διαχειριστης

Αντώνιος Γ. Καραμπατζός
Επ. Καθηγητής στη Νομική Σχολή Αθηνών

Δημοσιεύτηκε στα Νεα στις 27.8.2013

Η βαθιά κρίση που διέρχεται η χώρα φέρνει στην επιφάνεια πληθώρα διαχρονικών παθογενειών, όχι μόνον του πολιτικού μας συστήματος αλλά και της κοινωνίας μας. Μιας κοινωνίας, που συχνά δυσκολεύεται να δει, με παρρησία και διάθεση αυτοκριτική, τις παραλείψεις της ιδίως στο επίπεδο της πολιτικής ηθικής, των βασικών καθηκόντων που έχουμε όλοι, ως πολίτες, έναντι της κοινωνίας και των συμπολιτών μας.
Αν αποτολμήσουμε μία τέτοια (αυτο)κριτική αποτίμηση του ρόλου μας ως πολιτικών όντων, θα διαπιστώσουμε ότι, περισσότερο ίσως απ’ όλα, τις τελευταίες δεκαετίες παραβλέψαμε στον τόπο μας ένα αίτημα θεμελιώδες για κάθε ευημερούσα και συνεκτική κοινωνία: το αίτημα για διαγενεακή δικαιοσύνη.

Σε αδρές γραμμές, το αίτημα αυτό –στη σύγχρονη εποχή αναγόμενο κατά βάση στον μεγάλο φιλόσοφο του δικαίου John Rawls– σημαίνει ότι η παρούσα-ζώσα γενεά θα πρέπει να φροντίζει για τις συνθήκες διαβίωσης και πολιτισμού στις οποίες θα ζήσει η επόμενη γενεά· θα πρέπει δηλαδή η πρώτη να συμπεριφέρεται κατά δίκαιο τρόπο έναντι της επομένης και να μη θεωρεί ότι το εκ της ιδέας της δικαιοσύνης απορρέον καθήκον της εξαντλείται οριζοντίως, αλλά ότι αυτό προεκτείνεται στον χρόνο, τρόπον τινά καθέτως. Οι σχέσεις μεταξύ των κοινωνών και των γενεών, στις ευημερούσες και ευνομούμενες κοινωνίες τουλάχιστον, δεν βασίζονται στην αρχή της ανταλλαγής (do, ut des), αλλά στην αρχή της συνέχειας: «σου μεταβιβάζω κάτι, για να το μεταβιβάσεις περαιτέρω». Με τον τρόπο αυτό, στη θέση του αξιώματος «σου δίνω για να μου δώσεις» φαίνεται ότι υπεισέρχεται εδώ ο χριστιανικός κανόνας του «δωρεάν ελάβετε, δωρεάν δότε» (Κατά Ματθαίον 10, 8), που μας προτρέπει ακριβώς να δώσουμε επειδή μας δόθηκε.

Read moreΤο αίτημα για διαγενεακή δικαιοσύνη

Δημοσιευτηκε σε λιγο διαφορετικη εκδοση στα Νεα

Κωνσταντίνος Καλλίρης – Σωτήρης Γεωργανάς

Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις, (η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις)

Την ώρα που η Κύπρος βρισκόταν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους ευρωπαίους εταίρους της και λίγο πριν τελικά ενδώσει, ήρθε αντιμέτωπη με ασυνήθιστα επικριτικά σχόλια. Ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μοσκοβισί μίλησε για μια εξωφρενική οικονομία καζίνο, τονίζοντας την απέχθεια του απέναντι στις ανεύθυνες επιλογές της Κυπριακής ηγεσίας και δήλωσε απρόθυμος να στείλει τον λογαριασμό στον ευρωπαίο φορολογούμενο. Τα ευρωπαϊκά ΜΜΕ μετέφεραν την παρεμφερή θέση της γερμανικής κυβέρνησης, σύμφωνα με την οποία η κυπριακή οικονομία είναι σάπια μέχρι το κόκκαλο. Η πρωτοφανούς σκληρότητας στάση της Ενωμένης Ευρώπης απέναντι σε ένα μέλος της αναδεικνύει ένα δομικό πρόβλημα του ευρωπαϊκού οικοδομήματος: την απουσία ενός σαφούς πλαισίου κανόνων για την αντιμετώπιση ζητημάτων τα οποία αναπόφευκτα προκαλούν σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στα κράτη μέλη.

Υπό το ισχύον καθεστώς, τι συμβαίνει κάθε φορά που προκύπτει ένα τέτοιο ζήτημα; Ελλείψει κανόνων, η διαδικασία που βλέπουμε να επαναλαμβάνεται είναι περίπου η εξής: οι αρμόδιοι υπουργοί των μελών και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, συνεπικουρούμενοι από διεθνείς οργανισμούς όπως το ΔΝΤ, διασκέπτονται υπό μεγάλη χρονική πίεση για να καταλήξουν σε μια ad hoc λύση. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με ελλιπή πληροφόρηση και χωρίς εγγύηση οριστικής ή εστω βιώσιμης επίλυσης του προβλήματος. Στο παιχνίδι υπεισέρχονται συγκυριακά αλληλοσυγκρουόμενα εθνικά συμφέροντα και γραφειοκρατικές διαμάχες. Το αποτέλεσμα είναι οι λύσεις που προτιμώνται να μην στηρίζονται σε παγιωμένες κοινές αρχές της Ένωσης, λαμβάνοντας τελικά τον χαρακτήρα που εκάστοτε επιτάσσει η στιγμή. Είναι αναμενόμενο λοιπόν, χώρες που έτυχαν αυστηρότερης (σε κάποιες περιπτώσεις τιμωρητικής) αντιμετώπισης, να εμφορούνται από ένα βαθύ αίσθημα αδικίας. Οι λαοί της Ευρώπης δικαίως αισθάνονται ότι οι αποφάσεις για καίρια ζητήματα που τους αφορούν, λαμβάνονται πίσω από κλειστές πόρτες, με διαδικασίες που δεν αντιλαμβάνονται και κριτήρια που δεν γνωρίζουν παρα μόνο –ίσως- εκ των υστέρων.

Read moreΗ φρικτή μέρα της Κύπρου και η επόμενη μέρα της Ευρώπης

Σωτηρης Γεωργανας και Κωνσταντινος Καλλιρης
Δημοσιευτηκε σε λιγο διαφορετικη εκδοση στα Νεα

Η εργασιακή ασφάλεια των δημοσίων υπαλλήλων τίθεται, για πρώτη ίσως φορά στην ελληνική μεταπολιτευτική ιστορία, εν αμφιβόλω. O tempora o mores: έπρεπε να βρεθεί η χώρα στο χείλος του δημοσιονομικού γκρεμού για να συζητηθεί ρεαλιστικά έστω το ενδεχόμενο συστηματικών απολύσεων στο δημόσιο. Παρά το γεγονός ότι η ελληνική έννομη τάξη δεν αποκλείει μία τέτοια επιλογή, κανένα κοινοβουλευτικό κόμμα ως σήμερα δεν αποτόλμησε να την συμπεριλάβει στις προτάσεις του. Ακόμα και σήμερα, και παρά τις διαφορές τους, σε ένα ζήτημα συμπλέουν τα τρία κόμματα της συγκυβέρνησης, όπως διαφαίνεται από τις δημόσιες τοποθετήσεις των στελεχών τους: τους είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποχωριστούν έστω και έναν δημόσιο υπάλληλο. Έστω έναν από εκείνους που χαρακτηρίστηκαν «επίορκοι» ή των οποίων οι θέσεις καταργούνται. Έστω προκειμένου να αντικατασταθούν με άτομα υψηλότερης εξειδίκευσης ή υπευθυνότητας. Κι όμως, τις απολύσεις αυτές τις επιτάσσουν λόγοι δικαιοσύνης.

Με τουλάχιστον 800.000 θέσεις εργασίας να έχουν χαθεί από το 2008 στον ιδιωτικό τομέα, φαίνεται εκ πρώτης όψεως δίκαιο οι δημόσιοι υπάλληλοι να μοιραστούν κάποια από τα βάρη της κρίσης, με πρώτους υποψήφιους για αποχώρηση εκείνους που δεν προσφέρουν έργο.

Read moreΕίναι άδικες οι απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων;

Σε περιπτωση που εισασταν σε καποιον αλλο πλανητη τις τελευταιες μερες, εχουμε ενα νεο πολυ ενδιαφερον κειμενο στην κυρια σελιδα μας:

Νοικοκυραίοι, ραντιέρηδες, καιροσκόποι

Από τη δημώδη εμπειρία πρέπει να ξαναστήσουμε μια λόγια θεωρία για την ελληνική οικονομία, που να εστιάζει στα ουσιώδη, να τα εξηγεί, και να ορίζει επιλογές. Γράφει ο Αρίστος Δοξιάδης.

Ο τρόπος που συζητάμε για την οικονομία άλλαξε άρδην, μέσα σε λίγους μήνες. Πριν ξεσπάσει η δική μας κρίση του χρέους ο δημόσιος διάλογος δεν διέφερε πολύ από τον αντίστοιχο στις δυτικές χώρες. Είχαμε τις κλασικές συζητήσεις υπέρ του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα, υπέρ της τόνωσης της ζήτησης ή της περικοπής δαπανών, για το φιλελευθερισμό και τη σοσιαλδημοκρατία, κ.ο.κ.

Λίγοι σχολιαστές επέμεναν στις ελληνικές ιδιαιτερότητες. Για παράδειγμα ότι το Δημόσιο δεν είναι Δημόσιο όταν το έχουν αλώσει ιδιωτικά και συντεχνιακά συμφέροντα, και το ιδιωτικό δεν είναι ιδιωτικό όταν ζει από το δημόσιο χρήμα. Αλλά αυτές οι φωνές δεν ήταν παρούσες ούτε στο λόγο των κομμάτων, ούτε των καναλιών, ούτε φυσικά στη χάραξη της κυβερνητικής πολιτικής.
[διαβαστε εδω για περισσοτερα]

Συστηνεται ανεπιφυλακτα και ελπιζουμε να γινει μια ουσιαστικη συζητηση στην βαση του κειμενου αυτου.

Read moreΝεο κειμενο, η καλοκαιρινη συναντηση μας και άλλα καθυστερημενα νεα μας