Μικρό πλην εικονογραφημένο πεζοπορικό στον Σέλινο

Όλοι επιστρέφουν από τις διακοπές τους και τρέχουν να γράψουν στο ιστολόγιό τους πώς τα περάσανε, πού πήγανε και τι φορέθηκε στις παραλίες. Ως τώρα είχα αντιστή γενναία στην συνήθεια αυτή, αλλά πλέον υποκύπτω.

Θα σας μιλήσω λοιπόν για δύο μικρές οδοιπορικές εκδρομές που έκανα στην νότια Κρήτη [καθότι τυγχάνω νεολαίος πολύ σκληρός για να πεθάνη, τα κουρέλια τραγουδάνε και μετά τα 30 κ.λπ. κ.λπ.], και μάλιστα στα νότια του νομού Χανίων, και μαλιστότερα επί του τιμημένου έψιλον τέσσερα.

Ασφαλής οδηγός

Αγιερηνιώτικο φαράγγι

Το φαράγγι της Αγίας Ειρήνης αρχίζει λίγο έξω από το ομώνυμο χωριό και καταλήγει λίγα χιλιόμετρα πριν την θάλασσα του Λιβυκού.

Εμείς οι φαραγγίτες αγαπάμε την φύση. Δεν αφήνουμε πίσω μας σκουπίδια, προσέχουμε τους Γερμανούς Wanderer που πετυχαίνουμε στον δρόμο μας, κατουράμε μόνο στις γωνίες. Περπατάμε με ένα ζευγάρι καλά παπούτσια, παίρνουμε την φωτογραφική μας και ένα μπουκαλάκι νερό μαζί μας και φύγαμε.

Το φαράγγι έχει και εισιτήριο δύο ευρώπουλα, τιμή λογική και υποθέτω απαραίτητη για την συντήρησή του. Τιμή και δόξα λοιπόν στην Δασική Υπηρεσία: το μονοπάτι ήταν καλά οροθετημένο, υπήρχαν χιλιομετροδείκτες, στάσεις αναψυχής με πόσιμο νερό και τραπέζια, όλα τα καλά.

Γενικά, το φαράγγι ήταν πανεύκολο στην κατάβαση, ένας υγιεινός περίπατος. Υπήρχε γενικά πολλή σκιά και δρόσος άφθονος. Αν και το πέρασα βαρεία και ασήκωτη μεσημβρινή ώρα, δεν ενωχλήθηκα από τον ήλιο, αλλά το διασκέδασα.

Πολλά πεύκα και πλατάνια, κάθετα βράχια στα πλαϊνά, τζιτζίκια που πετούσαν πανικόβλητα. Κάτω, θυμάρια και φασκόμηλα, λες και ζούσα σε ποίημα του Ελύτη. Ο ξεροπόταμος ήταν τέτοια εποχή ακριβώς αυτό, ξερός, αλλά την άνοιξη πρέπει να κατεβάζη πολύ νερό.

Βγαίνοντας από την έξοδο, ο οδοιπόρος έχει δύο επιλογές: ή να αγγαρέψη κάποιον να έρθη να τον πάρη ή να περπατήση μία ώρα ακόμη μέχρι την Σούγια πάνω στην βαρετή άσφαλτο, όπερ ήταν η δική μου μοίρα.

Συνολικά τρεις ώρες λοιπόν, δύο και κάτι μέσα στο φαράγγι και μία παρά κάτι στην άσφαλτο, οπόταν ο ταλαιπωρημένος φαραγγοπόρος φτάνει στα ωραία νερά της Σούγιας και στην βοτσαλωτή της παραλία και πέφτει πλαφ! μέσα στην θάλασσα.

Η εξωτική Σούγια

Ηδονή.

Λισός (ή Λισσός, δεν είμαι βέβαιος)

Από το δυτικό άκρο της παραλίας της Σούγιας αρχίζει ένα ακόμη παρακλάδι του Ε4 προς Παλαιόχωρα. Ως εκεί δεν έφτασε η χάρη μου, η απόσταση είναι 5 με 6 ώρες, το μονοπάτι δύσκολο, ο ήλιος καυτός, είμαι και σε κρίσιμη ηλικία. Αλλά μέχρι την Λισό είναι μια ωραία μικρή πεζοπορία.

Γενικά, η διαδρομή έχει αρκετά ανέβα-κατέβα και αυτό την κάνει δύσκολη και (= άρα) ωραία γκόμενα. Υπολογίστε γύρω στην ώρα για κάθε διαδρομή.

Αρχικά το μονοπάτι με ωδήγησε μέσα σε ένα μικρό φαράγγι, σκιερό και εύκολο.

Στην συνέχεια, άρχισα να ανεβαίνω, ώσπου έφτασα σε ένα μικρό οροπέδιο. Τι θέα, τι ομορφιά, τι μυρωδιές!

Η κατάβαση προς την παραλία είναι πιο δύσκολη, καθώς το μονοπάτι δεν έχει σημανθή τόσο καλά ή εγώ ήμουν υπερβολικά αφηρημένος και το έχανα. Εν πάση περιπτώσει, ακόμη και με καναδυό γρατσουνιές, έφτασα στην παραλία και χάρηκα το αναζωογονητικό της νεράκι.

Ο κολπίσκος της Λισού

Εκεί στα πέριξ ήκμασε η ελληνιστική Λισός, μέρος που βρήκανε κι αυτοί χριστιανοί να την χτίσουνε… Σώζονται κάποια ευρήματα, εν οις και Ασκληπιείο. Πιο ωραίο πρέπει να είναι πάντως το ξωκλήσι του Αγίου Κηρύκου (ή Άι Κυρκού):

Βοήθειά μας.

6 thoughts on “Μικρό πλην εικονογραφημένο πεζοπορικό στον Σέλινο”

  1. ΈΤσι να περπατάς, να πέσουνε τα ξίγκια του συζηγικού βίου!

    Ωραία η Σούγια, την είχα δει κι εγώ από το καϊκάκι για Γαύδο, έπιανε κι εκεί.

    Εγώ πάντως τη Λισσό με δύο Σου την ξεύρω.

    Αφού τόλμησες κι εσύ τέτοιο ατόπημα, θα βάλω κι εγώ κάτω τη ντροπή και θα γράψω για τη Γρανάδα (τη δική μου Γρανάδα, βεβαίως βεβαίως, όχι αυτά που ξέρετε).

    Reply
    • Οπωσδήποτε να γράψης!

      Βασικά, τέτοιου είδους μικρά οδοιπορικά είναι χρήσιμα για δύο λόγους: άλφα, δείχνουν στους άλλους τι προχωρημένα ατομάκια που είμαστε, και βήτα, κάπως σημαντικώτερο, προσφέρουν μια μικρή βοήθεια σε όσους κάνουν το ίδιο ταξίδι.

      Reply
  2. Γιατί στον Σέλινο και όχι στο Σέλινο; Για ουδέτερο το είχα.

    Reply
    • Αντιγράφω λοιπόν το ενδιαφέρον σημείο:

      Ἔτσι, ὁ δούκας τῆς Κρήτης Μαρίνος Γραδόνικος (Marino Gradonico) ἀποφάσισε νὰ ὀργανώσει στὴν ἐπαρχία μόνιμο κέντρο στρατιωτικῆς ἐπιτήρησης, μὲ ἰσχυρὴ δύναμη. Ἀφοῦ διὰ πυρὸς καὶ σιδήρου ὑπεταξαν τὴ σημερινὴ ἐπαρχία, ἔκτισαν μόνιμο παράλιο φρούριο (γιὰ νὰ εἶναι εὐχερὴς ὁ ἀνεφοδισμός του ἀπὸ τὴ θάλασσα), στὴν τοποθεσία, ποὺ ἀσφαλῶς θὰ ὀνομαζόταν Σέλινον, στὴ σημερινὴ Παλαιόχωρα. Ὀργανώθηκε ἔτσι τὸ φρούριο Σέλινον (Castel Selino), μὲ καστελλάνο καὶ στρατιωτικὴ δύναμη ἱκανὴ νὰ συγκρατεῖ τοὺς φιλοπόλεμους καὶ φιλοτάραχους κατοίκους τῆς ἐπαρχίας, ἡ ὁποία τώρα, ἀπὸ τὸ ὄνομα τοῦ φρουρίου ἔλαβε τὴν ὀνομασία Σέλινον, ἐνῶ προηγουμενως εἶχε τὴν ὀνομασία Ὀρεινὰ (Orna, Arna, Narna).
      Ἴσως ἐδῶ πρέπει νὰ προσθέσουμε μερικὰ ἀκόμη στοιχεῖα, γιὰ τὴν ὀνομασία Σέλινον, μὲ τὴν ὁποία ἔχουν ἀσχοληθεῖ πολλοὶ ἐπιστήμονες, ἱστορικοί, φιλόλογοι καὶ γλωσσολόγοι. Ὁ Ἀντώνιος Γιάνναρης, ὁ γνωστὸς ὑπουργὸς Παιδείας ἐπὶ Κρητικῆς Πολιτείας, συλλογέας καὶ ἐκδότης τῶν Κρητικῶν Δημοτικῶν Τραγουδιῶν, Καθηγητὴς τῶν ἑλληνικῶν γραμμάτων στὴν Ὀξφόρδη καὶ συγγραφέας τῆς ἱστορικῆς γραμματικῆς, ὑπέθεσε ὅτι τὴν ὀνομασία ἔδωσε τὸ ἀρχαῖο τοπωνύμιο Ἔλυρος, κατὰ τὸ σχῆμα : Εἰς Ἔλυρον > Σέλυρον > Σέλυνον, καὶ προτείνει τὴ γραφὴ μὲ υ. Προφανῶς εἶναι μιὰ ὑπὀθεση, ποὺ δὲν ἀντέχει σὲ καμιὰ κριτική. Ἄλλωστε ἡ ἀρχαία πόλη Ἔλυρος, ποὺ τοποθετεῖται κοντὰ στὸ Ροδοβάνι, εἶναι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὸ φρούριο τοῦ Σελίνου. Τὴν ἱστορικὴ ὀνομασία Σέλινον, ποὺ ἑρμήνευσε πρῶτος ὁ Στέφανος Ξανθουδίδης, στὴν πάντοτε χρήσιμη μελέτη του «Ἐπαρχίαι καὶ Πόλεις τῆς Κρήτης», ἀπὸ τὸ ὄνομα τοῦ φυτοῦ σέλινον, δέχονται σήμερα ὅλοι οἱ μελετητές. Ὁ συντοπίτης σας λόγιος ἐκδότης τοῦ περιοδικοῦ Κρητικὴ Ἑστία καὶ τῆς μεγάλης συλλογῆς τῶν Ριζίτικων τραγουδιῶν Ἰδομενέας Παπαγρηγοράκης, δέχεται ἐπίσης τὴν ἑρμηνεία, καθώς, ὅπως γράφει, «φυτρώνουν καὶ σήμερο στὴν περιοχὴ αὐτὴ αὐτοφυὴ σέλινα ἤ μᾶλλον ἀγριοσέλινα, καὶ συνεπῶς τὸ τοπωνύμιο εἶναι φυτωνυμικό». Τὴν ἐτυμολογία δέχθηκε καὶ ὁ μακαρίτης καθηγητής μου, Σελινιώτης ἐπίσης ἀπὸ τὴ Σκάφη, διάσημος βυζαντινολόγος καὶ Κρητολόγος Νικόλαος Β. Τωμαδάκης, ὁ ὁποῖος, στὴ συνέχεια τῶν μελετῶν του, κάνει καὶ μιὰ ἄλλη ἐνδιαφέρουσα παρατήρηση, ὅτι τὸ ὄνομα ἴσως εἶναι ἀνθρωπωνυμικό, καθὼς βρῆκε σὲ κάποιο κείμενο τὸ ἀνδρικὸ ὄνομα Σέλινος. Ἀλλὰ εἶναι γνωστὸς ὁ νόμος τῆς φιλολογικῆς κριτικῆς Unus testis, nullus testis (μιὰ μαρτυρία, ἴσον καμιὰ μαρτυρία). Ἡ πρόταση χρρειάζεται περαιτέρω ἔρευνα.

      Reply

Leave a Comment