Νομικα, οικονομικα, φιλοσοφια, επιστημες
Αφού μπορούμε να έχουμε μια δημόσια τηλεόραση, με σταυροφόρους παρουσιάστριες κιόλας, γιατί να στερηθούμε μιας δημόσιας εφημερίδας;
Εντάξει, έχουμε βέβαια ήδη μία κρατική εφημερίδα, την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Αλλά εγώ μιλάω για κάτι άλλο, πιο βαθύ, πιο απλό, πιο μεγάλο!
Λέγαμε λοιπόν στο προηγούμενο ότι το ισχύον συνταγματικό και νομοθετικό πλαίσιο είναι πολύ περιοριστικό για την ραδιοτηλεόραση, σε αντίθεση με την ελευθεροτυπία που επικρατεί στον χώρο του τύπου.
Πού οφείλεται όμως αυτή η διαφορετική αντιμετώπιση;
Τα επιχειρήματα που προσάγονται από τους επάρατους κρατιστές είναι περίπου τα εξής:
α. Οι συχνότητες είναι περιωρισμένες.
Καλώς ήλθατε λοιπόν στο 1974. Το φάσμα των συχνοτήτων που προορίζονται για ραδιοτηλεοπτική χρήση είναι δεδομένο και πεπερασμένο. Η φέρουσα ικανότητά του είναι συγκεκριμένη. Δεν χωράνε άλλοι. Και κάποιος, μαντέψτε ποιος, πρέπει όχι μόνο να κατανείμη τις άδειες (ας καγχάσουμε πάλι εδώ, καγχ, καγχ, καγχ!), αλλά να επιβλέψη και πώς θα διαχειρίζωνται κατά περιεχόμενο τις πολύτιμες και σπάνιες συχνότητες οι παραχωρησιούχοι του δημοσίου, ήτοι οι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί.
Με αφορμή την προχτεσινή, εξαιρετικά επιτυχημένη εκδήλωση του ΚΕΦΙΜ για το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, ταξινόμησα και εκθέτω την άποψή μου σχετικά.
Υπέρ της ελευθερίας ραδιοτηλεόρασης;
Τι λόγος! Και τάχα δεν είναι ελεύθερη η ραδιοτηλεόραση;
Χμ.
Σύμφωνα με το άρ. 15 Σ:
1. Οι προστατευτικές για τον τύπο διατάξεις του προηγούμενου άρθρου δεν εφαρμόζονται στον κινηματογράφο, τη φωνογραφία, τη ραδιοφωνία, την τηλεόραση και κάθε άλλο παρεμφερές μέσο μετάδοσης λόγου ή παράστασης.
2. Η ραδιοφωνία και η τηλεόραση υπάγονται στον άμεσο έλεγχο του Κράτους. Ο έλεγχος και η επιβολή των διοικητικών κυρώσεων υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, που είναι ανεξάρτητη αρχή, όπως νόμος ορίζει. Ο άμεσος έλεγχος του Κράτους, που λαμβάνει και τη μορφή του καθεστώτος της προηγούμενης άδειας, έχει ως σκοπό την αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων, καθώς και προϊόντων του λόγου και της τέχνης, την εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των προγραμμάτων που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης και η πολιτιστική ανάπτυξη της Χώρας, καθώς και το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου και την προστασία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την υποχρεωτική και δωρεάν μετάδοση των εργασιών της Βουλής και των επιτροπών της, καθώς και προεκλογικών μηνυμάτων των κομμάτων από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα.
Οι “προστατευτικές για τον τύπο διατάξεις” στην πραγματικότητα βέβαια δεν είναι και τόοοοοσο προστατευτικές, είναι πάντως καλύτερες από τα ισχύοντα στην ραδιοτηλεόραση. Η ελευθεροτυπία, εκτός από εφημερίδα που φέσωσε προμηθευτές και εργαζομένους πολεμώντας για ένα σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο, είναι και σπουδαία συνταγματική αξία, όπως προκύπτει από το άρ. 14 παρ. παρ. 2 και 3 Σ:
2. Ο τύπος είναι ελεύθερος. Η λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό μέτρο απαγορεύονται.
3. Η κατάσχεση εφημερίδων και άλλων εντύπων, είτε πριν από την κυκλοφορία είτε ύστερα από αυτή, απαγορεύεται.
Ενώ ο τύπος δεν έχει λοιπόν “κοινωνική αποστολή” ούτε υπόκειται στην τρυφερότητα του “αμέσου ελέγχου” του κράτους, με αποτέλεσμα κανείς να μην ελέγχη την “ποιοτική στάθμη” των εφημερίδων, ακριβώς τα αντίθετα ισχύουν στην ραδιοτηλεόραση.
Η ΕΡΤ απέθανε, ζήτω η νέα ΕΡΤ!
Στο μεσοδιάστημα του καθαρτηρίου όμως, ας δούμε λίγο τα (νομικά μόνο. Τα πολιτικά είναι πολύ πιο σοβαρά. Τα συναισθηματικά δεν τα σχολιάζω καν) επιχειρήματα όσων αντιτίθενται στο (έστω προσωρινό) κλείσιμο της ΕΡΤ:
1. Δεν συνέτρεχαν οι όροι έκδοσης ΠΝΠ.
Να πάρουμε τα πράγματα με μια σειρά, όπως τα εξήγησε εύληπτα στο φατσαμπούκι ο φίλος μου και εκλεκτός συνάδελφος Αθανάσιος Τσιούρας:
Η ΕΡΤ καταργήθηκε με κοινή υπουργική απόφαση των ΥπΟικ και του Υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ, που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β-1414 της 11Ιουν13.
Αυτή η ΚΥΑ εξεδόθη κατά νομοθετική εξουσιοδότηση του άρ. 14Β Ν. 3429/2005 περί ΔΕΚΟ με τίτλο “Κατάργηση, συγχώνευση και αναδιάρθρωση Ν.Π.Ι.Δ. και δημοσίων επιχειρήσεων”. Το άρθρο αυτό είναι μνημονιακό, καθώς προσετέθη με τον εκτελεστικό του μνημονίου Ν. 4002/2011, και έχει ως εξής:
Με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του κατά περίπτωση εποπτεύοντος Υπουργού: α) οι ανώνυμες εταιρείες με την επωνυμία […] «Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση Α.Ε. (Ε.Ρ.Τ. Α.Ε.)» […], εφόσον επιχορηγούνται τακτικά από κρατικούς πόρους και άλλες δημόσιες επιχειρήσεις, εφόσον το Ελληνικό Δημόσιο είναι κύριο του συνόλου του καταβεβλημένου μετοχικού τους κεφαλαίου, μπορεί, αν επιβαρύνουν τον Κρατικό Προϋπολογισμό άμεσα ή έμμεσα ή αν επιδιώκουν παρεμφερή σκοπό ή για τον εξορθολογισμό του κόστους λειτουργίας τους: αα) να καταργούνται, να συγχωνεύονται ή να διασπώνται με απορρόφηση ή με σύσταση νέων εταιρειών ή με απορρόφηση και σύσταση νέων εταιρειών […]».
Ήδη λοιπόν εδώ και δύο χρόνια υπήρχε η δυνατότητα κατάργησης της ΕΡΤ με απλή ΚΥΑ. Όπερ και εγένετο. Η ΠΝΠ δεν έχει απολύτως καμία σχέση με την κατάργηση καθ’ αυτήν.
Εκείνο το φοβερό και τρομερό που άλλαξε η επίμαχη ΠΝΠ είναι την συναρμοδιότητα για την περίπτωση που η ΔΕΚΟ, εδώ η ΕΡΤ, δεν καταργείται απλώς, αλλά προβλέπεται μια διαδικασία συνέχισής της. Επειδή δηλαδή αντιδρούσε ο Μανιτάκης της ΔΗΜΑΡ, του αφήρεσαν την συναρμοδιότητα.
Η μεταβολή αυτή είχε μια πολύ συγκεκριμένη συνέπεια: αντί της κατάργησης, η κυβέρνηση μπορούσε να προβλέψη πλέον κατάργηση μετά συνεχίσεως. Είναι προφανές ότι οι διαμαρτυρόμενοι δεν έχουν έννομο συμφέρον να παραπονιούνται ότι δεν καταργήθηκαν απλώς, αλλ’ ότι με την ΠΝΠ δόθηκε επιπλέον πιθανότητα επανόδου στην ΕΡΤ.
Πού είναι λοιπόν η παραβίαση του Συντάγματος ως προς την κατάργηση; Πουθενά.
Καθ’ όσον αφορά το ζήτημα των προϋποθέσεων έκδοσης ΠΝΠ, μην τα ξαναλέμε, παραπέμπω εδώ και εδώ. Είναι τα μάλα αμφίβολο αν συνέτρεξαν οι συνταγματικές προϋποθέσεις και σε κάθε περίπτωση αυτό το πανηγύρι πρέπει να σταματήση θάσσον ή βράδιον. Αλλά με την κατάργηση δεν έχει την παραμικρή σχέση.