Αυτόν τον καιρό τα κανάλια έχουν βουίξει με τους γάμους των ομοφυλοφίλων στην Τήλο. Το ζήτημα προσέλαβε και πάλι επικαιρότητα και τα παράθυρα έχουν γεμίσει διχοστασίες και ιδρωμένους κήνσορες. Στο κλίμα αυτό, μια πρόχειρη, γλωσσαναλυτικο-χιουμοριστική προσέγγιση του σχετικού ζητήματος μπορεί ίσως να φανεί χρήσιμη, συμβάλλοντας στο να τονιστεί μια πτυχή-λεπτομέρεια του ζητήματος που έχει διαφύγει την προσοχή πολλών αρθρογράφων στο παρελθόν (εν μέρει και αυτού του φοβερού συνιστολόγου μου ΑΑ στο νομικώς ενδιαφέρον post που είχε παλιότερα δημοσιεύσει)! Ποιά είναι όμως αυτή η λεπτομέρεια;
Για να την αντιληφθούμε πρέπει να ξανακοιτάξουμε προσεκτικά το ζεύγος λέξεων που συναποτελούν την φράση «γάμος ομοφυλοφίλων». Νομίζω ότι η ουσιολογική διαφωνία γύρω από την έννοια αυτής της φράσης μπορεί να μεταφραστεί γλωσσικώς ως εξής. Όσοι απορρίπτουν μετα βδελυγμίας τον γάμο ομοφυλοφίλων διαβλέπουν μιαν αθεράπευτη αντίφαση, ένα είδος contradictio in adjecto στον όρο που εκφράζει την σχετική έννοια (ο «ομοφυλοφιλικός γάμος» αντιμετωπίζεται ως κάτι ανάλογο με τον «παντρεμένο εργένη»): Ακόμη και όταν δεν λένε κάτι τέτοιο ξεκάθαρα, αυτό πάντως φαίνεται ότι εννοούν όλοι όσοι μιλούν για την «φύση και δομή» του γάμου, για την διαφορά φύλου ως “ουσιώδη προϋπόθεση” τέλεσής του κ.λπ. Όσοι πάλι δέχονται την έννοια δρουν γλωσσικώς ως εξής: Αποξενώνουν τον όρο «γάμος» από τις περισσότερες ιστορικοκοινωνικές κ.λπ. συνυποδηλώσεις του και κάνουν δεκτή αρχικώς μια «κλινικώς στείρα», συμβατική του θεώρηση που επιτρέπει τον συνδυασμό του με την γενική υποκειμενική «ομοφυλοφίλων». Στην περίπτωση αυτή, η λέξη παίρνει μια «τεχνική» σημασιολόγηση και απομακρύνεται αρκετά από την κοινή χρήση. Ωστόσο (κι αυτό είναι πολύ σημαντικό!) και σε αυτή την θεώρηση η τελική έννοια «γάμος ομοφυλοφίλων» δεν επιθυμείται και να φτάσει στο σημείο απόλυτης ταύτισής της με μιαν έννοια «συμφώνου συμβίωσης» (γι’ αυτό ακριβώς και η έννοια “γάμος ομοφύλων” δεν έχει παρά θεωρητική -προς το παρόν- αξία!) Οι υποστηρικτές της δεύτερης θεώρησης εξακολουθούν δηλ. να νοούν και αυτοί τον γάμο ως μέσον του σχηματισμού οικογένειας με τεκνοποίηση ή υιοθεσία, ως το αποκορύφωμα του έρωτα δύο ανθρώπων κ.λπ (δηλ. βασικοί συνυποδηλούμενοι στον όρο παραδοσιακοί σκοποί, καταστάσεις κ.λπ. παραμένουν δεδομένοι-ες). Εμπειρική απόδειξη ως προς αυτό παρέχουν και οι δηλώσεις στις οποίες προέβησαν κάποιοι από τους πρόσφατα νυμφευθέντες (;) στην Τήλο, στις οποίες ανάμεσα σε άλλα περιέγραψαν τον γάμο τους με όρους αγάπης και έρωτα.
Δεν χρειάζεται ιδιαίτερος κόπος για να αντιληφθεί κανείς ότι καθεμιά από τις δύο παραπάνω γλωσσικές τοποθετήσεις στηρίζεται σε μιαν ορισμένη «προερμηνευτική» αντίληψη -που στην πρώτη περίπτωση είναι αρνητική, στην δεύτερη θετική έναντι του «γάμου ομοφυλοφίλων». Το ερώτημα όμως που γεννάται πια είναι: Μήπως η εν λόγω προερμηνευτική αντίληψη περιορίζει αδικαιολόγητα το πεδίο ενδιαφέροντός της στο ένα σκέλος της έννοιας «γάμος ομοφυλοφίλων» και συγκεκριμένα στο «ομοφυλοφίλων», αφήνοντας στο απυρόβλητο το άλλο (δηλ. το «γάμος»); Η διαφορά είναι ουσιώδης: Γιατί σε μια τέτοια περίπτωση, προϋποτίθεται σιωπηρώς ότι ο γάμος εξακολουθει για όλους, ομοφυλόφιλους και ετεροφυλόφιλους, παρά τις διαφορετικές γλωσσικές του θεωρήσεις, να διατηρεί ένα κοινό νοηματικό minimum, που θα έλεγα συνίσταται στο ότι “είναι –τρόπον τινά- ένα καλό και άγιο πράγμα, μια εκδήλωση αγάπης”! Το μόνο πρόβλημα δηλαδή είναι ποιοί «προνομιούχοι» θα τον απολαμβάνουν…