Το ΥΠΕΚΑ αποφάσισε να περάσει ο ΔΕΣΜΗΕ κατά 100% στον έλεγχο της ΔΕΗ – μέχρι τώρα ήταν κατά 51% ελεγχόμενος από το Δημόσιο, 49% ΔΕΗ. Ο ΔΕΣΜΗΕ είναι ο Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Κάθε μονάδα παραγωγής ενέργειας πρέπει να συνδεθεί με το σύστημα μεταφοράς, που είναι αναγκαστικά ένα και μοναδικό (φυσικό μονοπώλιο). Από το ενιαίο σύστημα μεταφοράς τροφοδοτούνται τα τοπικά συστήματα διανομής, και ο τελικός καταναλωτής. Είναι προφανές οτι όποιος ελέγχει το φυσικό μονοπώλιο, το σύστημα μεταφοράς, ελέγχει και την τύχη όλων των παικτών στην ηλεκτρική ενέργεια.
Για το λόγο αυτό, κάθε χώρα που θέλει να έχει πάνω από έναν παραγωγό ενέργειας θεσμοθετεί πολύ προσεκτικά το δικό της ΔΕΣΜΗΕ. Η γενική φιλοσοφία είναι οτι πρέπει να λειτουργεί είτε τελείως ανεξάρτητα από κάθε παραγωγό, είτε, αν έχει οικονομικούς δεσμούς με έναν παραγωγό (την πρώην μονοπωλιακή ΔΕΗ της χώρας), να λειτουργεί τελείως αμερόληπτα (arms length) προς όλους τους παραγωγούς.
Με τον ΔΕΣΜΗΕ ως θυγατρική της ΔΕΗ, η ανεξαρτησία πάει περίπατο. Μένει να ελπίζουμε στην αμεροληψία. Γιατί αν αυτή δεν υπάρχει, δεν υπάρχει και περίπτωση να γίνουν επενδύσεις στη ενέργεια από κανέναν τρίτο, πλην ΔΕΗ. Φαίνεται λοιπόν οτι το ΥΠΕΚΑ νομίζει οτι η αμεροληψία θα διασφαλιστεί με υπουργικές αποφάσεις και με γνωμοδοτήσεις της ΡΑΕ. Δηλαδή οτι από το ύψος του υπουργικού θώκου, η κα Μπιρμπίλη και ο κάθε διάδοχός της θα μπορεί να ελέγχει την καθημερινή συμμόρφωση μιας θυγατρικής της ΔΕΗ στις επιταγές της αμεροληψίας. Δεν καταλαβαίνει πόσο εύκολο είναι να φέρνεις τεχνικά και γραφειοκρατικά εμπόδια σε νέες συνδέσεις μονάδων παραγωγής, να καθυστερείς τις εκκαθαρίσεις λογαριασμών,να δίνεις λανθασμένα στοιχεία. Δεν ξέρει πόσο δύσκολη έκανε ο ΟΤΕ τη ζωή των εναλλακτικών παρόχων όταν προσπάθησαν να συνδεθούν με το δίκτυό του, όσο και να πίεζε η ΕΕΤΤ για αυτό – μέχρι που αναπτύθηκε η κινητή τηλεφωνία και χάθηκε ενμέρει το φυσικό μονοπώλιο του ΟΤΕ. Δεν έχει σημασία τι γράφουν τα χαρτιά, σημασία έχει πώς λειτουργούν οι θεσμοί στην πράξη.
Δεν ξέρω τον τομέα της ενέργειας, αλλά καταλαβαίνω από επενδύσεις και επιχειρήσεις. Ο ισχυρότερος παράγοντας που αποτρέπει τις παραγωγικές επενδύσεις στην Ελλάδα είναι η θεσμική αβεβαιότητα. Για αυτό και το μεγάλο έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο το χρηματοδοτούσαμε με δάνεια και με χάρτινες επενδύσεις στο ΧΑΑ. Για αυτό και όταν χάνονται θέσεις εργασίας στο εμπόριο και στο δημόσιο, δεν δημιουργούνται νέες θέσεις στην παραγωγή.
Με την απόφαση για τον ΔΕΣΜΗΕ η κα Μπιρμπίλη αυξάνει κατακόρυφα τη θεσμική αβεβαιότητα για τους παραγωγούς ενέργειας. Προσθέτει άλλο ένα, τεράστιο, εμπόδιο στην δημιουργία νέων μονάδων παραγωγής ενέργειας – που σημαίνει, σε μεγάλο βαθμό, στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών. Κλείνει το μεγάλο πεδίο της «πράσινης ανάπτυξης» στη νέα επιχειρηματικότητα. Γίνεται η υπουργός της πράσινης συρρίκνωσης. Αναρωτιέμαι καμμιά φορά αν καταλαβαίνει τι θεσμοθετεί.
Αναρωτιέμαι όμως και για τον κο Χρυσοχοϊδη, που μέχρι τώρα έχει δείξει ρεαλισμό, οργανωτικές ικανότητες και αποφασιστικότητα όπου ήταν Υπουργός. Είναι τώρα σε ένα Υπουργείο επιφορτισμένο να προωθήσει τις επενδύσεις και την επιχειρηματική δράση, όπου σχεδόν τίποτα δεν μπορεί να πετύχει αν δεν κινητοποιήσει και τους συναρμόδιους υπουργούς. Αν τα άλλα υπουργεία με τη δράση τους αποτρέπουν τις επενδύσεις στην ενέργεια, στις κατασκευές, στις μεταφορές, στην υγεία, στη παιδεία, στον τουρισμό, στη ναυτιλία – χωρίς να λέω οτι όλοι το κάνουν – τι μένει για το Υπουργείο Ανάπτυξης; Το εμπόριο, που σε καμμιά περίπτωση δεν μπορεί να πρωτοσταστήσει στην ανάπτυξη, η βιομηχανία, που για τους γνωστούς λόγους θα είναι πάντα περιορισμένη στην Ελλάδα, και η «τεχνολογία», πού όμως δεν αναπτύσσεται κάπου στη στρατόσφαιρα, αλλά μέσα σε όλες τις προηγούμενες δραστηριότητες. Αν, λοιπόν, δεν αποφασίσει να παρέμβει δυναμικά ενάντια στα εμπόδια για την επιχειρηματικότητα σε όλους τους μεγάλους τομείς, δεν θα πετύχει απολύτως τίποτα.
Ποια ειναι η επισημη αιτιολογια για αυτην την τοσο περιεργη κινηση? Η ιδια η ιδεα της δημιουργιας ΔΕΣΜΗΕ ηταν για να μην ευνοει την ΔΕΗ αλλα να εχουν προσβαση ολοι οι παραγωγοι!
Το γενικο προβλημα με αυτην την κυβερνηση ειναι οτι δεν λενε να καταλαβουν βασικες οικονομικες αρχες. Τους λενε να κανουν μια μεταρρυθμιση και την κανουν, χωρις να καταλαβαινουν γιατι πρεπει να γινει, τελικα με τοσο κακο τροπο που χανει το νοημα της.
Θυμίζω ότι η κινητή τηλεφωνία αναπτύχθηκε με νομοθετικά αποκλεισμένο για μερικά χρόνια τον ΟΤΕ και πολύ πριν εμφανιστούν εναλλακτικοί πάροχοι σταθερής τηλεφωνίας.
Το θέμα του ΔΕΣΜΗΕ είναι πολύ …πονεμένο. Θυμίζω ότι η κυριότητα των συστημάτων μεταφοράς και διανομής είναι της ΔΕΗ, ενώ η διαχείρισή τους ανήκει στον ΔΕΣΜΗΕ. Το καθεστώς αυτό είναι, όπως όλοι αντιλαμβάνονται, προβληματικό: την περιουσία μιας εισηγμένης Α.Ε. διαχειρίζεται ένας τρίτος φορέας ελεγχόμενος κατά 51% από το δημόσιο. Πώς λοιπόν θα μπορούσε να πιάσει καλή τιμή η ΔΕΗ όταν το πλέον ελκυστικό περιουσιακό στοιχείο της πρακτικά δεν της ανήκει;
Παρεμπιπτόντως, φημολογείται ότι η ΔΕΗ ήταν εξαιρετικά δυσαρεστημένη από τον τρόπο που ο ΔΕΣΜΗΕ διαχειριζόταν το σύστημα καθώς γινόταν αποδέκτης παραπόνων (ο κόσμος τη ΔΕΗ ήξερε και ξέρει, όπου πληρώνει και το λογαριασμό άλλωστε, και όχι κανέναν ΔΕΣΜΗΕ) για τα οποία δεν ευθυνόταν – παράδειγμα οι επιλεκτικές διακοπές ρεύματος.
Εν πάση περιπτώσει, νομίζω ότι η κίνηση αφορά αποκλειστικά και μόνο την επιθυμία της κυβέρνηση να πουλήσει τη ΔΕΗ πιάνοντας καλύτερο τίμημα.
@vrennus Δεν γνωρίζω αρκετά καλά το τοπίο της ενέργειας, ξέρω όμως σχετικά καλά τα θέματα ανταγωνισμού. Θεωρώ απίθανο να μπορέσει η κυβέρνηση να πουλήσει σε ιδιώτες τη ΔΕΗ μαζί με το ΔΕΣΜΗΕ: πιθανότατα η πώληση θα σκάλωνε στην Επιτροπή Ανταγωνισμού της ΕΕ, για τους λόγους που αναφέρω. Κανένας μεγάλος επενδυτης δεν νομίζω να πάρει το ρίσκο χωρίς αυτό να ξεκαθαρίσει οριστικά, και δεν πιστεύω οτι το σχήμα θα κριθεί σύννομο με το δίκαιο του ανταγωνισμού.
Βέβαια, και η τωρινή κίνηση του ΥΠΕΚΑ μπορεί να σκαλώσει, κάποτε, στην Επ. Αντ. της ΕΕ, αλλά μετά από χρόνια, και αφού έχει γίνει καθεστώς. Εξ άλλου, όταν κάτι ανήκει στον δημόσιο τομέα, οι διατάξεις του ανταγωνισμού ερμηνεύονται λιγότερο αυστηρά. Συνεπώς, εμένα η κίνηση μου λέει οτι η κυβέρνηση (η τουλάχιστο το ΥΠΕΚΑ) δεν έχει πρόθεση να πουλήσει τον πλειοψηφικό έλεγχο της ΔΕΗ.
Για 4-5 χρόνια μόνο, και δεν αναιρεί αυτό που γράφω: η συμπεριφορά του ΟΤΕ τα πρώτα χρόνια ήταν απαράδεκτη απέναντι στους εναλλακτικούς. Μετά άρχισε να έχει σοβαρό ανταγωνισμό από την κινητή στα data, οι εναλλακτικοί στριμώχτηκαν μεταξύ των τριών μεγάλων, και έπαψαν να είναι απειλή.
Ποια Μπιρμπίλη; ΓΕΝΟΠ rules!
Ισως βιάστηκα να εκφέρω κρίση. Αν η κυβέρνηση έχει σκοπό να ιδιωτικοποιήσει το δίκτυο μεταφοράς (όχι τη ΔΕΗ-παραγωγό ενέργειας), τότε η ρύθμιση που προωθεί τώρα είναι ένα πρώτο βήμα. Αυτό προκύπτει από το ρεπορτάζ της “Κ”.
Δεν είμαι όμως καθόλου σίγουρος οτι ένα ιδωτικό φυσικό μονοπώλιο στη μεταφορά θα είναι καλύτερο από ένα φορέα του κράτους. Μου φαίνεται πιο σωστό να ιδιωτικοποιήσει την παραγωγή και να διατηρήσει τη μεταφορά.
ακριβως, γιατι να ιδιωτικοποιησει την μεταφορα?
Τα παρακάτω slides είναι από παρουσίαση του David Newbery ο οποίος έχει κάνει σημαντική δουλειά (ακαδημαϊκή αλλά και για λογαριασμό της UK gov) στις ιδιωτικοποιήσεις public utilities
http://www.econ.cam.ac.uk/faculty/newbery/files/EEA01.pdf