Σταμάτης ή περί νόμων παραινετικός

Μονόπρακτο με δύο μονολόγους

Dramatis personae

Θανάσης

Lectoratius

A.

Γερμανός Πολίτης

Νεοέλληνας Επαναστάτης

ampelmann.jpg

Η ιστορία του Θανάση

Πριν λίγα χρόνια, Φραγκφούρτη, χειμωνιάτικο μεσημέρι, πολύ κρύο. Γυρνάμε από το Πανεπιστήμιο στην εστία και περιμένουμε το πράσινο σε μια διάβαση πεζών μαζί με μερικούς ιθαγενείς. Ο δρόμος έχει δεν έχει δυο μέτρα πλάτος και είναι άδειος σε απόσταση τουλάχιστον πενήντα μέτρων και από τις δύο μεριές. Τα έχουμε ξαναζήσει αυτά. Οι Γερμανοί περιμένουν υπομονετικά για τον Γρηγόρη – μισό λεπτό, ένα λεπτό, όσο χρειαστή. Εμείς δυσανασχετούμε. Οι κανόνες υπάρχουν για τους ανθρώπους, όχι οι άνθρωποι για τους κανόνες. Εδώ ο κανόνας δεν υπηρετεί καμία σκοπιμότητα, υπάρχει για να υπάρχη, Ordnung muss sein. Ο Α. δεν αντέχει την κωμωδία, το παίρνει απόφαση, διασχίζει τον έρημο δρόμο. Δεν είχε προλάβει να φτάση απέναντι, όταν τα επιτιμητικά βλέμματα των ντόπιων έχουν ήδη γίνει παρατήρηση σε δυνατή και οργίλη φωνή: «Hast du keinen Respekt vor kleinen Kindern?», «Καλά ρε, τα μικρά παιδιά δεν τα σέβεσαι;». Γυρνάμε, όχι και τόσο έκπληκτοι, να δούμε ποιος είναι, ασφαλώς το γερμανικό αντίστοιχο ενός συνταξιούχου γυμνασιάρχη. Αντικρίζουμε έναν συνομήλικό μας με μπότες, αντιανεμικό μπουφάν, ξυρισμένο κεφάλι στα πλαϊνά, μακριά μαλλιά και κάμποσα σκουλαρίκια και άλλα ακαθόριστα μέταλλα στα αφτιά. Δυστυχώς η γη δεν άνοιξε για να μας καταπιή.

stamatis.jpg

Η ιστορία του Lectoratius

Συνάντησα και εγώ τον ίδιο άνθρωπο, ή τουλάχιστον το ελληνικό αντίστοιχό του, στην Αθήνα. Ήταν μία απ’ αυτές τις ανήσυχες νύχτες των τελευταίων ημερών. Ανηφορίζοντας τη Σόλωνος, στο ύψος της Βουκουρεστίου, σταματάω μπροστά στη διάβαση των πεζών, περιμένοντας να ανάψει ο Γρηγόρης. Μπροστά μου βρισκόταν μία κυρία περασμένης κάπως ηλικίας. Ξαφνικά, μπροστά μας σταματάει ένα μηχανάκι, με δύο επιβάτες, και ενώ το φανάρι για τα αυτοκίνητα ήταν πράσινο, λέει ο οδηγός του με δυνατή φωνή στην ηλικιωμένη: «Γιατί δεν περνάς; Τί περιμένεις; Σού λέω πέρνα! Μη με τσαντίζεις!». Η κυρία, έντρομη, ακολουθεί τις διαταγές του οδηγού της μηχανής και περνάει τη διάβαση. Μετά έρχεται και η δική μου σειρά. Έχω καταλάβει ήδη τί παίζεται. Αμφισβήτηση των κανόνων, από αγριεμένους. Σκοπός είναι να μας δώσουν ένα έμπρακτο μάθημα ανυπακοής, τρομοκρατώντας μας. Θα σε μάθουμε να παραβιάζεις κανόνες, είτε το θέλεις είτε όχι… Και επιβεβαιώνομαι. «Εσύ τί κοιτάς; Γιατί δεν περνάς; Πέρνα σού λέω, μη με κοιτάς!». Η φωνή ανεβάζει κλίμακες. Εγώ απαντώ απλά: «Δεν σού έχω εμπιστοσύνη». Τελικά περνάω, όταν πια έχει ανάψει ο Γρηγόρης. Πίσω μου ακούω κάτι αδιάκριτες βρισιές. Δεν δίνω σημασία και προχωρώ.

Δυστυχώς σε μία γενικευμένη κατάσταση ανομίας ο καθένας μπορεί να μετατρέπει οποιαδήποτε γωνιά της πόλης σε «κέντρο εκπαίδευσης και εθισμού» στα δικά του, προσωπικά νοσηρά ένστικτα· χρησιμοποιώντας φυσικά βία, είτε λεκτική είτε σωματική. Η γενικευμένη ανομία-αυθαιρεσία δίνει απλά τη δυνατότητα στον καθένα μας να φανερώσει τα πιο νοσηρά του ένστικτα. Το horror vacui μετατρέπεται σε horror civitatis και τότε τα πράγματα γίνονται δύσκολα για όλους μας.

6 thoughts on “Σταμάτης ή περί νόμων παραινετικός”

  1. Τα παιδάκια μιμούνται τους μεγάλους. Αν βλέπουν τους μεγάλους να τηρούν τους νόμους μόνο όταν τους συμφέρει, το ίδιο θα κάνουν και εκείνα μεγαλώνοντας. Όποιος παραβιάζει τους νόμους κατά το δοκούν, γίνεται λοιπόν φαύλος παιδαγωγός.

    Είναι πράγματι εντυπωσιακό ότι το πρώτο πράγμα που θυμήθηκε να πη δεν ήταν κάτι του τύπου “μαλάκες είμαστε εμείς που περιμένουμε ρε;”, αλλά “αφού δεν σέβεσαι εμάς, σεβάσου τουλάχιστον τα παιδιά”.

    Reply
  2. ναι αυτο ειναι παραδοση στην Γερμανια να μαθαινεις τα παιδια να κανουν το σωστο. Στην Βοννη καθε φαναρι πεζων εχει μια πινακιδα που λεει Nur mit Gruen, den Kindern zum Vorbild (μονο με πρασινο, ως παραδειγμα για τα παιδια). Δεν ξερω για σας, παντως εμενα με εχει πεισει, αν βλεπω μικρο παιδι περναω μονο με πρασινο. Δεν θελω το κριμα στο λαιμο μου για το παιδι που εμαθε να περνα με κοκκινο και το χτυπησε νταλικα.

    Θαναση εισαι σιγουρος οτι στο ελληνικο σου παραδειγμα ηταν προτροπη προς ανυπακοη και οχι απλα misplaced “ευγενεια”? (σε στυλ: αντε, αντε μαλακα, περνα)

    Reply
  3. Και στο Μόναχο κάτω από τα περισσότερα φανάρια γράφει το παραπλήσιο: Den Kindern ein Vorbild sein (να είστε πρότυπο για τα παιδιά). Παραπληρωματικά της κοινωνικής ευσυνειδησίας πάντως λειτουργεί και η αστυνόμευση, όπου το όργανο στέκεται στο απέναντι φανάρι περιμένοντας τους παραβάτες πεζούς προς επιβολή προστίμου.

    Στην Ελλάδα τώρα, την επίκτητη συνήθεια μου να περιμένω το Θανάση την έχω ήδη βιώσει ως horror personae.

    Παρεμπιπτόντως ο Θανάσης της ανάρτησης είναι Βερολινέζος.

    Reply
  4. μαιστα, να τον ρωτησουμε λοιπον. Ασχετο αλλα το “Φραγκφουρτη” το εγραψες για να με εκνευρσεις?

    Reply

Leave a Comment