Ένα νέο βιβλίο με τίτλο ‘A Farewell to Alms: A Brief Economic History of the World’, από τον οικονομολόγο/ιστορικό Gregory Clark, καθηγητή στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια έχει προκαλέσει μέγα σούσουρο σε διάφορους οικονομικούς κύκλους…
Ο κ. Clark λοιπόν ισχυρίζεται πως προσφέρει μια πολύ καλή εξήγηση για το τι οδήγησε στην Βιομηχανική Επανάσταση. Διάφοροι δημοσιογράφοι και ακαδημαϊκοί δείχνουν ήδη εκστασιασμένοι με την εξήγηση του Clark…. o Clive Crook των Financial Times γράφει “… As absorbing, as memorable and as well written as Mr Diamond’s remarkable bestseller [σ.σ. αναφέρεται στο διάσημο πλέον Guns, Germs and Steel]. It deserves to be as widely read.” Ο George Akerlof, νομπελίστας οικονομολόγος γράφει “What caused the Industrial Revolution? Gregory Clark has a brilliant and fascinating explanation for this event which permanently changed the life of humankind after 100,000 years of stagnation.”
Ο Clark προσπαθεί να εξηγήσει τρία μεγάλα ερωτήματα της παγκόσμιας οικονομικής ιστορίας. Πρώτον, γιατί η λεγόμενη Μαλθουσιανή παγίδα διήρκησε τόσο πολύ. Γιατί δηλαδή από τουλάχιστον το 1000 π.Χ. μέχρι περίπου το 1800 μ.Χ. η τεχνολογική πρόοδος που βίωνε η ανθρωπότητα δεν μεταφραζόταν σε καλύτερη ποιότητα ζωής με αυξημένο κατά κεφαλήν εισόδημα – η ιστορία της παγίδας τείνει προς την εξήγηση της έλλειψης αυξημένου εισοδήματος εξ’ αιτίας της αύξησης του πληθυσμού.
The average person in the world of 1800 was no better off than the average person of 100,000 BC.
Δεύτερον, γιατί η έξοδος από την Μαλθουσιανή παγίδα γύρω στο 1800 με την έλευση της βιομηχανικής επανάστασης συνέβη στη Βρετανία;
Τρίτον, γιατί δεν ακολούθησαν αμέσως άλλες χώρες οδηγώντας τον κόσμο στην λεγόμενη Μεγάλη Απόκλιση (“Great Divergence”) κατά την οποία οι διαφορές στους ρυθμούς μεγέθυνσης που βίωσε η Ευρώπη σε σχέση με άλλες περιοχές του πλανήτη ήταν τεράστια.
Ας μην το καθυστερήσω άλλο λοιπόν… Ορίστε η παρουσίαση της μεγάλης αυτής ιδέας δια στόματος David Warsh:
So what’s the startling new idea? Nothing less than that “social evolution in England had a biological basis,” according to Clark — “that it was driven by the selective survival of types….” Does that sound like race to you? It does to me. Social Darwinism is just around the corner.
Γιατί λοιπόν η Βιομηχανική Επανάσταση έκανε τα πρώτα της βήματα στην Βρετανία;
Clark conjectures that a long slow buildup was necessary for the ten thousand years once humankind settled down to Neolithic times (after, say, 7000 BC), during which agricultural societies gradually became less impulsive, violent, lazy and illiterate/ilnumerate, followed by a sudden breakthrough in which the rich simply crowded out the poor in the little country known as England.
“The answer hazarded here is that England’s advantages were not coal, not colonies, not the Protestant Reformation, not the Enlightenment, but the accidents of institutional stability and demography: in particular the extraordinary stability of England back to at least 1200, the slow growth of population between 1300 and 1760, and the extraordinary fecundity of the rich and economically successful” (Gregory Clark)
Working from a careful study of English wills that he made with Gillian Hamilton (and published in the Journal of Economic History in 2006), Clark found a reproductive advantage of rich men over poor between 1585 and 1638 — the richest testators leaving twice as many children as the poorest. From this he concluded that the offspring of the rich had quickly spread throughout society, bringing with them middle class attitudes and culture, while the poor proportionately died off. In the Malthusian world, downward social mobility was the rule.
Literacy; numeracy; the taste for thrift, prudence, negotiation and hard work: it was the embedding of these bourgeois values in the culture, “and perhaps even the genetics,” that gave England its head start, suggests Clark. The reason the same thing didn’t happen in China and Japan was that, for whatever reason, the rich in those countries didn’t breed fast enough to spread their influence down very far in the population.
Όπως ήταν αναμενόμενο, διάφοροι μπλόγκερς του επαγγέλματος έσπευσαν να ξανασκοτώσουν το Μαλθουσιανό ζόμπυ αλλά μάλλον ανεπιτυχώς για άλλη μια φορά. Συνεπώς, το πρώτο ερώτημα που προσπαθεί να απαντήσει το βιβλίο τίθεται μάλλον σε λάθος βάση αλλά τα γεγονότα παραμένουν προς εξερεύνηση. Τα άλλα δύο ερωτήματα είναι φυσικά το ζουμί της υπόθεσης.
Πέρα από την αμετροέπεια του συγγραφέα αλλά και την αστεία σύγκριση του “Guns, Germs and Steel” με τον “Πλούτο των Εθνών”,
[This book] is an unabashed attempt to write big history, in the tradition of The Wealth of Nations, Das Kapital, The Rise of the Western World, and, most recently, Guns, Germs, and Steel.
και πέρα από τo άσχημο λογοπαίγνιο (πρόταση πολιτικής;) του τίτλου του βιβλίου (βασισμένο στη γνωστή νουβέλα του Ernest Hemingway – η λέξη “alms” σηματοδοτεί την ιδέα της βοήθειας και συμπαράστασης), βρίσκω πολύ ελκυστική την υπόθεση ύπαρξης κοινωνικών περιορισμών (αν και όχι βιολογικών) στην εκμετάλλευση τυπικών θεσμών που έχουν αποδειχθεί επιτυχημένοι σε άλλες μεριές του πλανήτη:
“[L]ike physicians of the pre-scientific era who prescribed bloodletting as the cure for ailments they did not understand, the modern economic doctors continue to prescribe the same treatment year after year” — namely, democracy, public health, openness, the rule of law and education — for countries that lack the social (and perhaps biological?) capacity to take advantage of modern institutions. (Gregory Clark)
Τον αν ο Clark είναι κοινωνικός Δαρβινιστής θα σας αφήσω να το κρίνετε παρακάτω…
Πολυ ενδιαφεροντα ολα αυτα. Βεβαια το βρισκω λιγο αρρωστο να μιλαμε τοσο βαρια θεματα 15αυγουστιατικα, οποτε αφηνω τις παρατηρησεις μου για αυριο! :-)
επιστρεφω στο κειμενο:
Λοιπον, η θεση του Κλαρκ ειναι οπωσδηποτε ασυνηθιστη και ενδιαφερουσα και δεν πρεπει να καταδικαστει εκ των προτερων απλα επειδη δεν ειναι πολιτικα ορθη.
Αλλα δεν ειμαι κατακαθολου σιγουρος οτι η παρατηρηση του μπορει να εξηγησει τιποτα ιδιαιτερο. Ας υποθεσουμε οτι οντως τα γενετικα χαρακτηριστικα ενος πληθυσμου ειναι πολυ σημαντικα για την παραγωγικοτητα τους και για την δημιουργια δυνατων θεσμων. Αυτο ειναι βεβαια ηδη μια πολυ δυσκολο να αποδειχτει θεση, πιστευω οτι πραγματα οπως η κατανομη του εισοδηματος, το εκπαιδευτικο επιπεδο κτλ ειναι πολυ πιο σημαντικα. Τεσπα, ας το δεχτουμε και παμε παρακατω.
Το οτι οι πλουσιοι ειχαν περισσοτερα παιδια απο τους φτωχους για 100 χρονια δεν αποδεικνυει τιποτα ιδιαιτερο! Κανοντας εναν πολυ προχειρο υπολογισμο ας πουμε οτι οι πλουσιοι αναπαραγονται τοσο γρηγορα που τα παιδια τους φτανουν μετα απο 100 χρονια (5 γενιες) να ειναι 16% του πληθυσμου αντι για 1% στην αρχη. Αυτο γιατι αραγε εφερε την εκρηκτικη ανοδο των εισοδηματων κατα την βιομηχανικη επανασταση? Υπαρχει μια κρισιμη μαζα ας πουμε που πρεπει να υπερβει μια κοινωνια?
Και ενα ακομα πιο δυσκολο ερωτημα, αν η ιστορια για την Αγγλια ισχυει, τι εγινε και η υπολοιπη δυτικη ευρωπη με μικρη καθυστερηση αρχισε να ακολουθει την αγγλια απο κοντα? δηλαδη ποιο ειναι το διδαγμα για τις φτωχες χωρες, τι πρεπει να κανουν για να ακολουθησουν την Αγγλια?
δεν συμφωνω, ο ανεπτυγμενος κοσμος εχει βοηθησει σημαντικα τις φτωχες χωρες. Σιγουρα τα λεφτα που ξοδευονται δεν πιανουν οσο τοπο θα επρεπε, αλλα οταν η βοηθεια ερχεται σε συνδυασμο με ενισχυση θεσμων, ανοιγμα συνορων κτλ το αποτελεσμα ειναι εντυπωσικο. Μαρτυρες ειναι βεβαια χωρες οπως Ισπανια, Ιρλανδια, Σλοβενια, Τσεχια κτλ
Το ανοιγμα των συνορων για τους μεταναστες ειναι καλη ιδεα, αλλα η περικοπη της οικονομικης βοηθειας σιγουρα οχι. Καλυτερη ιδεα ειναι νομιζω η στοχευμενη και εξυπνη οικονομικη βοηθεια, περιπου κατα τα προτυπα αυτου που περιγραφει ο Σαξ στο The End of Poverty.
Συμφωνώ με τις ανησυχίες του SG και επαυξάνω.
Ενδιαφέρουσα θεωρία και εχει κάποια βάση.
Θα το πάρω λίγο πιο πρακτικά το θέμα.
Κατ αρχήν πλούσιος και παιδιά (πάνω από 1,5 ας πούμε), κομάτι δύσκολο.
Η κάνεις παιδιά, η δουλεύεις, ως εχει το πράμα στο current σύστημα και ως ειχε τότε επι Βιομηχανικής Επανάστασης.
{Κλεπτοκράτες αλα Ρωσσία, ΗΠΑ κλπ notwithstanding}
{Και “show bussines” η sports που μπορει εν δυνάμει να τα κονομάς πολύ νέος δεν υπήρχαν τότε πολύ-πολύ }
Πάμε παρακάτω.
Ας πουμε ότι δεν τα κληρονόμησε και δεν τα παντρεύτηκε τα λεφτά κάποιος.
Αν τα απέκτησε στα 40 του η 50 του και εχει γυναίκα ανάλογης ηλικίας, κολλάει το πράμα, αν μη τι άλλο στο ..Χριστιανικό Δόγμα. Το οποίον μάλιστα, την εποχή εκείνη ηταν στα highλίκια του.
Να βρει πιτσιρίκα να κάνει παιδιά στα 45?
Μα στα 33 σου τότε εθεωρείσο ..καμένος !
Πως κάναν περισσότερα παιδιά οι πλούσιοι?
Επίσης, η Θεωρία ότι “κρατάμε σκορ” με τα χρήματα που εχει σωρεύσει κάποιος εχει κάποια κενά, αλλα θα το αφήσω αυτό για άλλη φορά.
Η το άλλο, ότι ειθιστο κατά κόρον τα παιδιά πλουσίων οικογενειών να τα τινάζουν στον αέρα σε χαρτοπαιξία, γυναικο-δουλειές, εθισμό σε ουσίες, αμφιλεγόμενες επιχειρηματικές δραστηριότητες και διάφορα.
Από την άλλη, [η άλλη οψη του νομίσματος] το μουσουλμανικό και ινδουϊστικό συνήθειο (Ινδία, Πακιστάν, Bangla-Desh, klp) να παντρεύονται τα κορίτσια στα 11, εγκυες στα 12, και 7 παιδιά μεχρι τα 22, δεν είναι sustainable.
Ακόμη και σε αγροτικές κοινωνίες, μέσα σε 2-3 γενιές πέφτει ο κλήρος στα χωράφια κάτω από (1) στρέμμα και καταλήγεις στο πρόβλημα που μαστίζει τώρα πχ την Ινδία με τους δεκάδες εκατομ. subsistence farmers που αυτοκτονούν σωρηδόν επειδή δεν μπορουν να συντηρήσουν τις οικογένειες τους.
Εντυπωσιάζομαι με το ρατσιστικό της υπόθεσης για τη βιομηχανική επανάσταση, για να πω την αλήθεια. Βέβαια εντυπωσιάστηκα στο ότι δεν είχαμε αυξημένο κατά κεφαλήν εισόδημα επειδή είχαμε αύξηση πληθυσμού. Είναι αστείο αν θυμηθούμε ότι τις επιδημίες που έπρεπε να οδηγήσουν για -ένα μικροδιάστημα έστω- σε αύξησή του. Αλλά και η ίδια η αύξηση του πληθυμσού εισοδυναμεί με αύξηση του εισοδήματος ιστορικά. Η Οικονομική Ιστορία το έχει αποδέιξει και αριθμητικά τούτο (και δεν είναι τυχαίο ότι συντελείται σε περιόδους ειρήνης). Από την άλλη, το μεσαίωνα δεν υπήρχαν μακρόνες ειρηνικές περίοδοι.
Οι πλούσιοι το μεσαίωνα έκαναν περισσότερα παιδιά (νόθα ή νόμιμα) αλλά αυτό ισχύει όχι για κάθε γαιοκτήμονα, αλλά για τη φεουδαρχική τάξη που είχε και παλλακίδες (δηλαδή το 3-5% του πληθυσμοού). Επίσης, ίσχυε μόνο για ένα μικροδιάστημα (20-50 χρόνια, ανάλογα τη χώρα και το λιμό ή λοιμό ή τον πόλεμο).
Η Αγγλία είχε εκτός από αύξηση πληθυσμού γνεικότερα και μία ακόμα αναγκαιότητα σε αγορές λόγω της προηγούμενης οικονομικής ανάπτυξης λόγω της κερδοφορίας από αποικίες. Είναι η λογική ανάγκη και επιθυμία της αύξησης του εισοδήματος, όταν ήδη ο υπερπληθυσμός της υπαίθρου έστελνε κόσμο στα αστικά κέντρα.
Αν κατάλαβα καλά πάντως -δε διάβασα το ίδιο το έργο, ακόμα τουλάχιστον- δεν κάνει μία ολιστική προσέγγιση, αλλά μόνο οικονομική. Δηλαδή δεν ελέγχονται τα πολιτικά ζητήματα και τα ιδεολογικά σχήματα της εποχής ή οι κοινωνικές πιέσεις.
Να και το review από τον Economist…
Σωτήρη, λες… ” Κανοντας εναν πολυ προχειρο υπολογισμο ας πουμε οτι οι πλουσιοι αναπαραγονται τοσο γρηγορα που τα παιδια τους φτανουν μετα απο 100 χρονια (5 γενιες) να ειναι 16% του πληθυσμου αντι για 1% στην αρχη. Αυτο γιατι αραγε εφερε την εκρηκτικη ανοδο των εισοδηματων κατα την βιομηχανικη επανασταση? Υπαρχει μια κρισιμη μαζα ας πουμε που πρεπει να υπερβει μια κοινωνια?”
Αυτό μάλλον πρέπει να το συζητήσεις εσύ κάποια στιγμή αλλά προσωπικά πιστεύω σε tipping points… υπόψιάζομαι πως μια ξαφνική μετατόπιση σε διαφορετικό (πιο φιλικό προς την καινοτομία, για παράδειγμα) σύστημα αξιών από το 1% του πληθυσμού στο 16% μπορεί να είναι αρκετό…
“δεν συμφωνω, ο ανεπτυγμενος κοσμος εχει βοηθησει σημαντικα τις φτωχες χωρες. Σιγουρα τα λεφτα που ξοδευονται δεν πιανουν οσο τοπο θα επρεπε, αλλα οταν η βοηθεια ερχεται σε συνδυασμο με ενισχυση θεσμων, ανοιγμα συνορων κτλ το αποτελεσμα ειναι εντυπωσικο. Μαρτυρες ειναι βεβαια χωρες οπως Ισπανια, Ιρλανδια, Σλοβενια, Τσεχια κτλ”
Εδώ συμφωνώ, αλλά μήπως ο Clark ξεχνάει πως η μεταβολή τυπικών θεσμών μέσω βοήθειας (ή μάλλον, με την χρήση structural adjustment programs) μεταβάλει σε κάποιο βαθμό και τους άτυπους θεσμούς μιας κοινωνίας; Για το συγκεκριμένο θέμα ετοιμάζω ποστ. Δηλαδή, μπορεί κανείς να πει, αναλύοντας αυτό το “farewell to alms”, αν απλά δώσεις λεφτά χωρίς strings attached, δεν γίνεται τίποτα. Αν δώσεις λεφτά με προϋπόθεση πως θα ενισχυθούν κάποιοι τυπικοί θεσμοί (π.χ. με την καταπολέμηση της διαφθοράς) τότε μπορεί να έχει spillovers και στην κουλτούρα του εργατικού σου δυναμικού.
ναι και γω πιστευω. αλλα νομιζω, χωρις να εχω διαβασει το βιβλιο, οτι αυτο το τοσο κρισιμο σημειο ειναι ακριβως το σημειο που παραλειπει να αποδειξει ο Κλαρκ! δηλαδη νταξει καλες οι παρατηρησεις του, αλλα το πραγματικο σπουδαιο βιβλιο θα ερθει οταν καποιος βρει στοιχεια οτι πραγματικα η Αγγλια πηδηξε απο μια θεση ισορροπιας σε μια αλλη.
ακριβως ετσι μου φαινεται και μενα. Ας παρουμε το πιο απλο παραδειγμα, αν με στοχευμενη βοηθεια εκπαιδευσεις 15% των ανθρωπων σε μια περιοχη σε μια νεα τεχνολογια μπορει να ανεβασεις ολη την περιοχη σε νεα θεση ισορροπιας. αν τους εκπαιδευσεις να σεβονται τους νομους, ισως πεισεις και ολους τους αλλους να τους σεβονται. Δηλαδη ακριβως η ιστορια που διηγειται ο Κλαρκ για ενα tipping point στην Αγγλια ειναι συμβατη με την βοηθεια προς τις φτωχες χωρες, οχι ασυμβατη!
σιμ δεν εχω διαβασει το βιβλιο αλλα υποθετω οτι ο Κλαρκ θα εχει μελετησει καλα τα θεματα που αναφερεις.
Υπαρχει οντως ενα θεμα με τα παιδια των πλουσιων, δεν ξερω κατα ποσον κληρονομουν πραγματικα τις αξιες των γονεων κτλ ή απλα αν τα ξοδευουν ολα σε χαρτοπαιξια…
δειμο
αυτο ειναι τυπικο Μαλθουσιανο φαινομενο και φοβαμαι υπαρχουν χωρες που ακομα συμβαινει. Οταν αυξανεται το εισοδημα οι ανθρωποι κανουν περισσοτερα παιδια (ή μαλλον επιβιωνουν περισσοτερα) μεχρι να ξαναπεσει το εισοδημα απλα στο επιπεδο που χρειαζεται για να επιβιωνουν μολις.
το φαινομενο που περγραφει το βιβλιο ξεκινησε πριν τις αποικιες. Σε αυτο συμφωνω, νομιζω οι αποικιες ειναι δειγμα ανωτερης οικονομικης αναπτυξης οχι αιτια.
αυτό εδώ ποτέ δεν μου εκατσε καλά στα οικονομικά, το χρησιμοποιεί και ο νομπελιστας πλέον Krugman…μερικά πράγματα είναι έτσι γιατί απλά ξεκίνησαν έτσι..και έτσι συνεχίστηκαν…history dependent δηλαδή ..αυτό τώρα έιναι εξήγηση?? είναι πολύ περίεργο που τα οικονομικά αδυνατούν να εξηγήσουν επαρκώ ς μερικά φαινόμενα, απο τη μια αδιαφορόντας για απόψεις απο άλλες επιστήμες γιατί απλά δεν μπορύν να μοντελοποιηθούν λογω αδυναμίας να ενσωματωθούν στα μοντέλα (ασυνέχειες, no equilibriums κτλ). Και απο την άλλη χρησιμοποιούν μερικές φράσεις και ιδέες που λένε οτι απλά έτσι έγινε…τελικά το καλύτερο ρητό για τους οικονομολογους είναι οτι ειναι αυτός που θα σου πει αύριο γιατί αυτό που προεβλεψε χθες δεν έγινε σήμερα..(ή κάπως έτσι ΄:)
Δημήτρη, σε γενικές γραμμές συμφωνώ μαζί σου για τις αδυναμίες των οικονομικών. Πιστεύω στη σύνθεση των κοινωνικών επιστημών αλλά είναι τρομερά δύσκολο εγχείρημα – η ύπαρξη των disciplines δεν είναι τυχαία. Επίσης, υπάρχουν και πολλά ρεύματα σε κάθε discipline που προσφέρουν ενδιαφέρουσες προοπτικές.
Συγκεκριμένα για το θέμα του ρόλου της ιστορίας, πιστεύω πως αρκετές φορές τα historical accidents και path dependencies παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην εξήγηση κοινωνικών φαινομένων. Νομίζω αυτό που λες είναι πως μπορεί κανείς να χρησιμοποιεί – υπέρ του δέοντος – γεγονότα για επεξήγηση συμπεριφοράς και αποτελεσμάτων παραμελώντας βαθύτερες αιτίες. Εκεί νομίζω πρέπει να κρίνουμε ανά περίσταση – κάθε φορά που κανείς χρησιμοποιεί το επιχείρημα.
Ξαναδιαβάζοντας την φράση του Clark, ίσως αξίζει να διερευνήσει κανείς το πως χρησιμοποιεί τον όρο “accident” – θεωρώ πως χρησιμοποιεί την δημογραφική και θεσμική ιστορία της χώρας ως παράγοντες για την μετέπειτα εξέλιξή της.
maikwl ναι δεν διαφωνώ…απλά επειδή τα έχω πάρει πολύ με οικονομικά τον τελευταίο καιρό,αυτές οι κουβέντες μου φαίνονται ότι είναι ο πιο κομψός τρόπος των νεοκλασσικών οικονομικών να παραδεχτούν την αποτυχία τους…αν αναφέρεις accidents και dependencies μου φαίνεται ότι ουσιαστικά παραδέχεσαι ότι δεν μπορώ να το εξηγήσω και το αποδίδω σε τυχαίες καταστάσεις που έτυχε να γίνουν τότε και απλά έτσι συνεχίστηκαν (εννοείται δεν απευθύνομαι προσωπικά)…αυτό δεν είναι επιστημονική τεκμηριωμένη πρόταση (αν και δεν συμφωνώ ότι τεκμηρίωση=αλήθεια αλλά αυτό ειναι αλλο θέμα)
σχεττικά με τη συγκεκριμένη φράση “the accidents of institutional stability”.
Ισα ισα νομίζω ότι είναι εντελώς απαράδεκτο (και σχεδόν ανήθικο) να χρησιμοποιήται όταν γίνεται λόγος για τους θεσμούς, μου ακούγεται κάπως θατσερικό..οι θεσμοί που προάγουν μια κοινωνία καθορίζονται απο χιλιάδες πράγματα πχ.κουλτουρα, ιστορία, κτλ….
απλά ο τρόπος που τα χρησιμοποιεί η οικονομική επιστήμη είναι ουσιαστικα μια εξέληξη του “ceteris paribus”, εξελίχθηκε λίγο αλλά δεν έκανε και καμμιά ριζική αλλαγή
Πιστεύω στη σύνθεση των κοινωνικών επιστημών αλλά είναι τρομερά δύσκολο εγχείρημα – η ύπαρξη των disciplines δεν είναι τυχαία. Επίσης, υπάρχουν και πολλά ρεύματα σε κάθε discipline που προσφέρουν ενδιαφέρουσες προοπτικές.
συμφωνω απόλυτα, είναι πολύ δύσκολη η σύνθεση τους.αλλά πραγματικά απορώ γιατί τα οικονομικά τα έχουν πλέον ακόμα στο ίδιο κτίριο με τις κοινωνικές επιστήμες στα πανεπιστήμια…
μη με παρεξηγήσεις, οικονομικά σπουδάζω, απλά περίμενα να ακούσω λύσεις και αξηγήσεις , αλλά αντί αυτού απλά κατάλαβα (απο τα οικονομικά) γιατί ο κόσμος είναι σε αυτά τα χάλια…
όπα συγγνώμη, βγήκε οπως να ναι το παραπανω σχόλιο μου, αλλά ελπιζω να βγάλετε άκρη…με το pardon :)
Η path dependency ειναι χαρακτηριστικο ολων των συστηματων που εχουν αυξουσες αποδοσεις και χρησιμοποιειται μεταξυ αλλων και απο τον Jared Diamnond ας πουμε για να εξηγησει ολη την ιστορια του πλανητη!
Η εξηγηση δεν ειναι στο οτι, α κατα τυχη υπηρξε ας πουμε ανθρακας στο Ρουρ, αλλα λεγοντας οτι με βαση τον ανθρακα συγκεντωθηκε η βιομηχναια εξορυξης, μετα διπλα της βιομηχανια ατσαλιου, μετα διπλα της η ΤυσσενΚρουπ κτλ κτλ
συνηθεστερα ειναι στο κτιριο της Νομικης :-)
Δημήτρη λες, “οι θεσμοί που προάγουν μια κοινωνία καθορίζονται απο χιλιάδες πράγματα πχ.κουλτουρα, ιστορία, κτλ… απλά ο τρόπος που τα χρησιμοποιεί η οικονομική επιστήμη είναι ουσιαστικα μια εξέληξη του “ceteris paribus”, εξελίχθηκε λίγο αλλά δεν έκανε και καμμιά ριζική αλλαγή”
Δεν ξέρω σε ποιο σημείο βρίσκεσαι στις σπουδές σου αλλά ίσως σε ενδιαφέρει μια ερευνητική ατζέντα για το θέμα που περιγράφω εδώ. Ο δρόμος είναι μακρύς αλλά εγώ είμαι μάλλον πιο αισιόδοξος για το μέλλον του τομέα.
ότι θες πες μου αλλά σε ικετέυω μη μου δείχνετε αυτόν!!!! ωραία ιδέα, καλή η ιστορόα του αλλά φτάνει….
τις οποίες όταν εξαντλούντε τις πασάρουμε στους υποανάπτυκους..
για αυτό δεν πανε καλά τα externalities μας :)
[quote comment=”15324″]Δημήτρη λες, “οι θεσμοί που προάγουν μια κοινωνία καθορίζονται απο χιλιάδες πράγματα πχ.κουλτουρα, ιστορία, κτλ… απλά ο τρόπος που τα χρησιμοποιεί η οικονομική επιστήμη είναι ουσιαστικα μια εξέληξη του “ceteris paribus”, εξελίχθηκε λίγο αλλά δεν έκανε και καμμιά ριζική αλλαγή”
Δεν ξέρω σε ποιο σημείο βρίσκεσαι στις σπουδές σου αλλά ίσως σε ενδιαφέρει μια ερευνητική ατζέντα για το θέμα που περιγράφω εδώ. Ο δρόμος είναι μακρύς αλλά εγώ είμαι μάλλον πιο αισιόδοξος για το μέλλον του τομέα.[/quote]
ok ευχαριστώ…
θα το κοιτάξω γιατί πραγματικά θελω και γω να γίνω αισόδοξος..
πραγματικά προσπαθώ αλλά δεν με αφήνουν, με σατανίζουν…
Και κάτι για την ιστορία (πέρα ως πέρα marginalia): Ο Clark φυσικά απάντησε στην κριτική απέναντι στο βιβλίο του – εδώ. Ένας βραζιλιάνος οικονομολόγος ισχυρίζεται πως στην απάντησή του ήταν ιδιαίτερα αγενής αλλά δεν μας λέει τι έκανε ακριβώς. Όχι πως ενδιαφέρει κανέναν άλλον πλην εμού, αλλά αποκαλεί την Deirdre McCloskey ως “him” και “he” ενώ είναι ευρέως γνωστό στου κύκλους των economic historians πως η Deirde ήταν Donald πριν από την εγχείρηση αλλαγής φύλου. Αρχ*δι Gregory Clark! (ή χωρίς;)
χαχαχα κοιτα τωρα φτηνιες.
δημητρη τι εννοεις εδω?
εννοώ ότι όλες οι δραστηριότες που εμπεριεχουν αύξουσες αποδόσεις (κυρίως σχετικές με τεχνολογία) συμβαίνουν σε χώρες του δυτικού κόσμου και μετά όταν σκάσει μια καινοτομία, η παλιά τεχνολογία μεταφέρεται στις αναπτυσσόμενες χώρες….
και μετά έρχεται και κάθεται μια χαρά η άποψη history dependent, οι χώρες της αφρικής είναι τώρα για έτσι ξεκίνησαν λόγω accident στους θεσμούς τους…
πως γίνεται να μην συμβαίνει ένα καλό “ατύχημα” και στις αναπτυσσόμενες χώρες τόσα χρόνια …
και μετά έρχεται και αυτό
που μειώνει τις πιθανότητες για ατυχήματα….
και η Νιγηρία έχει πετρέλαιο και όλη η αφρική είναι γεμάτη απο φυσικούς πόρους αλλα…..
Δημήτρη,
δεν θα προσπαθήσω να αναφερθώ στην ουσία του ερωτήματος, καθώς η βιβλιογραφία είναι τεράστια και περιλαμβάνει από μη-τεχνικά βιβλία, όπως το “The Elusive Quest for Growth” του Easterly, μέχρι αρκετά τεχνικά πέηπερ όπως το “Intermediate Goods and Weak Links: A Theory of Economic Development” του Charles Jones και το “Why do some countries produce so much more ouput than others” των Jones και Hall. Το πρώτο είναι θεωρητικό το δεύτερο οικονομετρικό.
Εκεί που θέλω να καταλήξω είναι στη χρησιμότητα των νεοκλασσικών οικονομικών, αν και ακόμα δεν έχω καταλάβει τι ακριβώς σημαίνει ο όρος. Τελικά, η χρησιμότητα εξαρτάται από το για πιο λόγο τα χρησιμοποιεί κανείς. Ένα κουτάλι μπορεί να είναι χρήσιμο για να φας τη σούπα σου, αλλά άχρηστο αν θες να αδιάσεις το νερό από μια βάρκα που βουλιάζει. Κατά τον ίδιο τρόπο, αν ενδιαφερόμαστε να ανακαλύψουμε την πηγή των λεγόμενων ultimate causes, πιθανόν τα σημερινά οικονομικά να μην είναι ιδιαίτερα χρήσιμα. Εκεί ίσως οι ανθρωπολόγοι, ιστορικοί, κ.λπ. να μπορούν να πουν περισσότερα, αρκεί να είναι διατεθειμένοι να ξεφύγουν από τα αυστηρά όρια που επιβάλλει η Μαρξιστική θεωρία την οποία πολλοί ασπάζονται μέχρι κόμματος και τελείας. Η χρησιμότητά τους έγκειται, και ίσως για αυτό στεγάζονται ακόμα με τις κοινωνικές επιστήμες, ότι μπορούν να αναλύσουν τους μηχανισμούς (transmission mechanisms) μέσω των οποίβων τα ultimate causes δημιούργησαν proximate causes, καθώς και πώς τα proximate causes οδήγησαν στα observed phenomena. Έτσι μπορούν να συνεισφέρουν στην κατανόηση της ανθρώπινης ιστορίας, αλλά και στη χάραξη καλύτερων πολιτικών.
Αλλά και αντίστροφα, αν κάποια αρχική συνθήκη (initial state) δε μπορεί με κάποιο λογικό μηχανισμό (εκεί βοηθάει το modelling) να οδηγήσει σε φαινόμενα σαν αυτά που προσπαθούμε να μελετήσουμε, προφανώς αυτό θα αποδυναμώσει επιστημονικά εκείνες της θεωρίες που ισχυρίζονται ότι αυτή η συνθήκη είναι πράγματι ένας ultimate cause, βοηθώντας έτσι την επιστημονική πρόοδο. Και βεβαίως και οι οικονομετρικές μελέτες βοηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση.
Εγώ προσωπικά βρίσκω σε αρκετά οικονομικά πέηπερς αναφορές σε φιλοσόφους και κοινωνικούς επιστήμονες. O Alwyn Young εμπνεύστηκε από τον κοινωνιολόγο και Museum curator (πώς λέγεται αυτό στα Ελληνικά ρε παιδιά?) Seabury Gilfillan για να εξηγήσει σε ένα πέηπερ του 1998 γιατί η αύξηση των επιστημόνων που ασχολούνται με την έρευνα δεν έχει οδηγήσει σε ταχύτερους ρυθμούς αύξησης της παραγωγικότητας, σε ένα πέηπερ του 2008 προσπάθησα να εξηγήσω το ίδιο αντλώντας από τον φιλόσοφο Thomas Kuhn, ο Jared Diamond έχει επίσης εμπνεύσει πολλά πέηπερ, κ.ο.κ.
δημητρη
μα ακριβως αυτο ειναι το θεμα, η οικονομικη επιστημη δεν λεει οτι το Ρουρ εχει ανθρακα γιαυτο εγινε πλουσιο. Λεει απολα τα μερη που εχουν τις καταλληλες συνθηκες (θεσμους κτλ) το Ρουρ θα μαζεψει λογικα πρωτο μια κρισιμη μαζα και απο κει και περα οι οικονομιες κλιμακας θα αναλαβουν.
παρεπιμπτοντως το πετρελαιο αντιθετα με τον ανθρακα βλαπτει στο 95% των περιπτωσεων (παντου εκτος νορβηγιας και Σκωτιας κατα βαση θα ελεγα)
ταχεις μπλεξει λιγο. “Ατυχηματα” υπαρχουν παντου, αλλα μπορουν να κανουν διαφορα μονο μεταξυ παρομοιων περιοχων. Αλλα στον αναπτυσσομενο κοσμο μεσα ειναι σαφες οτι απο ατυχημα εγινε το Χονγκ Κονγκ μεγακεντρο, απο ατυχημα η Σαγκαη, απο ατυχημα η Σιγκαπουρη κτλ
Η ιδια η Νεα Υορκη απο 2-3 ιστορικα ατυχηματα γιγαντωθηκε εναντι των αλλων υποψηφιων που ειχαν παρομοιο πληθυσμο (Φιλαδελφεια πχ). Το πιο σημαντικο ειναι λενε το καναλι της λιμνης Ηρι προς ΝΥ.
κατα τα αλλα ο Κωστας τα εξηγει και λιγο βαθυτερα…
ΥΓ το blockquote θελει ανοιγμα και κλεισιμο, πρεπει δηλαδη να περικλειει το κειμενο blockquote μπλα μπλα /blockquote
ναι δεν διαφωνω για το οτι συμβαλλανε παρα πολλοι παραγοντες για αναπτυχθει μια περιοχή, αλλα μονο και μονο η χρήση του όρου “ατύχημα” σε μια επιστήμη που έχει γινει υπερβολικά τεχνική, μου δινει την εντύπωση ότι έχει λίγο και την ιδέα του “περίπου” και “καπως έτσι”…
συμφωνω με το resource curse αλλά συνδέεται άμεσα με τους θεσμούς της χώρας, ο λόγος που ανέφερα αυτό το άρθρο
είναι επειδή σε κάποιο σημείο αναφερει τον όρο neo colonial system, στις αναπτυσσομενες χώρες αυτές έννοιες με τα ατυχηματα δεν στέκουν απο τη στιγμη που οι αποικιες αφησανε αυτές τις χωρες δυαλυμενες (αφήσανε βεβαια και αρκετή υποδομή) που αναλωθυκαν σε εμφυλιους πολέμους.περα απο τις παραδοσιακές αποκίες συνεχίστηκε και με τν όρο που λένε “welfare colonialism” και τώρα ξαναπάνε με άλλο τρόπο ..για τη σκωτία πραγματικα δεν ξέρω τιποτα, αλλά η νορβηγία είχε απο δίπλα της μια Σουηδία και κατα κανονα οι χωρες που είναι κοντά σε πιο αναπτυγμένες χώρες έχουν καλύτερο perfrormance απο αυτές που είναι πιο μακρυα λογω εξωτερικοτήτων (αλλά εξίσου καλά τα καταφέρνουν και αυτές που είναι πολύ πιο μακρυά γιατί δεν δέχονται καμμια επιρροή και ακολουθούν δικιά τους πορεία)
πολύ συμφωνώ με αυτό αλλα μου φαίνεται ότι στην οικονομική επιστήμη αυτό ακριβώς συμβαίνει, δηλαδή η προσκόλληση στα εργαλεία είναι σχεδόν πλέον ο σκοπός..εδώ πέρα ταιριάζει η φράση “όταν έχεις ένα σφυρί για εργαλείο,τότε ο΄λα τα προβλήματα μοιάζουν με καρφιά” (μεγάλο και πολύ ενδιαφέρον θέμα αυτό που παει πάρα πολύ βαθειά, γιατί δεν γράφετε κανένα τέτοιο θέμα που μου τρέχουν τα σάλια να διαβάσω:))
αυτά τα ολίγα προς το παρών …
ωραίο μπλογκ πάντως..μπράβο!…
Κατά καιρούς γράφονται κάποια σχετικά ποστ αλλά άντε να κάτσεις να τα βρεις όλα τώρα… π.χ. εδώ. Χρειαζόμαστε ένα ευρετήριο πλέον;