…να σου πάρω στις τρεις την μία δώρο…
Σύμφωνα με το άρ. 2 Ν. 2737/1999
Η αφαίρεση ιστών και οργάνων με σκοπό τη μεταμόσχευση γίνεται χωρίς οποιοδήποτε αντάλλαγμα […]
και, για όποιον δεν κατάλαβε, το άρ. 20 προβλέπει ποινές που φτάνουν μέχρι την κάθειρξη για τους «εγκληματίες».
Προς τι όμως τα εισαγωγικά; Δεν είναι τάχα εγκληματίες όσοι εμπορεύονται τον φρικτό ανθρώπινο πόνο; Όσοι επιβιώνουν χάρη στο χρήμα τους κυριολεκτικά παρασιτώντας στην σάρκα του φτωχού συμπολίτη τους; Όσοι ευτελίζουν την ιερότητα του ανθρώπινου σώματος ως αναπόσπαστου μέρους της προσωπικότητας και κατ’ επέκταση της συνταγματικά προστατευόμενης ανθρώπινης αξιοπρέπειας;
Όχι βέβαια.
Ό,τι δεν απαγορεύεται, επιτρέπεται. Για να απαγορευθή όμως απαιτείται βλάβη, και μάλιστα σοβαρή. Primum non nocere, που λένε και οι ιατροί. Cui nocet όμως η απαγόρευση εκποίησης ιστών και οργάνων;
Κανέναν. Δύο ελεύθερα υποκείμενα του δικαίου αποφασίζουν να χρησιμοποιήσουν την συμβατική τους ελευθερία για να συνάψουν μια υποσχετική σύμβαση αφορώσα την εκποίηση ενός πράγματος που δεν είναι επικίνδυνο, αλλά αντίθετα ζωηφόρο. Πραγματικά δεν βλέπω πού είναι το πρόβλημα. Ο άνθρωπος δεν έχει κυριότητα στα όργανα του σώματός του μόνο μέχρι τον αποχωρισμό τους από αυτό. Κανείς δεν θα το έβρισκε παράξενο αν μια εκκεντρική ηθοποιός πουλούσε ένα βόστρυχο των μαλλιών της. Τι διαφορά έχει μισό κιλό συκώτι;
Αλλά και από την συνεπειοκρατική σκοπιά το ζήτημα είναι μάλλον απλό. Κατ’ αρχάς, όπως είναι εύλογο, η νομιμοποίηση θα έχη ως άμεση συνέπεια την μείωση των τιμών και, άρα, την καταστροφή της μαύρης αγοράς οργάνων. Ίσως έτσι μερικοί καταδικασμένοι σε θάνατο συνάνθρωποί μας μπορέσουν τελικά να μείνουν μαζί μας, ενώ κάποιοι άλλοι δεν θα παίζουν την ζωή τους κορώνα-γράμματα σε ύποπτα ιατρεία για να κερδίσουν μερικά λεφτά. Ίσως και εκείνοι οι δύσμοιροι Κινέζοι θανατοποινίτες να θάβωνται στο μέλλον ακέραιοι, έστω και αν οι τοπικοί καθοδηγητές του Κόμματος χάσουν έναν από τους άδηλους πόρους τους.
Η νομιμοποίηση της εκποίησης καταλαμβάνει πρωτίστως την νομιμοποίηση της δωρεάς, η οποία απαγορεύεται καταρχήν υπό το παρόν καθεστώς. Επιτρέπεται μόνο κατ’ εξαίρεσιν και μόνο υπό αυστηρές προϋποθέσεις. Χαρακτηριστικό είναι ιδίως το άρ. 10 παρ. 2 του νόμου:
Η αφαίρεση ιστών και οργάνων από ζώντα δότη επιτρέπεται μόνον όταν πρόκειται να γίνει μεταμόσχευση στο σύζυγο του δότη ή σε συγγενή μέχρι και το δεύτερο βαθμό εξ αίματος, σε ευθεία ή πλάγια γραμμή. Ο περιορισμός δεν ισχύει στη μεταμόσχευση μυελού των οστών.
Η δωρεά οργάνου στον εξάδελφο, τον αδελφικό φίλο, τον πεθερό ή τον μνηστό είναι έγκλημα! Για τον Ν. 2737/1999 δεν υπάρχει αγάπη προς τον πλησίον.
Ας μιλήσουμε όμως και για την πώληση, που πρακτικά έχει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Οι πλούσιοι ασθενείς είναι πρώτα από όλα ασθενείς και μετά οτιδήποτε άλλο. Καλώς κάνουν λοιπόν και αγοράζουν την σωτηρία της ζωής τους, εφόσον δεν βλάπτουν κανέναν. Η πρόταση της νομιμοποίησης όμως για πρώτη φορά προσφέρει ελπίδα στους λιγώτερο εύπορους ασθενείς, παρέχοντάς τους αυτό που οι πλούσιοι ούτως ή άλλως πάντα είχαν. Και όσο για την ανόητη ερώτηση ποιος θα πληρώση το κόστος του οργάνου, η απάντηση είναι απλή: αυτός που πληρώνει και την θεραπεία, το ασφαλιστικό ταμείο βέβαια!
Εκφράζεται ο φόβος ότι η νομιμοποίηση θα οδηγήση εξαθλιωμένους ανθρώπους στην χειρουργικό κλίνη, προκειμένου να εξασφαλίσουν τα προς το ζην. Παρατηρώ καταρχάς ότι οι εξαθλιωμένοι άνθρωποι κάνουν στην κοινωνία μας πολλά άσχημα πράγματα για να εξασφαλίσουν τα προς το ζην, χωρίς αυτό να τους απαγορεύεται επί τη βάσει κηδεμονιστικών υπολογισμών. Έστω όμως ότι η πώληση ενός οργάνου, ακόμη και ενός αναγεννώμενου, όπως το ήπαρ, είναι κάτι ουσιωδώς διαφορετικό. Φαντάζομαι καταρχάς ότι υπάρχουν τιμές για ένα τέτοιο εμπόρευμα που δεν προσβάλλον καθόλου την αξιοπρέπεια του δότη. Αν επί παραδείγματι ο δότης μπορούσε με το τίμημα να αγοράση ένα σπίτι, δεν νομίζω ότι θα ήταν θύμα εκμετάλλευσης. Μάλλον το αντίθετο. Αν όμως το ζήτημα είναι απλώς ο καθορισμός μιας δίκαιης τιμής, ό,τι και αν σημαίνη αυτό, η σωστή πολιτική δεν είναι η καθολική και παντελής απαγόρευση, αλλά η χρησιμοποίηση των μέσων που μας παρέχει η οικονομική επιστήμη για να το επιτύχουμε. Το ζήτημα πλέον δεν είναι αρχής, αλλά καθαρά τεχνικό. Και τρόποι υπάρχουν.
Μετά ταύτα εγγίζω το διά ταύτα.
Ας μην φοβώμαστε μπουτίκ νεφρών ή πλειστηριασμούς ηπάτων. Ας δούμε το πράγμα αισιόδοξα και φιλελεύθερα:
Θέλω να ’χης δυο καρδιές, ν’ αγαπάς διπλά τον κόσμο…
Μεθιστολόγηση αυτού του άρθρου, που έχει δημοσιευθή και εδώ, σαν σήμερα τέσσερα χρόνια πριν, με κάποιες μικρές αλλαγές.
Δια να μαθαίνουν οι νεώτεροι και να ενθυμούνται οι παλαιότεροι :-)
Δεν βλέπεις το ενδεχόμενο επιβουλής της ζωής του υποσχεθέντος; Αν η δωρεά λ.χ. της καρδιάς αφορά συγγενικά πρόσωπα και ο υποσχεθείς έχει ακόμη τα χρονάκιά του ενώ ο συγγενής επείγεται, τί γίνεται; Μήπως τον θάψουν προώρως τον δωρητή (αιτία θανάτου);
Προβληματισμό εκφράζω, επί της αρχής συμφωνώ.
Λεκτοράτιε, εγώ όμως δεν έγραψα για πτωματικούς δότες, αλλά για ζώντες!
Μιλάω για δωρεά εν ζωή (όπως κάθε δωρεά αιτία θανάτου): συνάπτεται εν ζωή, απλά αναπτύσσει τα αποτελέσματά της με τον θάνατο του δωρητή.
Δεν σε καταλαβαίνω, ο δωρητής αιτία θανάτου είναι πτωματικός δότης, σωστά; Εγώ μιλάω για νεφρούς και ήπατα, αυτά δεν προϋποθέτουν τον θάνατο του δότη.
Είναι εν ζωή δότης, απλά εξαρτά την “παροχή” των νεφρών ή του ήπατος από τον θάνατό του. Και αν ο δωρεοδόχος (υπό αίρεση) επείγεται, μπορεί να δημιουργηθούν κάποια προβληματάκια…
Εδώ οι νεοφιλελεύθεροι δηλαδή θέλετε να κάνετε εμπόριο οργάνων έτσι; Κι εδώ το κεφάλαιο να μπει;
Χμμ, μήπως το αντίθετο; Εμπόριο οργάνων γίνεται ούτως ή άλλως (έτσι φαντάζομαι δηλαδή, γιατί το μόνο που βλέπω είναι το δάχτυλό του). Αυτό που προτείνεται είναι να είναι πλέον ελεγχόμενο…
Τότε είναι πτωματικός δότης, αυτού του είδους την δωρεά μπορεί να την κάνη και υπό το παρόν νομοθετικό καθεστώς, οπότε πιθανά προβλήματα ούτε δημιουργούνται ούτε αυξάνονται από αυτά που προτείνω εγώ.
Εν πάση περιπτώσει, τέτοιες σκέψεις κάνουν και τέτοιους ενδοιασμούς έχουν πολλοί για να (μην) γίνουν δωρητές σώματος.
Όποιος βαριέται να ζυμώση, λέω εγώ.
Δεν είπα πώς νιώθω εγώ σε σχέση με το σώμα μου. Αναφέρθηκα απλώς σε έναν αντικειμενικό κίνδυνο. Δεν ζούμε προφανώς σε κοινωνία αγγέλων. Κι αυτό, όποιος προτείνει γενικώς λύσεις, πρέπει να το λαμβάνει ενίοτε υπόψη.
Αλλά πριν το ζύμωμα χρειάζεται ένα καλό κοσκίνισμα, λέω εγώ.
Λες βλακείες νεοφιλελεύθερε καραγκιόζη, λέω εγώ.
Αγαπητέ κύριε Αναγνωστόπουλε, συμφωνώ απολύτως με τη λογική σας.
Πιστεύετε ότι θα ήταν θεμιτή και η εκχώρηση-ενοικίαση του σώματος ενός ανθρώπου σε κάποιον άλλον, αντί φυσικά του απαραίτητου αντιτίμου;
Θεωρώ πως ναι. Ήδη η πορνεία, ήδη νόμιμη δραστηριότητα, εμπεριέχει αυτή την παράμετρο. Η πόρνη παρέχει, επί πληρωμή, το σώμα της στον πελάτη, προκειμένου αυτός να ικανοποιήσει βασικές του ανάγκες.
Δε θα μπορούσαμε να επεκτείνουμε αυτό το συμβόλαιο για λιγότερο ανήθικους σκοπούς;
Π.χ. ένας άπορος μπορεί να εκχωρήσει το σώμα του και όλο το προϊόν που αυτός παράγει σε κάποιον πλούσιο που τις χρειάζεται αντί τροφής και στέγης. Αυτό το συμβόλαιο θα μπορούσε να είναι απο βραχυχρόνιο έως μακροχρόνιο και επωφελές και για τους δύο συναλασσόμενους.
Βλέπε και εδώ:
http://cog.kent.edu/lib/Philmore1/Philmore1.htm
Η άποψή σας;
“Πιστεύετε ότι θα ήταν θεμιτή και η εκχώρηση-ενοικίαση του σώματος ενός ανθρώπου σε κάποιον άλλον,”
Αν δεν ειναι θεμιτή τότε κάθε μορφής εργασία πέρα από την αυτοαπασχόληση, και όχι μόνο η πορνεία, είναι αθέμιτη.
“Π.χ. ένας άπορος μπορεί να εκχωρήσει το σώμα του και όλο το προϊόν που αυτός παράγει σε κάποιον πλούσιο που τις χρειάζεται αντί τροφής και στέγης.”
Πράγματι καλό ερώτημα, είναι θεμιτό να επιτρέψουμε κάτι τέτοιο στον άπορο ή είναι προτιμότερο να του το απαγορεύσουμε καταδικάζοντάς τον να παραμείνει άστεγος και να πεθάνει από την πείνα? Ο νεοφιλελεύθερος τι λέει?
Πρέπει να σας βγάλουμε τις καρδιές εσάς τους νεοφιλελεύθερους.
Απαραίτητη ενημέρωση: σύμφωνα με το άρ. 8 παρ. 1 Ν. 3984/2011
Συνεπώς, η ηλίθια απόλυτη απαγόρευση που προΐσχυε περιωρίστηκε κάπως και το νέο καθεστώς είναι κομμάτι πιο φιλελεύθερο, με την απαραίτητη δόση γραφειοκρατίας βέβαια.