Ο όρος “Ολοκαύτωμα” είναι εντελώς άστοχος ως περιγραφή της φρικτής μοίρας των Ευρωπαίων Εβραίων επί εθνικοσοσιαλισμού. Δεν είναι απλώς άστοχος, νομίζω ότι είναι και προσβλητικός.
Το ολοκαύτωμα δεν είναι παρά μια λατρευτική πρακτική. Ο όρος Κορμπάν Ολά (קָרְבַּן עוֹלָה) αναφέρεται σε μια συγκεκριμένη θυσία της περιόδου του Α΄ και του Β΄ Ναού, κατά την οποία το θυσιαζόμενο ζώο προσφερόταν ολόκληρο στον Θεό, με το να καίγεται ολόκληρο (σε αντίστιξη με το να προσφέρεται μόνο ένα μέρος του, με το λοιπό να καταναλώνεται από τον προσφέροντα λατρευτή σε ιερόδειπνο ή να απομένη στον ιερέα [“αφαίρεμα“]). Παρόμοιες θυσίες ολοκαυτώματος ήταν γνωστές και στον ελληνικό πολιτιστικό χώρο. Η αξία της θυσίας ολοκαυτώματος είναι προφανώς ότι δεν απομένει τίποτα από το θύμα για τους ανθρώπους, αλλά ότι ολόκληρο προσφέρεται στην θεότητα. Πρόκειται συνεπώς για δείγμα απόλυτης αφοσίωσης προς τον Γιαχβέ (ή όπως Τον λένε τέλος πάντων).
Όλα αυτά τα μοβόρικα περιγράφονται στο πρώτο και στο έκτο κεφάλαιο του Λευιτικού:
1 ΚΑΙ ἀνεκάλεσε Μωυσῆν, καὶ ἐλάλησε Κύριος αὐτῷ ἐκ τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου λέγων· 2 λάλησον τοῖς υἱοῖς Ἰσραήλ, καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς· ἄνθρωπος ἐξ ὑμῶν ἐὰν προσαγάγῃ δῶρα τῷ Κυρίῳ, ἀπὸ τῶν κτηνῶν καὶ ἀπὸ τῶν βοῶν καὶ ἀπὸ τῶν προβάτων προσοίσετε τὰ δῶρα ὑμῶν. 3 ἐὰν ὁλοκαύτωμα τὸ δῶρον αὐτοῦ ἐκ τῶν βοῶν, ἄρσεν ἄμωμον προσάξει· πρὸς τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου προσοίσει αὐτὸ δεκτὸν ἐναντίον Κυρίου. 4 καὶ ἐπιθήσει τὴν χεῖρα ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ καρπώματος, δεκτὸν αὐτῷ ἐξιλάσασθαι περὶ αὐτοῦ. 5 καὶ σφάξουσι τὸν μόσχον ἔναντι Κυρίου, καὶ προσοίσουσιν οἱ υἱοὶ Ἀαρὼν οἱ ἱερεῖς τὸ αἷμα, καὶ προσχεοῦσι τὸ αἷμα ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κύκλῳ τὸ ἐπὶ τῶν θυρῶν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου. 6 καὶ ἐκδείραντες τὸ ὁλοκαύτωμα μελιοῦσιν αὐτὸ κατὰ μέλη, 7 καὶ ἐπιθήσουσιν οἱ υἱοὶ Ἀαρὼν οἱ ἱερεῖς πῦρ ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον καὶ ἐπιστοιβάσουσι ξύλα ἐπὶ τὸ πῦρ. 8 καὶ ἐπιστοιβάσουσιν οἱ υἱοὶ Ἀαρὼν οἱ ἱερεῖς τὰ διχοτομήματα καὶ τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ στέαρ ἐπὶ τὰ ξύλα τὰ ἐπὶ τοῦ πυρὸς τὰ ὄντα ἐπὶ τοῦ θυσιαστηρίου, 9 τὰ δὲ ἐγκοίλια καὶ τοὺς πόδας πλυνοῦσιν ὕδατι, καὶ ἐπιθήσουσιν οἱ ἱερεῖς τὰ πάντα ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον· κάρπωμά ἐστι, θυσία, ὀσμὴ εὐωδίας τῷ Κυρίῳ.
[…]
1 ΚΑΙ ἐλάλησε Κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων· 2 ἔντειλαι Ἀαρὼν καὶ τοῖς υἱοῖς αὐτοῦ, λέγων· οὗτος ὁ νόμος τῆς ὁλοκαυτώσεως· αὐτὴ ἡ ὁλοκαύτωσις ἐπὶ τῆς καύσεως αὐτῆς ἐπὶ τοῦ θυσιαστηρίου ὅλην τὴν νύκτα ἕως τὸ πρωΐ, καὶ τὸ πῦρ τοῦ θυσιαστηρίου καυθήσεται ἐπ᾿ αὐτοῦ, οὐ σβεσθήσεται. 3 καὶ ἐνδύσεται ὁ ἱερεὺς χιτῶνα λινοῦν καὶ περισκελὲς λινοῦν ἐνδύσεται περὶ τὸ σῶμα αὐτοῦ, καὶ ἀφελεῖ τὴν κατακάρπωσιν, ἣν ἂν καταναλώσῃ τὸ πῦρ, τὴν ὁλοκαύτωσιν, ἀπὸ τοῦ θυσιαστηρίου, καὶ παραθήσει αὐτὸ ἐχόμενον τοῦ θυσιαστηρίου. 4 καὶ ἐκδύσεται τὴν στολὴν αὐτοῦ καὶ ἐνδύσεται στολὴν ἄλλην, καὶ ἐξοίσει τὴν κατακάρπωσιν ἔξω τῆς παρεμβολῆς εἰς τόπον καθαρόν. 5 καὶ πῦρ ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον καυθήσεται ἀπ᾿ αὐτοῦ καὶ οὐ σβεσθήσεται, καὶ καύσει ἐπ᾿ αὐτοῦ ὁ ἱερεὺς ξύλα τὸ πρωΐ πρωΐ· καὶ στοιβάσει ἐπ᾿ αὐτοῦ τὴν ὁλοκαύτωσιν καὶ ἐπιθήσει ἐπ᾿ αὐτὸ τὸ στέαρ τοῦ σωτηρίου· 6 καὶ πῦρ διὰ παντὸς καυθήσεται ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον, οὐ σβεσθήσεται.
Η γενοκτονία των Εβραίων δεν συνιστούσε λατρεία του Θεού όμως, αλλά του Διαβόλου. Αποτελεί προσβολή στην μνήμη τους να συγκρίνωνται, έστω και ακούσια, τα καμμένα σώματα των Εβραίων μαρτύρων με τα ζώα της θυσίας τα καιόμενα επί του βωμού. Η φρικτή μυρωδιά της καμμένης τους σάρκας δεν είναι οσμή ευωδίας τω Κυρίω.
Ο εναλλακτικός όρος που συνηθίζεται πλέον είναι Σοά (γράφεται στα εβραϊκά με σειν-βαβ-άλεφ-χαι: שואה). Είναι πράγματι ταιριαστό να χρησιμοποιηθή ένας εβραϊκός όρος για ένα τέτοιας έκτασης έγκλημα εις βάρος των Εβραίων, όσο και αν στα ελληνικά παρουσιάζει κάποια δυσκαμψία (η σοά, της σοάς; Θα έλεγα ναι). [Κάπως έτσι προτείνουν και οι Ουκρανοί τον όρο Голодомор για την δική τους σταλινική γενοκτονία, (Χολοντομόρ νομίζω ότι προφέρεται)].
Οπότε, ας μην ξαναμιλήσουμε για Ολοκαύτωμα (λάθος που έχω κάνει κι εγώ).
Δεν νομίζω ότι χρησιμοποιεί κανείς τον όρο ολοκαύτωμα προσβλητικά.
Η αρχική σημασία επιζεί μόνο στα λεξικά. Και η σύγχρονη σημασία, της ολοκληρωτικής καταστροφής, δεν έχει ανάγκη κάποια αναγωγική ερμηνεία.
Προφανώς και δεν την χρησιμοποιεί κανείς προσβλητικά. Όπως ας πούμε δεν είναι φυσικά προσβλητικό το
“ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων”.
Ότι είναι εσφαλμένη πάντως, προχτές από Εβραίο το άκουσα.
Ο όρος που επικράτησε να χρησιμοποιείται για τη συγκεκριμένη μαύρη σελίδα της ανθρώπινης Ιστορίας δεν νομίζω ότι διαδόθηκε από τα Ελληνικά. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιείται στην Ευρώπη εδώ και αιώνες για να περιγράψει μαζικές σφαγές. Έτσι χρησιμοποιήθηκε και στη γλώσσα μας ο αντίστοιχος βιβλικός όρος (περίπου), ο οποίος τυχαίνει να είναι ελληνικός.
Η χρήση του όρου “Σοά” δεν είναι πρόσφατη, αφού χρησιμοποιείται από τους Εβραίους από τον πόλεμο, αλλά δεν έχει καταφέρει να επικρατήσει ούτε στις ΗΠΑ, όπου είναι πολύ προσεκτικοί με τέτοια θέματα. Γενικά το ιστορικό γεγονός είναι πολύ ευαίσθητο και παρεξηγήσιμο από πολλές πλευρές (duh!).
Σύμφωνα με τα γενικώς αποδεκτά από τους σύγχρονους ιστορικούς, μιλάμε για περίπου 10-17 εκατ. θύματα (ανάλογα τον …ορισμό), εκ των οποίων τα 6 εκατ. περίπου ήταν Εβραίοι. Ίσως να αποκαλούμε Ολοκαύτωμα το σύνολο της Γερμανικής (πρέπει ακόμα να τους λέμε Ναζί;) θηριωδίας και Σοά ειδικά η εξολόθρευση μεγάλου μέρους των Εβραίων της Ευρώπης, για τους λόγους που εξηγείς.
Καλή σκέψη η τελευταία. Ειδικά για εμάς βέβαια, σοά δεν λέει και πολλά (νομίζω), γιατί τα εβραϊκά δεν τα μιλούσαν ούτε οι Ρωμανιώτες ούτε οι Σεφαραδίτες Εβραίοι. Αλλά μπορεί να κάνω λάθος σε αυτό.
Ήθελα να πω δηλαδή ότι ίσως είναι λίγο παράξενο να χρησιμοποιούμε μια εβραϊκή λέξη για ανθρώπους ισπανόφωνους και ελληνόφωνους, που ίσως να μην την καταλάβαιναν και οι ίδιοι. Από την άλλη, ως Εβραίοι πέθαναν.
Στον ύστερο 19ο αιώνα υπάρχουν πολλές χρήσεις του ολοκαυτώματος για θύματα πυρκαγιών και εμπρησμών.
Αλλά βρήκα μία λίγο παλαιότερη που ξεχωρίζει, κι όχι μόνο επειδή aπουσιάζει η κυριολεκτική φωτιά.
Α) δεν το πιασα, γιατί να λέμε Γερμανοί και όχι ναζί??
Β) κι όμως αν ειναι σαν τα ρωσικά ειναι γολοντομορ. Οκ κάποιο ο διαβάζεται πιθανότατα α εκεί. Αλλά τελοσπαντων χ μαλακό δεν υπάρχει, γιαυτο και ο Χάρρυ ποττα λέγεται Γκαρυ στα ρουσικα
Έλα, το βρήκα, στα ρωσσικά είναι Γκαλανταμούρ, στα ουκρανικά Γολοντομόρ.
Κλάσεις ανώτερα τα ουκρανικά.
Η Γερμανία κήρυξε και διεξήγαγε πόλεμο, γιατί να μη λέμε Γερμανοί;
γιατι ας πουμε για παραδειγμα ειχε δικτατορια? Για τον ιδιο λογο που αν ενα πεηπερ ερευνητων του Χαρβαρντ βγαζει ενα αποτελεσμα ειναι λαθος να λεμε “το Χαρβαρντ ανακαλυψε πως”? κτλ
θαναση, ναι, τα ρωσικα εχουν αυτο το ζητημα με τα ατονα ο. Γιαυτο και μενα με λενε σατηρης. :)
Η αναλογία σου είναι εσφαλμένη. Αν αποφασίσει Χ το συμβούλιο διοίκησης του Χάρβαρντ σήμερα, έχουμε κάθε δικαίωμα να πούμε ότι “Το Χάρβαρντ αποφάσισε Χ”. Και το ίδιο θα μπορούμε να πούμε και σε 30 χρόνια από σήμερα, όταν το συμβούλιο διοίκησης πιθανότατα θα είναι εντελώς διαφορετικό. Οι πράξεις του ΣΔ αντιστοιχούν άμεσα και ξεκάθαρα στις πράξεις του πανεπιστημίου.
Αυτή είναι η σωστή αναλογία μεταξύ κράτους και Χάρβαρντ.
Κατά τον ίδιο τρόπο λέμε ότι η Ελλάδα μπήκε στον Β’ Παγκόσμιο στο πλευρό των συμμάχων, όχι “ο Μεταξάς και ο Γεώργιος Β’ μπήκαν στον Β’ ΠΠ στο πλευρό των συμμάχων”.
Οι ναζί κυβερνούσαν την Γερμανία και οι κυβερνητικές τους πράξεις αντιστοιχούν άμεσα σε πράξεις της Γερμανίας, από την αρχή της συνέχειας του κράτους. Κι αν μπορούμε να λέμε “οι Γερμανοί έκαναν” εννοώντας “η Γερμανία έκανε”(ομολογουμένως δεν υπάρχει πάντα 1:1 αντιστοίχιση εδώ), τότε μπορούμε να λέμε και “οι Γερμανοί έκαναν” εννοώντας “η (τότε) ναζιστική γερμανική κυβέρνηση έκανε”.
Και όχι μόνο αυτό, η Γερμανία τότε ήταν μια λαοφιλέστατη δικτατορία, μην το ξεχνάμε. Η γενοκτονία ήταν και ναζιστική και γερμανική.