Νομικά

Είχα γράψει πιο παλιά ένα άρθρο υπέρ της εθνικής αντίρρησης συνείδησης, όπου υποστήριζα την νομική δυνατότητα να απαλλάσσωνται από την ένοπλη θητεία όσοι δεν αισθάνονται Έλληνες. Τύχη αγαθή, γνώρισα ένα Έλληνα πολίτη που δεν είναι Έλληνας στην εθνικότητά του (αν και δεν πολυσκοτίζεται για αυτά), οπότε σκέφτηκα να τον ρωτήσω, για να μάθουμε πέντε πράγματα για το πώς τα βλέπει και εκείνος. Πρόκειται για τον Μουσταφά Τσολάκ, δημοσιογράφο, εκδότη της δίγλωσσης εφημερίδας της Θράκης “Barikat”, ποιητή και, εντάξει, αγωνιστή της ριζοσπαστικής Αριστεράς, κανείς δεν μπορεί να είναι τέλειος.

Read moreΣυνέντευξη με ένα μειονοτικό στρατεύσιμο: Μουσταφά Τσολάκ

Είχα γράψει ότι στο Αθεϊστάν απαγορεύεται η περιτομή των τέκνων.

Για να δούμε λίγο τα εκατέρωθεν επιχειρήματα:

Η περιτομή συνιστά πέραν πάσης αμφιβολίας περίπτωση σωματικής βλάβης του άρ. 308 ΠΚ. Ακόμη και αν ο περιτετμημένος απολαμβάνει κάποια (δυσαπόδεικτη, δυσδιάκριτη και στην τελική μάλλον αλυσιτελή για την συζήτησή μας) ιατρική ωφέλεια σε σύγκριση με τον απερίτμητο, η διαπίστωση αυτή δεν κλονίζεται. Με άλλα λόγια, δεν μπορεί να υποστηριχθή ότι, επειδή η περιτομή βελτιώνει δήθεν το γενικό επίπεδο υγείας του τέκνου (αδιάφορο αν το κάνει!), δεν πληρούται η αντικειμενική υπόσταση της σωματικής βλάβης, για τον πολύ απλό λόγο ότι αυτό θα σήμαινε ότι δεν θα συνιστούσε σωματική βλάβη ακόμη και η περιτομή που θα διενεργούσαν τρίτοι στην ατυχή πόσθη. Όπερ άτοπον.

Read moreΠερί της περιτομής

Σύμφωνα με το άρ. 67 Σ:

Η Βουλή δεν μπορεί να αποφασίσει χωρίς την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών, που όμως ποτέ δεν μπορεί να είναι μικρότερη από το ένα τέταρτο του όλου αριθμού των βουλευτών. Σε περίπτωση ισοψηφίας επαναλαμβάνεται η ψηφοφορία και, ύστερα από νέα ισοψηφία, η πρόταση απορρίπτεται.

Για την λειτουργία της Βουλής εισάγεται λοιπόν ο αυτονόητος κανόνας της απόλυτης πλειοψηφίας. Ό,τι θέλουν οι πολλοί! Δεν είναι τάχα αυτός ο θεμελιώδης αλήθεια κανόνας δημοκρατικής λειτουργίας;

Είναι όμως σταλήθεια τόσο αυτονόητος;

Ας υποθέσουμε ότι είμαστε μια παρέα 7 ατόμων και σκεφτόμαστε πώς να περάσουμε το σαββατόβραδό μας. Οι τρεις θέλουν να μείνουμε μέσα και να απαγγείλουμε ποίηση, οι δύο να πάμε σε ένα κωλόμπαρο και να γίνουμε λειώμα, ο ένας να γράψουμε ένα καταγγελτικό άρθρο στο φβ που να προκαλέση πάταγο και ο τελευταίος να πέσουμε νωρίς για ύπνο. Ας υποθέσουμε επίσης ότι έχουμε προσυμφωνήσει ότι πάντως κάτι πρέπει να κάνουμε και μάλιστα ότι θα το κάνουμε μαζί.

Ο κανόνας της απόλυτης πλειοψηφίας εμφανώς δεν λειτουργεί εδώ πέρα, αλλά οδηγεί σε αδιέξοδο ή, έστω, σε μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις για να πειστή αυτός που θέλει να κοιμηθή να αφιερώση πρώτα λίγες ώρες στην απαγγελία ποίησης, ώστε να σχηματιστή απόλυτη πλειοψηφία.

Κάθε λογικός άνθρωπος αντιλαμβάνεται ότι εν προκειμένω ο ορθός κανόνας σχηματισμού απόφασης είναι όχι η απόλυτη, αλλά η σχετική πλειοψηφία. “Ό,τι θέλουν οι πολλοί” σημαίνει “ό,τι θέλουν οι περισσότεροι”, ειδικά αν το σύνολο όσων αποφασίζουν και το εύρος των επιλογών τους συνεχώς μεγαλώνουν. Δηλαδή, είναι σχετικώς έως απολύτως απίθανο να σχηματιστή απόλυτη πλειοψηφία συντρεχουσών των εξής συνθηκών: α. εκατομμύρια αποφασίζοντες, β. μη δημοψηφισματικές συνθήκες τύπου ΝΑΙ – ΟΧΙ, αλλά εύλογο εύρος επιλογών.

Read moreΚατά του άρ. 67 Σ

Συχνά γράφω πράγματα που συναντούν αντίδραση, καίτοι είναι αυτονόητα για ένα νομικό (ή θα έπρεπε να είναι…) και εν πάση περιπτώσει δεν απαιτούν και καμιά μεγάλη ευφυΐα για την κατανόησή τους. Θα μαζέψω σε αυτήν την ανάρτηση μερικά πραγματάκια που κάναμε στην σχολή σχετικά με τα συνταγματικά δικαιώματα, απλά πράγματα και διαισθητικά κιόλας προσεγγίσιμα, για να τα έχω εδώ πρόχειρα για παραπομπή.

Μια θεμελιώδης διάκριση των δικαιωμάτων είναι μεταξύ αρνητικών και θετικών δικαιωμάτων. Τα αρνητικά δικαιώματα, νοείται πάντα έναντι του κράτους, είναι αμυντικά δικαιώματα, ορίζοντα στο κράτος τι δεν επιτρέπεται να πράξη. Όσα δικαιώματα λοιπόν ανήκουν στο στάτους νεγκατίβους του πολίτη διαγράφουν την πρωταρχική του σφαίρα ελευθερίας: είναι τα κατεξοχήν φιλελεύθερα δικαιώματα. Εδώ ανήκουν το δικαίωμα ζωής, υγείας και σωματικής ακεραιότητας, το άσυλο της κατοικίας, η θρησκευτική ελευθερία, το δικαίωμα εργασίας, το δικαίωμα γάμου, η ελευθερία της έκφρασης κλπ.

Read moreΠερί μικτών δικαιωμάτων

Εδώ λοιπόν, πάλι στις επάλξεις του ιστολογικού αγώνα, έτοιμος να περιλάβω σήμερα απαξάπαντες τους κορυφαίους πολιτειακούς θεσμούς. Πάμε γερά:

1. Ο Τηλεφωνητής Πρόεδρος.

Ανέκυψε το βαθύ και δύσκολο και δυσπρόσιτο ζήτημα πώς τάχα εφαρμόζει ο ΠτΔ το άρ. 37 Σ στο σημείο που αναφέρεται σε κλήση των πολιτικών αρχηγών.
Ιδού το επίμαχο σημείο:

Αν οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων…

Να δούμε λοιπόν πρώτα πρώτα την γραμματική ερμηνεία: “Καλεί” στα λόγια ελληνικά του 1975 δεν σημαίνει “παίρνει τηλέφωνο” ούτε “στέλνει φατσούλα στο βάιμπερ”, αλλά “προσκαλεί”. Στον Μπαμπινιώτη η σημασία “απευθύνω πρόσκληση” είναι πρώτη, η ειδικώτερη σημασία “απευθύνω κάλεσμα ή ζητώ επισήμως βάσει των αρμοδιοτήτων ή λόγω της ιδιότητάς μου από κάποιον να παρουσιαστεί” είναι δεύτερη, ενώ η σημασία “καλώ στο τηλέφωνο” είναι έκτη και κάθιδρη. Δουλευόμεθα μου φαίνεται.

Οι ρυθμιστικές του πολιτεύματος αρμοδιότητες του ΠτΔ είναι ελάχιστες: μια φορά στα τέσσερα χρόνια (λέμε τώρα…) δουλεύει το ψωμί που τρώει, ε, ας μην λουφάρη και σε αυτές. [έχει πλάκα που όλοι οι σχολιαστές θεωρούν τόσο ψαλιδισμένες τις αρμοδιότητες και τόσο λεπτομερείς τις διατάξεις του αναθεωρημένου Σ/1986, που να μην καταλείπεται πεδίο ενέργειας σχεδόν στον ΠτΔ. Δεν είχαν προβλέψει τον Τηλεφωνητή].

Την άλλη φορά ο ΠτΔ απλώς θα διαβάση τα στάτους απντέιτς των αρχηγών των κομμάτων στο φβ, πού να στρώνη τώρα τραπεζομάντηλα για σύσκεψη.

Τον Τηλεφωνητή ΠτΔ όμως είχε πιάσει μια μυστηριώδης κωλοπιλάλα να προκηρύξη εκλογές για τις 20 Σεπτεμβρίου, εκ συμπτωματικής συμπτώσεως δηλαδή την ημερομηνία που ευνοεί και ο αναδείξας αυτόν στο ύπατο πολιτειακό αξίωμα Αλέξης Τσίπρας. Εγώ στα προσωπικά των ανθρώπων δεν ανακατεύομαι, αρκούμαι όμως να υπενθυμίσω ότι η σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών δεν θα καθυστερούσε ούτε μισή μέρα την διάλυση της Βουλής. Άκυρο το επιχείρημα.

Read moreΣυνταγματολογικά και εκλογικά άτακτα VI

Μετά την εισαγωγική ανάρτηση στο θέμα, θα σας ταράξω στην χορτοφαγία στο εξής. Όπως τα έχω στο μυαλό μου, υπάρχουν τρία επιχειρήματα υπέρ της χορτοφαγίας: το ηθικό, το οικολογικό και το διατροφικό.

Αρχίζουμε λοιπόν με το ηθικό επιχείρημα, που είναι και το σπουδαιότερο. Δηλαδή, ακόμη και αν δεν υπήρχαν τα άλλα δύο, αν ζούσαμε σε ένα κόσμο με πρακτικά απεριόριστους πόρους και ακόμη και αν η κρεοφαγία δεν επιβάρυνε σημαντικά την υγεία μας, και πάλι το ηθικό επιχείρημα θα επαρκούσε.

Πρώτα πρώτα όμως να ξεκαθαρίσουμε ποιος φέρει το βάρος αποδείξεως: εκείνος που τρώει δολοφονημένα ζώα ή εκείνος που δεν τα τρώει; Εκείνος που υποστηρίζει την καταστροφή αισθαντικών οργανισμών ή εκείνος που την καταδικάζει; Ο πράττων ή ο παραλείπων (χωρίς ιδιαίτερη προς πράξη υποχρέωση); Το πράγμα είναι προφανές: δικαιολόγηση απαιτεί και προϋποθέτει η βλάβη και όχι η έλλειψη βλάβης. Εκείνη που προκαλεί ηθική απορία είναι η πράξη, όχι η παράλειψη. Στο επιχειρηματολογικό βάρος πρέπει λοιπόν να ανταποκριθούν οι κρεοφάγοι.

Αλλά επειδή εκείνοι δεν μπορούν να πουν και πολλά, τι να πουν οι κακόμοιροι, ας δώσω τον λόγο στους χορτοφάγους. Η κρεοφαγία συνιστά αδιαμφισβήτητα μια βλάβη προς έτερον, ήτοι την θανάτωση ενός ζωντανού οργανισμού. Μια τέτοια βλάβη μπορεί σαφώς να δικαιολογήται με διάφορους τρόπους, ανάλογα όμως με την ηθική βαθμίδα στην οποία τοποθετούμε τους φίλους μας τα ζώα. Αυτήν την βαθμίδα πρέπει να εξερευνήσουμε πρώτα πρώτα.

Read moreΥπέρ της χορτοφαγίας Ι: το ηθικό επιχείρημα, μέρος Α΄