Αθ. Αναγνωστόπουλος

Συνεχίζω και σε αυτήν την ανάρτηση την παρουσίαση των διεθνών συμβάσεων που συνήψε η χώρα μας τα έτη 1990-2016. Στο προηγούμενο επεισόδιο σχολιάσαμε τις διμερείς συμβάσεις, οπότε τώρα περνάμε στο επόμενο στάδιο.

Ελάχιστα καλύτερα από πλευράς βαρεμάρας είναι τα πράγματα με τις πολυμερείς συμβάσεις, συνήθως στο πλαίσιο του ΟΗΕ ή κάποιου από τους θυγατρικούς οργανισμούς του, π.χ. Γιούνισεφ (αλλά και άλλων, του Συμβουλίου της Ευρώπης ή του ΝΑΤΟ π.χ.). Ενίοτε παρουσιάζονται ωστόσο και εδώ συμβάσεις με κάποιο πραγματικό διακύβευμα και ευρύτερη νομική σημασία, με πολιτικές προεκτάσεις ή ηθικό προβληματισμό, όπως το Καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (Ν. 3003/2002), το Πρωτόκολλο του Κιότου (Ν. 3017/2002), η Σύμβαση κατά της φαρμακοδιέγερσης (Ν. 3516/2006) ή η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για θέματα αστικού δικαίου περί διαφθοράς (Ν. 2957/2001).

Μερικά (πολλά) παραδείγματα για να πάρετε μια μυρωδιά:

Read moreΜικρή εμπειρική έρευνα περί της λεπτής τέχνης του νομοθετείν, μέρος Θ

Γάμος είναι σύμβαση του Οικογενειακού Δικαίου, cοniunctiο maris et feminae et cοnsοrtium οmnis vitae, diνini et humani juris cοmmunicatio, που έλεγε ο παππούς Μοδεστίνος. Εκτός όμως από την προσφιλή μας συγκλήρωσιν, εσχάτως στο νομικό οικοσύστημα μάς προέκυψε και ένα αποπαίδι του γάμου: το σύμφωνο συμβίωσης, άλλως αντίγαμος.

Αλλά γιατί αντίγαμος; Πρώτον, επειδή επέχει θέση γάμου, pro matrimonio habetur, απλώς ντρέπονται να τον πουν γάμο. Αλλά και επί της ουσίας, δεύτερον, ο καινοφανής θεσμός αντιστρατεύεται ευθέως τον θεσμό του γάμου.

Σύμφωνα λοιπόν με το άρ. 1 Ν. 4356/2015:

Η συμφωνία δύο ενήλικων προσώπων, ανεξάρτητα από το φύλο τους, με την οποία ρυθμίζουν τη συμβίωσή τους (σύμφωνο συμβίωσης) καταρτίζεται αυτοπροσώπως με συμβολαιογραφικό έγγραφο. Η ισχύς της συμφωνίας αρχίζει από την κατάθεση αντιγράφου του συμβολαιογραφικού εγγράφου στο ληξίαρχο του τόπου κατοικίας τους, το οποίο καταχωρίζεται σε ειδικό βιβλίο του Ληξιαρχείου.

Το άρ. 5 ορίζει επιπλέον τα εξής:

1. Στις προσωπικές σχέσεις των μερών του συμφώνου μεταξύ τους εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για τις σχέσεις των συζύγων από το γάμο, εφόσον δεν υπάρχει διαφορετική ειδική ρύθμιση στον παρόντα ή άλλο νόμο.

2. Στις μη προσωπικές σχέσεις των μερών μεταξύ τους εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για τις σχέσεις των συζύγων από το γάμο, εκτός αν τα μέρη τις ρυθμίσουν διαφορετικά κατά τη σύναψη του συμφώνου με βάση τις αρχές της ισότητας και της αλληλεγγύης. Τα μέρη δεν μπορούν να παραιτηθούν από την αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα πριν από τη γέννησή της.

Το άρ. 7 παρ. 3 προσθέτει ότι:

3. Για τη διατροφή μετά τη λύση του συμφώνου εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για τη διατροφή μετά το διαζύγιο, εκτός αν τα μέρη παραιτηθούν από το σχετικό δικαίωμα κατά την κατάρτιση του συμφώνου.

Επίσης, το άρ. 8 συνεχίζει με την πρόβλεψη ότι:

Ως προς το κληρονομικό δικαίωμα των μερών του συμφώνου εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του Αστικού Κώδικα που αφορούν τους συζύγους. Κατά την κατάρτιση του Συμφώνου το κάθε μέρος μπορεί να παραιτηθεί από το δικαίωμά του στη νόμιμη μοίρα.

Και τέλος την εξομοίωση γάμου και αντιγάμου ολοκληρώνει το άρ. 12:

Άλλες διατάξεις νόμων που αφορούν αξιώσεις των συζύγων μεταξύ τους, καθώς και αξιώσεις, παροχές και προνόμια έναντι τρίτων ή έναντι του Δημοσίου εφαρμόζονται αναλόγως και στα μέρη του συμφώνου, εφόσον δεν υπάρχει διαφορετική ειδική ρύθμιση στον παρόντα ή άλλο νόμο. Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης εντός έξι μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, μπορεί να προσαρμόζονται, όπου αυτό απαιτείται, οι κείμενες διατάξεις του εργατικού δικαίου και του δικαίου κοινωνικής ασφάλισης, στις απαιτήσεις του παρόντος άρθρου.

Read moreΓάμος και αντίγαμος

Σύμφωνα με το άρ. 26 Ν. 3305/2005:

Όποιος κατά παράβαση των άρ. 1455 ΑΚ και 2 παρ. 3 του παρόντος προβαίνει σε αναπαραγωγική κλωνοποίηση…, τιμωρείται με ποινή κάθειρξης μέχρι δεκαπέντε (15) ετών.

Η διάταξη αυτή τιμωρεί σε βαθμό κακουργήματος της αναπαραγωγική κλωνοποίηση, ανάγοντάς την μάλιστα σε κακούργημα βαρύτερο της συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση, της σωματεμπορίας και της κλοπής.

Διαφωνώ. Η αναπαραγωγική κλωνοποίηση, μακράν του να αποτελή κατ’ ουσίαν έγκλημα, βλαπτικό κάποιου εννόμου αγαθού, συνιστά, ακόμη και ηθικά, μια πράξη που με κανένα τρόπο δεν είναι επίμεμπτη.

Και ιδού γιατί:

Η κλωνοποίηση διακρίνεται συνήθως σε αναπαραγωγική και σε θεραπευτική. Η πρώτη έχει ως σκοπό την δημιουργία ενός νέου ανθρώπου, ενώ η δεύτερη την δημιουργία απλώς ενός σώματος (από το οποίο εν συνεχεία θα μπορέσουν να αφαιρεθούν όσα όργανα κριθούν χρήσιμα για μεταμόσχευση) ή απλώς κάποιων οργάνων μόνο.

Η τεχνική της κλωνοποίησης είναι κοινή και στις δυο περιπτώσεις και είναι πολύ απλή στην σύλληψή της: από ένα σωματικό κύτταρο του κλωνοποιούμενου δότη αφαιρείται ο πυρήνας, που περιέχει τον γονότυπό του. Ο πυρήνας αυτός εν συνεχεία εισάγεται σε ένα ωοκύτταρο, ήτοι σε ένα απύρηνο ωάριο. Εδώ το απύρηνο ωάριο λειτουργεί ουσιαστικά μόνο ως όχημα του μελλοντικού εμβρύου, το οποίο προγραμματίζεται αποκλειστικά από τον πυρήνα. Το νέο κύτταρο συντήκεται με την βοήθεια ηλεκτρικού ερεθισμού και εν συνεχεία ο ζυγώτης εμφυτεύεται σε κάποια κυοφόρο μητέρα. Το έμβρυο που θα γεννηθή θα αντλή το γενετικό του υλικό μόνο από τον δότη του πυρήνα του (είτε άνδρα είτε γυναίκα). Ο κλώνος έχει ένα μόνο βιολογικό γονέα.

[Παρένθεση: επειδή το μιτοχονδριακό DNA του κυτταροπλάσματος μεταβιβάζεται μητρογραμμικά μέσω των μιτοχονδρίων του ωαρίου και όχι μέσω του πυρήνα του (υπενθυμίζω ότι τα μεν δεν αφαιρούνται, ο δε αφαιρείται), ο κλώνος δεν ταυτίζεται 100% με τον κλωνοποιούμενο.]

Read moreΥπέρ της ελευθερίας ανθρώπινης αναπαραγωγικής κλωνοποίησης

Γράφοντας και διαβάζοντας περί χορτοφαγίας συναντώ συχνά τους ίδιους κοινούς τόπους ενστάσεων, αντιρρήσεων, κατηγοριών, αλλά και παρεξηγήσεων εκ μέρους των φίλων στομαχοκέφαλων. Οπότε θα αφιερώσω ένα άρθρο για να συζητήσω λίγο μερικές από αυτές. Πράγμα που έχουμε ξαναπεί γενικά, απλώς τα μαζεύω λίγο εδώ.

1. Η κρεοφαγία ανήκει στην ανθρώπινη φύση.

Ω, πόσες και πόσες ατελείωτες φορές δεν έχω διαβάσει αυτό το επιχείρημα! Πόσες φορές, με την μία διατύπωση ή την άλλη, δεν δηλητηριάζει κάθε σοβαρή ηθική συζήτηση!

Θα μπορούσα να εκφέρω αντιρρήσεις στο οντικό επίπεδο. Θα μπορούσα να υποδείξω ότι οι άνθρωποι μασούν, δεν καταπίνουν. Ότι έχουν πολλούς τραπεζίτες, αλλά κάτι σχεδόν άχρηστους κυνόδοντες. Ότι το εντερικό τους σύστημα είναι πολύ πιο περίπλοκο από των σαρκοφάγων ζώων. Ότι δεν μπορούν να επιβιώσουν τρώγοντας μόνο κρέας. Είναι σαφές βέβαια ότι φυσιολογικά οι άνθρωποι είναι παμφάγα ζώα, με περισσότερες προσαρμογές προς την χορτοφαγική παρά προς την κρεοφαγική πλευρά. Αυτό δεν αμφισβητείται και καταδικάζω τις υπερβολές από όπου και αν προέρχωνται.

Αλλά δεν είναι αυτή βασική αδυναμία του φυσιοκρατικού επιχειρήματος. Πρόκειται για γνωστή λογική πλάνη, που συνάγει το δέον από το ον, ως μη έδει. Σε πιο απλά λόγια, το γεγονός ότι τρώμε ή μπορούμε να φάμε κρέας ζώων δεν σημαίνει ότι επιβάλλεται ή ότι επιτρέπεται να το φάμε, όπως ακριβώς το γεγονός ότι μπορούμε να φάμε κρέας ανθρώπων δεν σημαίνει ότι επιτρέπεται να το φάμε. Μεσολαβούν πολλά ηθικά βήματα ακόμα. Αφήστε την φύση λοιπόν ήσυχη.

Επικαλούνται κανονιστικώς την φύση άνθρωποι που γράφουν το επιχείρημα αυτό με πληκτρολόγιο σε ένα υπολογιστή που επικοινωνεί μέσω του διαδικτύου με άλλους υπολογιστές, χρησιμοποιώντας ηλεκτρικό ρεύμα, δεν περιγράφω άλλο.

Read moreΥπέρ της χορτοφαγίας ΙΙΙ: ενστάσεις και διευκρινίσεις

Έχω γράψει στο παρελθόν δύο άρθρα για το μακεδονικό ζήτημα των ημερών μας και την Χώρα από Μ: Το σώμα θύσεις τουμόν, ουχί τούνομα και Περί Μακεδονίας μέσω Σουδάν και Βουκουρεστίου, ενώ κάποια πράγματα έχω προτείνει και στο άρθρο Περί Τσάμηδων και Σλαβομακεδόνων. Στην σημερινή ανάρτηση θα επαναλάβω μερικά από τα σημεία που έχω θίξει στα άρθρα εκείνα, θα αναφερθώ σε άλλα, θα εμβαθύνω στο όλον και έτσι θα προσπαθήσω να δώσω μια συνολική πρόταση για το ζήτημα. Για να το κάνω αυτό, θα ακολουθήσω την προσφιλή μέθοδο των σημείων:

Σημείο 1: Οι παίκτες

Ας συγκρίνουμε λίγο τις δύο χώρες κατά τα βασικά τους μεγέθη: η Ελλάδα έχει υπερπενταπλάσιο πληθυσμό και έκταση και εικοσαπλάσιο εθνικό εισόδημα. Η κυρίαρχη εθνότητα της γείτονος μάλιστα, η μακεδονική, αριθμεί περί τα 1,3 εκ. άτομα όλα κι όλα.

Όθεν συνάγεται το προφανές: διαπραγματευόμενοι, εμπορευόμενοι και συμβιβαζόμενοι ακόμα με μια μικρή γείτονα χώρα δεν έχουμε τίποτε να φοβηθούμε και τίποτε να χάσουμε. Μόνο να κερδίσουμε, αμφότεροι.

Read moreΠερί του Μακεδονικού

Στο προηγούμενο μέρος της εμπειρικής μας έρευνας, είπαμε δυο λόγια για τις διμερείς διεθνείς συμβάσεις της χώρας κατά την περίοδο 1990-2016. Πρόκειται για τις συμβάσεις εκείνες που καταστρώνουν τον ιστό των διεθνών σχέσεων μιας χώρας, των συμβάσεων εκείνων που αποκαλύπτουν εκλεκτικές φιλίες, την δύναμη της ιστορίας και της γεωγραφίας και τον προσανατολισμό της εξωτερικής πολιτικής μιας χώρας. Γιατί όλες τους ξεκίνησαν από την πρωτοβουλία των συμβαλλομένων χωρών αντί να τους έρθουν έτοιμες, όπως συμβαίνει λίγο πολύ με τις πολυμερείς συμβάσεις.

Οι διμερείς λοιπόν (και όχι πολυμερείς!) συμβάσεις ανά έτος και επί του συνόλου των διεθνών συμβάσεων που κυρώθηκαν διά νόμου έχουν ως εξής:

1990 5/10 (δεν είναι οι: 1879, 1883, 1890, 1912, 1913)
1991 23/40 (δεν είναι οι: 1922, 1923, 1935, 1937, 1942, 1944, 1949, 1950, 1971, 1974, 1979, 1981, 1983, 1990, 1992, 1995, 1996)
1992 27/70 (δεν είναι οι 2004, 2005, 2006, 2011, 2013, 2014, 2015, 2017, 2022, 2029, 2030, 2031, 2033, 2034, 2035, 2036, 2037, 2038, 2039, 2044, 2045, 2046, 2047, 2048, 2049, 2053, 2054, 2055, 2058, 2059, 2060, 2061, 2062, 2064, 2070, 2092, 2101, 2102, 2103, 2104, 2105, 2107, 2110)
1993 15/30 (δεν είναι οι: 2124, 2128, 2131, 2132, 2133, 2134, 2135, 2146, 2148, 2149, 2151, 2152, 2153, 2154, 2155)
1994 29/47 (δεν είναι οι: 2179, 2184, 2199, 2202, 2203, 2204, 2205, 2208, 2209, 2213, 2216, 2219, 2220, 2223, 2252, 2254, 2262, 2264)
1995 26/39 (δεν είναι οι: 2280, 2282, 2283, 2285, 2290, 2293, 2306, 2309, 2310, 2321, 2337, 2354, 2361)
1996 26/43 (δεν είναι οι: 2371, 2380, 2385, 2391, 2393, 2400, 2401, 2403, 2405, 2417, 2418, 2421, 2422, 2425, 2427, 2442, 2444)
1997 33/62 (δεν είναι οι: 2455, 2460, 2462, 2468, 2476, 2480, 2481, 2484, 2487, 2488, 2489, 2490, 2491, 2498, 2502, 2505, 2511, 2513, 2514, 2532, 2534, 2535, 2537, 2540, 2542, 2543, 2546, 2550, 2551)
1998 49/73 (δεν είναι οι: 2566, 2567, 2569, 2580, 2583, 2584, 2587, 2588, 2589, 2595, 2605, 2610, 2613, 2615, 2619, 2627, 2632, 2652, 2654, 2655, 2656, 2657, 2665, 2670, 2709, 2710, 2711)
1999 31/55 (δεν είναι οι: 2678, 2679, 2686, 2689, 2691, 2697, 2698, 2706, 2707, 2708, 2709, 2710, 2711, 2718, 2719, 2723, 2726, 2727, 2749, 2750, 2763, 2769, 2770, 2772)
2000 40/58 (δεν είναι οι: 2783, 2785, 2786, 2787, 2802, 2803, 2805, 2809, 2814, 2824, 2825, 2826, 2827, 2828, 2856, 2865, 2872, 2875)
2001 32/56 (δεν είναι οι: 2879, 2883, 2884, 2888, 2890, 2893, 2899, 2901, 2903, 2908, 2918, 2923, 2925, 2931, 2933, 2952, 2953, 2957, 2959, 2962, 2968, 2973, 2974, 2978)
2002 43/64 (δεν είναι οι: 2999, 3002, 3003, 3004, 3006, 3017, 3019, 3022, 3024, 3025, 3026, 3032, 3033, 3034, 3048, 3058, 3062, 3067, 3071, 3080, 3087)
2003 42/65 (δεν είναι οι: 3100, 3104, 3116, 3121, 3123, 3124, 3128, 3131, 3137, 3138, 3140, 3141, 3155, 3157, 3161, 3165, 3171, 3176, 3180, 3183, 3184, 3198, 3203, 3233, 3236, 3237, 3238, 3240, 3241)
2004 28/45 (δεν είναι οι: 3223, 3233, 3236, 3237, 3238, 3240, 3241, 3261, 3266, 3275, 3280, 3287, 3289, 3292, 3294, 3295, 3298)
2005 41/69 (δεν είναι οι: 3308, 3315, 3317, 3319, 3334, 3337, 3338, 3344, 3348, 3351, 3361, 3362, 3363, 3364, 3365, 3378, 3380, 3384, 3393, 3394, 3395, 3396, 3400, 3403, 3417, 3420, 3422, 3425)
2006 21/41 (δεν είναι οι: 3447, 3452, 3456, 3462, 3465, 3482, 3486, 3493, 3495, 3497, 3503, 3504, 3505, 3506, 3507, 3515, 3516, 3519, 3520, 3521)
2007 38/54 (δεν είναι οι: 3530, 3532, 3537, 3544, 3553, 3560, 3568, 3572, 3582, 3598, 3609, 3615, 3616, 3618, 3625, 3628)
2008 37/50 (δεν είναι οι: 3632, 3633, 3635, 3646, 3650, 3666, 3675, 3694, 3701, 3703, 3706, 3718, 3722)
2009 31/51 (δεν είναι οι: 3735, 3736, 3738, 3740, 3743, 3745, 3747, 3753, 3757, 3761, 3765, 3767, 3774, 3776, 3778, 3787, 3791, 3804, 3806, 3807)
2010 15/24 (δεν είναι οι: 3835, 3858, 3875, 3876, 3880, 3881, 3893, 3902, 3903)
2011 48/73 (δεν είναι οι: 3933, 3940, 3941, 3946, 3947, 3954, 3956, 3964, 3967, 3968, 3969, 3970, 3977, 3990, 3991, 3997, 4000, 4005, 4006, 4007, 4010 4011, 4012, 4017, 4020)
2012 14/26 (δεν είναι οι: 4040, 4041, 4054, 4068, 4074, 4078, 4085, 4090, 4094, 4096, 4103, 4104)
2013 38/55 (δεν είναι οι: 4137, 4153, 4154, 4158, 4167, 4169, 4175, 4176, 4184, 4191, 4193, 4195, 4204, 4215, 4216, 4217, 4222)
2014 17/31 (δεν είναι οι: 4226, 4228, 4230, 4231, 4232, 4245, 4259, 4260, 4266, 4268, 4287, 4288, 4292, 4309)
2015 4/6 (δεν είναι οι: 4341, 4345)
2016 26/43 (δεν είναι οι: 4359, 4365, 4372, 4380, 4381, 4382, 4383, 4388, 4390, 4393, 4400, 4402, 4411, 4417, 4426, 4428, 4432)

Γραφηματικώς αυτό έχει ως εξής:

Συνεπώς, οι διμερείς συμβάσεις της χώρας στην 27ετία 1990-2016 αθροίζονται συνολικά σε 779, ήτοι 29 περίπου ετησίως.

Read moreΜικρή εμπειρική έρευνα περί της λεπτής τέχνης του νομοθετείν, μέρος Η

Στο σημερινό άρθρο παραθέτω μερικά σχόλια για το άρ. 339 ΠΚ, που αφορά την αποπλάνηση παίδων. Πρόκειται για ένα πολύ φορτισμένο ζήτημα, ηθικά και συναισθηματικά, και καλό θα ήταν να έχουμε ξεκαθαρίσει κάποια πράγματα στο μυαλό μας.

[Σχετικά βλ. και Φυτράκη στις Αξιόποινες Σεξουαλικές Πράξεις, 2011, σελ. 225 επ.]

Καταρχάς, να δούμε λίγο τι λέει ο νόμος:

Όποιος ενεργεί ασελγή πράξη με πρόσωπο νεότερο από 15 ετών ή το παραπλανά με αποτέλεσμα να ενεργήσει ή να υποστεί τέτοια πράξη τιμωρείται, αν δεν υπάρχει περίπτωση να τιμωρηθεί βαρύτερα για το έγκλημα του άρθρου 351Α [ασέλγεια με ανήλικο έναντι αμοιβής], ως εξής:

α) αν ο παθών δεν συμπλήρωσε τα δώδεκα έτη, με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών, β) αν ο παθών συμπλήρωσε τα δώδεκα αλλά όχι τα δεκατέσσερα έτη, με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών και γ) αν συμπλήρωσε τα δεκατέσσερα και μέχρι τα δεκαπέντε έτη, με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών.

2. Οι ασελγείς πράξεις μεταξύ ανηλίκων κάτω των δεκαπέντε ετών δεν τιμωρούνται, εκτός αν η μεταξύ τους διαφορά ηλικίας είναι μεγαλύτερη των τριών ετών, οπότε επιβάλλονται μόνο αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα.

3. Αν μεταξύ του υπαιτίου και του παθόντος τελέστηκε γάμος, δεν ασκείται ποινική δίωξη, και αν τυχόν είχε ασκηθεί δεν συνεχίζεται, αλλά κηρύσσεται απαράδεκτη. Η ποινική δίωξη ασκείται ή συνεχίζεται μετά την ακύρωση του γάμου.

4. Όποιος εξωθεί ή παρασύρει ανήλικο να γίνει μάρτυρας συνουσίας ή άλλης γενετήσιας πράξης, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους, ακόμα κι αν ο ανήλικος δεν συμμετέχει σε αυτές. Με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών τιμωρείται η πράξη του προηγούμενου εδαφίου όταν ο ανήλικος γίνεται μάρτυρας γενετήσιας κακοποίησης.

Read moreΠερί της αποπλανήσεως παίδων