Γιατί δεν είμαι νεοφιλελεύθερος (ούτε σοσιαλιστής)

Μεγαλώσα στην Ελλάδα της δεκαετίας του 1980. Καθώς  από μικρός ταξίδευα στο εξωτερικό δεν άργησα να διαπιστώσω ότι κάτι δεν πήγαινε καλά στην πατρίδα μου. Δε μπορούσα να δεχτώ ότι το να αγοράζει το κράτος με τα λεφτά των φορολογούμενων πορτοκάλια για να τα θάβει στις χωματερές ήταν λογικό. Με ενοχλούσε να βλέπω ανθρώπους που κατείχαν θέσεις δημοσίων λειτουργών να βρίσκονται ξαφνικά με κότερα και πολυτελή εξοχικά. Συμπέρανα ότι ο κρατικός τομέας στην Ελλάδα είχε υπερβεί τις αρμοδιότητές του. Και θεώρησα ότι αυτό με κατέτασσε ιδεολογικά στον νεοφιλελευθερισμό.  Αρκετά αργότερα ανακάλυψα ότι έσφαλα.

Για να εξηγήσω πού έσφαλα θα φέρω ως παράδειγμα ένα πρόσφατο κείμενο του Ανδρέα Ανδριανόπουλου στον Κόκκορα στο οποίο γράφει:

Η κρίση επίσης στο τραπεζικό σύστημα προήλθε από τα άνευ εγγυήσεων δάνεια στέγης που ξεκίνησαν στις ΗΠΑ με απόφαση του Κογκρέσσου. Με ποινικές μάλιστα κυρώσεις κατά Τραπεζών που επέμεναν σε εγγυήσεις – κι όχι θαλασσοδάνεια. Αν αυτά είναι νεοφιλελεύθερα, εγώ τότε είμαι οπαδός της …κας Παπαρήγα !!

Τον περασμένο Ιανουάριο παρεβρέθηκα κατόπιν πρόσκλησης σε διήμερο συμπόσιο που οργάνωσε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Νέας Υόρκης και στο οποίο το θέμα συζητήθηκε εκτενώς. Μια από τις πολλές μελέτες που παρουσιάστηκαν έδειχνε ότι τα περισσότερα “θαλασσοδάνεια” δόθηκαν από subprime mortgage lenders, ιδιώτες πιστωτές οι οποίοι επειδή δεν ήταν τραπεζικά ιδρύματα δεν υπόκεινταν στις ίδιες περιοριστικές ρυθμίσεις και μπορούσαν να δώσουν στεγαστικά δάνεια σε άτομα με χαμηλή φερεγγυότητα.

Read moreΓιατί δεν είμαι νεοφιλελεύθερος (ούτε σοσιαλιστής)

Πως να (μην) αντιμετωπιζετε την φτωχεια

Η κυβερνηση ανακοινωσε σκεψεις για εκτακτο επιδομα “αλληλεγγυης” που θα χρηματοδοτηθει με εκτακτες εισφορες. Ο στοχος ειναι υποτιθεται η καταπολεμηση της φτωχειας.

Θεωρω αυτονοητο οτι σε μια δυτικη χωρα υψηλου εισοδηματος οπως ειναι η Ελλαδα, η ακραια φτωχεια δεν πρεπει να γινεται ανεκτη. Κανενα ατομο μεσαιας ταξης δεν θα επρεπε να διαμαρτυρεται αν του ζητηθει να δωσει ας πουμε 2-3% του εισοδηματος του ετησιως για να εξασφαλιζουμε οτι κανεις Ελληνας δεν θα ζησει χωρις καποια βασικα αγαθα.

Θεωρω ομως επισης αυτονοητο οτι η οικονομια μας δεν αντεχει αλλη κακοδιαχειριση και σπαταλη, η χωρα δεν αντεχει αλλο λαϊκισμο και πολιτικαντικα παιχνιδια. Ενα επιδομα λοιπον που θελει να καταπολεμησει την φτωχεια πρεπει να συνοδευεται με επαρκη αιτιολογηση οτι ειναι το πιο προσφορο και οικονομικο μετρο για αυτον τον σκοπο.

Απο τις λεπτομερειες που εχω δει ως τωρα βρισκω ασθενη σημεια τα εξης:

α) γιατι επιδομα?
Ειναι αραγε μακροπροθεσμα τα επιδοματα η καλυτερη λυση για την φτωχεια? Το κλασικο ρητο λεει: μπορεις να δωσεις σε καποιον ενα ψαρι να χορτασει μια μερα, ή να του μαθεις να ψαρευει να ειναι χορτατος για παντα.

Read moreΠως να (μην) αντιμετωπιζετε την φτωχεια

Αναμορφωση της αναΜορφωσης

Το ανωτατο επιτελειο της αναΜορφωσης ακουσε τις φωνες των χιλιαδων φιλων της που ζητουσαν επιτακτικα βελτιωσεις της ιστοσελιδας. Ο web designer μας μετα απο μπολικο μαστιγωμα του σερβερ και με την βοηθεια πυκνης βωμολοχιας καταφερε επιτελους να αναβαθμισει το wordpress μας στο 2.8.

Αυτο σημαινει οτι, αν ολα πανε καλα, θα εχουμε τωρα τις εξης βελτιωσεις:

α) nested comments

β) ειδικη εκδοση της σελιδας για iphone και λοιπες κινητες συσκευες

γ) δυνατοτητα να διορθωνετε τα σχολια σας λιγη ωρα αφου τα καταθεσετε, ακομα και αν δεν εχετε λογαριασμο μελους

δ) βελτιωμενο μηχανισμο αναζητησης

ε) βελτιωμενο μηχανισμο που προτεινει κειμενα σχετικα με αυτο που διαβαζετε

ζ) αυτοματη επιλογη μονοτονικου ή ατονικου συστηματος στα κειμενα

η) βελτιωμενες ετικεττες

Αν εχετε προτασεις και παραγγελιες, ζητειστε ελευθερα

Read moreΑναμορφωση της αναΜορφωσης

Αυξηση ευημεριας χωρις αυξηση ρυπογονας ενεργειακης καταναλωσης? Ναι, και μαλιστα (σχεδον) για παντα

Σε αντιθεση με το τι πιστευουν οι Κασσανδρες η οικονομικη μας αναπτυξη δεν εξαρταται απο το πετρελαιο, το καρβουνο ή το ουρανιο, αλλα απλα απο το μυαλο μας

Ειναι μια βασικη ερωτηση αν ειναι δυνατο να αναπτυσσεται σταθερα η οικονομια του πλανητη στο διηνεκες. Στα οικονομικα υπαρχει ολοκληρος σχετικος κλαδος (growth and development). Αν μιλαμε με οριζοντα δεκαετιων η απαντηση απο την προσφατη ιστορια μας ειναι μαλλον προφανως θετικη (παραπεμπω τον αναγνωστη σε καποιο βιβλιο G & D). Καποιοι ομως ενδιαφερονται για την πραγματικα μακροχρονια οικονομικη προοδο του πλανητη, ρωτανε αν μπορουμε να αναπτυσσομαστε με τροπο που να μην επιβαρυνουμε την αναπτυξη των παιδιων μας, των παιδιων τους κοκ Σε αυτην την περιπτωση, βασικη υποερωτηση ειναι αν μπορουμε να εχουμε δυνατη, σταθερη οικονομικη αναπτυξη χωρις να ανεβαινει η συνολικη ενεργειακη καταναλωση που προερχεται απο ρυπογονες πηγες (οπως πετρελαιο, ανθρακας κτλ).

Η απαντηση ειναι νομιζω παλι θετικη.

Μικρη εισαγωγη στην θεωρια αναπτυξης
Η ενεργεια (ηλεκτρικη ή σε οχηματα) ειναι κατα καποιον τροπο απλα ενας πολλαπλασιαστης του ΑΕΠ. Δηλαδη αν Κ το κεφαλαιο, L η εργασια, Α η τεχνολογια, το ΑΕΠ μας ειναι μια συναρτηση ΑΕΠ=Α*f(K,L) και η ενεργεια επηρεαζει βασικα το Α.

Το χαμηλοτερο που μπορει να πεσει αυτο το Α ειναι το 1 οχι το 0. Υποθεστε οτι εχω δυο εργατες (εργασια=L), ενα φτυαρι, μια ατμομηχανη και μια μπουλντοζα (κεφαλαιο=Κ). Αν δεν εχω κανενα καυσιμο πειτε οτι φτιαχνω με δυο εργατες και πεντε φτυαρια ενα χαντακι σε μια ωρα, αν εχουμε καρβουνο δυο χαντακια σε μια ωρα, αν εχουμε και πετρελαιο μπορει να φτιαξουμε 5. Σε καμμια περιπτωση ομως δεν θα πεσει η παραγωγη στο μηδεν.

Read moreΑυξηση ευημεριας χωρις αυξηση ρυπογονας ενεργειακης καταναλωσης? Ναι, και μαλιστα (σχεδον) για παντα

Τέχνη και ‘ελιτισμός’

Σε καλούν σε μια θεατρική παράσταση. Θα έχουν εξασφαλίσει εισιτήρια, λένε, και θα χαρούν να τους συνοδεύσεις σε μια από τις εξορμήσεις τους. Η βραδιά φθάνει κι εσύ βάζεις τα καλά σου και πηγαίνεις να τους συναντήσεις – πρόκειται για ένα μικρό θεατράκι κάπου στα Εξάρχεια ή το Γκάζι. Πριν από την παράσταση, όλη η παρέα κάθεται στο μπαρ και τα λέει ‘χαλαρά’ για το έργο. Το λεξιλόγιο είναι επιτηδευμένο, τα γέλια ψεύτικα και η τάση για επίδειξη γνώσεων προφανής. Κανείς δε διαφωνεί με κανέναν: νιώθεις ότι αν κατασκευάσεις έναν θεωρητικό του θεάτρου και αρχίσεις να λες σαχλαμάρες με μεγαλόσχημο ύφος, κανείς δε θα διαμαρτυρηθεί. Μετά την παράσταση -καλή ή κακή δεν έχει σημασία- το ίδιο σκηνικό επαναλαμβάνεται, αυτή τη φορά με αναφορές στο συγκεκριμένο ανέβασμα. Στο τέλος της βραδιάς δεν έχεις περάσει καλά: πιο πολύ έπρεπε να προσέχεις τα λόγια σου και να γνέφεις συγκαταβατικά, παρά να συμμετέχεις στην όλη εμπειρία. Σίγουρα, κάτι δεν πήγε καλά.

Αυτό που δεν πήγε καλά ήταν, προφανώς, άσχετο με την ίδια την παράσταση. Φαίνεται πως κάποιες μορφές τέχνης -ή, πιο σωστά, κάποιες ανθυποκατηγορίες- ελκύουν ένα πολύ συγκεκριμένο κοινό. Ανθρώπους που ντύνονται παρόμοια, εκφράζονται παρόμοια και συμπεριφέρονται παρόμοια. Μεταμοντέρνοι, κλασικοί, πειραματικοί, νεωτεριστές και δεν συμμαζεύεται υπερασπίζονται με οπαδικό πάθος τα αγαπημένα τους θεάματα και διηγούνται ατελείωτες ιστορίες με τον τάδε σκηνοθέτη ή τον δείνα τενόρο. Ξέρουν τα πάντα για τις καλλιτεχνικές δραστηριότητες της πόλης και συνεχώς προγραμματίζουν, προγραμματίζουν, προγραμματίζουν… Και, φυσικά, είναι πάντοτε απόλυτοι: αυτά είναι αριστουργήματα, εκείνα είναι σκουπίδια, ο Α είναι ιεροφάντης της τέχνης, ο Β βιαστής της αισθητικής μας κοκ.

Ο ευγενής αναγνώστης ίσως σκέφτεται τώρα κάτι πολύ λογικό: ‘μεγάλα παιδιά είμαστε, θα εστιάσουμε στην ουσία – και η ουσία είναι η τέχνη και η εμπειρία που προσφέρει και όχι οι θεατρινισμοί των αυτόκλητων λακέδων της’. Σωστά. Αλλά ας αναλογιστούμε δύο πράγματα. Πρώτον, ας θυμηθούμε πόσοι από εμάς τρόμαξαν απ’ όλα αυτά όταν, σε νεαρή ηλικία, έκαναν την πρώτη γνωριμία τους με ‘δύσκολες’ μορφές τέχνης στο πλάι τέτοιων ανθρώπων. Αν μου συγχωρείται μία προσωπική εμπειρία, ακόμα θυμάμαι την πρώτη μου επίσκεψη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Read moreΤέχνη και ‘ελιτισμός’

Ισορροπία Φορτίων

Πολιτική οικονομία στο Λιμάνι

Νομίζω οτι μπορούμε να προβλέψουμε πως θα καταλήξει η ιστορία με το ΣΕΜΠΟ στον Πειραιά.  Συνοπτικά:  οι τρείς εμπλεκόμενοι παίκτες θα καταλήξουν σε μια νέα ισορροπία όπου και οι τρεις θα είναι κερδισμένοι σε σύγκριση με το status quo της ισχύουσας (και μη εφαρμοζόμενης) σύμβασης. Οι μη εμπλεκόμενοι παίκτες, δηλαδή το σύνολο σχεδόν της Ελληνικής οικονομίας, θα βγουν χαμένοι.

Ας  δούμε τα στοχεία του προβλήματος.

Status quo ante (SQA) — πριν να υπογραφεί η συμφωνία με την COSCO: Κρατικό μονοπώλιο.  Ελλειψη επενδύσεων και χώρων. Αργή εξυπηρέτηση, με συχνές διακοπές . Εσοδα του κράτους χαμηλά. Αμοιβές εργαζόμενων υψηλότατες. Δηλάδη, κλασική συμπεριφορά προστατευμένου μονοπωλίου, με τη διαφορά οτι σχεδόν το σύνολο της μονοπωλιακής προσόδου το καρπούνταν οι εργαζόμενοι. Με εκβιαστικές απεργίες και με πολιτικές προσβάσεις πετύχαιναν να διατηρούν τα κεκτημένα και να επαυξάνουν. Ζημιωμένοι οι εξαγωγείς και οι εισαγωγείς, δηλαδή αφενός οι πιο ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, και αφετέρου (έμμεσα) οι καταναλωτές.

Status quo de Jure (SQJ) – ότι θα ισχύσει αν εφαρμοστεί η ισχύουσα συμφωνία με την COSCO:  Η COSCO αναλαμβάνει την προβλήτα ΙΙ, ο ΟΛΠ διατηρεί την προβλήτα Ι. Στην ΙΙ ισχύουν νέες εργασιακές σχέσεις, με πιθανό αποτέλεσμα χαμηλότερες αμοιβές εργασίας από ότι στο SQA, άρα χαμηλότερο λειτουργικό κόστος. Επίσης, η COSCO επενδύει στη δημιουργία νέας προβλήτας ΙΙΙ,  που θα αυξήσει τη χωρητικότητα και θα μειώσει τους χρόνους διακίνησης των εμπορευμάτων.

Ερώτημα: στο SQJ ποιός θα ωφεληθεί από τη μείωση του κόστους εργασίας, οι πελάτες ή η COSCO;

Read moreΙσορροπία Φορτίων

Μικροτερες εκλογικες περιφερειες: ευεργετικες και ανεπιθυμητες επιδρασεις

Περισσοτερη δημοκρατια ή προς ενα Κοινοβουλιο των Ακρων και του φανατισμου?

Ακουγεται οτι η νεα κυβερνηση ετοιμαζει νεο εκλογικο νομο, εχοντας ενα ματι στραμμενο προς Γερμανια. Σημαντικο κομματι της μεταρρυθμισης ειναι η δημιουργια αυστηρα μονοεδρικων περιφερειων, κατι που σημαινει δραστικη σμικρυνση περιφερειων τερατων οπως η Β Αθηνων.

Απο οτι ακουω, κυριος λογος για διασπαση των μεγαλων περιφερειων ειναι το οικονομικο ζητημα που προκαλει ενα διαφαινομενο ελλειμμα δημοκρατιας. Σημερα το να κατεβαινεις για βουλευτης στην Β Αθηνων ειναι τρομερα κοστοβορο αλλα και ενεργοβορο. Απευθυνεσαι σε εναν πληθυσμο που ειναι συγκρισιμος με αυτον καποιων μικρων ευρωπαϊκων κρατων, οπως η Σλοβενια! Ο μεσος πολιτης δεν μπορει επ’ουδενι να σηκωσει το βαρος της εκλογικης καθοδου σε μια τετοια περιφερεια.

Ενω δεν θεωρω αυτες τις σκεψεις ανευ βαρους, η κυρια επιπτωση της διασπασης των περιφερειων θα ειναι μια που ισως δεν εχουν προσεξει οι επιδοξοι νομοθετες, και μιλω για σημαντικη ενδυναμωση των πολιτικων ακρων.

Read moreΜικροτερες εκλογικες περιφερειες: ευεργετικες και ανεπιθυμητες επιδρασεις