ασυλο

Το 2015 εισήλθαν στην χώρα 856.723 πρόσφυγες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ φέτος έχουν ήδη εισέλθει περισσότεροι από 120.000. Η ροή προσφύγων δεν αναμένεται ν’ανακοπεί άμεσα. Το έργο της υποδοχής, περίθαλψης, καταγραφής και ξεπροβοδίσματος όλων αυτών των ανθρώπων είναι τιτάνιο. Θα ήταν τέτοιο ακόμη κι αν η χώρα δεν βρισκόταν σε άσχημη οικονομική κατάσταση. Οι προκλήσεις οργάνωσης και συντονισμού του κρατικού μηχανισμού θα δοκίμαζαν ακόμη και την ικανότερη κυβέρνηση, πόσω δε μάλλον την παρούσα.

Οι εθελοντές τοπικών οργανώσεων, οι επαγγελματίες των μεγάλων ΜΚΟ, τα στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης, όλοι όσοι έχουν προσφέρει στην ανακούφιση της δυστυχίας των προσφύγων έστω και λίγο, αξίζουν συγχαρητηρίων¹. Με τις ακάματες προσπάθειες τους καλύπτουν το κενό που αφήνει αφενός η αδυναμία των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συμφωνήσουν σε ένα σχέδιο διαμοιρασμού των προσφύγων και αφετέρου η πάγια ανικανότητα της ελληνικής κυβέρνησης να διαχειριστεί οποιοδήποτε πρόβλημα. Είναι αλήθεια ότι οι περισσότεροι πρόσφυγες δεν θέλουν να μείνουν στην χώρα. Είμαστε ο ενδιάμεσος σταθμός για τουλάχιστον 97.3% των εισερχομένων². Οι πρόσφυγες συνωστίζονται στην Ελλάδα όχι γιατί θέλουν να την καταλάβουν, αλλ’επειδή δεν έχουν πώς αλλιώς να πάνε στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη, που αποτελεί τον τελικό προορισμό τους.

Read moreΤο καθήκον μας

Στην φίλη Α.Ε.

Περί του προσφυγικού ο λόγος σήμερα, και μάλιστα ενόψει της κατάστασης στην Συρία και των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι. Το μόνο βέβαιο είναι ότι πρέπει κάτι να κάνουμε. Αλλά τι δέον γενεσθαι;

Αυτή είναι σε γενικές γραμμές η άποψή μου:

Τι πρέπει να κάνουμε προς τους πρόσφυγες;

Στο ευρωπαϊκό πολιτικό επίπεδο, ωριμάζει πλέον μια εκδοχή της λύσης, της ανακουφιστικής μεθόδου έστω, που είχα προτείνει εδώ: οι πρόσφυγες, πολλοί από αυτούς τέλος πάντων, έχουν τα χρήματα που χρειάζονται για το ταξίδι τους καταδώ, και αρκετά παραπάνω. Η υποδοχή και η διαλογή τους πρέπει να γίνεται στην Τουρκία, μια χώρα ασφαλή (και μουσουλμανική και αναπτυσσόμενη οικονομικά, γιατί δεν κάθονται εκεί καλύτερα;). Προς αυτήν την κατεύθυνση πρέπει να στραφούν οι διπλωματικές προσπάθειες της Έψιλον Έψιλον (Πρόβλεψη: δεν υπάρχει περίπτωση ο σουλτάν Ερντογάν Χαν να συνεργαστή με την ΕΕ στο προσφυγικό).

Αυτό προϋποθέτει ότι η ευρωπαϊκή στάση έναντι των προσφύγων που ενσαρκώνει η Μέρκελ δεν πρέπει να αλλάξη εξαιτίας των επιθέσεων στο Παρίσι. Αντιθέτως. Οι πρόσφυγες είναι φύσει και θέσει αντίπαλοι των ισλαμιστών τρομοκρατών, έστω και αν φυτευτούν ανάμεσά τους κάποιοι εγκληματίες. Πρέπει να αναλάβουμε αυτόν τον μικρό κίνδυνο, πολλώ δε μάλλον όταν η μεγάλη πλειονότητα των τρομοκρατών επί ευρωπαϊκού εδάφους είναι ιθαγενείς: από Αγγλοτζαμαϊκανοί (!) μέχρι Γαλλοαλγερινοί.

Θέλω να επιμείνω σε αυτό το σημείο. Ναι, υπάρχει κίνδυνος. Ναι, οι εχθροί της δημοκρατίας θα επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν την προσφυγική ροή. Ναι, πρέπει να εντείνουμε τους ελέγχους. Αλλά δεν μπορούμε να αλλάξουμε το ηθικό μας παράδειγμα. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε κάτι τέτοιο.

Read moreΠερί του προσφυγικού

Μόνη λύση για το προσφυγικό: κοινά γραφεία ασύλου της ΕΕ στις χώρες προέλευσης.

Εντάξει, ίσως όχι η μόνη, αλλά μπορεί να είναι μια καλή ιδέα.

Να το σκεφτούμε λίγο, με τον μοναδικό τρόπο του Χανς Ρόσλινγκ:

Η ιδέα υπάρχει και κυκλοφορεί λοιπόν. Γιατί να δρούμε κατασταλτικά, στα σύνορα της Ευρώπης, αν μπορούμε να δράσουμε προληπτικά, στις χώρες προέλευσης (ή διέλευσης);

Read moreΠερί της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου

Προσοχή: ακολουθεί βαρετό νομικό κείμενο. Που όμως κρύβει για κάποιους ανθρώπους ένα ζήτημα σχεδόν ζωής και θανάτου. Κι ας μην του φαίνεται.

Ο Ν. 3907/2011 ίδρυσε στο Υπουργείο Δημοσίας Τάξεως, που τώρα κάπως αλλιώς το βαφτίσανε, την Υπηρεσία Ασύλου. Αυτή είναι η υπηρεσία η οποία εξετάζει όλα τα αιτήματα ασύλου, σύμφωνα με σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία (Οδηγία 115/2008). Με την νομοθεσία αυτή η σχετική αρμοδιότητα αφαιρέθηκε από την ΕΛΑΣ, όπου τα πράγματα ήταν κάπως, εμ, αντιπροσφυγικά. Δημιουργήθηκε, με τα χρήματα των μερκελιστών βεβαίως, μια αξιόλογη υποδομή, προσελήφθησαν παιδιά με μεταπτυχιακά, διατέθηκαν διερμηνείς (ακόμη και των λινγκάλα) και τα λοιπά. Μια σαφής πρόοδος.

Η αίτηση ασύλου τώρα εξετάζεται σε δύο βαθμούς. Αρχικά την κρίνει ως αποφαινόμενη αρχή ένας χειριστής (χειρίστρια συνήθως, ξέρετε τώρα). Αν απορριφθή, υπάρχει δικαίωμα προσφυγής προς την Αρχή Προσφυγών, που είναι ανεξάρτητη υπηρεσία, χωριστή από την Υπηρεσία Ασύλου. Στην Αρχή λειτουργούν κάμποσες τριμελείς επιτροπές. Η προσφυγή αυτή, για να έχη νόημα, όπως κάθε διοικητική προσφυγή, πρέπει να είναι αποτελεσματική (effective remedy κατ’ άρ. 13 της Οδηγίας) και να μην εξαντλήται σε ένα τυπικό επανέλεγχο. Ο χειριστής (πρέπει να) κρίνεται και ελέγχεται.

Μάλιστα, ο Ν. 3907/2011 χρησιμοποιεί ασυνήθιστα έντονη γλώσσα σχετικά. Στο άρ. 3 παρ. 4 αναφέρει:

Τα μέλη των Επιτροπών κατά την άσκηση των καθηκόντων τους απολαμβάνουν προσωπικής ανεξαρτησίας.

Read moreΑρχή Προσφυγών, αλλά όχι Προσφύγων;

Σήμερα παρουσιάζω τον σχολιασμό μιας πολύ σημαντικής απόφασης του ΕΔΔΑ, η οποία κατήσχυνε διεθνώς την χώρα μας και προανήγγειλε την αλλαγή του καθεστώτος χορήγησης ασύλου στην ΕΕ.

Η υπόθεση έχει παλιώσει αρκετά, αλλά ο απόηχός της συνεχίζει να είναι εντυπωσιακός. Όταν είχε δημοσιευθή, είχα παραλείψει να διαβάσω την ογκώδη απόφαση, αρκούμενος στις θριαμβολογίες των οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τώρα που την διάβασα, δεν άλλαξα γνώμη για την κατάντια της χώρας μας, άλλαξα όμως για τον αιτούντα.

Παιδιά, λάθος παράδειγμα βρήκατε.

Στην υπόθεση M.S.S. κατά Βελγίου και Ελλάδος (Ιαν 2011) λοιπόν η Ελλάδα καταδικάστηκε για τρεις διαφορετικές παραβιάσεις της ΕΣΔΑ:

Ο αιτών είναι ένας Αφγανός αιτητής πολιτικού ασύλου, ο οποίος έφτασε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στις αρχές του 2008 μέσω Ιράν και Τουρκίας. Έφτασε έχοντας πληρώσει 12.000 δολάρια στον μεταφορέα του και χωρίς ταξιδιωτικά έγγραφα. Κατά την πρώτη του αυτή παραμονή στην χώρα μας κρατήθηκε επί μία εβδομάδα, χωρίς να υποβάλη αίτηση ασύλου. Διατάχθηκε να εγκαταλείψη την χώρα, αλλά αντ’ αυτού κατέφυγε στο Βέλγιο, όπου ήθελε εξαρχής να φτάση, επειδη, λέει, είχε συμπαθήσει κάτι ΝΑΤΟϊκούς στρατιώτες από το Βέλγιο, που είχε γνωρίσει στην πατρίδα του. Οι Βέλγοι τον ταυτοποίησαν μέσω αποτυπωμάτων και τον έστειλαν πίσω στην Ελλάδα σύμφωνα με τον Κανονισμό Δουβλίνο ΙΙ, παρά τις διαμαρτυρίες του. Στην Ελλάδα, κρατήθηκε επί 3 ημέρες στο κρατητήριο του αεροδρομίου, μέχρι να υποβάλη αίτηση ασύλου. Εκεί επικρατούσε υπερπληθυσμός κρατουμένων, δεν υπήρχαν τουαλέτες παρά μόνο έξω, όπου πήγαινες με την άδεια των αστυνομικών φρουρών, το φαγητό ήταν λίγο και κοιμόταν στο πάτωμα. Μόλις υπέβαλε την αίτηση, ο αιτών αφέθηκε ελεύθερος με την παραγγελία να μεταβή στο Αλλοδαπών για να συμπληρώση τα στοιχεία του, πράγμα που δεν έκανε, αντίθετα με τις υποχρεώσεις του από το άρ. 9 π.δ. 114/2010. Ακολούθως, ο αιτών ζούσε ως άστεγος στην Αθήνα για περίπου 10 ημέρες, μέχρι που συνελήφθη πάλι στο αεροδρόμιο με πλαστή βουλγαρική ταυτότητα. Καταδικάστηκε από το αυτόφωρο και αφέθηκε πάλι ελεύθερος. Όταν μετά από μήνες ωρίστηκε επιτέλους η συνέντευξη για την παροχή ή μη ασύλου, ο αιτών δεν πήγε, καίτοι είχε παραλάβει την κλήση και την είχε υπογράψει παρουσία διερμηνέα (ισχυρίστηκε ότι ο διερμηνέας δεν του είπε τίποτε για συγκεκριμένη ημερομηνία. Τι του είπε τότε και τι διερμήνευσε;).

Read moreM.S.S. κατά Ελλάδος: λάθος παράδειγμα!

Η παρούσα ανάρτηση αφορά όχι το εάν του ακαδημαϊκού ασύλου, αλλά το τι και το πώς και το ποιος. Όχι λοιπόν το, καλό και άγιο, de lege ferenda ερώτημα, αλλά το de lege lata [Για να μην υπεκφύγω όμως, συνοπτικά η άποψή μου είναι ότι το άσυλο καθαυτό δεν είναι ούτε κακό ούτε ασύμβατο με μια ευνομούμενη πολιτεία, όπως όμως ερμηνεύεται και εφαρμόζεται στην σύγχρονή μας ακαδημαϊκή πραγματικότητα βλάπτει, και μάλιστα πολύ, και πρέπει να καταργηθή. Ότε και αν γίνουμε σοβαροί άνθρωποι, μπορούμε να το επαναφέρουμε. Οι σοβαρές κοινωνίες βέβαια δεν έχουν ανάγκη από άσυλα. Τέλος πάντων].

Read moreΠερί ακαδημαϊκού ασύλου