Είχα γράψει πιο παλιά ένα άρθρο υπέρ της εθνικής αντίρρησης συνείδησης, όπου υποστήριζα την νομική δυνατότητα να απαλλάσσωνται από την ένοπλη θητεία όσοι δεν αισθάνονται Έλληνες. Τύχη αγαθή, γνώρισα ένα Έλληνα πολίτη που δεν είναι Έλληνας στην εθνικότητά του (αν και δεν πολυσκοτίζεται για αυτά), οπότε σκέφτηκα να τον ρωτήσω, για να μάθουμε πέντε πράγματα για το πώς τα βλέπει και εκείνος. Πρόκειται για τον Μουσταφά Τσολάκ, δημοσιογράφο, εκδότη της δίγλωσσης εφημερίδας της Θράκης “Barikat”, ποιητή και, εντάξει, αγωνιστή της ριζοσπαστικής Αριστεράς, κανείς δεν μπορεί να είναι τέλειος.
1. Θεωρείς ότι, πέραν όσων άλλων αντιρρήσεων έχεις ούτως ή άλλως κατά της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας, υπάρχει κάτι που να είναι επιπλέον λάθος, όταν υποχρεώνεται να υπηρετήση ένας μειονοτικός; Ή μήπως αντίθετα, αν έπαιρνε απαλλαγή, αυτό θα σήμαινε περαιτέρω στοχοποίηση όλης της μειονότητας; Με δεδομένο ότι υπάρχει θητεία, τι από τα δύο θα προτιμούσες;
ΜΤ: Εννοείται πως είμαι κατά της υποχρεωτικής θητείας και έχω δηλώσει και παλιότερα πως, αν μ’ είχαν ενημερώσει ότι έχω δικαίωμα αντίρρησης, θα δήλωνα αντιρρησίας. Από κει και πέρα, οι μειονοτικοί είναι πολίτες αυτής της χώρας και έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις με τους υπόλοιπους πολίτες –και παλεύουμε για να έχουν και τα ίδια δικαιώματα. Στο παρελθόν, οι μειονοτικοί έχουν πολεμήσει για την ανεξαρτησία και την ελευθερία αυτής της χώρας και αρκετοί απ’ αυτούς έχουν πέσει «μάρτυρες» -ειδικά στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το αν στην περίπτωση που κάποιοι μειονοτικοί έπαιρναν απαλλαγή θα στοχοποιούνταν όλη η μειονότητα ή όχι, δεν μπορούμε να το ξέρουμε. Αλλά αν δούμε τις «κραυγές» που κάθε χρόνο επαναλαμβάνονται με την εισαγωγή των μειονοτικών στα ΑΕΙ και ΤΕΙ με ποσόστωση… ή τη στοχοποίηση όλης της μειονότητας με την παραμικρή «ένταση» με κάποιον «ακραίο» μειονοτικό, είναι πολύ πιθανό.
Εγώ θα προτιμούσα, όσοι έχουν λόγους συνείδησης –όπως εγώ που είμαι κατά του να σκοτώνουμε όλα τα ζωντανά, γι’ αυτό αποφεύγω να τρώω και κρέας- ή έχουν πρόβλημα θρησκευτικό, πρέπει να απαλλαγούν.
ΑΑ: Τώρα κατάλαβα γιατί σε είχα συμπαθήσει: είσαι και συ αποκριάτης σαν και μένα! Πιο σοβαρά τώρα, πραγματικά όποιος δεν είναι Έλληνας και δεν αισθάνεται Έλληνας δεν θα έπρεπε να υπηρετή στρατιωτική θητεία. Ειδικά για τους Τούρκους, δεν μπορεί το ελληνικό κράτος να τον εξαναγκάζη να φέρη όπλο κατ’ ουσίαν κατά της Τουρκίας.
2. Πώς αντιμετωπίζει σήμερα γενικά ο ελληνικός στρατός τους μειονοτικούς στρατεύσιμους; Πώς αντιμετωπίστηκες ειδικά εσύ; Πρακτικά, τι σου συνέβη που δεν θα σου συνέβαινε αν δεν είχες τουρκικό όνομα;
ΜΤ: Αν και σήμερα είναι πιο νορμάλ τα πράγματα σε σύγκριση με το παρελθόν, που δεν έδιναν όπλα στους μειονοτικούς, επειδή –με το φτωχό τους το μυαλό– τους θεωρούσαν ικανούς να σκοτώσουν κάποιον στρατεύσιμο, δεν έχει τελειώσει κατά βάθος η αντίληψη ότι οι μειονοτικοί είναι «κίνδυνος» για την πατρίδα. Αυτό αποδεικνύει η ερώτηση που γίνεται σχεδόν σε κάθε μειονοτικό για το «αν γίνει πόλεμος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, με ποιον θα πολεμήσει;».
Όπως επίσης και η άλλη ερώτηση: «Είσαι Πομάκος ή Μουσουλμάνος;» (επειδή δε μπορούν να λένε “Τούρκος”). Εγώ σ’ αυτήν την ερώτηση τους τρόλλαρα, λέγοντας πως «Δεν είμαι ούτε το ένα ούτε τ’ άλλο. Δεν είμαι Πομάκος και είμαι άθεος» και τρώγαν φρίκες. Ένας μάλιστα μού ‘πε «Εντάξει, μπορεί να είσαι άθεος, αλλά είσαι Μουσουλμάνος». Σχιζοφρένεια!
ΑΑ: Εντάξει, προφανώς αναφερόταν σε δύο διαφορετικά πράγματα: στην θρησκευτική πίστη, όπου είσαι άθεος, και στην πολιτιστική ένταξη, όπου, θες δεν θες, είσαι μουσουλμάνος, σε κάποιο βαθμό τέλος πάντων. Κατά τα λοιπά, κρατώ ότι έχουν βελτιωθή τα πράγματα στον στρατό σε σχέση με το παρελθόν και σημειώνω ότι η βελτίωση αυτή δεν αφορά μόνο τους μειονοτικούς, αλλά όλους τους στρατεύσιμους.
3. Πώς κρίνεις την αντιμετώπισή σου από την στρατιωτική γραφειοκρατία; Ήταν τυπική, απρόσωπη, γραφειοκρατική ή υπήρξε ζήλος, καχυποψία και εχθρότητα;
ΜΤ: Εγώ επειδή πέρα από «Τούρκος» ήμουν και δηλωμένος κομμουνιστής, το φαντάζεστε. Όπως μού ‘χε πει ένας εκεί: «Μουσταφά, εγώ δεν είμαι ρατσιστής, απλώς μισώ τους Τούρκους και τους κομμουνιστές».
ΑΑ: Πάλι καλά που δεν είσαι και γκέι να λες.
4. Προσπαθώ να μπω στην θέση σου και να φανταστώ τον εαυτό μου π.χ. να αποδίδει τιμές στην τουρκική σημαία. Ποια συναισθήματα σού δημιουργούσε όλο αυτό το σκηνικό;
ΜΤ: Όπως έλεγε και ο Τζημάκος Πανούσης, «αυτό το πράγμα που λένε ότι νιώθουν κάποιοι χαμηλά στη πλάτη με την έπαρση και την υποστολή της σημαίας δε το ένιωσα ποτέ». Και θεωρούσα πάντα πολύ χαζό και γελοίο αυτό, ειδικά όταν έβλεπα κάποιοι για να διαμαρτυρηθούν για τις πολιτικές εξελίξεις έβγαιναν με τις ελληνικές (ή τουρκικές ή αλβανικές κλπ) σημαίες. Εγώ πιστεύω πως είναι καιρός να υψώσουμε τις ταξικές μας σημαίες και όχι τις εθνικές.
ΑΑ: Επ, μην πολιτικολογής φαντάρε!
5. Τι θέματα προέκυψαν με τον όρκο και τον εκκλησιασμό και πώς αντιμετωπίστηκαν;
ΜΤ: Μας βάλανε ξεχωριστά να ορκιστούμε, και μάλιστα το Κοράνι το είχαν δώσει σε μένα και οι υπόλοιποι ακουμπούσαν σε μένα και ορκιστήκαμε έτσι. Πάνω στα θέματα της θρησκείας δεν είχαμε προβλήματα, αν εξαιρέσουμε τις ελάχιστες περιπτώσεις που δεν έβγαιναν έξτρα φαγητά την ημέρα που είχε χοιρινό και τα παιδιά δεν τρώγανε.
ΑΑ: Σου έδωσαν το Κοράνι και μετά λες ότι οι άνθρωποι δεν έχουν λεπτό χιούμορ! Αυτό με το χοιρινό μού κάνει εντύπωση, δεν το ήξερα ότι το τηρούν τόσο αυστηρά και νέα παιδιά. Ας το δούμε σαν ένα πρώτο βήμα προς την χορτοφαγία!
6. Το ντουφέκι που σου μοίρασε το προξενείο σου το έδωσε αλάδωτο ή λαδωμένο;
ΜΤ: Επειδή μάλλον είμαι «προδότης» και γι’ αυτούς, δε μου δώσανε ντουφέκι. Ούτε καν αποκωδικοποιητή για τα τουρκικά κανάλια –που ακούω απ’ τον ελληνόφωνο τύπο πως μοιράζουν- δε μου ‘δώσαν. Τελικά δε με θέλει κανένας…
ΑΑ: Φίλε, μαθαίνω ότι μοιράζουνε και διαρκείας της Φενερμπαχτσέ, κοίτα πάλι μην σε πιάσουνε κορόιδο!
Άντε, πάρε και ένα ντουφέκι από μένα. ;-)
Πολύ ενδιαφέρον!
Πάντως θέματα με το φαγητό υπήρχαν και με τους νηστεύοντες χριστιανούς, όταν είχαμε κρέας τη Σαρακοστή. Δεν υπήρχε έξτρα φαγητό, απλώς τους δινόταν άδεια να παραγγείλουν νηστίσιμο απ’έξω.
Αυτό δεν είναι τίποτα, να δης τις Τετάρτες που είχε φακές πόσα πιτόγυρα παράγγελναν τα ένδοξα τέκνα του ελληνικού έθνους.
Μιλάω για επίσημα, με υπηρεσιακό! Άλλο το κρυφό φυλλάδιο που ζητούσες από τον καψιμή, τι περνούσε από τον φράχτη και τι «δεν έβλεπε» (αλλά μύριζε) η πύλη…
Σιγά που χρειαζόταν και υπηρεσιακό. Ένα τηλεφώνημα στην πύλη να περιμένει παραγγελία κι αυτό ήταν. Βέβαια τις βραδιές που παρήγγελνε απ’έξω ο μάγειρας, ήξερες ότι θα υπάρξει συμφόρηση.
Πολύ καλή ερώτηση. Προφανώς με τους ίδιους όρους υπό τους οποίους και οι υπόλοιποι μαθητές, όπου υπάρχει η γνωστή αντιπαράθεση με τις εγκυκλίους και τις δηλώσεις κλπ.
Η πλάκα βέβαια είναι ότι ο μαθητής που ζητεί ως μη μουσουλμάνος απαλλαγή από τα ισλαμικά θρησκευτικά φοιτά στο συγκεκριμένο μειονοτικό σχολείο ακριβώς επειδή ανήκει στην μουσουλμανική μειονότητα!
Για μένα το ορθόν είναι η κατάργηση της αμιγώς μειονοτικής εκπαίδευσης σε συνδυασμό, προφανώς, με την διδασκαλία του Ισλάμ όπου αυτό ζητείται, όπως συμβαίνει π.χ. στην Σύρο με τους Καθολικούς. Και αυτό βέβαια να ισχύση και σε Κω-Ρόδο.
Ναι, η δεύτερη παράγραφός σου είναι που σκεφτόμουν και ρώτησα. Πάντως η μειονοτική εκπαίδευση έχει και άλλη παράμετρο, τη γλώσσα. Στη δευτεροβάθμια νομίζω πως όλα τα μαθήματα εκτός των φιλολογικών γίνονται στην τουρκική (για τους Πομάκους σε ξένη γλώσσα!).
Δεν γνώριζα πάντως για τους καθολικούς Σύρους…
Και μία σχετικο-άσχετη ερώτηση: μαθητής μειονοτικού σχολείου δικαιούται απαλλαγή από τα θρησκευτικά;
Α, ρε Τσολακ, και να ειχες γεννηθει στην αλλη πλευρα των συνορων. Θα ειχες υποχρεωθει να καταταγεις στον…..τούρκικο στρατο, και τοτε θα ειχες εκτιμησει περισσοτερο το μετριοπαθες και ηπιο συστημα της Ελλαδας που τωρα κατακρινεις.
Νομίζω ότι έχει απόλυτη επίγνωση ότι ως κομμουνιστής θα καλοπέρναγε από εκεί.
Απλά αναφέρω, χωρίς κανένα υπονοούμενο ότι η στη Ροδόπη δεν εκλέγεται πια ορθόδοξος, Έλληνας, βουλευτής: τρεις από το ΣΥΡΙΖΑ και ένας από το ΠΟΤΑΜΙ, όλοι μουσουλμάνοι.
Την κλασική ερώτηση “αν γινόταν πόλεμος με ποιον θα ήσουν;” είχα απευθύνει κι εγώ σε ένα 18χρονο, αγράμματο πομακόπουλο, που υπηρετήσαμε μαζί το 2002 στα Γιαννιτσά.
Η απάντησή του ήταν σοφή: με τους Έλληνες, γιατί στην Ελλάδα ζω καλλίτερα από, ό,τι θα ζούσα στην Τουρκία. Άλλες οικονομικές συγκυρίες τότε και για τις δύο χώρες.