Αντιλαλεί η ιστολογοσύνη αυτές τις ημέρες από την κορύφωση του αγώνα των κρατουμένων, την απεργία πείνας και τον πρώτο νεκρό. Η συμπαράσταση πολλή, όχι μόνο από τους συνήθεις αλληλέγγυους ή τους κατ’ επάγελμα απέναντι.
Τα αιτήματα των κρατουμένων μπορούν να διακριθούν σε δύο κατηγορίες: αιτήματα οντικά και αιτήματα κανονιστικά. Τα πρώτα ζητούν την αλλαγή μιας πραγματικής κατάστασης, τα δεύτερα την αλλαγή ενός νόμου. Τα περισσότερα από τα πρώτα είναι είτε αυτονόητα, πράγμα τρομακτικό, είτε επιπέδου έκθεσης λυκείου. Τα δεύτερα είναι σχεδόν όλα άδικα. Δεν μπορώ να τα σχολιάσω στην κυρίως ανάρτηση αναλυτικά, αλλά θα ήθελα απλώς να σκεφτούμε και κάποια άλλα πράγματα.
Προτείνω λοιπόν το εξής πλαίσιο αγώνα:
– Κατασκευή νέων καταστημάτων κράτησης.
Παραδόξως κανείς από τους ευαίσθητους υποστηρικτές του αγώνα των κρατουμένων δεν βλέπει (ή υποκρίνεται ότι δεν βλέπει) το προφανές: η μεγάλη πλειοψηφία των προβλημάτων για όλους, κρατούμενος και προσωπικό, έχει την ρίζα της στην δραματική ανεπάρκεια των χώρων κράτησης. Οι φυλακές μας είναι στην πλειοψηφία τους παμπάλαιες και απελπιστικά μικρές. Τα γεγονότα είναι απλά και πεισματάρικα: το έγκλημα ανέβηκε εντυπωσιακά στις δεκαετίες του 90 και του 00 και ωδήγησε το σύστημα πέρα από τις αντοχές του. Πρέπει να σταματήσουμε να στρουθοκαμηλίζουμε και να δούμε ότι, επειδή όπου ανοίγει, ένα σχολείο κλείνει μια φυλακή, δεν συνεπάγεται απαραίτητα και το αντίστροφο. Ποιος όμως θα έχη το θάρρος να ζητήση την κατασκευή νέων καταστημάτων κράτησης στην πόλη του; Εδώ σας θέλω, κάβουρες…
– Απεγκληματοποίηση και αποποινικοποίηση των αδικημάτων περί τα ναρκωτικά.
Οι κρατούμενοι για τα ναρκωτικά είναι γύρω στο 40% των κρατουμένων. Δεν θα με πείραζε αυτό, αν δεν θεωρούσα ότι η εγκληματοποίηση σε βαθμό ανεξαίρετα κακουργηματικό κάθε, αλλά κάθε πράξης σχετικής με ναρκωτικά είναι βαθύτατα άδικη (και φυσικά αναποτελεσματική). Φυσικά, το λεγόμενο ότι οι χρήστες είναι μέσα και οι έμποροι μένουν έξω είναι πέρα για πέρα χαζομάρα. Δεν είναι καθόλου χαζομάρα όμως ότι άντρες 100 κιλά αναγορεύονται τοξικομανείς αγοράζοντας την σχετική έκθεση πραγματογνωμοσύνης για μερικά χιλιάρικα από κατάλληλους θεράποντες του Ιπποκράτη και των θυλακίων τους, και ότι, αντίστροφα, εικοσάχρονα μειράκια που μεταφέρουν τα πακέτα για ένα καλό μεροκάματο φυλακίζονται για καμιά δεκαριά χρόνια. Ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών πρέπει να λήξη, γιατί είναι πόλεμος κατά της ελευθερίας.
– Ελεύθερη επικοινωνία με τον έξω κόσμο: κινητή τηλεφωνία, διαδίκτυο.
Η μαύρη αγορά που έχει δημιουργηθή στις φυλακές, δηλαδή η διαφθορα των υπαλλήλων, μπορεί να χτυπηθή απλούστατα με την νομιμοποίησή της. Κανείς από τους ωργισμένους ιστολόγους δεν ενωχλήθηκε που ο Ναστούλης εκβιάζει, σκοτώνει, ληστεύει μέσα από την φυλακή όλα αυτά τα χρόνια. Ας του δώσουμε λοιπόν την ευκαιρία να διοική τις επιχειρήσεις του νόμιμα, ας δώσουμε όμως και στους συγγενείς και τους δικηγόρους των υπόλοιπων κρατουμένων την ευκαιρία να συνομιλούν μαζί τους όποτε θέλουν. Αυτό είναι πραγματικά κάτι στοιχειωδώς ανθρώπινο και συνάδει και με την βασική αρχή του Σωφρονιστικού Κώδικα (άρ. 4 παρ. 1) “Κατά την εκτέλεση της ποινής δεν περιορίζεται κανένα άλλο ατομικό δικαίωμα των κρατουμένων εκτός από το δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία”. Η διάταξη του άρ. 53 παρ. 1 του ίδιου Κώδικα, που απαγορεύει την κατοχή και χρήση κινητών τηλεφώνων, βρίσκεται σε προφανή αντίθεση με την ανωτέρω αρχή.
Όποιος ενδιαφέρεται πραγματικά για την κατάσταση των κρατούμενων συμπολιτών μας, ας συνταχθή.
Κάποια σχόλια επί των αιτημάτων:
Διαφωνώ. Κατάργηση των ποινών ισοδυναμεί με κατάργηση των πειθαρχικών παραβάσεων, δηλαδή να επιτρέπεται η κατοχή οινοπνευματωδών, η σωματική βία εις βάρος συγκρατούμενου ή του προσωπικού κ.λπ. Άλλωστε, είναι δυνατόν να μην λαμβάνεται υπόψιν για την χορήγηση άδειας το αν ο κρατούμενος έκλεψε συγκρατούμενο, έλαβε μέρος σε συμπλοκή ή διωργάνωνε μπαρμπούτι;
Διαφωνώ. Τα 3/5 δεν είναι πραγματική παραμονή στο κατάστημα κράτησης, αλλά έκτιση, στην οποία δηλαδή συμπεριλαμβάνεται και ο ευεργετικός υπολογισμός λόγω εργασίας. Στην πραγματικότητα τα 3/5 είναι ήδη 2/5 λοιπόν. Οποιαδήποτε μείωση θα σήμαινε περαιτέρω γελοιοποίηση των δικαστικών θεσμών. Και μιλάμε φυσικά για ποινές καθείρξεως, που επιβάλλονται μόνο για κακουργήματα, όπως ληστεία, κακουργηματική κλοπή, ναρκωτικά, κακουργηματική υπεξαίρεση, κακουργηματική απάτη κ.λπ.
Αν είναι το αντισυνταγματικό το όριο των 4/5 για τα ναρκωτικά, τότε είναι πολύ περισσότερο και η ολοκληρωτική απαγόρευση της υφ’ όρον απόλυσης για την εσχάτη προδοσία, σωστά; Θα ήθελα να δω λίγη αλληλεγγύη μεταξύ συγκρατουμένων και προς αυτή την κατεύθυνση.
Συνεχίζω…
Θανάση, αγγίζεις ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον θέμα.
Φυσικά οι λύσεις εντοπίζονται στα τρία σημεία που τιτλοφορείς με έντονη γραφή. Η κατασκευή νέων σωφρονιστικών ιδρυμάτων όμως μπορεί να πάρει έως και 5-10 χρόνια απ’τη στιγμή που θα αρχίσει να συζητιέται, οπότε ως άμεση λύση αποσυμφόρησης μας μένει το δεύτερο (το οποίο όντως δύναται να κάνει θαύματα!!) και το τρίτο (που θα κάνει τη διαμονή λίγο πιο ανθρώπινη).
Γιατί όμως να μην κάνουμε ένα βήμα παραπάνω μιας που η τεχνολογία το επιτρέπει; Γιατί δεν παίρνουμε το παράδειγμα της Γαλλίας όπου για μια σειρά σχετικά ελαφρών ποινικών αδικημάτων προβλέπει τον κατ’οίκον περιορισμό με βραχιολάκι GPS για την παρακολούθηση του «κρατουμένου».
Η φυλακή έχει διπλό ρόλο: αυτόν της επαναφοράς στην κοινωνία αλλά και αυτόν της τιμωρίας μέσω του περιορισμού της ελευθερίας. Ο σωφρονισμός δυστυχώς στις φυλακές τις περισσότερες φορές αποτυγχάνει- σκεπτόμενοι την αναλογία υποτρόπων προς πρωτοεγκληματιών- μιας που οι «κακές παρέες» χειροτερεύουν τους ανθρώπους, γιατί λοιπόν να μη λυθεί το πρόβλημα με τον περιορισμό της ελευθερίας στο σπίτι κάποιου; Η απώλεια της ελευθερίας φτάνει και περισσεύει για ανασταλτικός παράγοντας στα περισσότερα αδικήματα.
Μη βιαστεί κανείς να πει πως «αυτό δεν είναι τιμωρία». Για τους περισσότερους φυσιολογικούς και δραστήριους ανθρώπους- όπως συνήθως είναι και οι εγκληματίες- ο περιορισμός στους 4 τοίχους του σπιτιού για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι εξίσου φρικτή ποινή όσο η κανονική φυλάκιση.
θαναση με προλαβες εγραφα και γω για το θεμα. τα κειμενα μας μαλλον αλληλοσυμπληρωνονται οποτε αντι για σχολιο θα προσπαθησω να ανεβασω και το δικο μου συντομα…
Η μείωση των ποινών είτε είναι δίκαιη, οπότε πρέπει να ισχύση για όλους, άρα το αίτημα είναι απαράδεκτο, είτε όχι, άρα το αίτημα είναι πάλι απαράδεκτο. Η γενική θέση μου για τις ποινές είναι η εξής: μείωση ποινών, αλλά πραγματική έκτιση.
Για τις νέες φυλακές τα είπαμε.
“Κατάργηση των φυλακών ανηλίκων. Καθιέρωση ανοιχτών δομών φροντίδας και προστασίας των εφήβων και των νέων.”
Αναρωτιέμαι ποιος τα έγραψε όλα αυτά. Μόνο μια μικρή μειοψηφία των ανηλίκων που διαπράττουν κακουργήματα μπαίνει στην φυλακή και φυσικά εκτίει ποινές πολύ μικρότερες από των ενηλίκων. Για το ίδιο έγκλημα δηλαδή, ο ενήλικος συναυτουργός θα εγκλειστή, ο ανήλικος όχι. Από κει και πέρα, όποιος πιστεύει ότι ένας 17χρονος βιαστής ή δολοφόνος δεν πρέπει να φυλακίζεται, αλλά του πρέπουν “ανοιχτές δομές φροντίδας και προστασίας” συναντά την έντονη διαφωνία μου.
Οι ευρωπαϊκές νομοθεσίες αναφέρονται επιλεκτικά, για να μην αναφερθώ στις αμερικανικές. Και φυσικά: τα 25 χρόνια
δεν είναι συνεχής κράτηση,
δεν είναι πραγματική έκτιση.
Κενσάι, το ζήτημα της ηλεκτρονικής επιτήρησης είναι πολύ ενδιαφέρον. Συντάσσομαι και εγώ με την εφαρμογή του, καθώς έχει πολλαπλά πλεονεκτήματα: δεν αποκόπτει τον κρατούμενο από την οικογένειά του ή το επαγγελματικό του περιβάλλον, δεν τον φέρνει σε επαφή με τους επαγγελματίες του εγκλήματος κ.λπ. Τουλάχιστον για τις υποδικίες, πρέπει να εφαρμοστή.
Πολύ ενδιαφέρουσα ή πρόταση Kensai, δεν ξέρω βέβαια πόσο εύκολο είναι να πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα (ή και να γίνει αποδεκτή από την κοινωνία όχι τους πολιτικούς). Αν κάποιος παραβεί τους κανονισμούς, υποθέτω μπαίνει κανονικά φυλακή.
Επιπλέον να συμπληρώσω στο διττό σκοπό της κράτησης (δλδ τιμωρία, σωφρονισμός) και έναν τρίτο, την προστασία της κοινωνίας από τα κακοποιά στοιχεία. Στην πραγματικότητα είναι και το κυριότερο – με την τιμωρία να το υποστηρίζει – και για το τρίτο (σωφρονισμός) κανείς δεν ενδιαφέρεται πραγματικά ούτε και έχει αυταπάτες.
JL, όντως, το τρίτο καμιά φορά το ξεχνάμε στην εποχή μας. Καμιά φορά μου τη δίνει η α-τους-δόλιους-τους-φυλακισμένους προσέγγιση που έχουμε ξεχνώντας πως η φυλάκιση στην τελική προστατεύει και την κοινωνία απ’τους κακοποιούς.
Θανάση, ορισμένα απ’τα μέτρα αποσυμφόρησης των φυλακών που προτείνεις εφαρμόστηκαν και στην Ιταλία πριν κάποια χρόνια (το περιβόητο indulto) με δραματικές συνέπειες και μεγάλη κοινωνική κατακραυγή. Πολλοί απ’τους εγκληματίες που πήραν χαριστική έξοδο βγήκαν κι επανέλαβαν τα εγκλήματά τους (υπότροποι) με αποτέλεσμα να μισηθεί το μέτρο αυτό από πολλούς πολίτες. Γι’αυτό πολύ φοβάμαι πως η αποσυμφόρηση σε πρώτη φάση μπορεί να γίνει ακίνδυνα για το κοινωνικό σύνολο μόνο για το 40% των χρηστών ναρκωτικών που αναφέρθηκες. Κάτι που φυσικά θα ήταν καταπληκτικό σημείο έναρξης.
Τέλος, η ηλεκτρονική επιτήρηση νομίζω συνδυάζει πάρα πολλά καλά: ο «κρατούμενος» βρίσκεται στο δικό του χώρο, χωρίς το στρες και τις κακές επιρροές της φυλακής, και φυσικά χωρίς την ελευθερία του. Σε κάποιες περιπτώσεις (πχ αν ήταν hacker ή χωμένος στο οργανωμένο έγκλημα!) μπορεί να του επιτρέπουν μόνο περιορισμένη/ελεγχόμενη ηλεκτρονική ή άλλου είδους επικοινωνία.
Δεν είναι πανάκεια, αλλά σίγουρα μπορεί κι αυτό να βοηθήσει στην αποσυμφόρηση για ορισμένες κατηγορίες (όχι βαριών) αδικημάτων.
Τα όρια των αδειών που ισχύουν σήμερα (άρ. 55 ΣωφρΚ) είναι 1/5 πραγματική παραμονή στο κατάστημα κράτησης ή 8 έτη για τους ισοβίτες, ενώ γίνονται 2/5 παραμονή ή 10 έτη για ισοβίτες, όταν η κάθειρξη είναι για παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών. Από όλα αυτά εκείνο που πονάει πραγματικά είναι τα αυξημένα όρια στους εμπόρους, μεταφορείς κ.λπ. ναρκωτικών. Εγώ πάντως δεν πρόκειται να τους υπερασπιστώ.
Εντύπωση μου προκαλεί κάτι άλλο: για να δοθή η άδεια, πρέπει να μην εκκρεμή άλλη δίωξη για κακούργημα εις βάρος του αιτούντος. Αυτό είναι εύλογο, γιατί ο κατάδικος που είναι για δεύτερη φορά υπόδικος εύκολα γίνεται φυγόδικος. Πρακτικά όμως, επειδή συχνότατα ο καθένας έχει δυο τρεις δικογραφίες εις βάρος του και επειδή κάθε δικογραφία για να οδηγηθή σε αμετάκλητη απόφαση εύκολα χρειάζεται τέσσερα πέντε χρόνια, πολλοί κρατούμενοι δεν πληρούν ποτέ τις προϋποθέσεις για την χοτήγηση άδειας. Μέχρι δηλαδή να καταστή αμετάκλητη και η τελευταία δίωξη, έχουν εκτίσει τα 3/5, κάνουν μια συγχώνευση και βγαίνουν.
Σήμερα δίνονται άδειες το πολύ 40 ημέρες ετησίως. Οι κρατούμενοι ζητούν αυξήσεις 50% και σχεδόν 150% για κάθε κατηγορία δικαιουμένων. Ειδικά οι κατά τεκμήριο πιο επικίνδυνοι ισοβίτες ζητούν να έχουν διακοπές πάνω από τρεις μήνες τον χρόνο. Δεν μπορώ να συμφωνήσω ούτε με αυτό.
Εδώ υπάρχουν κάποια δίκια και συμφωνώ εν μέρει. Οι προσωρινές κρατήσεις στο 90% των περιπτώσεων δικαιολογούνται εντελώς τυπικά, επειδή τάχα προκύπτει κίνδυνος διάπραξης νέων πράξεων. Αυτό είναι συνηθέστατα μόνο ένα πρόσχημα, που θα μπορούσε να αποκοπή με τον κατ’ οίκο περιορισμό (προβλέπεται ήδη, αλλά δεν εφαρμόζεται), σε συνδυασμό με την ηλεκτρονική επιτήρηση που λέγαμε. Περιμένω λοιπόν να ακούσω τους ευαίσθητους υποστηρικτές των δικαιωμάτων των υποδίκων που θα τολμήσουν να ζητήσουν τον “Μεγάλο Αδελφό της ολοκληρωτικής παρακολούθησης ” κ.λπ. κ.λπ.
Ας ενημερώση κάποιος τους συντάκτες των αιτημάτων ότι απαιτείται συνταγματική αναθεώρηση για την μείωση του ορίου στους 12 μήνες…
Αυτό δεν μπορώ να το σχολιάσω. Ακούγεται πολύ, αλλά δεν έχω ιδίαν άποψη. Το παραδικαστικό βέβαια έσκασε το 2005, αλλά τέλος πάντων. Η αναστολή χορηγείται στο 99% των περιπτώσεων στα πλημμελήματα και συχνότατα στα κακουργήματα σε ποινές μέχρι 6, άντε επτά ετών (αναφέρομαι στην αναστολή εν όψει εφέσεως). Εχω δει αναστολή στην απόφαση και σε ποινή είκοσι ετών. Πόσο πια; Η υφ’ όρον απόλυση χορηγείται σχεδόν αυτόματα όταν συντρέχουν οι σχετικές προϋποθέσεις.
Κενσάι, δεν προτείνω κανένα μέτρο αποσυμφόρησης των φυλακών, για μένα η αποσυμφόρηση δεν είναι αυτοσκοπός. Προτείνω μόνο αλλαγές διαρκείς και θεσμικές, δηλαδή αλλαγές στις ποινικές διατάξεις. Από εκεί και πέρα, αν από μια δίκαιη νομοθεσία προκύψουν πολλοί ή λίγοι κρατούμενοι μου είναι βασικά αδιάφορο.
Αθανάσιε, με προβληματίζει λίγο ο τρόπος που σκέφτεσαι όπως φανερώνει η τελευταία απάντηση σου στον Kensai. Ένα post που είναι αντιδιαμετρικό με τα δύο προηγούμενα, όπου η εκτίμηση μου είναι ότι λαμβάνεις διαφορετική θέση. Είναι σαφές ότι πρώτη προτεραιότητα είναι η απόδοση δικαιοσύνης, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι και η μοναδική.
Το επισημαίνω αυτό, γιατί ο ιδεαλιστικός λόγος που χρησιμοποιείς (δικαιοσύνη και όλα τα υπόλοιπα – αφού είναι παράγωγα μιας δίκαιης πράξης είναι και αυτά σωστά) αμελεί να συμπεριλάβει τις πρακτικές δυσκολίες της απονομής δικαιοσύνης. Δεν το λέω αυτό για να μειώσω τις προσδοκίες για την αποδοτικότητα των θεσμών. Το λέω, γιατί αν συμπεριληφθει η πρακτικότητα. η αποδοτικότητα τους θα είναι μεγαλύτερη.
Το γεγονός ότι κάτι είναι δίκαιο δεν σημαίνει αυτομάτως ότι έχουμε την ικανότητα, τους πόρους και το χρόνο να ασκήσουμε ως κρατικός μηχανισμός τις ενέργειες που απαιτούνται για να το εξασφαλίσουμε ως τέτοιο. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η απονομή δικαιοσύνης εκφυλίζεται σε κόλλες χαρτί, σε μελάνι και δεν εφαρμόζεται ποτέ στην πραγματικότητα. Αποτυγχάνουν δηλαδή οι θεσμοί να εκπληρώσουν τον σκοπό τους, που δεν είναι η εύστοχη και κομψή έκφραση της δικαοσύνης αλλά η εύρυθμη λειτουργία του κοινωνικού συνόλου.
Το ερώτημα μου είναι αν θέλουμε νόμους που υπόκεινται σε κάποια αφαιρετική έννοια για τη δικαιοσύνη ή νόμους που υπόκεινται στην πραγματικότητα στην οποία εφαρμόζονται και λαμβάνουν υπόψιν τις παρενέργειες που έχουν στην κοινωνία, το κόστος εφαρμογής τους και το προσδοκόμενο αποτέλεσμα.
JL, με ενδιαφέρει πολύ η παρατήρησή σου, στον βαθμό που την καταλαβαίνω σωστά. Δεν είμαι ένας φανατικός της καντιανής νήσου, όπου fiat iustitia et pereat mundus. Τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια όμως έχουμε δει κάθε πεντέξι χρόνια αντισυνταγματικούς νόμους που χορηγούν “ειδική παραγραφή” σε κοινωνικές ομάδες ειδικών εκλογικών χαρακτηριστικών, που μετατρέπουν σε χρηματικές ποινές ποινές φυλάκισης που έχουν επιβληθή με αμετάκλητες καταδικαστικές αποφάσεις, που χαρίζονται εφάπαξ και επί σκοπώ “αποσυμφορήσεως” σε όσους τυχερούς τυχαίνει να καταλαμβάνη η εφαρμογή τους κ.λπ. Το ίδιο επιχειρεί να κάνη τώρα ο Χατζηγάκης. Για όλα αυτά υπάρχει μία λέξη: μπουρδέλο, και συγνώμη από τις εκδιδόμενες.
Προσωπικά τάσσομαι χωρίς δεύτερη σκέψη υπέρ της αυστηρής και ανεξαίρετης εφαρμογής λίγων και ήπιων νόμων (εδώ, εδώ, εδώ και εδώ τί εννοώ “ήπιων”). Αν όμως οι δολοφόνοι είναι 200 ετησίως ή 2000 πραγματικά δεν είναι κάτι που με αφορά.
Αθανάσιε, τι θα συνέβαινε όμως αν οι δολοφόνοι ήταν όχι 2000, αλλά 200.000 ή 2.000.000? Επειδή ασφαλώς κάτι τέτοιο φαντάζει αστείο, αντικατέστησε το φόνο με κάποια άλλη παραβατική συμπεριφορά. Μια συμπεριφορά που η κοινωνία ως σύνολο την ακολουθεί. Εκεί, δρώντας με ποιού την εντολή επιλέγει το κράτος να παρέμβει?
Η τελευταία απάντηση σου, όμως με τις παραθέσεις, ξεδιαλύνει το τοπίο. Πράγματι η αυστηρή και ανεξαίρετη εφαρμογή μπορεί να γίνει πράγματι μόνο σε ένα σώμα λίγων και ήπιων νόμων. Αντίθετα, είτε καταλήγεις με ένα τεράστιο σώμα ανεφάρμοστων νόμων ή σε μια δρακόντειου τύπου, πατερναλιστική κυβέρνηση που δικάζει και καταδικάζει, ρίχνει φυλακή, χρόνια φυλακή , αιώνες φυλακή, χιλιετηρίδες φυλακήηηη (Σφήκες). Εξαντλεί δε τα δημόσια οικονομικά στην προσπάθεια της αυτή.
Η λέξη κατάργηση που χρησιμοποιείς τόσο συχνά, ηχεί ως κύμβαλο ελευθερίας! Επιπλέον, παρόλο που οι καταργήσεις που προτείνεις ηχούν εξωφρενικές, οφείλω να ομολογήσω ότι για τις περισσότερες δεν είναι απαραίτητη η επέμβαση του κράτους (αρκεί η απαξίωση τους από το κοινωνικό σύνολο) είτε καλύπτονται ήδη από γενικότερους νόμους και δεν χρήζουν ειδικής μεταχείρησης.
Έχοντας διαβάσει και τα προηγούμενα άρθρα σου περί νομικών μέτρων, Θανάση, με βρίσκεις σύμφωνο στο δόγμα «λίγοι αλλά καλοί νόμοι». Το πρόβλημα όμως που αναφέρεται και ο JL κάθε άλλο παρά θεωρητικό είναι υπό ορισμένες συνθήκες.
Περιμένω αγωνιωδώς να διαβάσω την τεκμηριωμένη απάντησή σου στις ενστάσεις του. :)
Θα ήταν νόμιμη η ανθρωποκτονία! ;-)
Οδήγηση σε κατάσταση μέθης:
Με τίνος την εντολή την απαγορεύει το κράτος; Πάντως όχι της κοινωνίας! Κιέπειτα;
= η ελληνική περίπτωση…
Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα νομικά.
Αυτό υπάρχει σε κάποιες περιπτώσεις, αλλά δυστυχώς δεν αρκεί.
Προφανώς…
Σε ποιά διάταξη που θες να καταργήσεις αναφέρεσαι?
Πολύ απλό, εκλέγουν μια κυβέρνηση – ή την ίδια – που νομοθετεί διαφορετικά, σύμφωνα με το γούστο τους. Ο νόμος σου:
Α) Δεν εφαρμόστηκε ποτέ στην έκταση που επιθυμούσαν οι νομοθέτες
Β) Δημιούργησε μίνι διαφθορά, αφού πολλοί από τους εκτελεστές του έκαναν τα κρυφά μάτια (διαφωνούντες και αυτοί).
Γ) Καταργήθηκε, αφού πρώτα υποβάθμισε την κυβέρνηση που τον στήριξε.
Δ) Όλοι οι παραβάτες του αθωώθηκαν.
Δηλαδή το νομοθέτημα δημιούργησε παράπλευρα προβλήματα, κατασπατάλησε πόρους και ούτε καν επέτυχε τον αρχικό του στόχο, ενώ αντικαταστάθηκε από άλλο νόμο τελικά και έπαψε να είναι νόμος…
Πώς θα νομοθετήσεις τώρα?
Θανάση, συμφωνώ με τα τρία σημεία που αναδεικνύεις στο κείμενό σου.
Αφού γνωστοποιήσω στους αναγνώστες αυτού του ιστολογίου τα μέτρα που θα λάβει τελικά για το πρόβλημα το Υπουργείο
http://ta-nea.dolnet.gr/default.asp?pid=41&nid=959404
αλλά και την πρώτη αντίδραση των κρατουμένων σε αυτά
http://www.keli.gr/2008/11/blog-post_892.html
θέλω να διορθώσω, λόγω ιδιότητας, κάτι που έγραψες σε ένα σχόλιό σου, ότι δηλαδή “απαιτείται συνταγματική αναθεώρηση για την μείωση του [ανωτάτου] ορίου [προσωρινής κράτησης] στους 12 μήνες”. Αυτό δεν είναι ορθό. Το Σύνταγμά μας (άρθρο 6 παρ. 4) λέει:
“Νόμος ορίζει το ανώτατο όριο διάρκειας της προφυλάκισης, που δεν μπορεί να υπερβεί το ένα έτος στα κακουργήματα και τους έξι μήνες στα πλημμελήματα. Σε εντελώς εξαιρετικές περιπτώσεις τα ανώτατα αυτά άρια μπορούν να παραταθούν για έξι και τρεις μήνες, αντίστοιχα, με απόφαση του αρμόδιου δικαστικού συμβουλίου.”
Από αυτό προκύπτει ότι ο κοινός νομοθέτης ΜΠΟΡΕΙ να κατεβάσει το ανώτατο όριο της προσωρινής κράτησης όσο θέλει. Εκείνο που δεν μπορεί είναι να το ΑΝΕΒΑΣΕΙ πέρα από το 1 έτος για τα κακουργήματα και τους 6 μήνες για τα πλημμελήματα.
[Κατά την άποψη μου δε, ακόμη και η δυνατότητα που δίνεται στα δικαστικά συμβούλια για παράταση της προσωρινής κράτησης μπορεί να καταργηθεί με κοινό νόμο, αφού (και) η σχετική (δεύτερη) διάταξη της παραπάνω παραγράφου όρια απλώς θέτει (δεν επιτάσσει την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του συμβουλίου). Αλλά δεν θα επιχειρήσω να σε πείσω εδώ γι’ αυτό.]
Χάρη, πολύ ευπρόσδεκτο το σχόλιό σου, πιθανώς να έχης δίκιο, αλλά το γράμμα της διάταξης αναφέρεται στα ανώτατα όρια. Δηλαδή αν οριστή διά νόμου ανώτατο όριο π.χ. 8 μηνών στα κακουργήματα, υπάρχει εξειδικευμένη και, άρα, αυτεκτελεστή διάταξη του Συντάγματος που δίνει την εξουσία στα συμβούλια να την παρατείνουν για άλλους έξι μήνες, υπό τις (αόριστες και ελαστικές στην πράξη) προϋποθέσεις που τίθενται. Εκτός αν υποστηρίξουμε ότι πρέπει να μειωθή ανάλογα η παράταση του δεύτερου εδαφίου, δηλαδή αν επιτρέπωνται έξι μήνες επί βασικής προσωρινής κράτησης 12 μηνών, τότε θα γίνουν τέσσερις επί βασικής προσωρινής κράτησης 8 μηνών.
Θανάση, ευχαριστώ για την απάντησή σου. Είπα ότι δεν θα προσπαθήσω να σε πείσω για το θέμα της παράτασης της προσωρινής κράτησης και θα εμμείνω στη στάση μου αυτή (παρότι διαφωνώ και με την καινοφανή ερμηνεία που προτείνεις για τη σχετική διάταξη, δηλ. το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 6 παρ. 4 του Συντάγματος). Το σημαντικό όμως είναι το πρώτο εδάφιο, δηλαδή το “Νόμος ορίζει το ανώτατο όριο διάρκειας της προφυλάκισης, που δεν μπορεί να υπερβεί το ένα έτος στα κακουργήματα και τους έξι μήνες στα πλημμελήματα.” Έχεις δίκιο ότι “το γράμμα της διάταξης αναφέρεται στα ανώτατα όρια”, αλλά ανώτατα όρια ΓΙΑ ΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΗ, όχι για τη δικαστική εξουσία. Ο νομοθέτης λοιπόν ΜΠΟΡΕΙ να ορίσει για τη δικαστική εξουσία κατώτερα από το Σύνταγμα όρια προσωρινής κράτησης. Όσο κατώτερα θέλει.
——————-
Για να γράψω, όμως, και κάτι πιο πρακτικό, παραθέτω κάποια επιπλέον μέτρα για την βελτίωση του σωφρονιστικού συστήματος που έχουν προταθεί από τη (ΜΚΟ) Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (http://www.hlhr.gr/) και την (κρατικά δημιουργημένη) Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (http://www.nchr.gr/):
– Άρση του αποκλεισμού επισκέψεων και αυτοψιών στους χώρους κράτησης από ανεξάρτητους φορείς (Συνήγορος του Πολίτη κλπ).
– Αποκλιμάκωση της νομοθεσίας για τα ναρκωτικά (μείωση ποινών και ελάχιστου χρόνου έκτισης για την υφ’ όρον απόλυση και τις άδειες κρατουμένων).
– Άδειες – Πειθαρχικές ποινές – Μεταγωγές: Διαφάνεια και αιτιολογία στις αποφάσεις και καθιέρωση συστήματος ελέγχου.
– Απόλυση (όλων) των κρατουμένων για χρηματικές ποινές, με βεβαίωση των οφειλόμενων ποσών στο δημόσιο ταμείο.
– Υλοποίηση, ενίσχυση και επέκταση των προβλεπόμενων εναλλακτικών ποινών, της κοινωνικής εργασίας και της ημιελεύθερης διαβίωσης.
– Ενέργειες άμεσης βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης (π.χ. κρεβάτια, καθαριότητα, θέρμανση, ζεστό νερό).
– Μεταγωγές με ανθρώπινο τρόπο (ιδίως των ασθενών).
– Ειδική φροντίδα και επέκταση των προγραμμάτων απεξάρτησης στις φυλακές.
– Υγειονομική περίθαλψη (ύπαρξη ιατρικού προσωπικού, μεταφορές σε νοσοκομεία).
– Τακτικές επισκέψεις ψυχιάτρου στις φυλακές.
– Συνεχής εκπαίδευση όλου του προσωπικού που είναι υπεύθυνο για τη κράτηση προσώπων.
– Επέκταση των προγραμμάτων του ΚΕΘΕΑ στις φυλακές, με βοηθητική στελέχωση από απεξαρτημένους κρατούμενους.
– Υιοθέτηση του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου της Σύμβασης του ΟΗΕ κατά των Βασανιστηρίων και του «Πρωτοκόλλου της Κωνσταντινούπολης», το οποίο είναι το επίσημο εγχειριδίου του ΟΗΕ που αφορά την εξέταση και πιστοποίηση των επακόλουθων των βασανιστηρίων.
– Νομοθετική ρύθμιση για το ανώτατο χρονικό διάστημα κράτησης των αλλοδαπών που κρατούνται προς εκτέλεση δικαστικής απέλασης.
– Ενίσχυση της λειτουργίας του θεσμού της κοινωφελούς εργασίας και των υπηρεσιών επιμελητών κοινωνικής αρωγής.
Αυτά εντελώς επιλεκτικά και επιγραμματικά. Όπως είναι φανερό, υπάρχουν πολλά που μπορούν και πρέπει να γίνουν, τόσο σε θεσμικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο.
Χάρη, τα καινοφανή είναι ειδικότης μου! ;-)
Ας πούμε δυο λόγια για μερικά αιτήματα:
Ο ΣτΠ δεν έχει αρμοδιότητα στις ποινικές διαδικασίες.
Οι κρατούμενοι αυτοί είναι πολύ λιγώτεροι από ό,τι νομίζουν πολλοί και η βεβαίωση ισχύει ήδη, απλώς είναι λίγο στην ευχέρεια του διευθυντή της ΔΟΥ. Εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα κυρίως με αλλοδαπούς που καταδικάζονται για παράνομη είσοδο. Ο ηλίθιος νόμος προβλέπει και χρηματική ποινή, οι αλλοδαποί είναι φυσικά απένταροι και επιπλέον δεν έχουν ΑΦΜ, άρα δεν μπορεί να βεβαιωθή το χρέος. Αντί λοιπόν να λαϊκίζουμε με τους φτωχούς κρατούμενους, γιατί να μην προτείνουμε συγκεκριμένα την κατάργηση της χρηματικής ποινής στον εν λόγω νόμο;
Εντάξει, καλά όλα αυτά, αλλά χρήματα που θα βρεθούν για όλα αυτά; Ποιος θα πληρώνη, θα εκπαιδεύη κ.λπ. τους επιτηρητές όλων αυτών; Οι προτάσεις είναι εύκολες, γιατί είναι δωρεάν.
Ανέφερα ήδη μια πράγματι ριζοσπαστική πρόταση: ηλεκτρονική επιτήρηση. Ένα τέτοιο μέτρο θα μείωνε τις προσωρινές κρατήσεις στο μισό. Αλλά ποιος θα το προτείνη αυτό και θα εκτεθή ως οργουελιανός και δεν ξέρω γω τι άλλο;
Δεν είναι τόσο απλό. Όσοι έχουν δικαστική σχεδόν πάντα έχουν καταδικαστή για κακούργημα και έχουν αποφυλακιστή τυπικά με υφ΄ όρον απόλυση. Η απόλυση όμως υφ’ όρον δεν είναι απαλλαγή από την ποινή, απλώς αλλάζει ο τρόπος έκτισής της. Με άλλα λόγια, ο κατάδικος εξακολουθεί να οφείλη το υπόλοιπο της ποινής του ως χρόνο δοκιμασίας. Μπορεί λοιπόν κάλλιστα να κρατηθή μέχρι την λήξη της ποινής του, αν συντρέχουν μια σειρά λόγων, π.χ. κατ’ άρ. 107 ΠΚ. Το γεγονός λοιπόν ότι κρατείται οφείλεται στο ότι κατά 90% ο υπό απέλαση αλλοδαπός είναι αγνώστου διαμονής. Καθόλου παράξενο ούτε αυτό.
Αναλογίσου τι θα γινόταν σε αυτήν την περίπτωση με την ηλεκτρονική επιτήρηση. Δεν θα υπήρχε κανένας λόγος να κρατηθή ο αλλοδαπός, αφού θα μπορούσε να εντοπιστή ανά πάσα στιγμή! Ούτε θα διαβάσης ποτέ σε εκθέσεις για τους δεκάδες Παλαιστινίους, Ιρακινούς, Ιρανούς, μέχρι και Αγκολέζο, που έχουν απολυθή και είναι ελεύθεροι, επειδή η απέλασή τους κρίθηκε από τα δικαστήρια ανέφικτη. Αλλά φαίνεται ότι είναι προτιμώτερη η συνεχής γκρίνια κατά του συστήματος, τα ευχολόγια, οι γενικολογίες.
Θανάση, δεν ξέρω γιατί πιστεύεις ότι ο Συνήγορος δεν έχει αρμοδιότητα για καταγγελίες σχετικές με τις φυλακές (ούτε οι συνθήκες έκτισης μιας ποινής ανάγονται στις “ποινικές διαδικασίες”, που αναφέρεις, ούτε ο ιστοσύνδεσμος που δίνεις λέει κάτι τέτοιο). Μάλιστα ο Συνήγορος έχει συντάξει και πολυτιμότατες εκθέσεις για το σωφρονιστικό σύστημα – δες π.χ. στο μέσο αυτής της ιστοσελίδας http://www.synigoros.gr/porismata.htm
Κλείνω με ένα σχόλιο για το μέτρο της ηλεκτρονικής επιτήρησης, που ίσως είναι η πιο σπουδαία πρόταση που έπεσε σε αυτή τη συζήτηση. Εκτιμώ πως το μόνο σοβαρό δεοντολογικό θέμα που υπάρχει με αυτό το μέτρο είναι ότι συχνά συνδυάζεται με την πρακτική της εμφύτευσης τσιπ στο ανθρώπινο σώμα (γιατί ένα ηλεκτρονικό βραχιολάκι βγαίνει εύκολα). Διότι από μόνη της η με σύστημα GPS επιβεβαίωση τού ότι ο υπόδικος/κατάδικος παραμένει στο σπίτι του/ή στη γειτονιά του δεν νομίζω ότι είναι καθόλου πιο “οργουελιανή” (ή ο,τιδήποτε άλλο κακό) σε σχέση με την κλασσική κράτηση σε κρατητήρια και φυλακές.
ελα ντε!
Ο ΣτΠ δεν έχει αρμοδιότητα για αιτήματα του τύπου “να μην επιβάλλωνται εξοντωντικές ποινές από τα δικαστήρια” ή “να καταργηθούν οι πειθαρχικές ποινές”. Για το αν είναι ζεστό το νερό στα ντους πιθανόν να έχη, αν και γενικά η εκτέλεση των ποινών τελεί υπό την αρμοδιότητα του Εισαγγελέως. Δεν είμαι βέβαιος για το πώς διαμορφώνονται οι αρμοδιότητες στο σημείο αυτό.
Χαίρομαι πάντως που, με την συμβολή του Κενσάι, εντοπίσαμε μια καλή ιδέα. Προβλήματα πρακτικής εφαρμογής οπωσδήποτε θα υπάρχουν, αλλά με κανένα τρόπο δεν είναι ανυπέρβλητα.