Σύμφωνα με το άρ. 59 παρ. 1 και 2 Ν. 3421/2005 περί στρατολογίας των Ελλήνων (και ουχί των Ελληνίδων, χμ!):
1. Όσοι για λόγους συνείδησης αρνούνται να εκπληρώσουν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, επικαλούμενοι τις θρησκευτικές ή ιδεολογικές τους πεποιθήσεις, μπορεί να αναγνωρίζονται ως αντιρρησίες συνείδησης, σύμφωνα με τις διατάξεις των επόμενων άρθρων.
2. Οι λόγοι συνείδησης που αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο πρέπει να απορρέουν από μία γενική αντίληψη για τη ζωή, βασισμένη σε συνειδητές θρησκευτικές, φιλοσοφικές ή ηθικές πεποιθήσεις, που εφαρμόζονται από το άτομο απαράβατα και εκδηλώνονται με τήρηση ανάλογης συμπεριφοράς.
Ο νόμος συνεπώς αναγνωρίζει την θρησκευτική και την ιδεολογική αντίρρηση συνείδησης, πράγμα πολύ εύλογο (έχει παρουσιάσει κάποια προβληματάκια στην εφαρμογή του, παράδειγμα, αλλά τίποτα σπουδαίο). Εξαντλούνται όμως τάχα έτσι όλες οι πιθανές κατηγορίες αντιρρησιών συνείδησης, όλων εκείνων δηλαδή που μπορούν να προβάλουν μια θεμιτή αξίωση αποκλεισμού από την στρατιωτική υπηρεσία;
Δεν λείπει κάτι;
Για μένα είναι προφανές ότι λείπει η εθνική αντίρρηση συνείδησης. Είναι άδικο να υποχρεώνεται σε στρατιωτική θητεία εκείνος που δεν ταυτίζεται εθνικά με τούτο δω το κράτος, εκείνος που ενδεχομένως σε περίπτωση πολέμου θα προτιμούσε την ήττα μας από την νίκη μας, εκείνος που ίσως νιώθει καταπιεσμένος από την Ελληνική Δημοκρατία. Το σωστό κατ’ εμέ λοιπόν θα ήταν κάθε μη Έλληνας ως προς το εθνικό φρόνημα, πλην Έλληνας πολίτης που το επιθυμεί να μην υπηρετή την θητεία του στις ένοπλες δυνάμεις, αλλά μόνο εναλλακτική θητεία.
Το επιχείρημα έχει συνεπώς δύο όψεις:
Πρώτον: τα συμφέροντα.
Επειδή είναι προφανές ότι το ζήτημα αφορά βασικά τους μουσουλμάνους της Θράκης, ας μην κρυβώμαστε πίσω από το δάχτυλό μας: πάντα οι συγκεκριμένοι στρατεύσιμοι κρίνονται συλλήβδην μειωμένης αξιοπιστίας, με αποτέλεσμα να υπηρετούν μια θητεία δευτέρας διαλογής. Δεν τους εμπιστεύονται κρίσιμες θέσεις, δεν τους αποκαλύπτουν διαβαθμισμένες πληροφορίες, δεν τους κάνουν ΔΕΑ. Μάγειροι και κουρείς μόνο.
Από το να κάνουμε λοιπόν ότι τους στρατεύουμε και από το να υπηρετούν οι έρμοι μια θητεία δέκα φορές πιο υποτυπώδη από την συνήθη, τι πιο έντιμο από την απαλλαγή τους;
Ας το σκεφτούμε και ανάποδα: προσέφερε κάτι στην τουρκική εθνική άμυνα ο Πατριάρχης; Και ήταν δίκαιο που στρατεύθηκε στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας που μόλις 6 χρόνια πριν είχε ξεπαστρέψει τους ομοεθνείς του στην Πόλη;
Ας περάσουμε λοιπόν στο σκέλος της δικαιότητας.
Δεύτερον: τα καλά.
Αν ο Αχμέτ Κουρτ θέλει να είναι υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ να χαριεντίζεται με Τούρκους εθνικιστές, είναι δικαίωμά του. Θα είναι όμως πραγματικά απάνθρωπο να τον υποχρεώνουμε να χαιρετά μια σημαία στην οποία δεν πιστεύει και να φορά μια στολή την οποία μισεί. Αφού ο άνθρωπος το ΚΙΕΦ ψήφισε!
Δεν υπάρχει άλλωστε τίποτα που να διαφοροποιή ικανοποιητικά την περίπτωση της θρησκευτικής ή της ιδεολογικής αντίρρησης από την περίπτωση της εθνικής. Ίσα ίσα, η εθνική ένταξη αποτελεί πολύ πιο συνήθη και πολύ πιο ισχυρή συνιστώσα της ταυτότητας του πολίτη. Ένα τόσο θεμελιωδώς συγκροτητικό στοιχείο του εαυτού δεν μπορεί να αφήση αδιάφορο το κράτος: ο πολίτης έχει δικαίωμα να μην υποχρεούται σε πράξεις που ισοδυναμούν με απάρνηση του εαυτού του.
[ιδού, έφτειαξα και μια καινούργια λέξη, αλλιώς κάτι θα έλειπε από την ανάρτηση: προστασία από απαρνητικές πράξεις!]
Δεν πρόκειται λοιπόν μόνο για ζήτημα σκοπιμότητας. Είναι κυρίως θέμα δικαιοσύνης.
” Το σωστό κατ’ εμέ λοιπόν θα ήταν κάθε μη Έλληνας ως προς το εθνικό φρόνημα, πλην Έλληνας πολίτης που το επιθυμεί να μην υπηρετή την θητεία του στις ένοπλες δυνάμεις, αλλά μόνο εναλλακτική θητεία.”
Θα συμφωνούσα, αρκεί η ρύθμιση να φορά αποκλειστικά τη μειονότητα (για να μη γίνει μόδα η άρνηση της εθνικής ταυτότητας από τους λιποτάκτες) και η εναλλακτική θητεία να είναι εξίσου ζόρικη με τη στρατιωτική για να μην ενισχυθεί το αίσθημα πλεονεκτικής μεταχείρισης των μειονοτήτων όπως ήδη συμβαίνει με πράξεις όπως πχ τη θεσμοθέτηση ειδικής κατηγορίας εισαγωγής στα πανεπιστήμια για τους μουσουλμάνους της Θράκης (με αποτέλεσμα η βάση της Νομικής Κομοτηνής να είναι στα 11000 μόρια και της Ιατρικής Αθηνών στα 12000.)
Αυτά κρίνονται από επιτροπή: αν εμφανιστή ένας Γιώργος Μουρτζουφλόπουλος και τους πη “εγώ δεν είμαι Έλληνας, είμαι Ουζμπέκος”, προφανώς δεν θα τον πιστέψουν. Αν πη “δεν πιστεύω σε έθνη και πατρίδες”, υπάγεται στην ιδεολογική αντίρρηση συνείδησης και θα κριθή ανάλογα, πάντως και πάλι πρέπει να τους πείση. Δεν αναγνωρίζεται δηλαδή η αντίρρηση συνείδησης απλώς κατά δήλωσιν.
Η εναλλακτική δεν είναι εξ ορισμού το ίδιο ζόρικη με την στρατιωτική θητεία και γιαυτό ακριβώς έχει μεγαλύτερη διάρκεια.
Μεγαλύτερη διάρκεια, μακρυά από τον τόπο κατοικίας του υποχρέου και χωρίς τις προβλέψεις διοικητικής μέριμνας της στρατιωτικής.
Δεν τίθεται θέμα προνομιακής μεταχείρισης των αρνητών στράτευσης. Κάθε άλλο.
Η δική μου απορία είναι η εξής:
Στα πλαίσια ενός κράτους που συγκροτείται στην βάση της εθνικής κοινότητας, η πρόταση σου έχει βάση. Μπορεί στα όρια της επικράτειας του εν λόγω κράτους να κατοικούν μέλη άλλων εθνικών ομάδων που δεν έχουν τους αναγκαίους δεσμούς με το κράτος και πρέπει να προβλεφθούν ειδικές διατάξεις ως προς τις υποχρεώσεις τους έναντι αυτού.
Τι γίνεται όμως αν έχουμε ένα κράτος που συγκροτείται στη βάση κοινών αξιών; Νοείται σε αυτή την περίπτωση το δικαίωμα στην άρνηση εθνικής συνείδησης με την παράλληλη διατήρηση του στάτους του πολίτη ή αυτόματα η άρνηση των κοινών αξιών θέτει τον, έως τότε, πολίτη εκτός της κοινότητας;
Ναι, τα χρυσά μου, ζούνε μια τραγωδία μακριά από την μαμά τους. #μπα
Δεν καταλαβαίνω το πρόβλημα. Δεν μπορεί π.χ. κάποιος να είναι Αμερικανός πολίτης, αλλά να έχη (μόνο) μεξικανική εθνική συνείδηση; Γιατί συνιστά “άρνηση κοινών αξιών” να μην θέλη να υπηρετήση σε ένα στρατό που τον νιώθει ξένο; Το πολύ πολύ να πούμε ότι είναι λίγο δωρεανισμός, αλλά αυτό ισχύει για όλους τους αντιρρησίες.
Στην αντίρρησή σου όμως διαβλέπω το εξής ωραίο επιχείρημα: αν ισχυριζόμαστε ότι τάχα δεν είμαστε εθνικό κράτος, αλλά δημοκρατική κοινότητα αξιών και σούπα μούπες, δεν δικαιολογείται δικαίωμα εθνικής αντίρρησης. Αν όμως παραδεχτούμε ότι είμαστε βρε αδερφέ ένα κράτος με εθνική σφραγίδα (ελληνική, πορτογαλική, ολλανδική, ό,τι νά’ναι), πλην των δημοκρατικών μας αξιών, αυτόματα (καλά, όχι ακριβώς αυτόματα :-)) αναγνωρίζεται ένα πρόσθετο δικαίωμα στον πολίτη.
Που πρακτική αξία έχει βέβαια στις χώρες με υποχρεωτική στράτευση, ήτοι Αυστρία, Ελβετία, Τουρκία κλπ.
Στην περίπτωση του εθνικού κράτους σπάνια επιλέγεις αν θα ανήκεις σε αυτό. Με το που γεννιέσαι διά του δικαίου του αίματος εντάσσεσαι στο έθνος των γονέων σου. Άντε στα έθνη τους, αν έχουν περισσότερα από ένα. Επομένως υπάρχει χώρος για το δικαίωμα στην άρνηση της εθνικής ταυτότητας χωρίς την αφαίρεση της υπηκοότητας. Δεν την επέλεξες, στην φορέσανε, άρα μπορείς να την απεκδυθείς.
Αν το έθνος όμως είναι ουσιαστικά λέσχη μελών, τότε μπορεί να ισχυριστεί κανείς δεν μπορείς να συμμετέχεις στη λέσχη όταν αρνείσαι ότι είσαι μέλος της. Γιατί η άρνηση εθνικής συνείδησης θα αποτελούσε ομολογία παραίτησης από ή άρνησης ένταξης(διάλεξε και πάρε) στην λέσχη. Πρακτικά λοιπόν δε νομίζω ότι στις ΗΠΑ του 18ου-19ου αιώνα θα μπορούσε να δικαιολογηθεί το δικαίωμα άρνησης στράτευσης.
Στις ΗΠΑ του 20ου αιώνα κι εντεύθεν ή στα ευρωπαϊκά εθνικά κράτη, προφανώς δικαιολογείται. Κι ίσως μας λέει κάτι για την σταθερότητα των κρατών που συγκροτούνται στην βάση αμιγών κοινοτήτων κοινών αξιών το ότι όλες οι χώρες του νέου κόσμου προσπαθούν να οικοδομήσουν κοινή εθνική ταυτότητα.
” Αν πη “δεν πιστεύω σε έθνη και πατρίδες”, υπάγεται στην ιδεολογική αντίρρηση συνείδησης και θα κριθή ανάλογα, πάντως και πάλι πρέπει να τους πείση. Δεν αναγνωρίζεται δηλαδή η αντίρρηση συνείδησης απλώς κατά δήλωσιν.”
Θανάση δεν καταλαβαίνω τι εννοείς. Με ποιον άλλον τρόπο θα μπορούσε να αναγνωριστεί η αντίρρηση συνείδησης πέραν της ατομικής δηλώσεως; Μου έρχονται στο μυαλό τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων του παρελθόντος…
Ε περίπου :-)
Το να το πης δεν αρκεί. Γιατί κάποιος μπορεί να δηλώνη κατά της βίας π.χ., αλλά να έχει καταδικες για σωματική βλάβη ή άδεια κυνηγού κλπ.
Παρομοίως, κάποιος μπορεί να δηλώνη Νεοζηλανδός, αλλά να έχη φανέλα του Καραγκούνη με την Εθνική Ελλάδος ή κάτι τέτοιο.
Οπότε, ο αιτών, όπως κάθε αιτών, πρέπει να πείση την επιτροπή για το βάσιμο της αίτησής του. Προσκομίζοντας ό,τι αποδεικτικά στοιχεία έχει.
” Οπότε, ο αιτών, όπως κάθε αιτών, πρέπει να πείση την επιτροπή για το βάσιμο της αίτησής του. Προσκομίζοντας ό,τι αποδεικτικά στοιχεία έχει.”
…όπως; Και πόσο αξιόπιστα θα ήταν, αν υπάρχουν τέτοια;Μήπως για ξεπεραστούν αυτού του είδους τα αδιέξοδα η ρύθμιση να αφορούσε μόνο συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών, και πάλι με ιδιαίτερη προσοχή για να αποφευχθούν τυχούσες αποσχιστικές υπόνοιες;
Ε, αν κάποιος ας πούμε είναι πρόεδρος της Τουρκικής Ένωσης Ξάνθης, κάτι σημαίνει αυτό. Δεν είναι πολύ δύσκολο.
” Ε, αν κάποιος ας πούμε είναι πρόεδρος της Τουρκικής Ένωσης Ξάνθης, κάτι σημαίνει αυτό. Δεν είναι πολύ δύσκολο.”
Συμφωνώ. Μονο σε περιπτώσεις μειονοτήτων είναι δυνατό να επιτευχθεί αυτό που προτείνεις, όχι σε ευρύτερες κοινωνικές ομάδες, εκεί θέλω να καταληξω. Σε Έλληνες πολίτες με ελληνική ιθαγένεια και ελληνική εθνικότητα, με τα χαρακτηριστικα εκείνα που δεν τους καθιστούν εθνική μειονότητα είναι επικίνδυνη η απόδοση της συγκεκριμένης δυνατότητας. Και ας μην έχουν οι συγκεκριμένοι ισχυρό ελληνικό εθνικό φρονημα. Πρέπει να γίνει αυτός ο διαχωρισμός.
Αυτό δεν το καταλαβαίνω… Κάποιος ο οποίος είχε άδεια κυνηγού ή σκότωσε με όπλο κάποιον στα 20 του δεν μπορεί να απαρνήθηκε την οπλοφορία κατόπιν εορτής; Γιατί να μην στέκει η αιτιολογία «αρνούμαι την οπλοφορία επειδή είχα μία πολύ τραυματική εμπειρία»; Ειδικά εφόσον, αν δεν κάνω λάθος, η άοπλη/εναλλακτική θητεία δεν αποτελεί κώλυμα για έκδοση άδειας οπλοκατοχής.
Ας πρόσεχαν.
Το άρ. 59 παρ. 3 προβλέπει και για τους κατόπιν εορτής ευαίσθητους:
Πρόκειται για τροποποίηση του 2010, από την οποία προκύπτει εξ αντιδιαστολής ότι αν ο αιτών πρώτα υπηρέτησε και μετά διαμόρφωσε την ευαίσθητη πεποίθηση δικαιούται να αναγνωριστή ως αντιρρησίας ή τέλος πάντων δεν αποκλείεται εκ προοιμίου (περίπτωση του κατ’ επιλογήν ευαίσθητου Μοναστηριώτη).
Η άοπλη στρατιωτική θητεία έχει καταργηθή.