αναΜορφωση - συνΙστολογιο

Απιστευτη ατακα του βασιλια της Ισπανιας Χουαν Καρλος. Βγαζω το καπελο μου και μαζι μου ακομα και οι χειροτεροι εχθροι της ισπανικης βασιλειας, οπως ας πουμε οι Καταλανοι εθνικιστες…

Τι εγινε ακριβως? Mα φυσικα ο τρομερος Τσαβεθ (ναι με θ) διεκοπτε συνεχως τον Θαπατερο, που μπορει να ειναι καλοπαιδο αλλα δεν τα παει πολυ καλα με την ιδεα οτι ειναι πρωθυπουργος χωρας και οτι πρεπει να απαιτει σεβασμο για λογαριασμο των πολιτων του. Εφτασε μαλιστα ο Ουγο να πει τον Αθναρ φασιστα (μιλαμε για εναν δημοκρατικα εκλεγεμενο πρωθυπουργο μιας χωρας 10 φορες πιο δημοκρατικης απο την Ουγολανδια, συγγνωμη Βενεζουελα. Ναι για αυτην την χωρα μιλαμε που ετοιμαζει αλλαγη Συνταγματος για να εχει ο Τσαβεθ 7ετεις θητειες, με δυνατοτητα απεριοριστης επανεκλογης!). Καπου εκει κι ο Χουαν Καρλος δεν αντεξε και του ειπε την τρομερη ατακα…

Read moreΔεν το βουλωνεις καλυτερα?

Η συζητηση για το καπνισμα εχει λυθει στις περισσοτερες δυτικες χωρες. Στην νικοτινοπληκτη Ελλαδα δυστυχως ακομα δεν εχει καν αρχισει. Και ο αριθμος των θυματων του καπνου ολο και μεγαλωνει.

Θεωρω οτι ειναι καιρος στην Ελλαδα να απαγορευσουμε αυστηρα το καπνισμα σε ολους τους χωρους του δημοσιου (αστυνομια, εφοριες κτλ). Θεωρω οτι σε χωρους ψυχαγωγιας πρεπει να ακολουθουμε το ισπανικο μοντελο, απο καποιο μεγεθος και πανω ειναι υποχρεωμενο το καταστημα να χωριζει σε καπνιστες και μη, τα μικρα μαγαζια μπορουν να επιλεξουν ενα απο τα δυο. Θεωρω οτι ειναι σημαντικο καθηκον της αστυνομιας να επιβαλλει αυστηρα τους σχετικους νομους (αντι συχνα να τους παραβαινει και η ιδια). Αλλα θεωρω τελος και οτι σαν πολιτες οσο μπορουμε πρεπει να το κυνηγαμε. Ας πουμε οποιος εχει ενα γραφειο επιβαλλεται να απαγορευει το καπνισμα.

Ας ξεκινησω με μορφη φανταστικου διαλογου, μερη του οποιου ειναι απο πραγματικη συζητηση.

– Πρεπει να σεβεσαι τους πελατες, το καπνισμα στο γραφειο απαγορευεται για εργαζομενους και πελατες.

– Μα οι περισσοτεροι πελατες καπνιζουν!

– Α, μισο λεπτο, εδω υπαρχει μια παρεξηγηση. Αν οι περισσοτεροι πελατες χτυπουσαν τους αλλους με ενα ροπαλο και παλι δεν θα ηταν σωστο να επιτρεπεις την ροπαλοφορια στο γραφειο! Παρομοιως με το τσιγαρο. Αν καποιοι πελατες προκαλουν ζημιες στην υγεια των αλλων με το τσιγαρο τους, οφειλεις να προστατευσεις τα θυματα των θεριακληδων.

– Μα δεν μου το ζητησαν!

– Κατα πρωτον σαν σωστο ατομο και καλος επαγγελματιας δεν θα πρεπε να τους φερνεις καν στην θεση να το ζητησουν. Κατα δευτερον ακομα και αν δεν τους περναει απο το μυαλο, εκεινη την στιγμη η υγεια τους βλαπτεται και δεν μπορεις να το επιτρεπεις αυτο στον χωρο σου.

– Πωπω, ποσο δικιο εχεις, τρεχω αμεσως να κρεμασω τις αντικαπνιστικες ταμπελες.
(μακαρι αυτο το τελευταιο να ηταν μερος του αληθινου διαλογου :-) )

Μερικοι ισχυριζονται οτι η απαγορευση του καπνισματος στα μπαρ ειναι μια αδικαιολογητη παρεμβαση του κρατους στις ελευθερες συναλλαγες μεταξυ πολιτων. Οτι ειναι παρεμβαση ειναι δεδομενο, αλλα ειναι αδικαιολογητη?

Ο πρωτος μου και βασικος ισχυρισμος ειναι οτι χωρις παρεμβαση η αγορα δεν θα προσφερει επαρκεις χωρους μη καπνιστων, δηλαδη οτι εχουμε εδω μια αποτυχια της αγορας (market failure). Το δευτερο σκελος θα προσπαθησει να δειξει οτι το να εχουμε τετοιους χωρους ειναι βαθιας σημασιας για την ευημερια των πολιτων και αρα οτι μια παρεμβαση προκαλει μικροτερο κοστος απο το οφελος που φερνει.

Γιατι η αγορα δεν προσφερει μπαρ μη καπνιστων στην Ελλαδα?
Στην διασκεδαση ισχυει κατι πολυ παρομοιο με το θεωρημα του διαμεσου ψηφοφορου στην πολιτικη θεωρια (median voter theorem).

Read moreΓιατι λεω ναι σε μια ξεγυρισμενη απαγορευση του καπνισματος

Στα παραδοσιακα γνωρισματα της Ολυμπιακης οπως απαραδεκτη εξυπηρετηση, συχνες καθυστερησεις και σπαταλη δημοσιου χρηματος ερχεται να προστεθει ενα νεο: σοβαρος κινδυνος ατυχηματος. Πρεπει να δουμε θυματα για να ξυπνησουμε?

Ειχα την ατυχια προσφατα να πεταξω με Ολυμπιακη αεροπορια για Γερμανια. Λεω ατυχια γιατι καθε ταξιδιωτης με ελαχιστη εμπειρια αποφευγει την Ολυμπιακη οπως ο διαολος το λιβανι. Ο κυριοτερος λογος μεχρι σημερα ηταν οι συχνες καθυστερησεις και η κακη εξυπηρετηση. Σιγα σιγα ομως προστιθεται και η ασφαλεια των πτησεων στον καταλογο.

Εδω και αρκετα χρονια η Ολυμπιακη ειναι σε κατασταση διαλυσης και δεν μπορει να κανει σοβαρες μακροπροθεσμες επενδυσεις. Ετσι για να διατηρησει την ασφυκτικη μονοπωλιακη της δυναμη στην ελληνικη αγορα, μεγαλο μερος των πτησεων γινεται με απαρχαιωμενα αεροπλανα, μισθωμενα απο διαφορες περιθωριακες εταιρειες. Αυτην την φορα, στο πηγαινε το αεροπλανο ηταν φανερα μισθωμενο απο ουγγρικη εταιρεια, στον γυρισμο απο τον ασημο ισπανικο φτηνομεταφορεα Hola Airlines. Πως το ξερω? Μα ο ξεπεσμος της Ολυμπιακης ειναι τοσο μεγαλος που τα φυλλαδια ασφαλειας μεσα στο αεροπλανο οπως και οι εξοδοι ηταν γραμμενοι στα ουγγρικα και ισπανικα αντιστοιχως και ειχαν και το λογοτυπο αλλης εταιρειας! Παρομοιως την προηγουμενη φορα που πεταξα με Ολυμπιακη, το αεροπλανο παλι ηταν ισπανικο και σιγουρα παλαιοτερο απο το πρωτο αεροπλανο που πεταξα στην ζωη μου, κατα το 1990!

Με αυτη την συμπεριφορα η Ολυμπιακη οχι μονο δειχνει τρομερη ασεβεια στους Ελληνες πελατες (οχι δεν γνωριζουν ουγγρικα οι περισσοτεροι), οχι μονο μας ξεφτιλιζει ακομα περισσοτερο (να χαιρεστε τον “εθνικο αερομεταφορεα” σας) αλλα αρχιζει να μπαινει σε ενα πολυ επικινδυνο μονοπατι.

Read moreΩρολογιακη βομβα η Ολυμπιακη?

Το ακόλουθο κείμενο μας ήρθε από αναγνώστη με μέηλ και εχει ενδιαφέρον

Ήρθε στη δημοσιότητα η πρόθεση της εταιρείας ΛΑΡΚΟ για την κατασκευή στη Λάρυμνα μεγάλης μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με πρώτη ύλη εισαγόμενο λιθάνθρακα. Το θέμα έχει σίγουρα συζητηθεί στα αρμόδια υπουργεία και το μόνο που απομένει είναι να ξεπεραστούν οι όποιες αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας με το μικρότερο πολιτικό κόστος. Γι’ αυτό και δεν προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση η σιωπή της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, της ΤΕΔΚ και των βουλευτών του νομού. Το θέμα δεν αφορά μόνο την περιοχή της Λάρυμνας και του Δήμου Οπουντίων, αλλά αφορά και άλλες περιοχές στην Εύβοια, τη Βοιωτία και την Αιτωλοακαρνανία. Για μας είναι μια καινούργια υπόθεση, που έρχεται να προστεθεί στον πολύπαθο περιβαλλοντικά νομό μας και ιδιαίτερα στην “αιμορραγούσα” περιβαλλοντικά περιοχή της Λάρυμνας.

Είμαστε αντίθετοι στην κατασκευή του συγκεκριμένου εργοστασίου, που συνοδεύεται με την κατασκευή μεγάλου λιμανιού για τον λιμενισμό και την φορτοεκφόρτωση των φορτηγών πλοίων, και είμαστε στο πλευρό των κατοίκων της περιοχής. Η αντίθεσή μας προέρχεται από την αναμφισβήτητη περιβαλλοντική επιβάρυνση, που θα προκαλέσει στην ευρύτερη περιοχή της Λάρυμνας και του Β Ευβοϊκού, αλλά, το σπουδαιότερο, από τη δέσμευση της χώρα μας για τον περιορισμό των εκπομπών των αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου στα πλαίσια της εφαρμογής του Πρωτοκόλλου του Κιότο για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών. Αυτό λογικά σημαίνει ότι πρέπει να εγκαταλείψουμε σταδιακά τα ορυκτά καύσιμα και να στραφούμε στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, περιορίζοντας ταυτόχρονα και τις σπατάλες. Αντί γι’ αυτό βλέπουμε να επιλέγεται ο λιθάνθρακας, τη στιγμή που άλλες χώρες τον απομακρύνουν.

Σε ό,τι αφορά την Λάρυμνα, οι ειδικοί αναφέρουν ότι:

Read moreΛιθ-“ανθρακας ο θησαυρος” για το περιβαλλον

Σε αυτή τη δεύτερη άσκηση φιλελευθερισμού ασχολούμαι με ένα θέμα που δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστεί ως έκφανση της αθάνατης ελληνικής προχειρότητας. Σε μία πρόσφατη κουβέντα που προσπάθησα να κάνω στο ελληνόφωνο διαδίκτυο που όλοι αγαπούμε να μισούμε η συνομιλήτριά μου με έρανε με ουκ ολίγες παραπομπές και με ισάριθμους σχεδόν “ισμούς” αλλά, τελικά, απέτυχε να με εντυπωσιάσει -όπως, φαντάζομαι, επεδίωκε. Ο λόγος; Ελάχιστοι από τους όρους που χρησιμοποίησε ήταν στην σωστή θέση. Στην Ελλάδα μας αρέσει να προσφέρουμε την πολύτιμη σοφία μας (όπως έλεγε και ο Πρέσφιλντ στο κατά τ’ άλλα μέτριο Gates of Fire) αλλά σπανίως κάνουμε τον κόπο να σιγουρευτούμε ότι ξέρουν οι αποδέκτες της εν λόγω σοφίας για ποιο πράγμα μιλάμε. Περί ορολογίας, λοιπόν, ο λόγος σήμερα και πιο συγκεκριμένα περί του μπερδέματος που μας ταλαιπωρεί όποτε κουβεντιάζουμε για τον επάρατο πατερναλισμό και τους ομοίως αηδείς περφεξιονισμό και μοραλισμό.

Πατερναλιστής (paternalist), με απλά λόγια, είναι αυτός που θεωρεί δικαιολογημένο τον περιορισμό της ελευθερίας του ατόμου με σκοπό το καλό του ίδιου του περιοριζόμενου. Όταν λέω ελευθερία εδώ ας πούμε -πολύ αδρά- ότι εννοώ πρωτίστως την πολιτική ελευθερία και ό,τι καλούμε συνήθως προσωπική αυτονομία (= το να είναι κανείς δημιουργός της ζωής του). Συνεπώς, ένας νόμος που επιβάλλει λχ τις ζώνες ασφαλείας ή το προστατευτικό κράνος είναι πατερναλιστικός. Το πρώτο ερώτημα θα πρέπει να είναι λογικά τι εννοούμε όταν λέμε “με σκοπό”. Η απάντηση δεν είναι όσο απλή φαίνεται, αλλά, σε γενικές γραμμές, νομίζω ότι είναι απαραίτητο ο στόχος του νομοθέτη στο παραπάνω παράδειγμα να είναι το όφελος του οδηγού. Απλές “πατερναλιστικές” συνέπειες κάνουν, ενδεχομένως, ένα νόμο κακό αλλά όχι πατερναλιστικό. Ο σεβασμός στην πολιτική ελευθερία και την προσωπική αυτονομία είναι εκ των ουκ άνευ για το φιλελεύθερο και αυτό μοιάζει να καθιστά ασύμβατο τον πατερναλισμό με το φιλελευθερισμό. Αυτό φαίνεται πως αποτυπώνεται και στην περίφημη φράση του Μιλλ που έχουμε κουβεντιάσει εδώ και εδώ. Όμως υπάρχουν δύο αγκάθια: το πρώτο αφορά το προφανές γεγονός ότι κάποιον πατερναλισμό (το λεγόμενο ήπιο – weak ή soft) κάθε φιλελεύθερος είναι αποφασισμένος να τον δεχθεί – αλλιώς θα αφήναμε έφηβους, διανοητικά ασθενείς κλπ στην “αυτονομία” τους και, κατά συνέπεια, στην μοίρα τους. Το δεύτερο είναι το επίσης προφανές ερώτημα “γιατί”. Γιατί όταν κάποιος κάνει κάτι αυτοκαταστροφικό να καθόμαστε να τον χαζεύουμε αμέριμνοι; Ο Μιλλ λύνει το θέμα με ωφελιμιστικό τρόπο που είναι προφανώς ατυχής αλλά η συζήτηση αυτή δεν μπορεί να γίνει εδώ. Αρκεί να υπενθυμισθεί ότι πολλοί φιλελεύθεροι στοχαστές δέχονται ορισμένα είδη welfare paternalism με πιο πειστικό επιχείρημα αυτό του R. Dworkin υπέρ του λεγόμενου volitional paternalism. Επανερχόμενος στα των ορισμών τελειώνω με το εξής: έχω την εντύπωση ότι ο πατερναλισμός δεν είναι, όπως διάβαζα σε μεταπτυχιακή εργασία δημοσιευμένη σε ιστότοπο του Πανεπιστημίου Αθηνών, το αντίθετο του κοινοτισμού! Κάθε άλλο: ο πατερναλιστής κινείται απο ένα -πολλάκις εσφαλμένο και επιζήμιο, αλλά πάντως- γνήσιο ενδιαφέρον για το άτομο. Πολλές φορές θα συνέφερε απείρως περισσότερο την κοινωνία να μην συμπεριφερθεί πατερναλιστικά – κλασικό παράδειγμα είναι η εξαιρετικά ασύμφορη υποχρεωτική αποτοξίνωση ή η πανάκριβη νοσηλεία ανθρώπων που θα προτιμούσαν να πεθάνουν. Εκτός, ίσως, αν είναι κανείς ηθικός πατερναλιστής, οπότε τα πράγματα περιπλέκονται και πάλι… Ως ενός σημείου πάντως μπορεί κανείς να είναι συνεπής φιλελεύθερος και ταυτοχρόνως να δέχεται κάποια είδη πατερναλισμού.

Read moreΑσκήσεις φιλελευθερισμού ΙΙ: μαζί μιλάμε και χώρια καταλαβαινόμαστε;

Το δικαιωμα στην δημοσια διαδηλωση ειναι βασικο δημοκρατικο δικαιωμα. Ιση αξια ομως εχουν και τα δικαιωματα τριτων πολιτων

Ποτε δεν καταλαβα καλα τις ακροτητες καποιων λαων στις διαδηλωσεις τους. Καποιοι λαοι μεν, οπως οι Γαλλοι, εχουν μια μακρια παραδοση σφυρηλατησης της δημοκρατιας τους στους δρομους, ηδη απο την γαλλικη επανασταση. Τους μενει ετσι και σημερα ενα ψηγμα διαδηλωσομανιας. Οι Ελληνες ομως φαινεται να εχουμε αλλους λογους για την ιδιοτυπη σταση μας, την ανοχη μας σε τοσο συχνες και βιαιες διαδηλωσεις στο κεντρο της πολυπαθης πρωτευουσας μας.

Δεν γνωριζω στην προσφατη ιστορια μας καμμια διαδηλωση να καταφερε κατι πολυ σημαντικο. Και ομως, οι διαδηλωσεις εχουν ενα ιδιοτυπο καθεστως εθνικου σπορ και βρισκονται στο απυροβλητο. Οπως με το πανεπιστημιακο ασυλο, κανεις δεν μπορει να τις κριτικαρει χωρις κινδυνο για την δημοκρατικη φημη του. Αυτο μου ειναι ακατανοητο. Η χουντα δεν επεσε απο διαδηλωση. Μια νεα χουντα ενω ειναι τρομερα απιθανη, δεν γινεται καθολου λιγοτερο πιθανη με το σημερινο καθεστως βιαιων και ανεξελεγκτων διαδηλωσεων. Απλα αν γινει πραξικοπημα οι διαδηλωσεις θα απαγορευτουν, καμμια δικτατορια δεν προκειται να σεβαστει τετοια δικαιωματα, οτι και να κανουμε σημερα.

Η αληθεια ειναι οτι σημερα οι ζημιες απο τις ανεξελεγκτες διαδηλωσεις ειναι πολυ μεγαλυτερες απο τα οφελη. Και δεν μιλω μονο για το οικονομικο κοστος αλλα για τα απλα, βασικα δικαιωματα των πολιτων. Δεν γνωριζω καποια πολιτικη φιλοσοφια που να λεει οτι αν 15 ατομα θελουν να εμποδισουν 200.000 να πανε ησυχα στην δουλεια τους, εχουν δικαιωμα να το κανουν. Δεν γνωριζω καποια φιλοσοφια που να λεει οτι αν μαζεψω αρκετα μεγαλη συμμορια εχω δικαιωμα να καταστρεφω περιουσιες των συμπολιτων μου, ζωντανα μπροστα σε τηλεοπτικες καμερες και ανημπορους αστυνομικους.

Read moreΚαμερες στις διαδηλωσεις