Πληθωρισμος – ερωταπαντησεις

Λιγα οικονομικα μεγεθη φαινεται να ερμηνευονται τοσο λανθασμενα οσο ο πληθωρισμος. Στα τελευταια 20 χρονια που συζηταω το θεμα με μη οικονομολογους, σχεδον παντα προκυπτουν τα ιδια σχολια: “δεν μετρατε τον πληθωρισμο σωστα”, “ναι αλλα τα τροφιμα/η ενεργεια/κατι αλλο διπλασιαστηκαν” κτλ κτλ Θα προσπαθησω εδω να δωσω συνοπτικες απαντησεις στα συχνοτερα σχολια. Τι ειναι πληθωρισμος; … Read more Πληθωρισμος – ερωταπαντησεις

Τιμές Ευρώπης, μισθοί Ελλάδας;

Δημοσιευτηκε στα Νεα Τι Ελλάδα έχουμε, τι Ελλάδα αξίζουμε; Και τι μπορεί να κάνει η κυβέρνηση; Όσο παρέρχεται ο πανικός της κρίσης, και μπαίνουμε στον χορό μεσοπρόθεσμων μεταρρυθμίσεων ή πατροπαράδοτων (κακο)ρυθμίσεων, πρέπει να ξεκαθαριστεί σε τι κατάσταση βρισκόμαστε και γιατί. Ώστε να βρούμε και τι είδους προόδος είναι εφικτή. Η κρίση τελείωσε, οι επιπτώσεις όμως … Read more Τιμές Ευρώπης, μισθοί Ελλάδας;

Η υποχωρηση των τιμων στην Ευρωπη και ο νουμερικος αναλφαβητισμος μας

Στο 0,7% υποχώρησε ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη
Σύμφωνα με τη Eurostat.

Καθημερινη

Το κειμενο συνεχιζει

Η μείωση των τιμών της κατανάλωσης στην Ευρωζώνη υπήρξε μεγαλύτερη από την προβλεπόμενη, φτάνοντας το επίπεδο ρεκόρ του -0,7% σε έναν χρόνο, ανακοίνωσε το Ευρωπαϊκό Γραφείο Στατιστικών Μετρήσεων Eurostat. Το επίπεδο αυτό είναι πρωτόγνωρο από την ημέρα της εισαγωγής του ευρώ το 1999, αλλά επίσης και από τη δημιουργία των στατιστικών για την Ευρωζώνη το 1996.

Τελικα τι εγινε οι τιμες αυξανονται, ή πεφτουν? Πληθωρισμος 0.7% σημαινει βεβαια αυξηση τιμων! Αλλα λιγο πιο κατω λεει ο αρθρογραφος οτι ειχαμε “μειωση τιμων”. Η αληθεια ειναι οτι οι τιμες παγκοσμιως πεφτουν εδω και καμποσο καιρο, λογω της μειωμενης ζητησης παγκοσμιως, κατι που αν ενημερωνεστε απο εγκυρες πηγες (Εκονομιστ, αναΜορφωση…) και οχι ελληνικες εφημεριδες το ξερετε ηδη.

Ειναι λοιπον τοσο δυσκολο να περιγραψουν σε μια μεγαλη εφημεριδα ενα τοσο απλο (αλλα ενδιαφερον γεγονος) με ακριβεια?

Read moreΗ υποχωρηση των τιμων στην Ευρωπη και ο νουμερικος αναλφαβητισμος μας

Πώς ακριβώς καθορίζονται οι τιμές?

Στις καθημερινές συζητήσεις μας συχνά ακούμε τη λέξη ακρίβεια. Ο μέσος Ελληνας έχει την αίσθηση ότι οι τιμές των προϊόντων στην Ελλάδα του επιτρέπουν να αγοράσει λιγότερα αγαθά και υπηρεσίες σε σχέση με το μέσο Ευρωπαίο. Το συμπέρασμα που βγάζει είναι ότι το πρόβλημα είναι οι υψηλές τιμές. Στο παρακάτω κείμενο εξηγώ γιατί οι υψηλές τιμές είναι το σύμπτωμα, ενώ το πραγματικό πρόβλημα είναι η χαμηλή παραγωγικότητα της Ελληνικής οικονομίας. Βάση της ανάλυσης συμπεραίνω ότι η λύση στο πρόβλημα είναι όχι η τεχνητή συγκράτηση των τιμών ή οι διαδηλώσεις εναντίον της ακρίβειας, αλλά μεταρυθμίσεις που σκοπό έχουν την αύξηση της παραγωγικότητας. Το παρακάτω παράδειγμα, βασισμένο στην ποσοτική θεωρία του χρήματος (Quantity Theory of Money), αρκεί για να γίνω πιο κατανοητός.

Ας υποθέσουμε ότι ζούμε σε μια κοινωνία όπου οι πολίτες παράγουν και καταναλώνουν ένα μόνο προϊόν, παγωτό. Οι εργαζόμενοι είναι οργανωμένοι σε ομάδες/επιχειρήσεις. Η κάθε επιχείρηση παράγει μια γεύση παγωτού, την οποία πουλάει στους καταναλωτές και εισπράττει Ευρώ. Τα Ευρώ αυτά τα διανέμει στους εργαζόμενους και τους ιδιοκτήτες του εξοπλισμού που χρησιμοποιεί η επιχείρηση, οι οποίοι τα χρησιμοποιούν για να αγοράσουν γεύσεις παγωτού και από τις υπόλοιπες επιχειρήσεις. Ας υποθέσουμε ακόμα ότι στην οικονομία αυτή η Κεντρική Τράπεζα έχει τυπώσει 10.000 Ευρώ, και ότι κατά τη διάρκεια ενός έτους κάθε Ευρώ αλλάζει χέρια (δαπανάται) κατά μέσο όρο 10 φορές. H συνολική δαπάνη της οικονομίας ανά έτος είναι λοιπόν 100.000 Ευρώ (10.000 Ευρώ επί 10 φορές που δαπανάται το καθένα).

Ας υποθέσουμε επίσης ότι οι επιχειρήσεις, χρησιμοποιώντας τον εξοπλισμό και την τεχνογνωσία που διαθέτουν, μπορούν να παράξουν 1.000 κιλά παγωτό ανά έτος, και ότι σκοπός τους είναι να πουλήσουν το προϊόν τους σε όσο μεγαλύτερη τιμή γίνεται χωρίς ωστόσο να τους μείνει περίσσευμα. Ποιο θα είναι το επίπεδο των τιμών σε αυτήν την οικονομία? Η απάντηση είναι προφανώς 100 Ευρώ το κιλό. Αυτή είναι η ανώτατη τιμή την οποία μπορούν να χρεώσουν και ταυτόχρονα να πουλήσουν και τα 1.000 κιλά της παραγωγής. Αν από απληστία χρεώσουν 1.000 Ευρώ το κιλό, οι καταναλωτές, ξοδεύοντας 100.000 Ευρώ ανά έτος θα μπορέσουν να αγοράσουν μόνο 100 κιλά, και τα υπόλοιπα θα μείνουν αδιάθετα. Ο λόγος είναι ότι η αύξηση του επιπέδου των τιμών μειώνει την αγοραστική δύναμη του χρήματος, και έτσι κάθε Ευρώ που δαπανάται μπορεί να αγοράσει λιγότερο προϊόν.

Ας υποθέσουμε τώρα ότι ύστερα από κάποιες αλλαγές στον τρόπο οργάνωσης της παραγωγής οι ίδιοι εργαζόμενοι αρχιζουν να παράγουν 2.000 κιλά παγωτού ανά έτος. Αν οι επιχειρήσεις συνεχίσουν να χρεώνουν την ίδια τιμή, οι καταναλωτές, όπως είδαμε, θα μπορούν να αγοράσουν 1.000 κιλά παγωτό και τα υπόλοιπα 1.000 θα μείνουν αδιάθετα. Προκειμένου να αποφύγουν κάτι τέτοιο οι επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να μειώσουν την τιμή στα 50 Ευρώ το κιλό. Η αύξηση της αγοραστικής δύναμης του χρήματος θα επιτρέψει στους καταναλωτές, με τις ίδιες δαπάνες των 100.000 Ευρώ, να αγοράσουν 2.000 κιλά, ολόκληρη δηλαδή την παραγωγή.

Read moreΠώς ακριβώς καθορίζονται οι τιμές?

Κλειστα επαγγελματα ή πως πυροβολαμε (οικονομικα) τον εαυτο μας στο ποδι

Τα κλειστα επαγγελματα βλαπτουν σοβαρα τους μισθους μας και αυξανουν τις τιμες. Που ειναι οι κοινωνικα ευαισθητες εφημεριδες που στεναζουν για τον πληθωρισμο και τοσο νοιαζονται για το πορτοφολι μας, οταν πρεπει να τα κριτικαρουν?

Παντα αναρωτιομουν γιατι τα φορτηγα στην Ελλαδα ειναι τοσο παλια και σε κακη κατασταση σε αντιθεση με την υπολοιπη ΕΕ 15. Ακομα και στην παρομοιου εισοδηματος Ισπανια τα φορτηγα που βλεπει κανεις ειναι σημαντικα νεοτερα, φιλικοτερα στο περιβαλλον, ασφαλεστερα κτλ

Βρηκα λοιπον την απαντηση, οπως σε τοσα αλλα θεματα η διαφορα Ελλαδας και λοιπης ΕΕ δεν πρεπει να αναζητειται σε καποιον υπερφυσικο παραγοντα που κρυβεται στην φυση των Ελληνων, ουτε στην δηθεν φτωχεια μας και αλλους μυθους. Η Ελλαδα ειναι σημερα μια πλουσια χωρα αλλα η οικονομικη πολιτικη της παραμενει μιζερη, αναποτελεσματικη και παρωχημενη, εχοντας αλλαξει ελαχιστα απο την φτωχη Ελλαδα του 60. Η αγορα φορτηγων ΔΧ λοιπον, για καποιον παρανοϊκο λογο, ειναι κλειστη. Καποιοι τυχεροι κληρονομησαν απο τους παππουδες τους την αδεια να εχουν φορτηγο, οι υπολοιποι οχι μονο δεν εχουμε το δικαιωμα να διαλεξουμε αυτο το επαγγελμα αλλα πρεπει με το ζορι να πληρωνουμε αυτους τους τυχερους ολιγοπωλιακες τιμες. Συμφωνα με την Καθημερινη

η άδεια ενός φορτηγού Δ.Χ. αποτιμάται από 30.000 ευρώ έως και 350.000 ευρώ. Οι ακριβότερες άδειες αυτή τη στιγμή εκτιμάται ότι είναι αυτές των φορτηγών βυτίων υγρών καυσίμων. Συνέπεια του κλειστού χαρακτήρα της εν λόγω αγοράς είναι και η ηλικία του στόλου που κρίνεται πλέον επικίνδυνη καθώς φτάνει τα 18 έτη.

300 χιλιαδες ευρω η μια αδεια! Ξερετε τι σημαινει αυτο το νουμερο? Μα ακριβως την αξια του ολιγοπωλιου για τον κατοχο της αδειας! Χαριζουμε σε καποια ατομα 300.000 ευρω χωρις κανεναν απολυτως λογο! Οι Ελληνες γκρινιαζουν τοσο για τις υψηλες τιμες, αλλα ανεχονται μια τοσο σημαντικη αγορα για την λειτουργια της οικονομιας να ειναι ολιγοπωλιακη!

Υπαρχει επιστημονικη αιτολογηση για την υπαρξη τετοιων κλειστων επαγγελματων? Μονο σε εξαιρετικες περιπτωσεις. Μια ειναι η αγορα των ταξι, για την οποια εχω γραψει παλιοτερα. Τα ταξι σε μια πολη πιανουν πολυτιμο χωρο στον δρομο και ρυπαινουν. Αν η αγορα ηταν ελευθερη θα ειχαμε υπερβολικα πολλα ταξι, η οχληση που θα προκαλουσαν θα ηταν πολυ μεγαλυτερη απο το οφελος. Αλλα για τα υπολοιπα περιπου 70 επαγγελματα που ειναι κλειστα, ποια ειναι η αιτιολογηση?

Read moreΚλειστα επαγγελματα ή πως πυροβολαμε (οικονομικα) τον εαυτο μας στο ποδι

Τελικα εφερε το ευρω ανοδο του πληθωρισμου?

Ή μηπως οι φυλλαδες εχουν απλα στοχο να τρομοκρατουν τον κοσμο? Οικονομικη επιστημη εναντιων ελληνικων ΜΜΕ.

Η ολη φιλολογια περι “ακριβειας” στα ελληνικα μεσα μαζικης παρπληροφορησης πολυ σπανια ξεπερνα το επιπεδο συζητησης καφενειου. Τελευταιο κρουσμα ενα αρθρο στα Νεα με τον απιστευτο τιτλο 7 χρόνια ευρω-ακρίβειας έκαψαν την Ελλάδα της δραχμής . Το μεν αρθρο αυτο μπορει κανεις να το ανασκολοπισει με 3 φρασεις, την δε (ψευδ)αισθηση πολλων Ελληνων οτι το ευρω εφερε ανοδο τιμων ειναι λιγο πιο δυσκολο, αλλα θα το δοκιμασω.

Ξεκινω απο το φαινομενο της τρομοκρατησης του πληθυσμου με γελοια τρικ.

Εξανεμίζεται η αγοραστική δύναμη των μισθωτών, καθώς βασικά καταναλωτικά είδη πωλούνται έως και 240% πιο ακριβά σε σχέση με το 2001

240% πιο ακριβα! Μα καλα πως δεν εχουμε μεινει ολοι στοην ψαθα? Μα φυσικα γιατι τα ΝΕΑ επιλεγουν την μεγαλυτερη αυξηση και την παρουσιαζουν σαν αντιπροσωπευτικη. Θα μπορουσε καλλιστα να εχουμε αυξηση 240% σε ενα προϊον και μειωση 70% σε ολα τα αλλα, που θα σημαινει πτωση του γενικου επιπεδου τιμων. Τα ΝΕΑ θα μιλουσαν και παλι για 240% αυξησεις, γιατι τα κακα νεα πουλανε τις εφημεριδες, οχι τα καλα.

Στο ιδιο αρθρο τα ΝΕΑ παρουσιαζουν μια σειρα αλλων τιμων κανοντας πραγματικα χοντροκομμενα λαθη: συγκρινουν ας πουμε ενα Ford Focus του 2001 με ενα Focus του 2008! Μα αυτα ειναι εντελως διαφορετικα αυτοκινητα, πως μπορει κανεις να συγκρινει τις τιμες τους? Ειναι σαν να λεμε οτι τα μηλα εκαναν 1 ευρω χτες και μια μπανανα κανει 2 ευρω σημερα, αρα εχουμε αυξηση τιμων 100%!

Ειναι φανερο λοιπον οτι ο αρθρογραφος δεν κανει σοβαρη αναλυση ενος φαινομενου αλλα απλα προσπαθει να πουλησει εντυπωσεις. Ξεπερνω λοιπον την εντελως αντιδεοντολογικη παρουσιαση των νεων απο τα ΝΕΑ και μπαινω στο ψητο:

Ο πληθωρισμος στην ευρωζωνη ουσιαστικα δεν εχει αυξηθει μετα την εισαγωγη του ευρω*. Ακομα και σε χωρες σαν την Ελλαδα ο πληθωρισμος μας δεν εχει αυξηθει σε σχεση με το παρελθον. Παρολο που διαχρονικα εχουμε υψηλοτερο πληθωρισμο απο τις μεγαλες χωρες της ΕΕ για λογους που εχω εξηγησει, ο πληθωρισμος μας σημερα ειναι πολυ χαμηλοτερος απο τα υψη που ειχε φτασει την δεκαετια του 80 ή 90. Οι ανθρωποι ομως, οπως βλεπουμε στο γραφημα, αισθανονται οτι ο πληθωρισμος εχει εκτοξευθει.

Inflation perceptions: eurozone

Μηπως λοιπον οι αριθμοι ψευδονται και τα ΝΕΑ κανουν καλυτερη δουλεια στον να μετρανε τον πληθωρισμο?

Η απαντηση μου ειναι ενα καθολικο ΟΧΙ. Η εκλαμβανομενη απο τον πληθυσμο αυξηση των τιμων δεν εχει να κανει με απατες της Στατιστικης Υπηρεσιας αλλα ειναι μια πληθωριστικη ψευδαισθηση που οφειλεται σε ενα συμπλεγμα οικονομικων και ψυχολογικων φαινομενων, που συνανταται σημερα σε ολοκληρο σχεδον τον πλανητη. Αυτο το συμπλεγμα ειναι θα ελεγα μια εξαιρετικη ευκαιρια για επιδειξη των κατορθωματων των πειραματικων οικονομικων και της οικονομικης επιστημης γενικοτερα.

Πριν εξηγησω τι ακριβως συμβαινει, θα σας παρακαλεσω να δοκιμασετε το ευκολο παιχνιδι εδω. Οχι μονο θα σας βοηθησει να καταλαβετε τι συμβαινει, αλλα θα βοηθησει και την οικονομικη ερευνα.**

Read moreΤελικα εφερε το ευρω ανοδο του πληθωρισμου?

Τα μετρα της κυβερνησης κατα της “ακριβειας”

…πιθανοτατα θα ανεβασουν τις τιμες!


41 μετρα ανακοινωνει το υπουργειο αναπτυξης
κατα της “ακριβειας”. Η ελλειψη ενημερωσης της ηγεσιας του υπουργειου απο οικονομολογους ειναι φανερη, και οχι μονο στην υιοθετηση του μη επιστημονικου ορου “ακριβεια”.

Τα μισα μετρα που βλεπω θα ανεβασουν το κοστος παραγωγων και εμπορων. Οταν ανεβαινει το κοστος απο οσο ξερω εγω το μονο που δεν κανουν οι τιμες ειναι να πεσουν. Ισως ξερουν αλλα οικονομικα στο υπουργειο βεβαια.

Αλλα κοιταξτε και τις αλλες ρυθμισεις:

– Στην επανεξέταση όλων των αδειών των εμπόρων των κεντρικών αγορών.
[…]
– Στην αυστηροποίηση του καθεστώτος χορήγησης αδειών λαϊκών αγορών.

Αρα χορηγωντας λιγοτερες αδειες σε εμπορους και λαϊκες αγορες θα εχουμε πτωση τιμων? Πραγματικα αυτοι οι συμβουλοι του υπουργειου ειτε ειναι οικονομικες ιδιοφυιες ειτε απλα δεν εχουν περασει ουτε καν εξω απο την πορτα καποιου οικονομικου πανεπιστημιου. Αποτελει κοινο τοπο στα οικονομικα η παρατηρηση οτι ο ανταγωνισμος ριχνει συνηθως τις τιμες. Αποτελει επισης κοινο τοπο οτι η μειωση του αριθμου των επιχειρησεων σε μια αγορα συνηθως μειωνει τον ανταγωνισμο. Παλι μηπως ξερουν κατι στο υπουργειο που δεν ξερουμε?

Read moreΤα μετρα της κυβερνησης κατα της “ακριβειας”