Διάβασα την είδηση για το πρόστιμο ύψους 1,5 εκατ. ευρώ που επιβληθηκε στη Eurobank, επειδή η Επιθεώρηση Εργασίας βρήκε σε μια μονάδα της Τράπεζας 150 εργαζόμενους να εργάζονται αδήλωτες ή παράνομες υπερωρίες (“Η έφοδος έγινε στις 19:00 και όπως διαπιστώθηκε, 150 υπάλληλοι που θα έπρεπε να έχουν αποχωρήσει από την εργασία τους το αργότερο έως τις 18:15, εργάζονταν κανονικά.”). Θετικό αυτό που έγινε ή όχι;
Θετικό, κατ αρχάς, γιατί υπάρχει νομοθεσία και πρέπει να εφαρμόζεται. Αλλά: η νομοθεσία για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας (ωράριο, υπερωρίες κτλ) είναι η κλασική περίπτωση ελληνικών νόμων που ψηφίστηκαν για να μην εφαρμόζονται. Είναι πολύ αυστηροί στα χαρτιά, αλλά αν ποτέ εφαρμοστούν κανονικά, το σύστημα θα καταρρεύσει. Δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις, ιδίως μικρομεσαίες, τους παραβαίνουν, είτε γιατί δεν θα άντεχαν το κόστος της συμμόρφωσης, είτε γιατί οι διαδικασίες που προβλέπονται για να είσαι σύννομος είναι τελείως ανεφάρμοστες.
Για παράδειγμα, ο Νόμος επιτρέπει να κατανεμηθεί ο ετήσιος αριθμός ωρών εργασίας με τρόπο που θα αντιμετωπίζει τις εποχικές αιχμές, δηλάδη περισσότερες ώρες κάποιους μήνες, και λιγότερες κάποιους άλλους. Αλλά για να γίνει αυτό, χρειάζονται να εμπλακούν και να συμφωνήσουν τόσα όργανα, ώστε η συγκεκριμένη διάταξη δεν έχει ισχύσει ποτέ, για καμμία επιχείρηση.
Οι κυβερνήσεις που σχεδιάζουν τέτοιους νόμους είτε δεν καταλαβαίνουν τις επιπτώσεις τους αν εφαρμοστούν, είτε τις καταλαβαίνουν, και προτιμούν να προσποιούνται τους αυστηρούς στη Βουλή και στην TV, και μετά να ανέχονται τις παραβάσεις. Ενας επιχειρηματίας που διοικεί μια από τις πιο καλά οργανωμένες εξαγωγικές εταιρίες, μού είπε το 2005 την εξής περίπτωση: “Για να προλάβουμε τις μεγάλες παραγγελίες του εξωτερικού, συχνά λειτουργούμε το εργοστάσιο τις Κυριακές, πράγμα που απαγορεύεται. Το εργοστάσιο είναι σε βιομηχανική ζώνη, άρα δεν οχλεί κατοικίες, και οι εργαζόμενοι αναπληρώνουν κανονικά με ρεπό τις βάρδιες της Κυριακής, τι οποίες μάλιστα τις πληρώνονται και περισσότερο. Είναι όμως παράνομο αυτό που κάνουμε. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, που θέσπισε το σχετικό περιορισμό, ήξερε πολύ καλά οτι θα μάς κάνει ζημιά αν εφαρμοστεί, και για αυτό άφηνε την Επιθεώρηση Εργασίας να κάνει τα στραβά μάτια. Τώρα με τη Νέα Δημοκρατία, η εντολή που έχουν οι Επιθεωρητές είναι: ‘εφαρμοστε το Νόμο’. Μας έχουν ταράξει στα πρόστιμα, και έχω αρχίσει να χάνω παραγγελίες.”
Ποιά λοιπόν είναι η καλύτερη πρακτική: του (Σημιτικού) ΠΑΣΟΚ που θέσπισε έναν ‘φιλεργατικό νόμο’ εν γνώσει οτι δεν πρέπει να εφραμόζεται πολύ αυστηρά, ή της ΝΔ που επέμενε στην εφαρμογή, ανεξάρτητα από επιπτώσεις;
Για αυτό λοιπόν, δεν ξέρω αν πρέπει να χαρούμε που εφαρμόστηκε ένας νόμος, ή να αγανακτούμε με τους ανεφάρμοστους νόμους που έχουμε.
ΥΓ (Διαφορετικό θέμα):
Αν κατάλαβα καλά, από το ύψος του προστίμου, σε συνδυασμό με αυτό το άρθρο, φαίνεται οτι το πρόστιμο δεν εξαρτάται από τον αριθμό των εργαζομένων που απασχολήθηκαν παράνομα, αλλά από τον συνολικό αριθμό εργαζομένων που απασχολεί η επιχείρηση. Δηλαδή, αν επρόκειτο για όλους τους εργαζόμενους μιας επιχείρησης που απασχολεί συνολικά 150, το πρόστιμο θα ήταν περίπου 30.000 ευρώ. Αλλά επειδή πρόκειται για 150 εργαζόμενους σε σύνολο αρκετών χιλιάδων της Eurobank, το πρόστιμο είναι 50 φορές μεγαλύτερο. Ισως να είναι λογικό, αν τεκμαίρεται οτι η παράβαση σε μία μονάδα δηλώνει την ίδια παράβαση σε όλες. Αν όμως δεν είναι έτσι; Αν, πχ, η μονάδα στη Νέα Ιωνία είναι εξαίρεση (π.χ. το μηχανογραφικό κέντρο), ενώ στα τραπεζικά καταστήματα δεν συμβαίνουν τα ίδια; Μάλλον έχουμε άλλη μια περίπτωση όπου ο νόμος τιμωρεί δυσανάλογα τους μεγάλους.
Τα ιδια κάνει και η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Αν μια επιχείρηση έχει μια παράνομη ρήτρα σε μια σύμβαση διανομής ενός προιόντος, το πρόστιμο δεν θα υπολογιστεί με βάση τον τζίρο σε αυτό το προϊόν, αλλά με βάση όλο τον τζίρο της εταιρίας. Αν το προιόν αντιπροσωπεύει μόνο το 10% του τζίρου, το πρόστιμο θα είναι 10πλάσιο από αυτό που θα έτρωγε μια μικρή επχείρηση που θα διακινούσε μόνο αυτό το ένα προιόν. Αυτό δε, σε αντίθεση με την πρακτική της αντίστοιχης Επιτροπής Ανταγωνισμού της ΕΕ.
Αλλο ένα θεσμικό εμπόδιο στη μεγέθυνση, άλλος ένας λόγος που είμαστε η χώρα των μικροεπιχειρήσεων.
Και χάθηκε, αφέντη μου, ο ίσιος δρόμος, ο δρόμος της γκαμήλας;
Ήπιοι νόμοι, ανελέητη εφαρμογή.
Αν και διατηρώ κάθε αμφιβολία σχετικά με το αν η τράπεζα ήθελε τάχα να πληρώση υπερωρίες και δεν την άφησε η πολυδαίδαλη νομοθεσία…
Γιατί δεν εξελίσσεται ο νόμος (και αρκετά γρήγορα) για να καλύψει αυτές τις περιπτώσεις; Έχει μελετήσει κανείς αν τις ιδιαιτερότητες της κοινωνίας και της οικονομίας της Ελλάδας θα βοηθούσε ένα common law (case law) σύστημα; Σε αυτά τα συστήματα γίνεται, υποτίθεται, ευκολότερη και γρηγορότερη προσαρμογή σε κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις…
μαικωλ
να γυρισει η Ελλαδα σε common law ειναι νομιζω αδυνατω χωρις επανασταση (κυριολεκτικα, πρεπει να καταλυθει το Συνταγμα).
Τωρα, η λογικη του οτι τα προστιμα πρεπει να μετριουνται με βαση το μεγεθος της εταιρειας ειναι τυπικα μυωπικη και υποθετω και αντιθετη στον νομικο πολιτισμο μας. Δηλαδη αν η εταιρεια ειχε 300.000 εργαζομενους ποσο θα την εβαζαν να πληρωσει?
Ενα αλλο ζητημα που νομιζω ειναι πιο σημαντικο και ειλικρινα κανεις νομοθετης δεν φαινεται να πιανει: ο μισθος ειναι ενα φαινομενο ισορροπιας στην αγορα εργασιας. Σε αυτον πειρλαμβανονται ολες οι συνθηκες της εργασιας, ως εχουν πραγματικα, οχι στα χαρτια. Αν ως σημερα οι εργαζομενοι δουλευουν υπερωριες και ξαφνικα κοπουν αυτες, θα πεσουν και οι μισθοι και υποθετω μαλιστα οτι θα πεσουν παραπανω απο το ποσο που θα λαβουν οσοι δουλεψουν τελικα “νομιμες” υπερωριες (για λογους μη γραμμικοτητας του προβληματος που δεν εχει νοημα να αναλυσω εδω).
Αριστο, αν εχω μια επιχειρηση με 20 εργαζομενους, ποιον πρεπει να ρωτησω για να αποφασισουμε να δουλεψουμε 12 ωρες μια μερα και καθολου την επομενη?
Κατα τα αλλα πρεπει να σχολιασει κανεις την ταση των κυβερνησεων προς λαϊκιστικες “εφοδους” με σκοπο την μειωση των ωρών εργασιας αλλα δεν εχω ακουσει ποτε το αντιθετο, πχ να κανουν εφοδο σε υπουργειο και να δουν ποσοι υπαλληλοι ειναι δηλωμενοι οτι εργαζονται αλλα μυστηριωδως εχουν εξαφανιστει. Αλλα στην Ελλαδα το να δουλευει καποιος λιγο παραπανω ειναι αμαρτια, το να δουλευει λιγοτερο μαγκια του.
Μισό λεπτό. Πρώτα απ’ όλα, η ιδέα να εξαρτάται το ύψος του προστίμου από την οικονομική κατάσταση του καταδικασθέντος δεν είναι ούτε καινούργια ούτε ατυχής. Έχει να κάνει αφενός μεν με διάφορες ανησυχίες περί δικαιοσύνης και ακριβοδικίας, αφετέρου δε με εγκληματοπροληπτικές επιδιώξεις. Και τα δύο θα έπρεπε να είναι προφανή. Ο σκοπός δεν είναι να κόψουμε ταρίφα για κάθε παράβαση αλλά να τιμωρούμε δίκαια και να αποτρέπουμε τις παραβάσεις. Ενώ, λοιπόν, ένας χρόνος στη φυλακή είναι, τρόπον τινά, εξίσου βαριά ποινή για όλους, ένα πρόστιμο 500 ευρώ είναι ανύπαρκτο για τον Βαρδινογιάννη, υπολογίσιμο για εμένα, βαρύ για τον άνεργο με τις κάρτες και τα δάνεια και ασήκωτο για τον άστεγο. Οι δε εγκληματοπροληπτικές ανησυχίες είναι προφανείς: ό,τι συμφέρει να διακινδυνεύσει, από πλευράς ενδεχόμενου προστίμου, μία μεγάλη επιχείρηση δεν συμφέρει μία μικρή.
Τώρα, όσον αφορά το case law, σας προτείνω να το ξανασκεφτείτε. Κατ’ αρχάς, η σύγχρονη τάση είναι να έρχεται το common law προς τα εμάς και όχι το αντίστροφο. Αλλά επειδή αυτό από μόνο του δεν είναι και κανένα σοβαρό επιχείρημα, θα σας πω τη βασική μου ανησυχία. Το caase law έχει δύο τουλάχιστον σοβαρά μειονεκτήματα δικαιοπολιτικής υφής. Το πρώτο το ψυχανεμίζεται κανείς από τους καυγάδες του Αναγνώ με το ΕΔΔΑ. Υπάρχει ένα ζήτημα ασφάλειας δικαίου. Όλες αυτές οι γενικές ρήτρες και οι θεωρίες, συνηθέστατα οδηγούν σε σοβαρή ανασφάλεια δικαίου, ειδικά για τους μη νομομαθείς πολίτες, που δεν κάθονται να ψειρίζουν τις πολυλογίες των δικαστών του common law. Αυτό το πρόβλημα γιγαντώνεται όταν στο μαγεριό μπαίνουν άπειροι και μαθητευόμενοι sous-chef -βλ. ΕΔΔΑ. Φανταστείτε τι θα γινόταν στο Ελλάντα. Το δεύτερο ζήτημα το υπεννόησα ήδη: λόγω του απίστευτου όγκου και της περιπλοκότητας της νομικής ύλης, ο πολίτης απομακρύνεται πολύ περισσότερο από το νόμο και την απονομή δικαιοσύνης. Μπορεί το case law να “φτιάχνει” δικηγόρους που είναι λίγο παραπάνω φιλόσοφοι του δικαίου από τους υπόλοιπους, αλλά, ταυτοχρόνως, τους καθιστά ένα είδος μονοπωλίου στην “από ‘δω” όχθη του συστήματος. Το να μπορείς να πας στην Εφορία, να σε παραπέμψουν στο σχετικό νομοθέτημα και να πάρεις μία -αρκετά σαφή- ιδέα για τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά σου χωρίς να χρειαστεί να ανατρέξεις σε 50 ακαταλαβίστικες αποφάσεις είναι πολύ σημαντικό για μία δημοκρατία. Σκεφτείτε το.
Τέλος, τα περί ήπιων αλλά ανελεήτως εφαρμοζομένων νόμων δεν είναι δα και καινοφανή. Όλοι συμφωνούμε (ΟΚ σχεδόν), από Antony Duff μέχρι Αλέκο Κωστάρα.
Κωνσταντινε
Δεν ξερω πως θες να μιλησεςι για ακριβοδικια οταν εχουμε να κανουμε με ανωνυμες επιχειρησεις. Αν η μικρη επιχειρηση Α και η μεγαλη Β εχουν μετοχους και δη φτωχους η Β και πλουσιους η Α, δεν ξερω γιατι για το ιδιο παραπτωμα θα βλαψεις περισσοτερο τους φτωχους μετοχους της Β. Ενα αυτο.
Δευτερο και σημαντικοτερο ειναι το ζητημα της δομης της αγορας και γιαυτο λεγαμε σε αλλο τοπικ οτι ειναι χρησιμο να ξερει κανεις καποια βασικα οικονομικα, οταν θελει να κρινει τετοια ζητηματα. Οταν τιμωρεις δυσαναλογα τις μεγαλες επιχειρησεις για το ιδιο παραπτωμα, ειναι ν’απορει κανεις που δεν μπορει να αναπτυχθει μεγαλη επιχειρηση στην Ελλαδα?
Και οταν δεν υπαρχει μεγαλη επιχειρηση απο που περιμενουμε οικονομιες κλιμακας, υψηλοτερους μισθους κτλ?
Η τιμωρια να εξαρταται σε καποιον βαθμο απο το μεγεθος της επιχειρησης ισως να’χει νοημα, να εξαρταται ομως γραμμικα (διπλασιο μεγεθος-διπλασια τιμωρια) ειναι πολυ περιεργο, υποψιαζομαι αδικο και σχεδον σιγουρα κακο για την λειτουργια της αγορας και την οικονομικη αναπτυξη της χωρας.
1) Μίλησα εγώ συγκεκριμένα για case law και επιχειρήσεις ή για τα μειονεκτήματά του γενικά;
2) Ξέρεις τι είναι η ακριβοδικία και ποια η διαφορά της με τη δικαιοσύνη;
3) Είπα εγώ για γραμμικότητες και τέτοιες υπεραπλουστετυικές σαχλαμάρες;
4) Διάβασες το σχόλιό μου; Χωρίς να μαγειρεύεις, να τρέχεις ένα πείραμα, να μαλώνεις στο μπαζ, να βλέπεις τηλεόραση και να ερωτοτροπείς στο skype at the same time;
5) Γενικώς, σε μένα απευθύνεσαι;
6) Δε βαριέσαι να επαναλαμβάνεις ότι για όλα πρέπει να ξέρει κανείς και οικονομικά; Θα πω τη γνώμη μου για το επιθυμητό του case law αφού πρώτα μάθω οικονομικά; Την παλεύεις που λένε και στον ΕΣ;
7) Θα διαλέξουμε σύστημα απονομής δικαιοσύνης με αποκλειστικό/βασικό κριτήριο της λειτουργία της αγοράς; Ξαναρωτώ: την παλεύεις;
8 ) Η φράση “υποψιάζομαι ότι αυτό είναι άδικο”, όταν απευθύνεται από εσένα σε εμένα, είναι ή δεν είναι ένα απολαυστικό επίτευγμα διαδικτυακού σουρεαλισμού; Simply put, δεν έχασα το χρόνο μου διαβάζοντάς την;
9) Αυτό με τους μετόχους το σκέφτηκες σοβαρά; Δεν σου έχει περάσει ποτέ από το μυαλό ότι η τιμώρηση μη φυσικών προσώπων είναι λίγο πιο περίπλοκο ζήτημα από μία απλή διαίρεση;
10) Φαίνεται ότι έχω χάσει την υπομονή μου με κάτι τέτοια; Φταίει μετά ο kt που αρχίζει τα γραφικά με τους πύργους;
Αφού ζητήσω προκαταβολικά συγγνώμη από τον Αρίστο, θα κάνω μία μικρή παρέκβαση επί της διαδικασίας.
Βλέπω, λοιπόν, ότι δύο καλοί φίλοι σοκαρίστηκαν τόσο πολύ από το “ξέσπαμά” μου, που έσπευσαν (κυριολεκτικά) να το κοκκινίσουν. Δεν έχω τίποτα με το κοκκίνισμα, το θεωρώ σπουδαία γαστριμαργική εφεύρεση και του δίνω όση σημασία δίνω και στο πρασίνισμα, δηλαδή καμμία. Αλλά μου γεννά κάποιες απορίες, εν προκειμένω.
Αυτό που υποβαθμίζει, κατά τη γνώμη ουκ ολίγων τελικά, το διαδικτυακό διάλογο, είναι το ελευθέριο ή και επιθετικό ύφος που μπορεί και να οφείλεται στις διαπροσωπικές σχέσεις των δύο εμπλεκομένων, και όχι ανούσια πράγματα όπως η προσεκτική ανάγνωση των σχολίων πριν απαντήσουμε – κάτι που, θυμίζω, είναι το Α και το Ω του ουσιαστικού διαδικτυακού σεβασμού. Και λέω ουκ ολίγων γιατί το ίδιο έγινε και με το πέσιμο του Κώστα (του κτ ντε, αλλά δεν μπορώ άλλο με τα κου-του, σου-ψου, θου-βου κοκ) στο Θανάση. Είχε ένα πόιντ ο άνθρωπος, όπως έχω κι εγώ. Και μπορεί και να υπάρχει κάποιο νόημα σε αυτού του ύφους την επικοινωνία, κάποιο κρυμμένο κλείσιμο ματιού που δεν απευθύνεται σε όλους.
Τώρα, αν πράγματι οι περισσότεροι δεν ξύνουμε ούτε την επιφάνεια των απόψεων των συνομιλητών μας, το να διακρίνουμε τέτοιες λεπτές εκφάνσεις συνιστά χαζή απαίτηση εκ μέρους μου. Αλλά, αν θέλουμε να παραμένουμε σοβαροί μέσα στην ιλαρότητα του ιστολογικού πάρε-δώσε πρέπει να αφιερώνουμε την ελάχιστη επιμέλεια που απαιτείται πριν αρχίσουμε να πληκτρολογούμε. Τα σημαιάκια και τα χεράκια δεν έσωσαν κανένα διαδικτυακό καφενείο από τον εαυτό του. Εγώ δε θέλω, λοιπόν, να συζητώ καφενοειδώς εδώ μέσα, παίζοντας τάβλι και βλέποντας το ματς ταυτόχρονα. Τώρα που το είπα σε απλά ελληνικά ελπίζω να κατέστη σαφές.
1) γιατι, μιλησα εγω για case law στην απαντηση μου προς εσενα?
2) οχι ακριβως
3) για μισο λεπτο. Υπερασπιζεσαι την αποφαση που κριτικαρει ο Αριστος. Η αποφαση αυτην χρησιμοποιησε εναν γραμμικο κανονα τουλαχιστον αποσο αναφερει ο Αριστος (“το πρόστιμο δεν εξαρτάται από τον αριθμό των εργαζομένων που απασχολήθηκαν παράνομα, αλλά από τον συνολικό αριθμό εργαζομένων που απασχολεί η επιχείρηση”). Εγω λεω λοιπον οτι αυτος ο κανονας ειναι βλαπτικος και πιθανοτατα και αδικος.
Παρεπιμπτοντως εχεις αδικο και στο εγκληματοπροληπτικο κομματι. Αν πληρωνεις προστιμο με βαση τον αριθμο των εργαζομενων που σπανε τον νομο, εχεις ακριβως τα ιδια κινητρα να μην παραβεις τον νομο οσο μεγαλη και να ειναι η εταιρεια. (ΟΚ, αφαιρω ζητηματα οικονομιων κλιμακας) Δες το απλα, ως εργοδοτης για καθε εργαζομενο χωριστα αποφασιζεις να παρανομησεις ή οχι. Αυτο που επηρεαζει λοιπον την αποφαση σου ειναι ποσο προστιμο πληρωνεις ανα παρανομουντα εργαζομενο, ασχετως μεγεθους της εταιρειας.
Με το τωρινο συστημα το προστιμο ανα παρανομουντα εργαζομενο δεν ειναι ιδιο για μικρες και μεγαλες εταιρειες, οι μεγαλες λοιπον εχουν πολυ μεγαλυτερα κινητρα να μην παραβουν τον νομο απο τις μικρες. Πως ακριβως ειναι αυτο οικονομικα αποτελεσματικο αλλα ακομα και δικαιο?
4-5) ναι. (πρωϊνο ετρωγα δηλαδη, αν σε ενδιαφερει τοσο)
6) ξερω γω, φανταζομαι θα επρεπε να σε ενδιαφερει και η οικονομικη αποδοση που φερνει ενα νομικο συστημα, οταν συγκρινουμε γενικα ατελη συστηματα. Δεν ειναι δηλαδη οτι προτεινε κανεις το συστημα που ειναι απολυτα δικαιο και ειπαμε να φυγουμε απο αυτο!
Και αυτες τις μερες με την χωρα να βυθιζεται και διαφορους πολιτικους να σφυρανε αμεριμνοι, εν μερει επειδη απλα δεν καταλαβαινουν το προβλημα (βλ Λοβερδος) ή δικαστες να εμποδιζουν σημαντικοτατες επενδυσεις, οχι δεν βαριεμαι να μιλω για την αναγκη να μαθουν ολοι που ειναι σε θεσεις ευθυνης 5 πραγματα απο οικονομικα.
Δεν απευθυνομουν σε σενα βεβαια αλλα σε αυτους που ελαβαν την αποφαση.
7) που μιλησα για μοναδικο κριτηριο?
8 ) ασχολιαστο.
9) αν μιλαμε για την οικονομικη ζημια που τους προκαλεις, μου φαινεται οτι η διαιρεση ειναι η σωστη μεθοδος, που διαφωνεις?
10) προσκαλεις σχολια σε αυτο ή απλα σου φυγε?
Τελοσπαντων, δεν ξερω τι σας εχει πιασει αλλα εγω προτεινω ψυχραιμια και αγαπη.
Eννοείται ότι το (γραφικό) hands-up πιο πάνω, το έκανα εγώ, παιδιά! ;-)
Δεν του πάει το κόκκινο του Κωνσταντίνου (νομίζω είναι και βάζελος,συν τοις άλλοις).
Λοιπόν, επειδή εγώ πρώτος πέταξα την μπάλα στις κερκίδες του case law, να σε ευχαριστήσω Κωνσταντίνε που απάντησες σοβαρά στην νύξη μου. Τα προβλήματα που αναφέρεις ήταν ακριβώς ένας “αντίλογος” που με ενδιέφερε. Ξέρεις, εμείς οι οικονομολόγοι γουστάρουμε τα νοητικά υποθετικά παιχνίδια με τυπικούς θεσμούς τύπου “φύγε συ – έλα συ”… δεν ήξερα πως υπάρχει τάση προς την δική μας πλευρά στο θέμα του νομικού συστήματος.
Δυστυχώς (και καταλαβαίνω ότι το συγκεκριμένο σχόλιο θα τσιγκλίσει κάποιους αγαπητούς κατά τα άλλα συνιστολόγους) τους νόμους τους γράφουν κατά κύριο λόγο νομικοί οι οποίοι αμπελοφιλοσοφούν για τα περί “ακριβοδικίας” χωρίς ποτέ να αναρρωτιούνται κατά πόσο είναι εφικτή η εφαρμογή του νόμου (αλήθεια πώς λέγεται ένας ακριβοδικής στα χαρτιά νόμος όταν εφαρμόζεται λόγω αντικειμενικών δυσκολιών περιστασιακά και κατ’ επιλογή?) και χωρίς να ενδιαφέρονται για τις επιπτώσεις του στην πραγματική οικονομία (π.χ. μπορεί όπως λέει ο Αρίστος μια μικρή επιχείρηση να σηκώσει το κόστος εφαρμογής της δικλείδας για τις εποχικές διακυμάνσεις?).
Η άποψη που έχω εκφράσει επανειλλημένα είναι ότι στη δυσλειτουργία της Ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας έχει ακριβώς συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό η τάση να ψηφίζονται νόμοι που ικανοποιούν συγκεκριμένα (σοσιαλιστικά, συντηριτικά, κ.α.) αντανακλαστικά για ψηφοθηρικούς λόγους οι οποίοι για τους παραπάνω λόγους εφαρμόζονται κατ’ επιλογή. Αυτό θα πάψει μόνο όταν επιτέλους θα αρχίσουν οι νόμοι (ειδικά οι πιο παράλογοι) να εφαρμόζονται ώστε να αναλάβουν τόσο οι νομοθέτες που ψηφίζουν τους νόμους όσο και οι ψηφοφόροι που εκλέγουν αυτούς τους νομοθέτες το κόστος των επιλογών τους. Ας μπει ένα τέλος στην ανευθυνότητα που κυριαρχεί για δεκαετίες!
Υ.Γ. 1 Θυμάμαι κάποιο κείμενο στα αρχαία Ελληνικά στο Λύκειο που μιλούσε για μια πόλη στην οποία οι νομοθέτες έγραφαν τους νόμους με το κεφάλι στην αγχόνη. Ήταν μια υπενθύμιση της μοίρας που τους επιφυλασσόταν αν ο νόμος οδηγούσε σε άσχημα αποτελέσματα. Σύμφωνα με το συγγραφέα αυτό οδηγούσε σε σταθερό θεσμικό πλαίσιο (καθώς δεν άλλαζαν οι νόμοι κάθε λίγο και λιγάκι) και σε καλύτερους ποιοτικά νόμους. Κάτι ήξεραν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι!
Υ.Γ. 2 Ευχαριστώ Αρίστο για το εξαιρετικά ενδιαφέρον θέμα που έθιξες!