Σύμφωνα με το άρ. 218 παρ. 1 ΚΠΔ
Κάθε μάρτυρας οφείλει, πριν εξεταστεί στο ακροατήριο, να ορκιστεί δημόσια, θέτοντας το δεξιό του χέρι του στο ιερό ευαγγέλιο, τον εξής όρκο: “Ορκίζομαι στο Θεό, να πω με ευσυνειδησία όλη την αλήθεια και μόνο την αλήθεια, χωρίς να προσθέσω ούτε να αποκρύψω τίποτε”. Αν δεν τηρηθεί η διάταξη αυτή, η διαδικασία είναι άκυρη
.
Εξάλλου, σύμφωνα με το άρ. 220 παρ. 2 ΚΠΔ
Αν ο μάρτυρας πιστεύει σε θρησκεία που δεν επιτρέπει τον όρκο, καθώς και αν εκείνος που ανακρίνει ή το δικαστήριο πειστεί ύστερα από σχετική δήλωση του μάρτυρα ότι αυτός δεν πιστεύει σε καμία θρησκεία, ο όρκος που δίνεται είναι ο ακόλουθος: “Δηλώνω επικαλούμενος την τιμή μου και την συνείδησή μου ότι θα πω όλη την αλήθεια και μόνο την αλήθεια, χωρίς να προσθέσω ούτε να αποκρύψω τίποτε
.
Ως γνωστόν, ο Γαλιλαίος τέκτων είχε πει και μερικά ωραία πράγματα. Ανάμεσα σε αυτά, ήταν η υπογράμμιση ότι οι θεατρικοί όρκοι και οι μεταφυσικές επικλήσεις γίνονται εκ του πονηρού. Όποιος θέλει να πη την αλήθεια, απλώς την λέει. Το ναι του είναι ναι και το όχι είναι όχι. Απλά πράγματα.
Εμείς όμως τα ξεχάσαμε αυτά, φορτώσαμε το τραγούδι με τόσες μουσικές που βούλιαξε και τους κώδικές μας τους επιβαρύναμε με τόσες περιττολογίες που φαγώθηκαν σπουδαίες ελευθερίες.
Να πούμε και μια καλή κουβέντα λοιπόν για το ομόσταυλο του Ιδεοδικείου. Με σημερινή του απόφαση το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την Ελλάδα για παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας, διότι προβλέπει στην ποινική δίκη θρησκευτικού τύπου ορκοδοσία. Για την ακρίβεια, το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι ο κανονικός τύπος είναι ο θρησκευτικός, ενώ κατ’ εξαίρεσιν προβλέπεται ο πολιτικός τύπος, αν το δηλώση ο μάρτυς και αν πειστή το δικαστήριο σχετικώς.
Ακόμη λοιπόν και αν τελικά επιτρέπεται η όρκιση κάποιου στην τιμή και στην συνείδησή του, αν δεν υποχρεώνεται δηλαδή να δώση θρησκευτικού τύπου όρκο παρά την συνείδησή του, η ίδια η ερώτηση περί του αν θρησκεύεται ή όχι και η συνακόλουθη δήλωση παραβιάζει την θρησκευτική ελευθερία του πολίτη, δογμάτισε ορθώς το δικαστήριο.
Σημειωτέον ότι την προσφυγή στο ΕΔΔΑ ενήργησαν οι άθεοι νεομισαλλόδοξοι του ΕΠΣΕ, σε αυτούς ανήκει ο έπαινος. Κρίμα που δεν βρέθηκαν παρόμοιοι στην Γερμανία:
(1) Gibt ein Zeuge an, dass er aus Glaubens- oder Gewissensgründen keinen Eid leisten wolle, so hat er die Wahrheit der Aussage zu bekräftigen. Die Bekräftigung steht dem Eid gleich; hierauf ist der Zeuge hinzuweisen.
(2) Die Wahrheit der Aussage wird in der Weise bekräftigt, dass der Richter an den Zeugen die Worte richtet:
“Sie bekräftigen im Bewusstsein Ihrer Verantwortung vor Gericht, dass Sie nach bestem Wissen die reine Wahrheit gesagt und nichts verschwiegen haben”
und der Zeuge hierauf spricht:
“Ja”.
Ούτε στην Ισπανία:
Art. 117. – Cuando se requiera la prestación de juramento, éste será recibido, según corresponda, por el juez o por el presidente del tribunal, bajo pena de nulidad, de acuerdo con las creencias del que lo preste, quien será instruido de las penas correspondientes al delito de falso testimonio, para lo cual se le leerán las pertinentes disposiciones legales y prometerá decir la verdad de todo cuanto supiere y le fuere preguntado, mediante la fórmula “lo juro” o “lo prometo”.
Ή μάλλον ευτυχώς που δεν βρέθηκαν, καλό είναι να προπορευώμαστε πού και πού.
Δεν είναι τυχαίο, φίλε Αθανάσιε, ότι όσες φορές έχω δει κληρικό να μαρτυρεί, έχει δώσει όρκο στην τιμή και τη συνειδησή του.
Καθόλου τυχαίο, το λέει ο νόμος! ;-)
άρ. 218 παρ. 3 ΚΠοινΔ
[στην πράξη ορκίζονται στην ιεροσύνη τους]
άρ. 408 παρ. 4 ΚΠολΔ
Εγώ δεν έχω δει ποτέ μου ούτε κάποιον μάρτυρα που να εθίγη από τον θρησκευτικό τύπο του όρκου, συμπεριλαμβανομένων μουσουλμάνων που ωρκίστηκαν στο Ευαγγέλιο (!), ούτε κάποιον δικαστή που να αφιέρωσε στο θέμα της όρκισης περισσότερα από τρία νανοδευτερόλεπτα.
Ουδείς εθίγη από τον τύπο του θρησκευτικού όρκου κι ίσως αυτό να επιρρωνύει τα όσα λές περί ορθόδοξης αθεϊας, ή, κατά τον τρόπο του ΖΑκ Ντανιέλ, περί θρησκείας χωρίς Θεό/ Θεού χωρίς θρησκεία.
Ερωτάται, πάντως, η όποια θρησκεία απαγορεύει μόνο στους ιερείς της την όρκιση ή σε όλους τους πιστούς της;
ΥΓ: Πάντως, έχω δει και κοράνι σε δικαστήριο.
Νομίζω ότι τα έχω ξαναγράψει τα περιστατικά, αλλά η επανάληψη είναι χρήσιμη:
1. Άραβας μουσουλμάνος μάρτυς υπεράσπισης πλησιάζει για να καταθέση, ο Πρόεδρος, που βιάζεται, του λέει “λοιπόν, ορκίζεστε”, ο μάρτυς χουφτώνει το Ευαγγέλιο χωρίς πολλά πολλά, ο νεαρός όμως και κάπως ψαρωμένος συνήγορος πετάγεται έντρομος μπροστά στην βεβήλωση: “μα είναι μουσουλμάνος!” και ο Πρόεδρος απαντά “καλά, καλά!”.
2. Αραβίς μουσουλμάνα μάρτυς υπερασπίσεως πλησιάζει για να καταθέση, από το όνομά της συνάγεται εύκολα το θρήσκευμα, ο Πρόεδρος μουρμουρίζει κάτι του τύπου “να φέρουμε ένα Κοράνι για να την ορκίσουμε” και εκείνη βάζει αποφασιστικά το χέρι πάνω στο Ευαγγέλιο: “Καλά πράγματα λέει και αυτό, καλό είναι!”.
3. Η νεαρή Πρόεδρος του Μονομελούς ρωτά κάθε μάρτυρα που προσέρχεται “θέλετε να καταθέσετε με θρησκευτικό όρκο ή με πολιτικό;”, χωρίς δηλαδή να τους ρωτά καν το θρήσκευμα, μπράβο της, εξαιρετική. Ποτέ δεν θα ξεχάσω όμως την έκφραση τρομοκρατημένης αποβλάκωσης που έπαιρναν οι μάρτυρες.
Τα Κοράνια που έχω δει στα δικαστήρια είναι μάλιστα ευγενική προσφορά της σαουδαραβικής πρεσβείας. Εγγυημένο πράγμα.
Άντε να δούμε μήπως φιλοτημηθούν επιτέλους να καταργήσουν όλους τους όρκους.
Αμήν!
Η πιο κραυγαλέα περίπτωση Έλληνα πολίτη που αγωνίστηκε απεγνωσμένα για την εφαρμογή δικαστικών αποφάσεων από τη Διοίκηση εμφανίζεται ζωντανά στην προδικαστική περί παραδεκτού απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Στρασβούργου) http://www.equal-rights-greece.com/metafrasi_prodikastikis_strasbourg.htm, που ήταν και η πρώτη δημοσιοϋπαλληλική που έγινε τυπικά δεκτή στην Ιστορία.