S G

Η απροσδοκητη ειδηση μεσοπροθεσμου ενδιαφεροντος που εβγαλαν οι εκλογες δεν ειναι η (μη) ανοδος της αριστερας, αλλα το γενικοτερο ξεκαθαρισμα των ρευματων που υπηρχαν στην Ελλαδα και κρυβοντουσαν απο την παντοκρατορια του δικομματισμου

Η ερμηνεια εκλογικων αποτελεσματων ποτε δεν ειναι ευκολη. Τυπικο λαθος που βλεπω ειναι να ερμηνευει κανεις τα αποτελεσματα λες και ειχαμε εναν μεμονωμενο ανθρωπο, τον Λαο, να αποφασιζει. Φυσικα οι εκλογεις ειναι πολυ ετερογενεις, εχουν τοσο διαφορετικες προτιμησεις οσο και διαφορετικο τροπο σκεψης. Ακομα και καθε ατομο μονο του κρυβει ενα μειγμα σκεψεων και κινητρων που σπανιως οδηγουν σε μονολιθικη αποψη. Σημερα μπορει να ψηφισε το κομμα Χ, αυριο μπορει να ψηφζε το Υ, γιατι μεσα του μπορει να ειναι 50% φιλος του Χ και 50% του Υ.*

Παρ’ολαυτα αν κοιταξει κανεις το αποτελεσμα των εκλογων προσεκτικα μπορει να βγαλει καποια συμπερασματα, χρησιμοποιωντας δυο τρεις βασικες αρχες. Καταρχας πρεπει να εχουμε παντα στο μυαλο μας οτι η ψηφος δεν ειναι απαραιτητα ειλικρινης, με την εννοια οτι οι ανθρωποι δεν ψηφιζουν το κομμα που πραγματικα συμπαθουν περισσοτερο. Πολλοι ανθρωποι ψηφισαν στρατηγικα το κομμα που συμπαθουν περισσοτερο (ή αντιπαθουν λιγοτερο), διαλεγοντας μονο απο εκεινα τα κομματα που πιστευουν οτι εχουν ελπιδες να μπουν στην Βουλη ή ακομα περισσοτερο να συμμετασχουν σε μια κυβερνηση. Αυτο σημαινει οτι κομματα που ειναι κοντα στο 3% (κατωφλι εισοδου στην ελληνικη Βουλη) υποφερουν απο το φαινομενο της αυτοεκπληρουμενης προφητειας (ή των πολλαπλων ισορροπιων αν θελετε τεχνικο ορο). Δεν ειναι απιθανο ενα κομμα που ξεπερναει για καποιον λογο το φραγμα των 3 μοναδων στις δημοσκοπησεις ξαφνικα να εμφανιζεται με ποσοστα πολυ πανω απο 3%.**

Για παραδειγμα, στις δημοσκοπησεις η Δραση εβγαζε συνηθως λιγοτερο απο 2%, αλλα υπηρχαν πολλοι αναποφασιστοι που σκεφτοντουσαν να την ψηφισουν ή να πανε για καποιο αλλο κομμα του ευρυτερου χωρου.

Read moreΕκλογικη αποτιμηση – Δυο λογια απο μεσομακροπροθεσμη οπτικη

Ο Θανασης Αναγνωστοπουλος πριν κατι χρονια εθεσε μια ωραια ερωτηση για Τουρκους που θελουν την χωρα τους ως πληρες μελος στην ΕΕ και κατηγορουν την ΕΕ για ρατσισμο οσο δεν τους καλοδεχεται. Αν υποθεσουμε οτι η ΕΕ ηταν θεοφτωχη και μια υποτιθεμενη Αραβικη Ενωση πλουσια, με κοινοτικα πλαισια στηριξης και διαφορες επιδοτησεις, που θα θελατε να ανηκετε?

Θα πιστευε κανεις οτι το αντιστοιχο ελληνικο ζητημα εχει ληξει, το αργοτερο απο την ημερα εκεινη που ο Κωνσταντινος Καραμανλης ειπε το γνωστο ανηκομεν εις την Δυσιν.

Αν το σκεφτει κανεις ομως, η θεληση της Ελλαδας να ανηκει εις την Δυσιν, και ειδικοτερα στην ευρωπαϊκη οικογενεια, δεν εχει δοκιμαστει σοβαρα εως σημερα. Το γεγονος οτι στα ματια των Ελληνων η συμμετοχη στην ΕΕ γινοταν ολο και πιο αποδεκτη, αν οχι ελκυστικη, σιγουρα δεν ειχε και μικρη σχεση με το γεγονος οτι η χωρα λαμβανε και λαμβανει τεραστια χρηματικα ποσα απο την Ενωση. Τα Κοινοτικα Πλαισια Στηριξης ανερχοντουσαν προ κρισης σε καπου 3% του ελληνικου ΑΕΠ ετησιως, και τα οφελη διαχεονται ευρεως. Καθε Ελληνας εχει παρει χρηματα με τον ενα ή τον αλλο τροπο απο την Ενωση.

Read moreΕυρωπαϊστες κατα συνθηκη και ευρωπαϊστες απο πεποιθηση

Δυο λογια περι θεωριας ψηφοδοτησης σε μαζικες εκλογικες διαδικασιες

Α, στο καλό! Ετσι κι αλλιώς, δεν θα λύσει η ψήφος μου το πρόβλημα της Ελλάδας. Επιλέγοντας κάτι που το πιστεύω, δεν κινδυνεύω τουλάχιστον να γίνω μονόχειρας.

Αποστολος Δοξιαδης στην Καθημερινη, περι του κινδυνου αυτοακρωτηριασμου κατοπιν διαπιστωσεως οτι απο ρεαλισμο/πραγματισμο ψηφισε το λαθος κομμα

Ας κοιταξουμε λιγο το ζητημα απο την σκοπια της πολιτικης θεωριας και θεωριας ψηφοδοτησης, δηλαδη πως ψηφιζει ενα ορθολογικο ατομο. Ενα απο τα πρωτα και πιο ενδιαφεροντα αποτελεσματα της θεωριας ειναι η στρατηγικη ψηφος, δηλαδη οτι οι εκλογεις που ενδιαφερονται για το αποτελεσμα των εκλογων και μονο*, δεν ψηφιζουν παντα το κομμα που προτιμουν.

Ξεκινω με το απλουστερο παραδειγμα, εκλογες μεταξυ δυο κομματων Α και Β με ενα απολυτως πλειοψηφικο συστημα (οποιος μαζεψει περισσοτερες ψηφους κυβερνα μονος του). Εστω οτι για μενα το κομμα Α συνδεεται με ευημερια/ποιοτητα ζωης Π_A και το κομμα Β συνδεεται αντιστοιχα με ευημερια Π_Β. Οταν ψηφιζω, συγκρινω τις εκτιμησεις μου για το Π_A και Π_Β και ορθολογικα διαλεγω το κομμα που μου υποσχεται την υψηλοτερη ευημερια.** Ασχετως τι ψηφιζουν οι αλλοι ανθρωποι, το καλυτερο που μπορω να κανω ειναι να ψηφισω το κομμα που προτιμω, ας υποθεσουμε οτι ειναι το Α γιατι Π_A > Π_Β

Υποθεστε ομως τωρα οτι υπαρχει ενα τριτο κομμα, το Γ. Υποθεστε οτι το κομμα Γ ειναι το χειροτερο κομμα που μπορω να φανταστω για την ευημερια μου, αν εκλεγει η ζωη μου θα καταστραφει. Εχουμε τωρα Π_A > Π_Β >> Π_Γ. Τι πρεπει να ψηφισω? Τα πραγματα περιπλεκονται και η βελτιστη ψηφος εξαρταται απο τις προτιμησεις των αλλων ψηφοφορων. Ας πουμε οτι ειμαστε συνολικα 5 ψηφοφοροι. Δυο απο αυτους ψηφιζουν μανιωδως Β και δυο ψηφιζουν Γ. Τι πρεπει να ψηφισω εγω? Ειναι προφανες οτι ακομα και ας μου αρεσει το κομμα Α ιδιαιτερως πολυ, μια ψηφος σε αυτο ειναι πεταμενη στα σκουπιδια. Ο,τι και να κανω, το κομμα Α δεν μπορει να κερδισει σε αυτες τις εκλογες. Αυτο που θα κανω λοιπον ειναι να ψηφισω στρατηγικα το Β, ενα κομμα που μου αρεσει λιγοτερο απο το Α, αλλα εχει ελπιδες να εκλεγει και ετσι να αποφυγω το τρισκαταρατο κομμα Γ.

Το παραδειγμα μπορει να ειναι απλο, αλλα η βασικη ενοραση που μας δινει διαπερναει τα περισσοτερα πολιτικα συστηματα του κοσμου. Οταν ενα εκλογικο συστημα εχει καποια χαρακτηριστικα πλειοψηφικοτητας, ενας ορθολογικος ψηφοφορος δεν ψηφιζει αυτο που πραγματικα θελει αλλα την λιγοτερο κακη εναλλακτικη που εχει σοβαρες πιθανοτητες να κερδισει (οπως εχουμε συζητησει και παλιοτερα).

Read moreΕκφραστικη ψηφος εναντιον πραγματιστικης: Αποτελεσματικη διαμαρτυρια ή πεταγμα ψηφου στα σκουπιδια?

Εδω και αρκετο καιρο, χαρη στο κυμα ομφαλοσκοπησης που εφερε η κριση, εχει γινει αγαπημενη στατιστικη στον δημοσιο διαλογο αυτη που λεει οτι οι Ελληνες δουλευουν περισσοτερο απο πολλους Ευρωπαιους. Λογικο ειναι ενα τετοιο μιμηδιο να διαδιδεται γρηγορα σε αρκετους Ελληνες, που διψανε να δειξουν οτι δεν φταιει η διαβοητη αλλα πολυαμφισβητουμενη μεσογειακη ραθυμια για τα οικονομικα μας προβληματα.

Πιο προσφατα και εν μερει ως απαντηση εχει αρχισει να κυκλοφορει το γεγονος οτι οι Ελλαδιτες μπορει να δουλευουν πολλες ωρες, αλλα δεν παραγουν πολλα σε αυτες τις ωρες. Οπως εχουμε εξηγησει και αναλυτικα παλιοτερα, η παραγωγικοτητα της εργασιας στην Ελλαδα ειναι απο τις χαμηλοτερες στην Δυση. Καποιοι σχολιαστες συναγουν απο αυτο το γεγονος οτι ισως τελικα φταιει η τεμπελια μας, δουλευουμε πολυ στα χαρτια, αλλα παλι τιποτα δεν κανουμε.

Η τεμπελια ειναι γενικα προβληματικη εννοια, δυσκολα μετριεται σε πολυπλοκα μη-ντετερμινιστικα οικονομικα περιβαλλοντα, οταν δεν ξερουμε τι ποσοστο ικανοτητων, τυχης ή σκληρης δουλειας χρειαζεται για ενα καλο αποτελεσμα. Σιγουρα, οσο πολυπλοκο και να ειναι το συστημα, οι επιλογες μας επηρεαζουν την παραγωγικοτητα μας. Αν δουλεψουμε περισσοτερο, πιθανοτατα θα παραξουμε περισσοτερο. Αυτο ομως που θελω να τονισω ειναι οτι δεν φταινε (νομιζω) τοσο οι καθμερινες μικρο-επιλογες των Ελληνων οσο οι μεγαλες πολιτικες επιλογες. Το θεμα δεν ειναι τοσο ποσους καφεδες πινει ο ιδιωτικος υπαλληλος Γιαννης Κανονικοπουλος στην δουλεια και ποση ωρα παιζει πασιεντζα, αλλα κατα ποσον εχουμε ενα περιβαλλον που η δουλεια του απο την μια αποδιδει το αποτελεσμα που επιδιωκει ο ιδιος, και απο την αλλη πιανει τοπο στην επιχειρηση, στην αγορα και στην κοινωνια.

Read moreΦταινε οι τεμπεληδες Ελληνες? Παραγωγικοτητα και αξιοκρατια

Το ελληνικο κρατος απομακρυνει φοιτητες με το ζορι απο τα σπιτια τους, τους στελνει σε ιδρυματα χαμηλοτερης σταθμης αποτι θα βρισκαν στην πολη τους, και μετα ξοδευει τα λεφτα των γονιων τους για να τους πεισει να μεινουν μακρια απο αυτους

Διαβαζω στην Καθημερινη

το 24,3% των πρωτοετών της τρέχουσας ακαδημαϊκής χρονιάς πήγαν να εγγραφούν στη σχολή τους και μετά την… ξέχασαν αφού ούτε καν βιβλία δεν ζήτησαν να πάρουν για τα μαθήματά τους. Το ποσοστό αυτό αυξήθηκε, αφού το 2010-2011 το 19,55% των πρωτοετών έκαναν μεν εγγραφή στη σχολή τους, αλλά δεν ζήτησαν βιβλία.

Φοιτητικη διαρροη ονομαζουν το φαινομενο, υπονοωντας μαλλον οτι οι φοιτητες ειναι ενα αβουλο ρευμα που κατευθυνουμε οπου και οπως θελουμε. Οι ζημιες που προκαλει το φαινομενο ειναι προφανεις και οι λυση μαλλον ευκολη. Αλλα δυστυχως προσκρουει σε δυο απο τα αγαπημενα τοτεμ της π.κ. (προ κρισης) Ελλαδας.

Αρχιζω απο τις ζημιες. 1 στους 4 φοιτητες εγγραφεται σε σχολες απο τις οποιες δεν ενδιαφερεται καν να παραλαβει τα δωρεαν βιβλια. Απο την μια αυτοι οι φοιτητες προκαλουν κοστος στο κρατος (κοστος γραφειοκρατιας πχ), χωρις να κερδιζουν τιποτα οι ιδιοι.

Read moreΦοιτητικη διαρροη ή αποτυχημενη εκπαιδευτικη πολιτικη

Μεγαλο θεμα εχουν γινει στην Ελλαδα τα δημοσια εξοδα, ο αριθμος των εργαζομενων στο δημοσιο και η αναζητηση ποιος εφαγε τα λεφτα τελοσπαντων. Η συζητηση φυσικα δεν θα τελειωσει ποτε αλλα εχω την εντυπωση οτι παραμελουμε συστηματικα το σκελος των δημοσιων εσοδων, δηλαδη οτι το κρατος ουτως ή αλλως δεν ειχε και τοσο πολλα λεφτα να φαει. Ιδου μια ερωτηση για οποιονδηποτε εργαζεται στην Ελλαδα, τι ποσοστο εισοδηματος δινετε στο κρατος? Παρτε το ετησιο εισοδημα σας μετα φορων και εισφορων και διαιρεστε το δια του συνολου των πραγματικων (οχι των δηλωθεντων μονο) εσοδων σας το ιδιο ετος. Αν εισαστε μεσου εισοδηματος το αντιστοιχο νουμερο στην Γερμανια θα ηταν περιπου 0,5 – 0,6. Δηλαδη κυριολεκτικα καπου το μισο εισοδημα ενος Γερμανου παει σε φορολογια και κοινωνικη ασφαλιση. Παρομοιως σε βορειοτερες χωρες της ΕΕ. Στην δηθεν φανατικη οπαδο του ελευθερου επιχειρειν Βρετανια το νουμερο θα ηταν περιπου 0,6-0,7 (για μενα ειναι 0,63 περιπου).

Στην Ελλαδα εχω την υποψια οτι το αντιστοιχο νουμερο για μισθωτους στον επισημο τομεα της οικονομιας ηταν καπου στο 0,65-0,75 και για τους υπολοιπους ακομα και 0,8-0,9. Ενδιαφερομαι να ακουσω πραγματικα παραδειγματα, αλλα δεδομενου του γραφηματος δυσκολα θα με πεισει κανεις οτι ο μεσος Ελληνας πληρωνε εστω και κατα προσεγγιση ευρωπαϊκου επιπεδου φορους.

Read moreΠοιοι τα φαγαμε – η αδυναμια του ελληνικου κρατους σε μια εικονα