Αυξανομενη ανισορροπια στο Αιγαιο και προτασεις για λυση

Υπάρχει τρόπος η Ελλάδα να βελτιώσει την αποτρεπτική της ικανότητα, μειώνοντας δραστικά τα έξοδα και την διαφθορά στην προμήθεια εξοπλισμών

Αθανάσιος Αναγνωστόπουλος, Δρ. Ποινικού Δικαίου
Σωτήρης Γεωργανάς, Αν. Καθηγητής Οικονομικών στο City University Λονδίνου – επισκέπτης στο New York University

Δημοσιευτηκε σε λιγο διαφορετικη εκδοση στα Νεα

Η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση που ταλανίζει την χώρα μας δεν αφήνει καμιά φορά χρόνο ή διάθεση να σηκώσουμε λίγο το βλέμμα και να δούμε τι γίνεται στην γειτονιά μας. Όπου συμβαίνουν πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα.

Η γειτονική Τουρκία δεν είναι η Τουρκία που γνωρίζαμε. Ο πληθυσμός της πλέον αγγίζει τα 76 εκ. άτομα, ενώ το ΑΕΠ του 2012 έφτασε τα 612 δισ. ευρώ (έναντι ελληνικού 194 δισ.). Δεν ήταν πάντα έτσι όμως! Το 1973, ελληνικό και τουρκικό ΑΕΠ ήταν σχεδόν ίσα. Ακόμα και κατά την κρίση στα Ίμια, η Τουρκία είχε μια οικονομία που δεν ήταν ακόμη υπερδιπλάσια της ελληνικής. Σήμερα, το τουρκικό ΑΕΠ ισούται με το συνολικό ΑΕΠ Πολωνίας, Ουκρανίας και Ουγγαρίας ή, αλλιώς, προς το ΑΕΠ Ελλάδας, Βελγίου και Σλοβενίας μαζί. Η Τουρκία είναι υπερτριπλάσια οικονομικά και επταπλάσια πληθυσμιακά. Και παρά τους κλυδωνισμούς που συχνά βιώνει στην κοινωνικοοικονομική της πρόοδο (βλ. και την πρόσφατη πολιτική κρίση που έφερε 30% πτώση της λίρας μέσα σε ένα χρόνο), η ψαλίδα θα τείνει μεσομακροπρόθεσμα να ανοίγει εις βάρος μας. Ασφαλώς πρόκειται για μια μείζονα γεωπολιτική αλλαγή στην γειτονιά μας, που δεν πρέπει να μας αφήσει αδιάφορους.

Read moreΑυξανομενη ανισορροπια στο Αιγαιο και προτασεις για λυση

Κριμαία, Κύπρος, Κοσσυφοπέδιο.

Τον Ιούλιο-Αύγουστο 1974 η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο.
Τον Φεβρουάριο-Μάρτιο 2014 η Ρωσσία εισέβαλε στην Κριμαία.

Είναι άραγε συνεπές να αντιτάσσεται κανείς στην πρώτη, αλλά να συντάσσεται με την δεύτερη;

Πολλοί λένε όχι, υποδεικνύοντας τις ομοιότητες: μια ισχυρή τρίτη χώρα εισβάλλει σε μια πιο αδύναμη γείτονά της, επικαλούμενη ότι δήθεν επιδιώκει να προστατεύση από κακομεταχείριση την ομόφυλή της μειονότητα. Δεν είναι άραγε το ίδιο ακριβώς;

Εγώ νομίζω όμως ότι περιορίζονται στην επιφάνεια του πράγματος.

Read moreΚριμαία, Κύπρος, Κοσσυφοπέδιο.

Το ελληνοτουρκικό χάσμα

Η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση που ταλανίζει την χώρα μας δεν μας αφήνει καμιά φορά χρόνο ή διάθεση να σηκώσουμε λίγο το βλέμμα και να δούμε τι γίνεται στην γειτονιά μας. Όπου συμβαίνουν πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα.

Η γειτονική μας Τουρκία δεν είναι η Τουρκία που γνωρίζαμε όλα αυτά τα χρόνια. Ο πληθυσμός της πλέον αγγίζει τα 76 εκ. άτομα, ενώ το ΑΕΠ του 2012 βρισκόταν στα 612 δισ. ευρώ (στατιστικά στοιχεία από εδώ). Δεν ήταν πάντα έτσι όμως! Το 1983 το ελληνικό και το τουρκικό ΑΕΠ ήταν σχεδόν ίσα. Ακόμα και την εποχή της κρίσης στα Ίμια, η Τουρκία είχε μια οικονομία περίπου 50% μεγαλύτερη της ελληνικής. Το τουρκικό ΑΕΠ του 1990 ισοφαρίστηκε από το ελληνικό εννέα χρόνια μετά, το 1999. Σήμερα πλέον η Τουρκία είναι υπερτριπλάσια οικονομικά και η ψαλίδα ανοίγει συνεχώς εις βάρος μας.

Η απόκλιση ελληνικού και τουρκικού ΑΕΠ μετά το 2002.
Η απόκλιση ελληνικού και τουρκικού ΑΕΠ μετά το 2002.

Οι αριθμοί είναι πράγματι αμείλικτοι. Η Τουρκία δεσπόζει και στον ισλαμικό κόσμο, με ΑΕΠ τετραπλάσιο του Πακιστάν ή του Κατάρ, τριπλάσιο της Αιγύπτου, διπλάσιο του Ιράν, μεγαλύτερο της Σ. Αραβίας κατά 50-60 δισ. ευρώ. Στην ομάδα των μεγαλομεσαίων χωρών με πληθυσμό 50-100 εκ., πλην χωρών ΕΕ, η πιο επιτυχημένη είναι η Ν. Κορέα, ακολουθούμενη από την Τουρκία. Ενδεικτικά, οι Φιλιππίνες με πληθυσμό 97 εκατομμύρια έχουν ΑΕΠ 194,5 δισ. ευρώ, το Ιράν με 76,5 εκ. έχει 316, η Αίγυπτος με 81 έχει 200, η Ταϊλάνδη με 67 έχει 285. Το τουρκικό ΑΕΠ ισούται με το άθροισμα των ΑΕΠ Πολωνίας, Ουκρανίας και Ουγγαρίας ή, αλλιώς, προς το ΑΕΠ Ελλάδας, Βελγίου και Σλοβενίας μαζί.

Read moreΤο ελληνοτουρκικό χάσμα

Ιστανμπουλ – Κωνσταντινουπολη: σκεψεις και εικονες

***Το πρωτο πραγμα που μου κανε εντυπωση ειναι ποσο κοντα ειναι η Τουρκια. Εξαιτιας της δυσκολης μορφολογιας θεωρουμε οτι η Κωνσταντινουπολη ειναι πολυ μακρια απο την Αθηνα, αλλα σε ευθεια γραμμη (οπως πεταει το κορακι που λενε) ειναι περιπου 600 χμ. Πριν καν προλαβω να κατσω στην θεση μου στο αεροπλανο και να ριξω μια ματια στο παραθυρο, ειχαμε φτασει στην Λεσβο! Και η Τουρκια ειναι ακριβως διπλα στην Λεσβο. (Κατι που σου θυμιζει και ποσο μικρο στρατηγικο βαθος εχει η Ελλαδα).

***Φτανεις στο αεροδρομιο, τυπικη γερμανικη κατασκευη, καθαρο-αποτελεσματικο-οργανωμενο. Παλια χρειαζομασταν βιζα, τωρα πια οχι. Οι Αγγλοι ακομα χρειαζονται (γιατι?) και περιμενουν σε ουρες για να την βγαλουν επι τοπου.

Υδραγωγειο εισερχομενος στην πολη, κλικ για μεγεθυνση.

***Κοιταζοντας το Αιγαιο απο την μερια της Τουρκιας εχεις και την αισθηση οτι τους εχουμε πνιξει. Μια κατα βαση ηπειρωτικη χωρα, με 80 εκατομμυρια ανθρωπους στιβαγμενους μεταξυ βουνων και κοιλαδων, ξαφνικα βρισκει διεξοδο στην θαλασσα. Αλλα η απεναντι χωρα δεν την αφηνει να αναπνευσει, στα λιγα χιλιομετρα απο την ακτη υπαρχει ηδη ασφυκτικο το συνορο, οπλισμενο με φρεγαττες και παλαβους Σαμιωτες που στις εθνικες εορτες πυροβολανε οτι φως βλεπουνε απεναντι. Η Τουρκια εχει μολις δυο νησια και αυτα μαλλον κατα τυχη.

Read moreΙστανμπουλ – Κωνσταντινουπολη: σκεψεις και εικονες

Περί των τουρκικών εξοπλιστικών προγραμμάτων

Ως γνωστόν, είμαι στρατόκαυλος. Εκθέτω λοιπόν τα μείζονα (όχι όλα βέβαια, είναι υπερβολικά πολλά) εξοπλιστικά προγράμματα της φίλης, συμμάχου και γείτονος χώρας. Της Τουρκίας ντε!

Κάποιες διευκρινίσεις όμως είναι απαραίτητες: δεν υποστηρίζω κατ’ ανάγκην ούτε ένα (νέο) αγώνα εξοπλισμών ούτε την ανάληψη εθνικών προσπαθειών ανάπτυξης όπλων. Ούτε και τα αντίθετά τους όμως, απλώς δεν διαθέτω επαρκή στοιχεία. Στόχος όλων μας είναι η ύπαρξη ενός ικανοποιητικού επιπέδου εθνικής άμυνας (και είναι κάπως αμφίβολο αν το διαθέτουμε…), δηλώνω όμως αγνωστικιστής ως προς τον τρόπο.

Η παρούσα ανάρτηση λοιπόν έχει αποστολή βασικά ενημερωτική για το τι συμβαίνει στην γειτονιά μας. Απευθύνεται προς όσους τυχόν δεν ξέρουν τι συμβαίνει εκείθεν του Αιγαίου και, κυρίως, σε όσους δεν θέλουν να τα μάθουν. Και έκαστος ας εξαγάγη συμπεράσματα κατά τις δυνάμεις του.

Read moreΠερί των τουρκικών εξοπλιστικών προγραμμάτων

Το Αιγαίο ανήκει όπου λέει το Δίκαιο της Θάλασσας (και τα ψάρια του επίσης!)

Μεθιστολόγηση αυτού εδώ του άρθρου, που δημοσιεύθηκε σαν σήμερα πέντε χρόνια πριν, με αρκετές αλλαγές.

Θέλω να γράψω δυο τρία βαρετά νομικά λογάκια για την εφαρμογή του Δικαίου της Θάλασσας (σύμβαση UNCLOS III) στο Αρχιπέλαγος, και όχι μόνο, ιδίως για κάποια θέματα που δεν είναι τόσο γνωστά όσο τα διάσημα 12 μίλια της κακής μας μοίρας. Πρόκειται για νομικές ρυθμίσεις που επιτρέπουν στην Ελλάδα να επεκτείνη την κυριαρχία της, αλλά ακόμη φαίνεται να μην έχουν ληφθή υπόψιν (;) από τον ελληνικό πολιτικό σχεδιασμό.

[Εδώ το θέμα χρειάζεται προσοχή: δεν κατηγορείται κανείς επί ηλαττωμένω πατριωτισμώ και αντιλαμβάνομαι πλήρως ότι οι λεπτές διαπραγματεύσεις που απαιτούνται δεν ωφελούνται ιδιαιτέρως από την δημοσιότητα. Άλλο αυτό όμως και άλλο η ανυπαρξία έστω και ανεπίσημης ενημέρωσης ή ακόμη και οι από υπευθύνων χειλέων δηλώσεις ότι στην περιοχή της Μεσογείου το εύρος της ΑΟΖ δεν µπορεί να ξεπερνά τα όρια της υφαλοκρηπίδας, άρα δεν έχουµε να κερδίσουµε κάτι παραπάνω από µια τέτοια οριοθέτηση. Αυτά μου χαλάνε την ευχάριστη πρωινή μου διάθεση.]

Read moreΤο Αιγαίο ανήκει όπου λέει το Δίκαιο της Θάλασσας (και τα ψάρια του επίσης!)

Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας

Ο Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας είναι ένας διεθνής οργανισμός κάπως αλλιώτικος από τους άλλους. Τα μέλη του ενώνει η προνεωτερική ιδεολογία της θρησκευτικότητας, καθώς αποτελείται από κράτη κατά πλειοψηφία ισλαμικά. Κάπου εδώ φαίνεται και η διαφορά από την αποδώ μεριά της Μεσογείου (και του Αιγαίου): ένας Οργανισμός Χριστιανικής Συνεργασίας θα ήταν παρωχημένος κατά μερικούς αιώνες. Για να μην σκεφτώ τις κλάψες ότι είναι ρατσιστικός, φασιστικός και το κακό συναπάντημα.

Γιατί να μας αφορά λοιπόν τι κάνουν μερικές δεκάδες, 57 για την ακρίβεια, αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής και της Ασίας;

Καινούργιοι φίλοι και σύμμαχοι!

Read moreΟργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας