Οι ευρωπαϊκοι σιδηροδρομοι καταρριπτουν συνεχως νεα ρεκορ ταχυτητας αλλα ειναι αυτο καλο για τους καταναλωτες? Ποια ειναι τα διδαγματα για την Ελλαδα?
Τα τρενα υψηλης ταχυτητας μπορει να μην ειναι ευρωπαϊκη εφευρεση (το Σινκανσεν της Ιαπωνιας κατεχει μαλλον τα πρωτεια) αλλα φαινεται να εχουν βρει στην Ευρωπη το πιο γονιμο εδαφος για αναπτυξη. Γαλλια και Γερμανια κυριως εχουν οδηγησει την κουρσα με τα TGV και ICE, αλλα απο κοντα ερχονται Βελγιο (THALYS), Ολλανδια, Ισπανια (AVE), Ιταλια, Αυστρια και Αγγλια.
Απο την Φρανκφουρτη σημερα μπορεις να εισαι σε μια ωρα στην Κολωνια (200χμ), σε 3 ωρες στο Μοναχο (392χμ) σε τεσσερεις στο Βερολινο (560χμ) απο το κεντρο της μιας πολης στο κεντρο της αλλης, με ανεση και ασφαλεια. Ακομα πιο εντυπωσιακες ειναι οι επιδοσεις των γαλλικων τρενων. Παρισι-Μασσαλια 815 χμ, 3ωρες και εικοσι λεπτα! Παρισι-Βρυξελλες 309χμ, 1ωρα 20 λεπτα. Αλλα και στην Ισπανια εχουμε προοδο, τα 538χμ απο Μαδριτη προς Σεβιλλη γινονται ηδη απο το 1992 (με την ευκαιρια της Εξπο1992 στην Σεβιλλη) σε 2 ωρες και 35 λεπτα.
Το τρενο σε ολες αυτες τις διαδρομες ειναι αμεσος ανταγωνιστης στο αεροπλανο πια, ειναι πιο οικολογικο και χρησιμευει στο να μειωθουν οι αποστασεις στην Ευρωπη. Η μονη μεγαλη χωρα που φαινεται να ειναι πισω στα τρενα υψηλων ταχυτητων ειναι η καποτε πρωτοπορος Βρετανια.
Μολις πριν λιγες μερες τελειωσε το αγγλικο κομματι της γραμμη του Eurostar που φτανει πια στον παλιο, ανανεωμενο σταθμο του St Pancras.
Γιατι? Τα 415 χμ απο το Παρισι στο Λονδινο μπορει να καλυπτονται πια σε μολις 2 ωρες και 15 λεπτα, αλλα η αποσταση στην αναπτυξιακη φιλοσοφια των κυβερνησεων Αγγλιας και Γαλλιας μοιαζει να ειναι ακομα αγεφυρωτη. Οι αγγλικοι σιδηροδρομοι εχουν περασει απο αρκετες περιπετειες ιδιωτικοποιησεων και απογαλακτισμου απο το κρατος. Αντιθετως οι γαλλικοι σιδηροδρομοι επιδοτουνται ακομα πολυ γερα απο το γαλλικο κρατος. Χωρις αυτην την επιδοτηση ειναι σχεδον σιγουρο οτι τα τρενα Υψηλης Ταχυτητας της Γαλλιας δεν θα ειχαν φτασει ποτε στο σταδιο της παραγωγης.
Δικαιολογουνται εδω οι επιδοτησεις? Ενα γρηγορο τρενο σιγουρα φερνει θετικες εξωτερικοτητες, περισσοτερο εμποριο, ευκολοτερες επιχειρηματικες συνεργασιες κτλ Με το σημερινο καθεστως φερνει ομως και κατι αλλο πολυ θετικο, μειωση της ατμοσφαρικης ρυπανσης. Απο τα ανταγωνιστικα στο τρενο μεσα, το αυτοκινητο ρυπαινει πολυ χωρις να πληρωνουμε ολο το κοστος της ρυπανσης (οσο απιστευτο και να φαινεται, η τιμη της βενζινης ειναι ακομα χαμηλη σε σχεση με το περιβαλλοντικο κοστος) το αεροπλανο ακομα περισσοτερο.
Το αν οι Αγγλοι θα ειναι διατεθειμενοι να πληρωσουν και αυτοι τετοιες επιδοτησεις για να αποκτησουν υψηλης ταχυτητας και ποιοτητας τρενα θα φανει συντομα (η νεα γραμμη ονομαζεται High Speed 1 υποδηλωνοντας οτι επονται και αλλες). Αυτο που ελπιζουμε ομως ειναι τα νεα τρενα να φερουν και τους ανθρωπους πιο κοντα. Εως ποτε θα εχουμε το παραδοξο φαινομενο οι Λονδρεζοι να ειναι τοσο κοντα, μολις 2 ωρες απο την καρδια της Ευρωπης, αλλα να αισθανονται τοσο μακρια απο αυτην?
Ελληνικο διδαγμα
Η Ελλαδα δυστυχως ειναι μακρια απο την ολη συζητηση, οσο μακρια ειναι και οι υποδομες μας απο αυτες της κεντρικης Ευρωπης. Οταν ο κυριος οδικος αξονας της Ελλαδας ΠΑΘΕ (ΠατραΑθηναΘΕσσαλονικη) ακομα δεν ειναι ετοιμος φαινεται λιγο προωρο να μιλαμε για υψηλης ταχυτητας τρενα. Ειναι ομως?
Νομιζω οχι, τα τρενα υψηλης ταχυτητας μπορουν ηδη να δωσουν οφελη στην χωρα και οσο πιο γρηγορα ξεκινησουμε τοσο πιο ευκολο θα ειναι να εγκαταλειψει ο πολιτης το ΙΧ. Το προβλημα ομως ξεκιναει απο την πολυ κακη διαχειριση του ΟΣΕ*. Η εξυπηρετηση ειναι κακη, το δικτο πολυ αραιο, οι ταχυτητες μετριες ακομα και τα οικολογικα οφελη μετρια (μια και τα ελληνικα τρενα ειναι ως επι το πλειστον ντιζελοκινητα!).
Αυτη η κακη κατασταση δεν ειναι λογω ελλειψης χρηματων, ισα ισα ο ΟΣΕ καιει περισσοτερα χρηματα απο ποτε. Το προβλημα φαινεται να ειναι στην διοικηση, στο προσωπικο, στην εκπαιδευση και τα κινητρα τους. Εχω ενα απλο παραδειγμα:
Η τελευταια μεγαλη επενδυση του ΟΣΕ ηταν ο προαστιακος και περασε αναριθμητες περιπετειες για να γινει, τελικα με σοβαρα λαθη **και ελλειψεις. Δειτε λοιπον ενα εντελως παραλογο λαθος: ο προαστιακος απο το αεροδρομειο δεν παει στον Πειραια (γιατι? ποιος ξερει) αλλα εχει ανταποκριση με αλλο τρενο στην Νερατζιωτισα. Λοιπον ο ατυχης επιβατης που θα δοκιμασει αυτη τη μεθοδο, περιμενοντας ευρωπαϊκο επιπεδο στην διαχειριση των ανταποκρισεων, θα περιμενει 58 λεπτα για το επομενο τρενο! Γιατι? Γιατι το προηγουμενο περναει ακριβως 2 (ναι δυο) λεπτα πριν!! Εχουμε ενα λαθος που δεν μπορει να ειναι δειγμα ουτε ελλειψης τεχνογνωσιας, ουτε εκπαιδευσης, ουτε καν χρονου. Ειναι απλα και ξαστερα δειγμα αδιαφοριας.
Ετσι η συνταγη για τα τρενα στην Ελλαδα φαινεται να ειναι διαφορετικη και δεν μπορουμε ακομα να ακολουθησουμε δυτικοευρωπαϊκα σχεδια. Πριν αρχισουμε να ονειρευομαστε τρενα υψηλων ταχυτητων πρεπει οπωσδηποτε να βαλουμε μια ταξη στον ΟΣΕ των χαμηλων ταχυτητων…
——————————-
*Σε μια σπανια επιδειξη ξεφτιλας αλλα και ανοησιας (νομιζαν οτι δεν θα το προσεξει κανεις?) ο ΟΣΕ ειχε ενα τεραστιο διαφημιστικο πανώ στον Σταθμο Λαρισσης με ενα γερμανικο ICE! Φανταστειτε ας πουμε η Λαντα να διαφημιζεται με μια φωτογραφια μιας BMW…
**Ας πουμε οι πλατφορμες του προαστιακου ειχαν διαφορα υψους με το Μετρό που δεν μπορουσε να κανει στασεις στον δρομο προς το αεροδρομιο. Λες και δεν προοριζονται και τα δυο μεσα για την εξυπηρετηση των πολιτων αλλα ειναι δυο φεουδα που τσακωνονται μεταξυ τους…