυνάμεων που υπάρχουν στη χώρα, ή πιθανές περιπέτειες. Νίκη του Σαμαρά (κατά τη γνώμη μου πολύ πιθανή) θα τον καταστήσει απόλυτο κυρίαρχο για τα επόμενα τέσσερα με οκτώ χρόνια. Το εμπνευσμένο από τον Ερντογάν ή τον Ούγγρο Ορμπάν στυλ αυταρχικής διακυβέρνησης που πρεσβεύει, με περιφρόνηση των κοινοβουλευτικών θεσμών, «εντολές» που φτάνουν μέχρι και στην ανεξάρτητη, θεωρητικά, Δικαιοσύνη, εξυπηρέτηση των ημετέρων με κατάργηση θεσμών διαφάνειας και ανεξαρτήτων αρχών, θα μας απομακρύνει όλο και περισσότερο από την ουσία αυτού που ονομάζουμε «ευρωπαϊκό κεκτημένο». Από την άλλη, θα αποφύγουμε την άμεση αγωνία της χρηματοδότησης, θα περάσουν τα μέτρα που επιβάλλουν οι δανειστές, η χώρα θα συνεχίσει να πορεύεται σε μία μουντή κανονικότητα, με τα καλά της και τα κακά της. Η αντιμνημονιακή αντιπολίτευση θα διαλυθεί: ένα κομμάτι της θα γίνει πολύ πιο ακραίο, συσσωρεύοντας όλο και περισσότερη οργή, και ένα άλλο θα συνειδητοποιήσει ότι χωρίς έναν πιο ρεαλιστικό λόγο δεν πρόκειται να νικήσει ποτέ τον Σαμαρά, και θα συνεισφέρει στη δημιουργία μιας μεγάλης κεντροαριστερής παράταξης με άγνωστο αυτή τη στιγμή όχημα.
° Νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα μας κρατήσει στην τσίτα για πολλούς μήνες, με απρόβλεπτες συνέπειες ειδικά τις πρώτες βδομάδες, όταν και θα λήγει η παροχή ρευστότητας από την ΕΚΤ στις τράπεζες με βάση τις εγγυήσεις του Δημοσίου (1η Μαρτίου) και περίπου 2,5 δις ομολόγων.
Λύση σε αυτά τα προβλήματα χωρίς την κάλυψη της ΕΚΤ δεν υπάρχει, κάλυψη της ΕΚΤ είναι απίθανο να υπάρξει χωρίς να έχει εξασφαλιστεί η δανειοδότηση, που σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να κάνει αμέσως μετά τις εκλογές τεράστια κωλοτούμπα, τουλάχιστον για την επέκταση του Μνημονίου μέχρι το καλοκαίρι. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς θα αντιδράσει η κοινοβουλευτική του ομάδα σε αυτό, και αμφίβολο αν έχει τα στελέχη και την ετοιμότητα να διαχειριστεί τέτοια ζητήματα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Αν, εν πάσει περιπτώσει, ξεπεράσουμε αυτόν τον σκόπελο, θα ακολουθήσει μία ενδιαφέρουσα και ταραχώδης περίοδος αναδιανομής της πίτας των επιχειρηματικών συμφερόντων, διαπραγμάτευσης με τους εταίρους, άγαρμπων μεταρρυθμίσεων, και ποιος ξέρει τι άλλο, με καταληκτικό χρόνο το καλοκαίρι, οπότε και οι πολλαπλάσιες ανάγκες χρηματοδότησης θα πρέπει να έχουν βρει μία πειστική λύση. Προσωπικά με απασχολούν, και είμαι απαισιόδοξος, οι συνέπειες της νίκης του ΣΥΡΙΖΑ στα πανεπιστήμια, όπου εκπροσωπεί ή έχει κάνει συμμαχία εδώ και χρόνια με το παλιό κατεστημένο· ο όποιος κυβερνητικός εταίρος ας προσπαθήσει να διασώσει τον νόμο Διαμαντοπούλου κατά προτεραιότητα.
° Το Ποτάμι αποτελεί εκφραστή του λεγόμενου «μεταρρυθμιστικού» χώρου, ενός υπαρκτού πολιτικά χώρου, με απήχηση κυρίως στις ανώτερες μορφωτικές τάξεις, με όλα τα καλά του και τα κακά του· είναι θετικό που βρήκε αυτός ο χώρος την έκφρασή του και θα δοκιμαστεί πολιτικά. Στα καλά του συμπεριλαμβάνεται η διάθεση για πολιτικούς πειραματισμούς, σε μία φιλελεύθερη κατεύθυνση με κοινωνικό πρόσωπο, και με αμφισβήτηση των παραδοσιακών, πανίσχυρων, πολιτικών μηχανισμών. Ευτύχησε να έχει έναν δημοφιλή αρχηγό που του έδωσε μεμιάς όλη την αναγνωρισιμότητα και την δημοφιλία του, και πέρασαν ή περνάνε από τις τάξεις του άνθρωποι γνωστοί και ευυπόληπτοι, αρκετοί από τους οποίους είναι αξιόλογοι. Στα αρνητικά του βλέπεις την διαχρονική αδυναμία της ελληνικής αστικής τάξης να δημιουργήσει και να δράσει με βάση θεσμούς και να εμπιστευτεί τη δημοκρατία (ο τρόπος λήψης των αποφάσεων είναι τελείως αδιαφανής, και πέρα από κάποιες επιτροπές το κόμμα είναι ασώματο), να λάβει θέση στα διλήμματα που να την διαχωρίζει από το κατεστημένο (η άνευ όρων υποστήριξη της εκλογής ΠτΔ είναι χαρακτηριστική) και να προωθήσει, εν τέλει, κάποιες ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. (Το τελευταίο μένει βεβαίως να φανεί, αλλά είναι χαρακτηριστικό ότι αναγορεύονται σε «μεταρρυθμιστές» βουλευτές που ποτέ δεν στήριξαν μία μεταρρύθμιση.)
° Το κόμμα του ΓΑΠ θα έλεγε κανείς ότι είναι η συμπληρωματική εικόνα του Ποταμιού. Φέρει τα εχέγγυα του μόνου πολιτικού που και υπεύθυνα στάθηκε στο θέμα της χρεοκοπίας, και προσπάθησε να αλλάξει τη χώρα και το κράτος με σημαντικές μεταρρυθμίσεις (Ραγκούση, Παπακωνσταντίνου, Διαμαντοπούλου κλπ.). Όπως όμως αυτές οι μεταρρυθμίσεις έμειναν από γκάζι χωρίς την απαραίτητη κομματική (και πρωθυπουργική) στήριξη, έτσι και οι διακηρύξεις για ένα κόμμα συμμετοχικό και ανοιχτό στην κοινωνία πρέπει να ειδωθούν με πολλή καχυποψία, παρουσία παλαιοκομματικών γερόλυκων του ΠΑΣΟΚ (Ρέππα, Πετσάλνικου, Καρχιμάκη) και νεολαίων που φωνάζουν «Αντρέα, ζεις, εσύ μας οδηγείς». Σίγουρα πάντως είναι το μόνο κόμμα που, λόγω της θέσης του, και δεν θα αμφιταλαντεύεται στο θέμα των μνημονίων, και θα έχει μέτωπο με τον δεξιό αυταρχισμό.
° Για το ΠΑΣΟΚ του Ευάγγελου Βενιζέλου απομένει να εκπροσωπεί αυτούς που η πολιτική τους κουλτούρα δεν τους επιτρέπει να ταυτιστούν με τη δεξιά του Σαμαρά, αλλά επί της ουσίας δεν έχουν κάτι διαφορετικό να προτείνουν αυτή τη στιγμή (όπως και κατά τα τελευταία δύο χρόνια διακυβέρνησης). Πολλοί του αναγνωρίζουν υπευθυνότητα που έσωσε την πατρίδα, προσωπικά είδα έλλειψη πολιτικής προκειμένου να διασωθούν τα συμφέροντα λίγων ανθρώπων και με αδιαφορία για τη συνακόλουθη συρρίκνωση των δυνάμεων του κέντρου ή τις επιπτώσεις για τη χώρα. Νομίζω ότι δε θα εξασθενήσει τελείως σε αυτές τις εκλογές, παρά την πόλωση και τον ανταγωνισμό, αλλά στη συνέχεια θα μείνει πίσω από τους άλλους στον αγώνα για την ηγεμονία στο κέντρο.
° Ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι η ακροδεξιά, της οποίας οι επιδόσεις ως συνήθως θα υπερβούν μάλλον τις δημοσκοπήσεις. Παρά την αβεβαιότητα που μπορεί να αισθάνεται κανείς, οφείλουμε όλοι να διαλέξουμε και να ψηφίσουμε ένα δημοκρατικό κόμμα μειώνοντας το ποσοστό των ακροδεξιών και φασιστών, με την ελπίδα να αποτελέσουν μία κακή παρένθεση για όλη την Ευρώπη.
Καλή μας ψήφο, και καλή μας τύχη!
Μπόρεσα και διάβασα μέχρι εκεί που έφτασες στον ΓΑΠ. Μετά δε μπόρεσα, από τα τα γέλια. Ο ΓΑΠ όντως “υπεύθυνα στάθηκε στο θέμα της χρεοκοπίας”, ειδικά όταν εξέλέγει με το περίφημο “λεφτά υπάρχουν”. Και πράγματι προσπάθησε να μεταρρυθμίσει τη χώρα, π.χ. καταργώντας τη βάση του δέκα για εισαγωγή στα ανώτατα ιδρύματα. Για τη διαφάνεια δε της κυβέρνησής του, π.χ. με την τροποποίηση της λίστας Λαγκάρντ από τον Παπακωνσταντίνου και την αφαίρεση συγγενικών του προσώπων, ούτε λόγος να γίνεται. Φοβερό το ανέκδοτο!
Επί ΓΑΠ πέρασε η Διαύγεια, έγιναν προσλήψεις σε θέσεις ΓΓ εκτός του κομματικού μαντριού, θεσμοθετήθηκαν τα συμβούλια διοίκησης των ΑΕΙ και το σύμφωνο συμβίωσης και δόθηκε νομοθετικά η δυνατότητα απόκτησης της ιθαγένειας από τα παιδιά των μεταναστών.
Οι καλές προθέσεις του ΓΑΠ ως προς τα κοινωνικά ζητήματα δεν αμφισβητούνται. Από την άλλη μικρή αμφιβολία υπάρχει για την ανικανότητα του να πάρει τις σωστές αποφάσεις στα πολιτικά και οικονομικά ζητήματα στον κατάλληλο χρόνο ή να στηρίξει τις πρωτοβουλίες του.
Γιατί δεν αμφισβητούνται οι καλές προθέσεις? Τα πάντα μπορούν να αμφισβητηθούν εκτός από το αποτέλεσμα. Εγώ στο μυαλό του καθενός δε μπορώ να είμαι για να γνωρίζω τι προθέσεις είχε.
Δεν αμφισβητούνται γιατί τις έχει εκφράσει σε εποχές που κόστισαν πολιτικά και πήρε κάποια μέτρα που στηρίζουν τα λόγια του με πράξεις. Εκεί όμως περνάμε στο δεύτερο μισό της δεύτερης παραγράφου μου.
Αυτό το «λεφτά υπάρχουν» είναι ο μπαλαντέρ που μπαίνει στη θέση κάθε επιχειρήματος;
Ο ΓΑΠ απέναντι στη χρεοκοπία:
1) Υπέγραψε και πέρασε δύο μεγάλες δανειακές συμφωνίες (Μνημόνιο 1, Μεσοπρόθεσμο).
2) Προετοίμαζε την παρέμβαση του ΔΝΤ μήνες πριν την ανακοινώσει, όπως αποκαλύφθηκε (και κατηγορήθηκε γι’ αυτό). Σημειώνω εδώ ότι ακόμα και ο Σημίτης με τους εκσυγχρονιστές του έκαναν παρεμβάσεις κατά της συμμετοχής του ΔΝΤ (το οποίο αποδείχθηκε ο καλύτερος σύμμαχος σε ζητήματα χρέους).
3) Άφησε την πρωθυπουργία με πλειοψηφία 160 βουλευτών προκειμένου να σχηματιστεί διακομματική κυβέρνηση, η οποία και έκλεισε το θέμα του κουρέματος και το Μνημόνιο 2. (Σύγκρινε τώρα με Σαμαρά-Βενιζέλο.)
Θα μπορούσε να τα είχε κάνει και καλύτερα, αλλά απ’ όσους είδαμε ήταν ο μόνος που υπερασπίστηκε (αναγκαστικά ίσως) τα αυτονόητα.
Μεταρρυθμίσεις τώρα (θα ξεχάσω αρκετές):
1) Δες ό,τι ανέφερε ο Σαμαράς στην πρόσφατη συνέντευξη-διάγγελμα: όλα του ΓΑΠ και του Παπαδήμου.
2) Ραγκούσης: Διαύγεια (αυτό θα πει διαφάνεια, όχι αν ο τάδε υπουργός είναι κλέφτης – που δεν έχει αποδειχθεί), Καλλικράτης, ιθαγένεια, πολλά άλλα διοικητικά.
3) Διαμαντοπούλου: Από τις πιο σημαντικές μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει στα πανεπιστήμια, δυστυχώς μετά την πετσόκοψαν.
4) Παπακωνσταντίνου: Μεγάλες μεταρρυθμίσεις για την πάταξη της φοροδιαφυγής, οι οποίες είναι και αυτές που επιτρέπουν τη δίωξη όσων από τη λίστα Λαγκάρντ έχουν παράνομα κεφάλαια. Την οποία λίστα Λαγκάρντ ο ίδιος παρέδωσε στον ΣΔΟΕ και στον επόμενο ΥπΟικ (όχι όπως τώρα που καταστρέφουν αρχεία), που την κράτησε στο συρτάρι του για ένα χρόνο. Το ποιος έσβησε τα ονόματα των συγγενών του δεν έχει αποδειχθεί (μπορεί να του την έστησαν, μπορεί και να είναι ένοχος).
Φτάνουν αυτά για να σταματήσεις να γελάς;
Δεν ισχύει ή, για την ακρίβεια, δεν προκύπτει κάτι τέτοιο από την μεταβίβαση αρμοδιοτήτων που ξεσήκωσε τις διαμαρτυρίες.
Όσο για τον Παπακωνσταντίνου: Ας περιμένουμε τουλάχιστον την κρίση του δικαστηρίου πριν αποφανθούμε για την ενοχή του. Δεν θα είναι η πρώτη φορά που η παραπομπή σε ειδικό δικαστήριο υποκρύπτει πολιτικές σκοπιμότητες.
Όχι μόνο δε φτάνουν, αλλά με κάνουν να γελάω περισσότερο. Ειλικρινά, δεν μπορεί να τα πιστεύεις αυτά που γράφεις.
1) Το “λεφτά υπάρχουν” δεν είναι μπαλαντέρ. Είναι πολιτική εκτίμηση που οδήγησε σε καθυστέρηση τη λήψη οικονομικών μέτρων για την οποία ο Καραμανλής είχε ζητήσει λαϊκή εντολή και οδήγησε στο μνημόνιο. Ο ένας έλεγε, πρέπει να λάβουμε μέτρα, και ο άλλος έλεγε ότι λεφτά υπάρχουν. Εσύ λες ότι δεν γνώριζε?
2) Η αναθεώρηση των στοιχείων επί Παπακωνσταντίνου που οδήγησε σε διόγκωση του ελλείματος και μας έσπρωξε προς το μνημόνιο, και την οποία έχει καταγγείλει η πανεπιστημιακός και μέλος τότε της ΕΛΣΤΑΤ Ζωή Γεωργαντά, ήταν θεμιτή?
3) Η άρνηση του ΓΑΠ, ως αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, να ψηφίσει την πρόταση της τότε κυβέρνησης Καραμανλή υπέρ της αναθεώρησης του άρθρου 16, που θα ήταν ίσως μια από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις στο χώρο της εκπαίδευσης, ήταν υπέύθυνη στάση?
4) Το προσπέρασες, αλλά η κατάργηση της βάσης του 10 ήταν δημοσιονομικά και εκπαιδευτικά ορθή ή επιζήμια προσπάθεια αλλείευσης ψήφων?
5) Α μάλιστα, του τη στήσανε του Παπακωνσταντίνου. Θα πρέπει να τον ευχαριστούμε που παρέδωσε την αλλοιωμένη λίστα στο ΣΔΟΕ, λες και θα μπορούσε να κάνει κάτι άλλο.
Προσπερνάς τα μέγιστα και μιλάς για μεταρρυθμίσεις στα χαρτιά της Διαμαντοπούλου εκ των υστέρων που ελάχιστα άλλαξαν στην εικόνα και τον τρόπο λειτουργίας των ΑΕΙ. Έλεος! Και εν πάσει περιπτώσει, και ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει κάνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις στη δημόσια διοίκηση, ίσως περισσότερες (σε σχέση με το χρόνο) από το Ραγκούση. Στο Σαμαρά γιατί δεν δίνεις τα ίδια εύσημα που δίνεις στον ΓΑΠ για το Ραγκούση? Επιμένω, μάλλον αστεία τα λές.
Κώστα, δεν είχα καταλάβει εξ’ αρχής ότι δέχεσαι τους μύθους των καραμανλικών ότι το μνημόνιο το έφερε η καθυστέρηση του Γιωργάκη και το υποτιθέμενο φούσκωμα των στατιστικών. Μετά απ’ αυτό δεν έχει νόημα να συνεχίσω τη συζήτηση για το χρέος και το μνημόνιο.
Στα υπόλοιπα σχόλια κάνεις απλώς πολύ επιλεκτική χρήση των γεγονότων, ναι, έκανε πίσω ο ΓΑΠ για το άρθρο 16 αλλά έχει ελαφρυντικά (ήταν πολύ μπροστά απ’ το κόμμα του), και κατά τη γνώμη μου η αναθεώρηση του 16 δεν είναι πανάκεια – η ποιότητα των δημοσίων πανεπιστημίων είναι που μετράει κυρίως. Το σχόλιό σου υποτιμά το ν. Διαμαντοπούλου και μου θυμίζει το ανέκδοτο με το Γιαννάκη που σκότωσε τους γονείς του για να πάει εκδρομή με το ορφανοτροφείο: αφού τον κουτσουρέψαμε το νόμο και δεν αφήσαμε να εκλεγούν πρυτάνεις με αυτόν για τρία χρόνια, τώρα (που μόλις ανέλαβαν οι πρυτάνεις) τον βγάλαμε αναποτελεσματικό. Προσπερνάς τα περισσότερα που έγραψα για τον Παπ. και διαστρεβλώνεις αυτό που γράφω: δε γνωρίζω αν είναι ένοχος ή όχι, και ούτε εσύ γνωρίζεις. Ας πούμε ότι είναι ένοχος, ένιωσε στην παντοδυναμία του ότι μπορεί να βοηθήσει δυο συγγενείς του (ή τον εαυτό του που θα εκτίθετο εάν έβγαιναν τα ονόματα). Αυτό ακυρώνει όλα τα άλλα που έκανε;
Ρε συ (πώς σε λένε αλήθεια, μη μιλάμε και ανώνυμα),
κανένα μύθο δεν δέχομαι. Επειδή τα έζησα από μέσα σε ένα βαθμό, μπορώ να σε βεβαιώσω ότι κανείς δε μπορεί να ξέρει αν το μνημόνιο θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αλλά σίγουρα η καθυστερηση δεν βοήθησε. Και ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω τα εύσημα που δίνεις σε έναν πολιτικό που κράτησε ανέυθυνη στάση αρχικά και όποιες μεταρρυθμίσεις έκανε τις έκανε εκ των υστέρων, κατ εντολή της τρόικας όπου δε μπορούσε να κάνει αλλιώς, και από την άλλη αρνείσαι να κρατήσεις ισορροπίες απέναντι σε έναν πολιτικό που έκανε τα μέτρα προεκλογική σημαία, και εισέπραξε βέβαια το πολιτικό κοστος.
Αυτά βέβαια δεν συμφέρει να τα λέμε, οπότε λογικό να κόψεις την κουβέντα.
Και επίσης, ναι, ότι και να έκανε ο ΠΑΠ δεν του παραγνωρίζω όχι μόνο την πιθανή συμμετοχή του στην αλλοίωση της λίστας Λαγκάρντ αλλά και την διόγκωση του χρέους (και μάλιστα παρά την αντίθετη συμβουλή που έλαβε από γνωστά μου πρόσωπα) για ρεμβασιστικούς λόγους.
Και κάτι τελευταίο, της Διαμαντοπούλου η μεταρρύθμιση σου άρεσε, αλλά η προσπάθεια της Γιαννάκου απέναντι σε όλους, μαζί και του ΠΑΣΟΚ του ΓΑΠ, δεν σε συγκίνησε, και ας έγινε προ τρόικας, και ας της στοίχισε την πολιτική της σταδιοδρομία. Γιατί άραγε?
Αυτό το είχα ξεχάσει, είναι και η Ελευθεροτυπία όργανο των Καραμανλικών?
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=292180
ρε συ Κώστα πραγματικά, έχει την παραμικρή σχέση ο απολογισμός του Καραμανλή Β΄ του Μικρού με τις εκλογές του 15;
Γράψε ένα συνολικό κείμενο να το συζητήσουμε. Μετά τις εκλογές.
Θανάση, είδες το άρθρο? Για τιν ΓΑΠ μιλάει. Απαντούσα στο σχόλιο του Πολυβώτη που ισχυρίζεται ότι όλα αυτά είναι μύθοι των Καραμανλικών. Τέλος, δεν επιχειρώ απολογισμό του Καραμανλή Β’. Επιχειρώ απολογισμό της στάσης του ΓΑΠ στις όποιες μεταρρυθμίσεις προσπάθησε ο Καραμανλής, οι οποίες έχουν σχέση με τις εκλογές του 15.
Ω ω ω ω, ανάβουν τα αίματα!
Αν και είμαι απολύτως υπέρ των απολογισμών, δεν βρίσκω κανένα λόγο να βάζουμε στην συζήτηση τον Καραμανλή και μάλλον ούτε και τον ΓΑΠ. Αυτά είναι λίγο πολύ παρελθόν, δεν πρόκειται να ψηφίσουμε με βάση αυτά.
Σήμερα, όπως και το 12, οι αντιμνη ξέρουν τι να ψηφίσουν: οι αριστεροί ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ κλπ, οι δεξιοί ΑΝΕΞΕΛ ή ακόμα ΧΑ. Πολύ ωραία.
Το πρόβλημα, όπως και το 12, το έχουν οι μνη.
Η δική μου εκτίμηση για όσους περιφέρονται πέριξ του κέντρου είναι η εξής:
Το 12 υπήρχε πράγματι επιχείρημα κατά της ψήφου σε μικρό κόμμα: ότι δεν θα έμπαινε στην Βουλή. Το επιχείρημα αυτό εξελίχθηκε φυσικά σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία, με αποτέλεσμα να μην βρούμε την ψήφο μας τον Μάιο 12, αλλά να ψηφίσουμε ελέω εκλογικού νόμου όλοι ΝΔ. Αν ήξερα ότι θα συνέβαινε αυτό, που το υποψιαζόμουνα φυσικά έντονα, μπορεί και να ψήφιζα κάτι άλλο, πιο κοινοβουλευτικό.
Το επιχείρημα αυτό δεν ισχύει όμως σήμερα, γιατί στην Βουλή θα υπάρχη το Ποτάμι (και το ΠΑΣΟΚ). Υπάρχει δηλαδή ένα κόμμα που μας παρέχει σχετική ασφάλεια για να το ψηφίσουμε, έστω με τον Τατσόπουλό του, πάντως όχι με Βορίδη, Πλεύρη, Γεωργιάδη από την μια και Γιακουμάτο, Ντινόπουλο, Βούλτεψη από την άλλη. Μια ευπρόσωπη επιλογή.
Δέχομαι όμως το αντεπιχείρημα: εσύ Αθανάσιε ψάχνεις να βρης μικρά χαριτωμένα κόμματα να ψηφίσης, για να μην σε κράζουνε και να μην αυτοκράζεσαι στο μέλλον. Ψάχνεις την ασφαλή επιλογή. Άσε εμάς να βγάλουμε το φίδι από την τρύπα, ψηφίζοντας ΝΔ, με τα σκατά που κουβαλάει, το ξέρουμε, δεν σε χρειαζόμαστε για να τους μάθουμε όλους αυτούς. Εμείς θα κυβερνήσουμε την χώρα, εσύ παίξε με τα κουβαδάκια σου.
Σε αυτό απαντάω διττώς:
Πρώτον, υπάρχουν και οι κόκκινες γραμμές. Κάπου πρέπει να τις θέσετε, παλληκάρια. Δεν είναι ο Βορίδης; Δεν είναι ο ψηλός Παναθηναϊκάκιας; Δεν είναι ο νόμος Ραγκούση; Δεν είναι η αντιμεταναστευτική ρητορεία; Κάπου πρέπει να υπάρχουν όμως. Μην τα καταπίνετε όλα.
Δεύτερον, δεν υπάρχει αυτοδυναμία, ΝΤΙΝ ΝΤΑΝ ΝΤΙΝ ΝΤΑΝ ΝΤΑΝ! Ακούτε τις καμπάνες; Καλά, δεν το έχετε προσέξει; Η λογική της χαμένης ψήφου ήταν πάντα ότι δεν έχει νόημα να ψηφίζης για κάποιον που δεν παίζει για το χρυσό μετάλλιο. Τώρα όμως, για πρώτη φορά στα χρονικά της τελευταίας γενιάς, κατά πάσα πιθανότητα το χρυσό, ήτοι η αυτοδυναμία, θα χρειάζεται και το τρίτο (ή τέταρτο κόμμα). Πράγμα που, όπως είναι προφανές, του προσδίδει εξαιρετικά δυσανάλογη πολιτική επιρροή, πολύ μεγαλύτερη από τους 15 ή 20 βουλευτές του. Πάρτε και μια ωραία λέξη: καθιστά το τρίτο κόμμα, ακριβώς επειδή καταλαμβάνει το πολιτικό κέντρο, στροφέα όλου του πολιτικού συστήματος.
Δυνάμει του στροφέα βέβαια το σύστημα στρίβει και προς τα δεξιά και προς τα αριστερά. Προς τα πού όμως; Αυτό προφανώς θα εξαρτηθή, λόγω εκλογικού νόμου, από το ποιος θα είναι πρώτος. Πράγμα που δεν αφορά τον τρίτο. Εκείνο που αφορά το Ποτάμι είναι να μην πάμε σε νέες εκλογές.
Δεν θα ήταν καλύτερα όμως αν υπήρχε ένα ενιαίο μεταρρυθμιστικό μέτωπο, από τον Βορίδη μέχρι τον Λυκούδη; Χαχαχαχα, καλό. Όχι, δεν θα ήταν. Όλους αυτούς δεν ενώνει καν ο αντικομμουνισμός, πολλώ δε μάλλον οι αόριστες μεταρρυθμίσεις. Για να μην μιλήσουμε για οποιαδήποτε εκδοχή φιλελευθερισμού. Και εν πάση περιπτώσει, δεν το επεδίωξε, δεν το ζήτησε και δεν το θέλει ο Σαμαράς. Εκεί οι ευθύνες.
Αν δεν ψηφίσουμε όμως ΝΔ, δεν θα έρθη ο ΣΥΡΙΖΑΣ, να μας πετάξη έξω από το ευρώ; Ναι, θα έρθη. Αλλά όχι μόνος του, ας βάλω πάλι μερικές καμπάνες, ΝΤΙΝ ΝΤΑΝ ΝΤΑΝ ΝΤΑΝ!
Αντιδρούν πολλοί στην προοπτική κυβέρνησης συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ-Ποταμιού. Κατανοώ τον φόβο (απώλειας της εξουσίας, μεταξύ άλλων), αλλά σκέφτομαι: οι ίδιοι άνθρωποι ήταν κατά των εκλογών του Ιαν 15. Αν δεν θέλουν την συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ-Ποταμιού, αναγκαστικά τάσσονται υπέρ των νέων εκλογών Φεβ 15. Ας αποφασίσουν.
Κι αν γίνουν πάλι εκλογές τον Φεβρουάριο; Αν ο ΣΥΡΙΖΑ διεκδικήση αυτοδυναμία ή τίποτα; Δύσκολη όμως η αυτοδυναμία, με ποσοστά από 37% και πάνω, μέσα σε ένα πολωτικό κλίμα τύπου Ιουν 12. Ας βάλουμε το στοίχημα, αξίζει τον κόπο.
Τέλος, μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-Ποταμιού μπορεί πράγματι να αποδειχθή λεόντειος εταιρεία. Το Ποτάμι όμως έχει διαθέσιμη την πυρηνική επιλογή, εκείνη που δεν είχε η ΔΗΜΑΡ το 2013: την απόσυρση της εμπιστοσύνης του και την πτώση της κυβέρνησης. Με ό,τι αυτό σημαίνει.
Ώπα, και κάτι ακόμα: κατά την γνώμη μου, το 12 ήταν πολύ κρισιμώτερο από το 15. Κάποιοι φι λοιπόν που τότε διύλισαν τον κώνωπα και διέσπασαν το άτομο, με τα γνωστά εξωκοινοβουλευτικά αποτελέσματα, σήμερα συντάσσονται με την ΝΔ χάριν του αντισυριζαϊκού αγώνα. Αξιοπρόσεκτο.
Ο δε Σκυλακάκης, εξαιτίας του οποίου έφυγαν όλοι οι κεντροαριστεροί από την Δράση με αρές και κατάρες, συντάσσεται ευθύς αμέσως με το Ποτάμι. Αξιοπρόσεκτο και αυτό.
Θαλυς, το σύμφωνο συμβίωσης εισήχθη επί ΝΔ το 2008. Και δεν καταλαβαίνω γιατί ήταν καλή αυτή η σαχλαμάρα.
Θανάση, στη ΝΔ υπάρχουν ο Βορίδης και ο Γεωργιάδης, αλλά υπάρχουν και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Δενδιας, ο Σκρέκας, κ.α. Τα πολυσυλλεκτικά κόμματα έτσι λειτουργούν, και είναι καλό να αντιληφθούμε ότι ψηφίζοντας ΝΔ ή ΠΑΣΟΚ δεν ψηφίσεις Σαμαρά ή Βενιζέλο αλλά ομάδες προσώπων τις οποίες ασφαλώς ο πρόεδρος της κυβέρνησης καλείται να διαχειριστεί. Το θέμα λοιπόν είναι τι συνιστώσα προκύπτει από αυτη τη διαχείρηση και όχι το τι εικόνα βγάζει το τάδε ή δείνα στέλεχος.
Τώρα, το πρόβλημά μου με το ποτάμι είναι ότι δεν έχει καταστήσει σαφές αν θα συμμετάσχει σε κυβερνητικό σχηματισμό, και με ποιον ή τουλάχιστον με ποιές προϋποθέσεις. Μπορείς εσύ να ψηφίσεις στα τυφλά?
Όχι βέβαια. Δες εδώ.
H συνισταμένη της Ν.Δ. αυτή τη στιγμή είναι κάπου μεταξύ Όρμπαν και Λεπέν πάντως. Κι αν δεν ήταν αναγκασμένοι να προσελκύσουν και λίγο από το κέντρο, μπορεί να ασκούσε ακόμα μεγαλύτερη επιρροή η συνιστώσα της σοβαρής Χ.Α.-“δικά μας παιδιά είναι” της οποίας ηγούντο οι Μπαλτακοβύρωνες.
Ακόμα και αν ίσχυε αυτό για τη ΝΔ, σίγουρα δεν ισχύει για την κυβέρνηση. Και εν πάσει περιπτώσει, καλύτερα να απορροφά η ΝΔ λίγο από την άκρα δεξιά με την ρητορική ορισμένων στελεχών της, που και εμένα μου προσβάλουν την αισθητική, παρά να ενισχυθούν ακόμα περισσότερο τα αυγά.
Ήταν καλή γιατί έγινε το πρώτο βήμα για την νομική αναγνώριση των ομοφύλων ζευγαριών. Και τέλος πάντων μπορεί να είναι ανοησία, αλλά την συνηθίζουν κι άλλοι πολλοί στην Ευρώπη. Δεν είμαστε μόνοι. Ας αποδίδουμε τα του ΚΚ Β’ τω ΚΚ Β’ όμως. Σ’αυτόν οφείλεται το σύμφωνο.
Αν δε με γελάνε τα μάτια μου, οι τυπικές διαδικασίες για την διενέργεια εκλογών πρακτικά ορίζουν ως ελάχιστη προεκλογική περίοδο τις 22 μέρες. Επειδή έχουμε να εκλέξουμε και ΠτΔ, σε περίπτωση νέων εκλογών, αυτές θα γίνουν αρχές Μάρτη το νωρίτερο, μέσα προς τέλη Μάρτη το πιθανότερο. Ίσως αυτή η σχετικά μικρή καθυστέρηση παίξει ρόλο στις αποφάσεις των κομμάτων.
Το σίγουρο που θα σημάνει είναι ότι το Ποτάμι(ή οποιοσδήποτε ελάσσων κυβερνητικός εταίρος) θα χρεωθεί την πολιτική αστάθεια και την πτώση της κυβέρνησης. Οπότε το ερώτημα είναι: Υπό ποιες προϋποθέσεις κάτι τέτοιο θα είχε θετικό εκλογικό αντίκτυπο ώστε να έχει νόημα η χρήση της πυρηνικής επιλογής; Απειλές που δεν πρόκειται να πραγματοποιηθούν είναι τόσο καλές όσο κι αν δεν υπήρχαν.
Το έχεις προσέξει ασφαλώς ότι τα τελευταία 70 χρόνια δεν είχαμε πυρηνικό πόλεμο. Η απειλή της πράξης έκανε την δουλειά της καλύτερα από την ίδια την πράξη.
Φυσικά, πού και πώς και πότε θα χρησιμοποιηθή η πυρνητική απειλή είναι θέμα λεπτό. Αν η ΔΗΜΑΡ είχε ρίξει την κυβέρνηση λόγω ΕΡΤ θα είχε ωφεληθή; Ίσως. Ίσως όχι.
Το μείζον είναι ότι δεν μπορούσε να το κάνη.
Να το πω μ’ένα παράδειγμα: Μπορώ να σ’απειλήσω ότι θα κρατήσω την αναπνοή μου μέχρι να σκάσω αν δεν ψηφίσεις ΚΚΕ. Θα λάμβανες την απειλή μου σοβαρά υπόψη;
Οποιοσδήποτε ελάσσων εταίρος πρέπει να είναι προετοιμασμένος να πραγματοποιήσει την απειλή του για να υπάρχει πιθανότητα να είναι αποτελεσματική.
Δυο επιπλέον παρατηρήσεις που έχουν, νομίζωμ κάποια αξία:
α) Υποθέτουμε ότι τα κόμματα είναι σχετικά ορθολογικοί παίχτες που θέλουν να κυβερνήσουν. Ίσως να μην είναι και τόσο ή να μην θέλουν να κυβερνήσουν αν είναι να κάνουν πολύ βαρειές ιδεολογικά υποχωρήσεις.
β) Ενδέχεται τρίτο κόμμα να είναι οι νεοναζί. Αυτό θα είναι ένα πολύ σκληρό τεστ για τον χαρακτήρα και την ανθεκτικότητα της δημοκρατίας μας.
Δεν έχεις αντικρούσει καθόλου το επιχείρημα “ΔΗΜΑΡ”. Δεν υπάρχει εταίρος, ο κορμός κάνει κουμάντο στην κυβέρνηση. Δες πόσο “ωραία” τα πήγε και το ΠΑΣΟΚ όταν έμεινε με την ΝΔ και μπορούσε να την ρίξει.
Καλώς τον.
Αυτά που λες είναι υπερβολές. Το ΠΑΣΟΚ επέβαλε π.χ. την μην συμμετοχή Βορίδη στην κυβέρνηση. Πήρε Υπουργεία μετά το 13. Ο Μανιάτης δεν έκανε όλο το παιχνίδι με τα πετρέλαια; Διαπραγματεύτηκε στο παρασκήνιο τον αντιρατσιστικό. Ο Βενιζέλος συσκεπτόταν απευθείας με τον Σαμαρά κάθε τρεις και λίγο. Από θέση Αντιπροέδρου και ΥπΕξ. Και τα λοιπά. Ελάσσων εταίρος, αλλά εταίρος. Ό,τι μπορούσε έκανε.
Το πώς θα διαπραγματευθή το Ποτάμι και τι ανταλλάγματα θα λάβη δεν μπορώ να σ’το εγγυηθώ ούτε το γνωρίζει κανείς. Προφανώς είναι και συνάρτηση του ποσοστού του.
Σημειωτέον όμως ότι άλλη τέτοια ευκαιρία για αντίβαρο στον ΣΥΡΙΖΑ ίσως να μην δοθή. Αν πάμε σε επαναληπτικές εκλογές, το πολωτικό κλίμα θα ισοπεδώση μεν το κέντρο, όπως και τον Ιούνιο 2012, αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα ευνοήση πλήρως ένα ποινικό σαν τον Σαμαρά.
Κι αν η κάλπη δώση, ο μη γένοιτο, αυτοδυναμία στον Τσίπρα; Στερνή μου γνώση, θα λένε τότε οι λελεδεξιοί.