Πολιτικά

Με αφορμή το τραγικό ατύχημα στο Πέραμα παρακολουθούμε μία, κατά την προσωπική μου άποψη, ανατριχιαστική παράσταση. Βουλευτές, δήμαρχοι και συνδικαλιστές έσπευσαν να πολιτικοποιήσουν τους θανάτους των συνανθρώπων μας και να επικεντρώσουν τις δηλώσεις τους στα θύματα της ταξικής πάλης που θρηνεί η αριστερά. Ακούστηκαν φράσεις του τύπου “είναι φτηνές οι ζωές των εργατών για τους αστούς” και “ζούμε το χρονικό προαναγγελθέντων (sic) δολοφονιών” από βουλευτές του ελληνικού κοινοβουλίου. Και ο κλασικός συνδικαλιστής με το σκονάκι μας ενημέρωσε κομπιάζοντας -για να θυμηθεί το τσιτάτο- ότι πρέπει όλοι να αγωνιστούμε για την κατάργηση των υφισταμένων δομών που μας επιβάλλουν τα “κόμματα της πλουτοκρατίας”. Οι λίγες γραμμές που ακολουθούν σίγουρα θα ενοχλήσουν πολλούς αλλά θεωρώ πως πρέπει να γραφτούν.

Ίσως όλα αυτά να είναι αλήθεια: ίσως οι αστοί να μη δίνουν δεκάρα για τη ζωή ή το θάνατο των εργατών και να πρέπει άμεσα να κατέβουμε στους δρόμους για να αλλάξουν οι δομές. Κάποια άλλα, όπως το ότι τα κόμματα που λαμβάνουν το 80% των ψήφων τουλάχιστον τα ψηφίζει η πλουτοκρατία (πόσοι είναι πια αυτοί οι πλούσιοι;), δεν είναι αλήθεια. Αλλά και η ταξική πάλη θα πρέπει να διέπεται από κάποιες ηθικές αρχές. Πρώτα απ’ όλα, η πολιτική δεν μπορεί να γίνεται ακόμα και πάνω από τα πτώματα. Είναι τόσο δύσκολο πια να εκφράσει κάποιος την οδύνη του, να πει δυο λόγια για τις συνθήκες εργασίας και να επιφυλαχθεί για τα υπόλοιπα; Τόση αναλγησία πια; Από την άλλη, οι άνθρωποι που πέθαναν ήταν σαν όλους εμάς – ούτε περισσότερο ούτε λιγότερο άνθρωποι. Οι πολεμικές δηλώσεις πάνω από τις σορούς τους συντηρούν την αντίληψη ότι υπάρχουν νεκροί “δικοί μας” και “δικοί τους”. Αν ένας εφοπλιστής εγκληματικά αδιαφόρησε για τους εργάτες που χάθηκαν με αποτέλεσμα αυτό που συνέβη αυτό δεν συνεπάγεται ότι οι “αστοί” δε δίνουν δεκάρα για τη ζωή των “εργατών”. Όπως αν ένας μεθυσμένος νταλικέρης λιώσει έναν μεγαλοδικηγόρο που οδηγεί την μερσεντές του δε θα σκοτώσει τον αστό ως εκπρόσωπος της εργατιάς. Φυσικά, ατυχήματα γίνονται παντού και για διάφορους λόγους, αλλά είμαι έτοιμος να δεχθώ ότι στην Ελλάδα δεν κάνουμε ό,τι θα έπρεπε για να τα αποφύγουμε – στην πραγματικότητα είμαι βέβαιος ότι είναι έτσι. Οι ανεπαρκείς έλεγχοι ή τα ελλιπή μέτρα ασφαλείας, όμως, δεν είναι παρά μία ακόμα έκφανση της ανοργανωσιάς που διέπει τα πάντα σε τούτο τον τόπο. Υποχρέωση όλων μας είναι να επιμένουμε και να αγωνιζόμαστε για την αλλαγή αυτής της κατάστασης. Όχι επειδή αυτό είναι το δίκιο του εργάτη αλλά επειδή αυτό είναι το δίκαιο. Σκέτο, χωρίς αστούς, εργάτες, πλουτοκρατίες και χαλβατζήδες.

Read moreΔεν είναι όλα (μικρο)πολιτική

Στην Ελλάδα η εναλλακτική θητεία έχει την διπλάσια διάρκεια όχι από αυτήν που προβλέπεται στον νόμο, γιατί αυτή έχει διάρκεια 24 μηνών, σύμφωνα με το άρ. 6 παρ. 1 Ν. 3421/2005 περί Στρατολογίας των Ελλήνων, αλλά από την θητεία που ισχύει αυτήν την στιγμή βάσει υπουργικής αποφάσεως. Είναι όμως αυτή η διπλάσια διάρκεια δίκαιη ή άδικη, τιμωρητική ή ξετιμωρητική;

Σύμφωνα με την συνταγματική αρχή της ισότητας, ο νόμος οφείλει να ρυθμίζη ομοίως τις όμοιες και ανομοίως τις ανόμοιες καταστάσεις. Σηκώνει φυσικά πολύ συζήτηση το τι ακριβώς σημαίνει “όμοιος” και τι όχι. Είναι κρίσιμη ανομοιότητα π.χ. το χρώμα του δέρματος ή οι ιδεολογικές πεποιθήσεις; Μάλλον όχι. Μερικοί όμως λένε ότι είναι κρίσιμο το τι υπάρχει ανάμεσα στα πόδια μας και σε ποιον θεό πιστεύουμε. Τέλος πάντων.

Ας πούμε λίγο πρόχειρα ότι κρίσιμη εν προκειμένω είναι η (αν)ομοιότητα που αναφέρεται σε ιδιότητες ή χαρακτηριστικά που συμπλέκονται με τον επιδιωκόμενο σκοπό. Η βαθμολογία για την εισαγωγή στα Πανεπιστήμια, το ύψος για τους αστυνομικούς, ο διαδικτυακός αλφαβητισμός για τους δημοσίους υπαλλήλους είναι παραδείγματα τέτοιων θεμιτών κριτηρίων διαφοροποίησης.

Υπάρχουν άραγε παρόμοια κριτήρια στο δίπολο ένοπλη στρατιωτική – εναλλακτική θητεία; Υπάρχουν λόγοι που να δικαιολογούν την διαφορετική χρονική μεταχείριση;

Θεωρώ πως ναι, φυσικά. Ας δούμε μερικά σημεία:

1. Ο κίνδυνος: Είναι ίδιοι οι κίνδυνοι που αναλαμβάνει όποιος κάνει βολές με όποιον κουβαλάει πάπιες; Όποιος φυλάει σκοπιά στα σύνορα με όποιον καθαρίζει σκάλες; Όποιος συντηρεί ερπύστριες με όποιον πλένει σώβρακα; Αλήθεια, πόσους νεκρούς είχαν οι εναλλακτικοί τα τελευταία δέκα χρόνια; Πόσους τραυματίες; Πόσοι αυτοκτόνησαν επειδή δεν την πάλευαν; Πόσοι εναλλακτικοί άκουσαν νάρκες να σκάνε σε λαθρομετανάστες και έμπορους ναρκωτικών να συναλλάσσονται μέσα στην νύχτα;

Read moreΠερί της τιμωρητικής διάρκειας της εναλλακτικής θητείας

Πολύς λόγος έχει γίνει τελευταία για το θέμα των παράνομων μεταναστών στην Ελλάδα, για την ελληνική πολιτική ασύλου, για την υποδοχή και κράτηση των επαναπροωθουμένων κ.λπ. Δικαίως. Οι μετανάστες που κομματιάζονται από νάρκες, οι λιμενικοί που βιαιοπραγούν σκαιά σε ανήμπορους ανθρώπους, τα λαμόγια εκατέρωθεν του Αιγαίου που αποκερδαίνουν το παντεσπάνι τους από τις οικονομίες μιας ζωής των μεταναστών, η κράτηση σε στρατόπεδα συγκέντρωσης όσων προορίζονται για απέλαση ή περιμένουν την εξέταση του αιτήματός τους, η στερεότυπη και αναιτιολόγητη απόρριψη όλων των αιτημάτων παροχής ασύλου είναι φαινόμενα βαθύτατα προσβλητικά για όλους μας.

Θέλω όμως να φωτίσω και μια άλλη οπτική, όχι απαραίτητα για να κάνω τον συνήγορο του διαβόλου, αλλά για να τεθή το ζήτημα στις σωστές του διαστάσεις. Δεν φτάνει ο καταγγελτικός λόγος, χρειάζεται και να εντοπίσουμε τον ένοχο και να υποδείξουμε λύσεις.

Σε πρώτη ματιά ο ένοχος είναι προφανής: το ελληνικό ο-θεός-να-το-κάνη-κράτος. Έτσι είναι, χωρίς καμία αμφιβολία και θα ήμουν ο τελευταίος που θα υπερασπιζόταν την ελληνική κρατική αποτελεσματικότητα σε οποιοδήποτε πεδίο προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων.

Είναι όμως μόνο έτσι;

Η Ελλάδα υποχρεούται από την ευρωπαϊκή πολιτική να επιτηρή και να αστυνομεύη τα θαλάσσια κυρίως σύνορά της. Είναι δηλαδή μια πολιτική που ασκείται όχι μόνον χάριν της δικής μας εθνικής κυριαρχίας, αλλά και της ευρωπαϊκής, τουλάχιστον των υπόλοιπων σενγκενικών χωρών. Εξού και η μερική ευρωπαϊκή χρηματοδότηση αυτής της πολιτικής. Η Ευρώπη ως φρούριο δεν υπήρξε μόνο δική μας απόφαση.

Read moreΗ Ευρώπη ως φρούριο ή ως παιδική χαρά;