Σύμφωνα με το άρ. 35 παρ. 1 Σ
Καμία πράξη του Προέδρου της Δημοκρατίας δεν ισχύει ούτε εκτελείται χωρίς την προσυπογραφή του αρμόδιου Υπουργού, ο οποίος με μόνη την υπογραφή του γίνεται υπεύθυνος, και χωρίς τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Στην περίπτωση που η Κυβέρνηση απαλλαγεί από τα καθήκοντά της σύμφωνα με το άρθρο 38 παράγραφος 1, αν ο Πρωθυπουργός δεν προσυπογράφει το οικείο διάταγμα, αυτό υπογράφεται μόνο από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Εξάλλου, σύμφωνα με το άρ. 36 παρ. 1 Σ
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με τήρηση οπωσδήποτε των ορισμών του άρ. 35 παρ. 1, εκπροσωπεί διεθνώς το Κράτος, κηρύσσει πόλεμο, συνομολογεί συνθήκες ειρήνης, συμμαχίας, οικονομικής συνεργασίας και συμμετοχής σε διεθνείς οργανισμούς ή ενώσεις και τις ανακοινώνει στη Βουλή, με τις αναγκαίες διασαφήσεις, όταν το συμφέρον και η ασφάλεια του Κράτους το επιτρέπουν.
Ο ΠτΔ είναι ο Ανώτατος Άρχων και ο ρυθμιστής του πολιτεύματός μας. Με μία τόσο δα υποσημείωση: είναι ένας ανεύθυνος άρχοντας. Τίποτε από όσα κάνει δεν ισχύει χωρίς τον κηδεμόνα του: τον αρμόδιο Υπουργό.
Και αυτό είναι εύλογο. Το πολίτευμά μας δεν είναι προεδρική, αλλά προεδρευομένη Δημοκρατία. Ο ΠτΔ δεν έχει άμεση λαϊκή νομιμοποίηση ούτε εκλέγεται για να ασκήση πολιτική εξουσία [τι τον χρειαζόμαστε τότε θα ήταν ένα εύλογο, πλην ανεπίκαιρο ερώτημα…].
Οπότε, η ερώτησή μου είναι εύλογη: ως τι πήγε ο ΠτΔ στις Βρυξέλλες στην τελευταία σύνοδο κορυφής της ΕΕ;
Εκόμισε, λένε, επιστολή του μόνου υπεύθυνου Πρωθυπουργού της χώρας [ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, εξηπάτησε λιγουλάκι τους ψηφοφόρους του, παρασιωπώντας ότι αυτή η περίφημη επαναδιαπραγμάτευση, για την οποία ζητούσε να του δώσουμε “την δύναμη ενός ολόκληρου έθνους”, θα καθυστερούσε καναδυό μήνες λόγω της υγείας του]. Αλλά ο ΠτΔ δεν μπορεί να είναι γραμματοκομιστής κανενός. Απάδει στο πολιτειακό του λειτούργημα κάτι τέτοιο, πολλώ δε μάλλον όταν με τον τρόπο αυτό αναλαμβάνει υπηρεσία προς όφελος της Κυβέρνησης. Ο ΠτΔ δεν είναι όμως κομματάρχης ούτε Υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου ούτε εξυπηρετεί μια συγκεκριμένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Άλλος συνήθιζε να κατεβαίνη από τον θρόνο του για να κάνη τον γκρούεζα και θυμόμαστε πού κατέληξε.
Συνάντησε, λένε, ο ΠτΔ και τον Χριστόφια. Πρόεδρος ο ένας, Πρόεδρος και ο άλλος. Με την πολύ σοβαρή διαφορά όμως ότι ο ένας είναι ανεύθυνος άρχων, ο άλλος όμως ασκεί την εκτελεστική λειτουργία αυτόνομα και διά μέσου των Υπουργών του. Αν οι δύο Πρόεδροι συζήτησαν για οτιδήποτε άλλο εκτός από τον καιρό των Βρυξελλών, ο ένας από τους δύο δεν πολυτήρησε το Σύνταγμά του.
Μια απορία: αν όχι ο ΠτΔ, ποιος ήταν ο συνταγματικά ενδεδειγμένος αξιωματούχος για να εκπροσωπήσει την Ελληνική Δημοκρατία στη σύνοδο κορυφης;
Χωρίς να είμαι νομικός, συνήθως κάθε εκπρόσωπος αντικαθίσταται από τον αμέσως υφιστάμενό του, επομένως θα περίμενα ή κάποιον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης (που δεν υπάρχει τώρα) ή τον πρώτο τη τάξει Υπουργό. Αυτός είναι ο Υπ. Εξ. αλλά οι εταίροι τον αρνήθηκαν. Δόθηκαν οι απαραίτητες εξηγήσεις για το λόγο που πάει ο Υπ. Εξ. ή απλά κάναμε ό,τι τους βόλευε και ακουγόταν κατάλληλο, χωρίς να είναι;
Προφανώς ο πρώτος τη τάξει Υπουργός, αυτός που θα κληθή να τον αντικαταστήση και αν βρεθή σε αδυναμία να ασκήση τα καθήκοντά του.
Εμείς οι παλαιοί, Ασμοδαίε, δεν λησμονούμε ότι Πρωθυπουργεύων μεταξύ 15 και 18 Ιανουαρίου 1996 διετέλεσε, εεεεεεεεεεεεεε, ο Τσοχατζόπουλος. ;-)
Αυτό που παίχτηκε με το πρωτόκολλο στις Βρυξέλλες δεν το πολυκατάλαβα. Αν δηλαδή η Μέρκελ είχε σπάσει το πόδι της, θα έπρεπε να πάη ο πάστορας; Έλεος.
Ευχαριστώ για τις απαντήσεις και για τη φοβερή πληροφορία για τον Τσοχατζόπουλο, αλλά θα συνεχίσω για λίγο ακόμα στο ρόλο του Μανώλη Καψή της ανάρτησης: έχουμε, δηλαδή, στην περίπτωση αυτή σύγκρουση ελληνικού συντάγματος [άρθρο 38 λέει το εντελώς πρόχειρο ψάξιμό μου] και ευρωπαϊκού κανονισμού [ποιού;]; Αν ναι, ποιο από τα δύο υπερισχύει;
ΥΓ. Και αν δεν μπορούσε να πάει ο Κάμερον; :-D
Θανάση μπορείς να ορίσεις επακριβώς τι είναι οι πράξεις του ΠτΔ;
Το Σύνταγμα όπως κουόταρες λέει: “Καμία πράξη του Προέδρου της Δημοκρατίας δεν ισχύει ούτε εκτελείται χωρίς την προσυπογραφή του αρμόδιου Υπουργού”
Τι είναι η πράξη όμως; Ο ΠτΔ και στο παρελθόν έκανε ταξίδια στο εξωτερικό, συναντούσε ανώτατους πολιτειακούς και πολιτικούς παράγοντες του τόπου που επισκεπτόταν και είχε συζητήσεις μαζί τους και φαντάζομαι δεν μίλαγαν μόνο για τον καιρό. Είναι πράξη η συζήτηση;
Κι έστω ότι είναι. Από το σύνταγμα δεν προκύπτει ότι δεν είναι ελεύθερος να πράττει ο ΠτΔ, στα πλαίσια που ορίζονται. Λέει μόνο ότι οι πράξεις του δεν έχουν ισχύ δίχως την έγκριση του αρμοδίου υπουργού. Δεν προκύπτει από κάπου ότι ο αρμόδιος υπουργός πρέπει να είναι παρών κατά την σύναψη της διεθνούς συμφωνίας ή συνθήκης. Απαιτείται να την εγκρίνει, έστω εκ των υστέρω, για να αποκτήσει ισχύ αυτή όμως.
Αν ήταν ο Σαμαράς ή ο Αβραμόπουλος στη σύσκεψη και κατέληγαν σε μια συμφωνία η οποία απαιτούσε την κύρωση της Βουλής, ούτε η συμφωνία του πρωθυπουργού ή του αναπληρωτή του θα είχε καμμία αξία δίχως την συμφωνία της Βουλής. Δε νομίζω όμως να ισχυρίζεσαι ότι εν όψει ενός τέτοιου ενδεχομένου πρέπει να κουβαλιέται η Βουλή ολάκερη στις Βρυξέλλες.
Το άρθρο 36 λέει ότι ο ΠτΔ μπορεί να συνομολογεί διάφορες συνθήκες και εκπροσωπεί το κράτος. Εφόσον όμως ο ίδιος δεν είναι εκπρόσωπος της εκτελεστικής εξουσίας, όταν εκπροσωπεί το κράτος και διαπραγματεύεται τη σύναψη συμφωνιών, δεν μπορεί παρά να το κάνει αυτό στο πλαίσιο που του έχει ορίσει η κυβέρνηση και ο αρμόδιος υπουργός. Ουσιαστικά δηλαδή είναι κομιστής της βούλησης της κυβέρνησης. Υπό αυτή την έννοια μέσα στα πλαίσια του ρόλου του είναι να γίνεται και γραμματοκομιστής, της κυβέρνησης όταν εκπροσωπεί τη χώρα στο εξωτερικό ή στις συναντήσεις τους με ηγέτες ξένων κρατών.
Τέλος, επανερχόμενος στο ότι τίποτα απ’όσα κάνει δεν ισχύει χωρίς τη συγκατάθεση του κηδεμόνα του: η επιστολή Σαμαρά γιατί δεν μπορεί να θεωρηθεί ως η απαραίτητη έγκριση των πράξεων του ΠτΔ στο συμβούλιο από τον αρμόδιο υπουργό(εν προκειμένω τον πρωθυπουργό); Υπό την συνθήκη πάντα ότι οι πράξεις του ΠτΔ στο συμβούλιο κινούνταν στο πνεύμα της επιστολής που εξέφραζε τη βούληση του πρωθυπουργου.
Κατά τ’άλλα, ούτε γω κατάλαβα γιατί δεν πήγε στις Βρυξέλλες ο Αβραμόπουλος ως πρώτος τη τάξει υπουργός.
Ασμοδαίε,
Το άρ. 38 Σ μάς λέει ποιος θα είναι ο νέος Πρωθ., όχι ποιος θα υποκαταστήση τον υπάρχοντα Πρωθυπουργό.
Το εθιμοτυπικό της υπόθεσης δεν το κατάλαβα, οπότε δεν μπορώ να απαντήσω.
Θα πήγαινε μια κωλόγρια που έχει υπογράψει με τα χέρια της τον απαγχονισμό Κυπρίων.
Θάλυς,
Το Σ αναφέρεται στους γραπτούς ουσιαστικούς νόμους, εννοεί δηλαδή τυπικούς νόμους και προεδρικά διατάγματα. Γενικώτερα όμως, συνάγεται ότι ο ΠτΔ είναι ανεύθυνος και δεν ασκεί πολιτική. Δεν μπορεί να τηλεφωνήση ας πούμε στον Πούτιν και να του πη “έλα Βλαδίμηρε, σου έχω ένα ντηλ, εμείς θα σας δώσουμε μια βάση στην Κρήτη και εσείς τζάμπα πετρέλαιο τον χειμώνα”. Δεν μπορεί να το κάνη αυτό όχι μόνο εξ ιδίας πρωτοβουλίας, αλλά ακόμη και αν αυτή είναι η πολιτική της Κυβέρνησης.
Κιόμως, εξ όσων γνωρίζω, για τον καιρό μιλούσαν. Οι επισκέψεις είναι όσον αφορά τον ΠτΔ εθιμοτυπικές: θα χαιρετίση, θα επιθεωρήση αγήματα, θα πη δύο άκακες κοινοτοπίες. Η πραγματική δουλειά γίνεται από τους περί αυτόν, δηλαδή από τους πολιτικούς του κηδεμόνες και τους εντεταλμένους τους.
Επιπλέον, εδώ υπάρχει και μία διαφορά: δεν είναι μια τυχαία επίσκεψη αρχηγού κράτους γεμάτη φιλοφρονήσεις και δωράκια, επρόκεται για σκληρή διαπραγμάτευση ενώπιον ενός πολιτικού οργάνου.
Άρθρο 50: (Τεκμήριο Αρμοδιότητας)
O Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν έχει άλλες αρμοδιότητες παρά μόνο όσες του απονέμουν ρητά το Σύνταγμα και οι νόμοι που είναι σύμφωνοι μ’ αυτό.
Για μισό. Το άρ. 36 διαλαμβάνει, και το έχω υπογραμμίσει, “τηρουμένων των ορισμών του άρ. 35”, δηλαδή με την προσυπογραφή του μόνο υπεύθυνου Υπουργού. Δεν διαπραγματεύεται ο ΠτΔ, δεν έχει καμία τέτοια αρμοδιότητα.
Σύμφωνοι και γιαυτό ακριβώς δόθηκε. Μόνο που υποβιβάζει τον ΠτΔ σε ταχυδρόμο του Πρωθυπουργού. Στην θέση του θα μπορούσε να ήταν ο Αβραμόπουλος, αν τον δέχονταν, ή ο σκύλος του Σαμαρά (που δεν είναι και πολύ διαφορετικό εδώ που τα λέμε). Είναι θεσμικό ατόπημα, που λέμε και εμείς οι γραμματιζούμενοι.