Οι αγορές έχουν τη δυνατότητα να τιμολογούν σε πολύ σύντομο χρόνο τόσο τις εξελίξεις όσο και τις συνθήκες μιας οικονομίας. Αυτό το κάνουν άλλοτε σωστά, και άρα αποτελεσματικά, άλλοτε δε μυωπικά και ως εκ τούτου στρεβλωμένα. Θεωρητικά τα κριτήρια τους είναι συνυφασμένα με την δυνητική απόδοση και τον αναλαμβανόμενο κίνδυνο. Ωστόσο, πριν την έναρξη της ελληνικής κρίσης η εικόνα που είχαν για την ελληνική οικονομία ήταν μυωπική, με αποτέλεσμα μετέπειτα και καθ’ όλη την διάρκεια της κρίσης να ψάχνουν για νέες ισορροπίες. Αυτή η αναζήτηση οδήγησε στη βίαιη αναπροσαρμογή τους, με την κίνηση των αγορών να είναι απότομη, αλλά και αποτελεσματική, αφού έθεσαν νέα επίπεδα ισορροπίας κινδύνου και απόδοσης στις αποδόσεις τόσο των ελληνικών ομολόγων, όσο και των μετοχών.
Οι αγορές απαίτησαν αποφασιστικά, ριζοσπαστικά μέτρα, με σκοπό τη διόρθωση των στρεβλώσεων, αλλά και των ανισορροπιών που οδήγησαν τη χώρα στη χρεωκοπία. Απαίτησαν πρόγραμμα μέτρων και μεταρρυθμίσεων συνολικά, ή, όπως αλλιώς αποκαλέστηκε, μνημόνιο, τέτοιο που θα έφερνε και πάλι την οικονομία σε επίπεδο ανταγωνιστικό με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές οικονομίες. Ωστόσο, η ρητορική που έχει αναπτυχθεί όλα αυτά τα χρόνια συνέβαλε σε αυτό που λέμε «αντίσταση στην αλλαγή», διότι η κοινωνία ήταν και παραμένει ακόμη απρόθυμη να αναλάβει το κόστος της πραγματικής μεταρρύθμισης.
Η πολιτική ηγεσία συνέβαλε στη διατήρηση και όξυνση της στείρας και ιδιαίτερα δαπανηρής αναβλητικότητας. Πρόβαλε πάντα εύκολες και λαϊκίστικες απόψεις και οδηγούνταν σε εύκολες λύσεις, με αποτέλεσμα την αποφυγή των πραγματικά σημαντικών μεταρρυθμίσεων. Έτσι, εφαρμόστηκαν πολιτικές με βραχυχρόνια λογική, που όμως είχε τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό κόστος, χωρίς τελικά να αλλάξει καμία από τις αιτίες που οδήγησαν στη κρίση.
Η ευθύνη των κυβερνήσεων καθώς και των κομμάτων της αντιπολίτευσης είναι τεράστια. Τα τελευταία χρόνια εξαντλήθηκαν το σύνολο των οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών αποθεμάτων, τα οποία ωστόσο θα μπορούσαν να είχαν χρησιμοποιηθεί για την έξοδο από τη κρίση. Η οικονομική δυσπραγία, η μείωση του ΑΕΠ, η τεράστια ανεργία, η υπογεννητικότητα, η φυγή του ανθρώπινου δυναμικού στο εξωτερικό έχουν σε μεγάλο βαθμό τις ρίζες τους στην αναποφασιστικότητα για πραγματικές μεταρρυθμίσεις. Το κόστος τους είναι τόσο βραχυπρόθεσμο, όσο κυρίως μακροπρόθεσμο. Όσο οι μεταρρυθμίσεις δεν υλοποιούνται, τόσο επιβεβαιώνεται η λαϊκίστικη ρητορική της εκάστοτε κυβέρνησης ή αντιπολίτευσης, οι οποίες τελικά δε σέβονται το κόστος στην οικονομία, αφού οι συνθήκες στις αγορές δε βελτιώνονται, ωθώντας τη χώρα σε όλο και πιο βαθιά στην ύφεση.
Οι αγορές προεξοφλούν το μέλλον, όντας όμως επιρρεπείς στις αρνητικές συνθήκες των οικονομιών, αλλά και της ίδιας της κοινωνίας Ωστόσο, όταν οι συνθήκες βελτιώνονται, δύνανται να επιτελέσουν ιδιαίτερα εποικοδομητικό ρόλο, αφού το δεδομένο είναι ότι οι αγορές συνεχώς αναζητούν ευκαιρίες και, άρα, θετικές αποδόσεις. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι υπόλοιπες χώρες που ήταν σε προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής, όπως η Πορτογαλία και η Ιρλανδία. Η χώρα μας έχει κάθε δυνατότητα να ανακάμψει πολύ πιο γρήγορα από όσο αναμένει ο μέσος πολίτης. Αυτό που χρειάζεται είναι να μειωθεί στο μέγιστο η αβεβαιότητα, ο πυρήνας της οποίας εντοπίζεται στην αναποφασιστικότητα και στις μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις της πολιτικής εξουσίας με το κοινωνικό σύνολο.
Αναζητούνται πλέον λύσεις με προοπτική. Η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας κρίνεται πια από την αποφασιστικότητα μας να ακολουθήσουμε την ενιαία πολιτική της Ένωσης. Εάν επιταχυνθούν όσα είναι απαραίτητα να επιτευχθούν τους επόμενους μήνες, τότε τα επιτόκια θα υποχωρήσουν σημαντικά και άρα οι χρηματοοικονομικές αγορές θα ανταποκριθούν, βοηθώντας με την σειρά τους στη βελτίωση των αναπτυξιακών προοπτικών της ελληνικής οικονομίας.
Η βελτίωση της αξιοπιστίας στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων αποτελεί το κλειδί για την ελάφρυνση του χρέους από τους εταίρους. Εάν όλα κινηθούν ομαλά, τότε αναπόφευκτα οι αγορές θα αναζητήσουν, με γνώμονα τις νέες συνθήκες, να προσαρμοστούν σε βελτιωμένο επίπεδο ισορροπίας, σημαντικά διαφορετικό από το σημερινό. Σε αντίθετη περίπτωση, το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων θα αναπροσαρμοστεί για ακόμα μια φορά πιο χαμηλά. Η ανθρωπιστική κρίση πιθανότατα θα χτυπήσει την πόρτα σε μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού με τις όποιες συνέπειες στη κοινωνική συνοχή.
Η βελτίωση της αξιοπιστίας στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων αποτελεί το κλειδί για την ελάφρυνση του χρέους από τους εταίρους.
Αν η ελληνικη Κυβερνηση «δεν υλοποιουσε τις μεταρρυθμισεις», τοτε πώς επαρνε τις δοσεις μεχρι το Σεπτεμβριο του 2014;
Το Νοεμβριο του 2012 Οι εταιροι ειχαν υποσχεθει στην Κυβερνηση Σαμαρα ότι θα ληφθουν νεα μετρα ελαφρυνσης του ελληνικου χρεους μολις η Ελλαδα πετυχαινε πρωτογενες πλεονασμα. Η χωρα το πετυχε, αλλα τοτε οι δανειστες ειπαν: «Ααααα, το ελληνικο Χρεος είναι πια βιωσιμο, δεν χρειαζεται αλλη ελαφρυνση!»
Η λυση για την Ελλαδα είναι προφανης: Χρεωκοπια, πληρης εφαρμογη του προγραμματος του ΔΝΤ, και επενδυση των πλεονασματων που θα προκυψουν στην παραγωγικη ανασυγκροτηση της χωρας. Αυτη ειναι η ορθη πολιτικη, και ειναι αδιαφορο αν θα εφαρμοστει με δραχμη ή ευρω.
Ο ΣΥΡΙΖΑ προφανως δεν μπορει να το κανει. Διοτι χρειαζεται Κυβερνηση που να πιστευει ειλικρινα ΚΑΙ στη Χρεωκοπια, ΚΑΙ στο προγραμμα του ΔΝΤ, ΚΑΙ στην ελευθερη καπιταλιστικη οικονομια. Χρειαζεται μια αλλη Κυβερνηση.
Υλοποιούσε εν μέρει, κορόιδευε εν μέρει, έπαιζε καθυστερήσεις εν μέρει κλπ.
Να ρωτήσω εγώ κάτι:
Γιατί η χρεωκοπία είναι καλή λύση για την Ελλάδα κατ’ εσέ, αλλά όχι για την Ιρλανδία ή την Πορτογαλία; Ή μήπως ήταν και για εκείνες; Και αν ήταν, πώς εξηγείται ότι τελικά βγήκαν από τα δικά τους μνημόνια;
Υλοποιούσε εν μέρει, κορόιδευε εν μέρει, έπαιζε καθυστερήσεις εν μέρει κλπ.
Αν κοροΪδευε και επαιζε καθυστερησεις, και παρολα αυτα επαιρνε λεφτα, τοτε οι Ευρωπαιοι πολιτες οφειλουν να προχωρησουν σε καταλογισμο ευθυνων στις Κυβερνησεις τους και στην Τρόικα (ΕΚΤ, ΔΝΤ, Κομισιόν) που γνωμοδοτουσε θετικα. Ετσι δεν ειναι; Το Λυκανθρωπο Σόιμπλε και τον Μαζούχ πρεπει να σταυρώσει πρωτιστως ο Γερμανικος τύπος, και οχι τοσο εμας.
Γιατι η χρεωκοπία είναι καλή λύση για την Ελλάδα κατ’ εσέ, αλλά όχι για την Ιρλανδία ή την Πορτογαλία;
Διοτι αυτο λενε οι εξισωσεις και τα οικονομικα
μαθηματικα. Εισαι βεβαιος οτι σε συμφερει να τα βαλλουμε κατω;
http://www.bloomberg.com/news/articles/2015-02-19/why-greece-won-t-ever-be-able-to-pay-off-its-debts-with-austerity
Ή μήπως ήταν και για εκείνες; Και αν ήταν, πώς εξηγείται ότι τελικά βγήκαν από τα δικά τους μνημόνια;
Ιρλανδια και Πορτογαλια ειχαν πολυ χαμηλοτερο δημοσιο χρεος απο εμας. Τα μνημονια τους ηταν ηπιοτερα, και δεν υπεστησαν την εκρηξη υφεσης και ανεργιας της Ελλαδας. Δεν «βγηκαν απο τα δικα τους μνημονια». Θα βγουν οταν αποπληρωσουν το 75 % των μνημονιακων δανειων. Το Δημοσιο Χρεος τους ειναι σημερα γυρω στο 125 % του ΑΕΠ, σχεδον διπλασιο απο το 2010. Θα δουμε αν θα το αντεξουν.
NF,
επί της ουσίας τι θα άλλαζε αν κάναμε αυτό που λες? Και πάλι η χώρα θα έπρεπε να έχει πρωτογενές πλεόνασμα καθώς δεν θα μπορούσε να δανειστεί. Το πλεόνασμα θα επενδυόταν στη χώρα αλλά θα έχανες τα ΕΣΠΑ και μια σειρά άλλα πλεονεκτήματα από τη συμμετοχή μας στην ΕΕ. Τι προσπαθείς να πετύχεις?
@Κωστας
Και βεβαια η χωρα θα πρεπει να εχει πρωτογενες πλεονασμα, αλλα και πλεονασμα στο ισοζυγιο τρεχουσών συναλλαγων. Ωστοσο αυτο θα μενει στη χωρα, και δε θα χρειαζεται να ειναι πολυ μεγαλο.
Το Μνημονιο ομως επιβαλλει να εχουμε συνεχες πρωτογενες δημοσιονομικο πλεονασμα 4,5 % του ΑΕΠ τουλαχιστον μεχρι το 2022. Η διεθνης εμπειρια λεει οτι ελαχιστες μη πετρελαιοπαραγωγες χωρες το εχουν επιτυχει, και μονο υπο εξαιρετικα ευνοϊκη οικονομ ικη συγκυρια. Ασε που θα το τσεπωνουν και οι δανειστες……………
Θα μας κοψουν το ΕΣΠΑ; Θαυμασια! Δε θα γινονται σεμιναρια, ουτε αχρηστα εργα «για να μη χαθουν τα ευρωπαϊκα λεφτα». :)
Το ΕΣΠΑ 2014-2020 ειναι 27 δις. ευρω. Καπου 4 δις ευρω το χρονο. Μονο οι τοκοι του δημοσιου Χρεους την περιοδο 2014-2020 ειναι πανω απο 40 δις ευρω, ή 6 δις το χρονο. Και βεβαια τα ευρωπαϊκα πακετα θα τελειωσουν καποτε….
Τα «αλλα πλεονεκτηματα» που αναφερεις ειναι η συμμετοχη στην Κοινη Αγορα και η ελευθερη μετακινηση εντος ΕΕ. Για να χαθουν αυτα πρεπει να μας αποβαλλουν απο την ΕΕ. Δεν νομιζω να φτασουν τοσο μακρια. Πρεπει να καταπατησουν τις θεμελιωδεις συνθηκες της ΕΕ. Πρεπει να να συμφωνησουν και οι εκτος Ευρωζωνης χωρες. Αν η αποβολη απο την Ευρωζωνη θα φανει ως δικαιη ποινη ενος παραβατη των κανονων, η αποβολη απο την ΕΕ ενος μελους της……«ευρωπαϊκης οικογενειας» θα διαλυσει τον ιδιο τον ιδεολογικο μυθο της ΕΕ. Μαλλον δεν θα το κανουν λοιπον. Αλλα και να το εκαναν, ακομα και ΑΥΤΟ ειναι ενα αποδεκτο τιμημα για να απαλλαγουμε απο τους Δανειστες και το Χρεος.
Τι θελω να πετυχω;
Η Ελλαδα χρεωκοπησε το 1932 και εμεινε εκτος κεφαλαιαγορων μεχρι το 1964. Μεχρι το 1981 δεν ειχε ουτε λεφτα απο την ΕΟΚ. Και ομως η Οικονομια της προόδευε διαρκως, διοτι ειχε συνετους Κυβερνητες, που εκαναν καλη διαχειριση και εφαρμοζαν τις αρχες της ελευθερης καπιταλιστικης οικονομιας. Αυτο θελω να ξαναγινει.
Αντιλαμβάνομαι την (δυστυχώς) φασιστική αναγκαιότητα συμμόρφωσης, αλλά δεν μπορώ να χωνέψω πώς, μετά τόσα χρόνια σκλαβιάς στις θρησκείες, κάποιοι ανόητοι αποφάσισαν να ενθρονίσουν τις αγορές στο θρόνο του απόλυτου άρχοντα…
Ατυχώς, όπως αιώνες σκοταδισμού υποδούλωσαν τον άνθρωπο στην εκκλησία, άλλοι τόσοι αιώνες σκοταδισμού θα κυριαρχήσουν υπό τη σκέπη των αγορών…
Σκοταδισμός είναι η πίστη στον μεσσία πολιτικό που θα πει τις μαγικές λέξεις και θα πείσει τις αγορές να του δώσουν λεφτά(θαύμα! θαύμα!) για να πραγματοποιήσουμε τις επιθυμίες μας.
Σκοταδισμός είναι η πεποίθηση ότι υπάρχει μια ανώτερη οντότητα που μεριμνά για εμάς πριν από εμάς.
Αντιστικτικά προς τον εν λόγω σκοταδισμό ο διαφωτισμός πρεσβεύει την ύπαρξη εμπειρικών κανονικοτήτων που διέπουν τις ανθρώπινες κοινωνίες. Η κατανόηση αυτών των κανονικοτήτων και η διαμόρφωση τους είναι δυνατή ακριβώς γιατί αποτελούν ανθρώπινες κατασκευές και αφορούν το εδώ και τώρα, όχι κάποιο θεολογικής εμπνεύσεως επέκεινα.
Τα περί χρεωκοπίας απλά δε νομίζω ότι είναι άξια σχολιασμού. Υπάρχουν άλλωστε τόσα παραδείγματα χρεωκοπίας σε παγκόσμιο επίπεδο που μιλάνε από μόνα τους. Υπάρχουν μεταρρυθμίσεις και “μεταρρυθμίσεις¨.Μεταρρύθμιση βαφτίσαμε την υπέρμετρη αύξηση της φορολογίας στην Ελλάδα. Ουσιστική μεταρρύθμιση μπορούμε να χαρακτηρίσουμε για παράδειγμα το περιορισμό της δημόσιας δαπάνης ως ποσοστό του ΑΕΠ. Προσωπικά θα ήμουν αρκετά χαρούμενος να έπεφτε στα επίπεδα των σκανδιναβικών χωρών με αντίστοιχες παροχές!
Επίσης ένα σχόλιο για τις αγορές, πάντοτε υπήρχαν, μπορεί να φαίνονται απρόσωπες αλλά στην ουσία τους είναι οι άνθρωποι που συναλλάσονται σε αυτές. Πάντοτε έπαιζαν κυρίαρχο ρόλο στη ζωη των λαων, οι κανόνες τους είναι σχετικά απλοί, σχετίζονται με τη προσφορά και τη ζήτηση. Σκοταδισμός κατά την άποψή μου είναι η άρνηση στη γνώση και στη πρόοδο, η τάση να κρατάς ένα λαο στο σκοτάδι και το ψέμα, πχ εύκολη ζωή με δανεικά.