Δεύτερος Λόγος περί Οικοδιδασκαλίας

Κάποιες σκέψεις για την αναγκαιότητα καθιέρωσης εναλλακτικών μορφών εκπαίδευσης και τους λόγους άρνησης της Ελληνικής κυβέρνησης. Μετά από αυτές που είχα εκθέσει εδώ.

Ο δάσκαλος του σχολείου προτιμάει να έχει μερικά στουρνάρια στην τάξη του παρά έναν μόνο ιδιοφυή μαθητή. Και κατά βάθος έχει δίκιο γιατί καθήκον του δεν είναι να μορφώνει εξαιρετικά μυαλά αλλά καλούς φιλολόγους, μαθηματικούς, και χρήσιμους ανθρώπους

Έρμαν Έσσε

…η αλήθεια είναι αυτή. Σχολειό πια δεν υπάρχει. Κινείται μονάχα ακόμη ένας ανήθικος κι αρρωστημένος οργανισμός γεμάτος από δηλητήριο και παραφροσύνη, που πολύ σύντομα θα επιδράσει θανατηφόρα σ’ όλη την κατοπινή ζωή του τόπου μας. Μια σάπια και ξεχαρβαλωμένη μηχανή, όπου από ανάγκη ρίχνουμε μέσα μια καθαρή κι αγνή ζωική παραγωγή -τα ευκολόπλαστα παιδιά μας- για να μας τα μεταβάλει ύστερ’ από λίγα χρόνια σε μούμιες κατάξερες και φασκιωμένες ή σε κινούμενα μιάσματα ανασυρμένα σαν από τάφους…κλείστε τα σχολεία.

Μίλτος Κουντουράς

Η σχολική χρονιά ξεκίνησε μεγαλειωδώς. Ναι, ήταν μεγαλειώδης η επίσημη δήλωση της κρατικής ανικανότητας να διορίσει καθηγητές, να εξασφαλίσει επαρκή θέρμανση, να μοιράσει ικανό αριθμό σχολικών εγχειριδίων. Σε πολλά σχολεία οι γονείς πληρώνουν για την θέρμανση. Κάποτε η αποτυχία της σχολικής παιδείας -ιδιαίτερα στην υποχρεωτική μορφή της- εντοπιζόταν σε αυτό ακριβώς που περιγράφει ο Έσσε, την αδυναμία του συστήματος να μορφώσει και να θρέψει πνευματικά εξαίρετους νόες. Τώρα πλέον εντοπίζεται στην αδυναμία βασικής λειτουργίας. Αλλά και σε ευρωπαϊκές χώρες που δεν έχουν πληγεί στον ίδιο βαθμό από την κρίση, το σχολικό σύστημα καταρρέει. Σε πολλές συνοικίες του Βερολίνου είναι καθημερινά τα φαινόμενα σχολικής βίας. Στο Λονδίνο το ίδιο, και μάλιστα κατέστη αναγκαία η χρήση ανιχνευτή μετάλλων.

Read moreΔεύτερος Λόγος περί Οικοδιδασκαλίας

Περί εισοδηματικής ανισότητας ΙΙΙ: μερικά εμπειρικά δεδομένα ακόμη

Λέγαμε στο προηγούμενο ότι ο μεταδείκτης ανισότητας, ήτοι το κλάσμα του δεκατικού προς τον εικοστικό δείκτη ανισότητας, κινείται στα πιο προηγμένα κράτη της υφηλίου κάπου εκεί πέριξ της τιμής της χρυσής τομής (1,618). Αυτό είναι ένα ενδιαφέρον εμπειρικό εύρημα, που χρειάζεται την εξήγησή του. Άραγε είναι τυχαίο ή υποδηλώνει κάτι βαθύτερο;

Δεν έχω ιδέα.

Απλώς, σκέφτηκα να κάνω το εξής:

Συγκεντρώνω σε ένα πίνακα την Ελλάδα και τις 25 πρώτες χώρες του δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης/2014. Στην δεύτερη στήλη τοποθετώ τον μεταδείκτη ανισότητας κατά φθίνουσα σειρά και στην τρίτη την κατάταξή τους στον δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης.

Α΄ κατηγορία

Αγγλία 1916 14
ΗΠΑ 1892 5
Δανία 1883 10
Χονγκ Κονγκ 1835 15-16
Σιγκαπούρη 1824 9
Ν. Ζηλανδία 1823 7
Ιταλία 1784 26
Ολλανδία 1784 4
Αυστραλία 1785 2
Ισπανία 1716 27
Καναδάς 1709 8
Ισραήλ 1696 19
Ιρλανδία 1678 11

Β΄ κατηγορία

Βέλγιο 1673 21-22
Ελλάς 1645 29
Ν. Κορέα 1659 15-16
Ελβετία 1636 3
Γαλλία 1625 20
Γερμανία 1604 6
Αυστρία 1568 21-22
Νορβηγία 1564 1
Σουηδία 1550 12
Σλοβενία 1512 25
Τσεχία 1485 28
Φιλλανδία 1473 24
Ιαπωνία 1323 17

Τι διαπιστώνουμε;

Read moreΠερί εισοδηματικής ανισότητας ΙΙΙ: μερικά εμπειρικά δεδομένα ακόμη

Από την δικαιοκρατούμενη δημοκρατία στην δημοκρατούμενη δικαιοκρατία;

Με αυτόν τον πομπώδη τίτλο περιγράφω ένα δικαϊκό αλλά και γενικώτερο πολιτικό φαινόμενο των τελευταίων δύο ιδίων δεκαετιών, το οποίο νομίζω πρέπει να μας προβληματίση όλους. Αναφέρομαι δηλαδή αφενός στην γιγάντωση του τομέα που συνήθως ονομάζουμε «ανθρώπινα δικαιώματα», αφετέρου όμως, και μάλιστα περισσότερο, στην υποχώρηση της σημασίας των παραδοσιακών πολιτικών δικαιωμάτων. Δυο τρία ιστορικά στοιχεία … Read more Από την δικαιοκρατούμενη δημοκρατία στην δημοκρατούμενη δικαιοκρατία;

Στρατιωτικά ενθυμήματα ΙΙΙ: άρχειν επιστήσει

Κάτσε να θυμηθώ πού είχαμε μείνει. Α, ναι, εδώ.

Ο στρατός, σαν πολυπρόσωπος οργανισμός που είναι, χρειάζεται διοίκηση. Χρειάζεται ανθρώπους που ξέρουν να χειρίζωνται άλλους ανθρώπους, να τους ενθαρρύνουν, να τους απαγορεύουν, να τους εκφοβίζουν, να τους σέβωνται, να τους αγαπούν. Να τους εμπνέουν.

Ένα παράδειγμα:

Τον χειμώνα το εγερτήριο σημαίνει στις 0630. Είμαστε στο κέντρο ακόμα, τουτέστιν ζούμε, αναπνέουμε και κοιμόμαστε σε ένα παράξενο, παράλληλο σύμπαν, όπου πράγματα ασήμαντα παίρνουν υπερφυσικές διαστάσεις.

Πέντε λεπτά πριν σημάνη το εγερτήριο και ενώ ακόμα κοιμόμαστε σε λήθαργο, ορμά μέσα στον θάλαμο ο διμοιρίτης μας. Φρέσκος από την Σχολή, καυλωμένος ανθυπολοχαγός, καλό παλληκάρι. Με το κεφάλι χαμηλωμένο, το πηλίκιο μέσα στα μάτια, ουρλιάζει μερικά παραγγέλματα. Επικρατεί πανικός. Χιλιάδες σκέψεις περνάν σε δευτερόλεπτα από το κεφάλι μας: πού βρίσκομαι; έγινε πόλεμος; δεν άκουσα το κινητό; πόσες θα φάω;

Ευτυχώς, είναι απλώς επιθεώρηση.

Read moreΣτρατιωτικά ενθυμήματα ΙΙΙ: άρχειν επιστήσει

Κατά του άρ. 67 Σ

Σύμφωνα με το άρ. 67 Σ:

Η Βουλή δεν μπορεί να αποφασίσει χωρίς την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών, που όμως ποτέ δεν μπορεί να είναι μικρότερη από το ένα τέταρτο του όλου αριθμού των βουλευτών. Σε περίπτωση ισοψηφίας επαναλαμβάνεται η ψηφοφορία και, ύστερα από νέα ισοψηφία, η πρόταση απορρίπτεται.

Για την λειτουργία της Βουλής εισάγεται λοιπόν ο αυτονόητος κανόνας της απόλυτης πλειοψηφίας. Ό,τι θέλουν οι πολλοί! Δεν είναι τάχα αυτός ο θεμελιώδης αλήθεια κανόνας δημοκρατικής λειτουργίας;

Είναι όμως σταλήθεια τόσο αυτονόητος;

Ας υποθέσουμε ότι είμαστε μια παρέα 7 ατόμων και σκεφτόμαστε πώς να περάσουμε το σαββατόβραδό μας. Οι τρεις θέλουν να μείνουμε μέσα και να απαγγείλουμε ποίηση, οι δύο να πάμε σε ένα κωλόμπαρο και να γίνουμε λειώμα, ο ένας να γράψουμε ένα καταγγελτικό άρθρο στο φβ που να προκαλέση πάταγο και ο τελευταίος να πέσουμε νωρίς για ύπνο. Ας υποθέσουμε επίσης ότι έχουμε προσυμφωνήσει ότι πάντως κάτι πρέπει να κάνουμε και μάλιστα ότι θα το κάνουμε μαζί.

Ο κανόνας της απόλυτης πλειοψηφίας εμφανώς δεν λειτουργεί εδώ πέρα, αλλά οδηγεί σε αδιέξοδο ή, έστω, σε μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις για να πειστή αυτός που θέλει να κοιμηθή να αφιερώση πρώτα λίγες ώρες στην απαγγελία ποίησης, ώστε να σχηματιστή απόλυτη πλειοψηφία.

Κάθε λογικός άνθρωπος αντιλαμβάνεται ότι εν προκειμένω ο ορθός κανόνας σχηματισμού απόφασης είναι όχι η απόλυτη, αλλά η σχετική πλειοψηφία. “Ό,τι θέλουν οι πολλοί” σημαίνει “ό,τι θέλουν οι περισσότεροι”, ειδικά αν το σύνολο όσων αποφασίζουν και το εύρος των επιλογών τους συνεχώς μεγαλώνουν. Δηλαδή, είναι σχετικώς έως απολύτως απίθανο να σχηματιστή απόλυτη πλειοψηφία συντρεχουσών των εξής συνθηκών: α. εκατομμύρια αποφασίζοντες, β. μη δημοψηφισματικές συνθήκες τύπου ΝΑΙ – ΟΧΙ, αλλά εύλογο εύρος επιλογών.

Read moreΚατά του άρ. 67 Σ

Περί μικτών δικαιωμάτων

Συχνά γράφω πράγματα που συναντούν αντίδραση, καίτοι είναι αυτονόητα για ένα νομικό (ή θα έπρεπε να είναι…) και εν πάση περιπτώσει δεν απαιτούν και καμιά μεγάλη ευφυΐα για την κατανόησή τους. Θα μαζέψω σε αυτήν την ανάρτηση μερικά πραγματάκια που κάναμε στην σχολή σχετικά με τα συνταγματικά δικαιώματα, απλά πράγματα και διαισθητικά κιόλας προσεγγίσιμα, για να τα έχω εδώ πρόχειρα για παραπομπή.

Μια θεμελιώδης διάκριση των δικαιωμάτων είναι μεταξύ αρνητικών και θετικών δικαιωμάτων. Τα αρνητικά δικαιώματα, νοείται πάντα έναντι του κράτους, είναι αμυντικά δικαιώματα, ορίζοντα στο κράτος τι δεν επιτρέπεται να πράξη. Όσα δικαιώματα λοιπόν ανήκουν στο στάτους νεγκατίβους του πολίτη διαγράφουν την πρωταρχική του σφαίρα ελευθερίας: είναι τα κατεξοχήν φιλελεύθερα δικαιώματα. Εδώ ανήκουν το δικαίωμα ζωής, υγείας και σωματικής ακεραιότητας, το άσυλο της κατοικίας, η θρησκευτική ελευθερία, το δικαίωμα εργασίας, το δικαίωμα γάμου, η ελευθερία της έκφρασης κλπ.

Read moreΠερί μικτών δικαιωμάτων

Αφου δεν μπορουν να ηγηθουν, ας ακολουθησουν εστω

Συντομευμενη εκδοση του κειμενου δημοσιευτηκε στα Νεα

Αν τηλεμεταφέραμε στο παρόν κάποιον που ζούσε απο κοντά τα πολιτικά πάθη της δεκαετίας του 1990, θα εκπλησσόταν με πολλές εξελίξεις. Αλλά πιο αδιανόητη πιστεύω δεν θα του φαινόταν η ραγδαία πτώση του ΠΑΣΟΚ (και άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ) όσο η ραγδαία συμφιλίωση των οπαδών των δύο αιωνίων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ (τους οποίους χώριζε τότε μίσος εφάμιλλο φανατικών του ΠΑΟ και ΟΣΦΠ) και η διάνοιξη ενός νέου πολιτικού χάσματος.

Το 1993 πολύ δύσκολα θα μπορούσαν να κάτσουν οπαδοί ΝΔ και ΠΑΣΟΚ στο ίδιο προεκλογικό τραπέζι χωρίς αιματηρές συμπλοκές. Την Κυριακή αυτή, οπαδοί ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και Ποταμιού πιθανότατα συνέφαγαν σε χιλιάδες τραπέζια ανά την Ελλάδα, χωρίς να σηκωθεί ούτε ένα φρύδι. Όπως πιθανότατα έκαναν σε άλλα τραπέζια οπαδοί των μημονιοφόρων αντιμνημονιακών ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ και συναφών κομμάτων. Οι μεν φίλοι του σχιζοφρενούς μετώπου που δεν ξέρει τι θέλει να κάνει με τα Μνημόνια που φέρνει, μπορούν να χαίρονται γιατί οι ηγέτες τους κατάλαβαν τι συμβαίνει, και επισήμως δηλώνουν πια “σύντροφοι”. Οι δε ηγέτες των χωρίς-περιστροφές-φιλοευρωπαϊκών κομμάτων όμως, όχι μόνο φαίνονται εντελώς ανάξιοι του ρόλου τους (να ηγούνται, δηλαδή να είναι μπροστά από την κοινωνία), αλλά δεν ξέρουν καν να ακολουθήσουν, αυτό που έχει γίνει ήδη σε κάθε συντροφιά σώφρονων ανθρώπων στην χώρα.

Read moreΑφου δεν μπορουν να ηγηθουν, ας ακολουθησουν εστω